به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه 8 «بحث شادی» مورخ ۹۴/11/10، استاد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن را در زیر می خوانید:   آثار معرفت الله در شادی انسان شاد باش؛ در آغوش خدا ... در جلسه‌ی گذشته، تفاوتِ علم و معرفت را آموختیم. ‌دانستیم که اگر اطلاعات ما از مرحله‌ی علم به مرحله‌ی تجربه‌ی شخصی برسد، به معرفت تبدیل می‌گردد. به عنوان مثال ما می‌دانیم که فلان دارو، فلان تأثیر را در بدن انسان بر جای می‌گذارد. امّا اگر همین دارو را مصرف کنیم، اثرات آن را با پوست و خون‌مان لمس می‌کنیم، و علم ما در مورد فواید این دارو، از مرحله‌ی دانایی گذشته و به تجربه می‌رسد. لذا به این مرحله از علم، معرفت گفته می‌شود؛ یعنی علمی که توسط تجربه، در شخص به اثبات رسیده است. همه‌ی ما بواسطه‌ی کسب علوم الهی آموخته‌ایم، که تنها نیروی مؤثر در عالم، الله بوده و هیچ نیرویی بدون اتصال به آن قادر به ایجادِ اثر در عالم نخواهد بود. امّا گاه انسان از این مرحله از دانایی فراتر رفته و خود به درک این نیروی عظیم در عالم نائل می‌شود. معرفت به الله، یعنی باور و یقین به این نکته که الله، تنها نیروی مؤثر در عالم است، همواره و در هر لحظه با من و همراه من است. رسیدن به شهود، نیاز به تمرین‌های مداوم و مکرر دارد. وقتی انسان به این شهود برسد، دیگر صحنه‌ی همراهی خدا، هرگز از جلوی قلب و ذهن او کنار نمی‌رود. لذا محال است احساس تنهایی و بی‌پناهی نماید. او دائماً، بی‌نهایتی را در آغوش خود، به همراه دارد که سرچشمه‌ی همه‌ی قدرت‌ها و کمالات است. او هرگز گدای عاطفه‌ی کسی نخواهد بود. زیرا لحظه به لحظه از منبعِ حقیقی عاطفه و محبت، تغذیه می‌شود، و قادر است دیگران را از سرچشمه محبت خویش سیراب نماید. ثروت حقیقی او، همان اتصالِ دائمی‌اش به منبعِ آرامش و شادی است. لذا هیچ کمالی در زمین، قادر به جدا کردن او از ثروت حقیقی‌اش نخواهد بود. چنین انسانی، در سخت‌ترین شرایط، آرام و شاد خواهد بود. او در زمین، با هدف، با برنامه و تحت ربوبیت ربّ العالمین، زندگی می‌کند. او نیاز به الگوگیری از هیچ کسی جز راهنمایان مورد تأیید الله ندارد. او اساساً نیاز به نگاهِ تأییدآمیز کسی جز خداوند و اهل آسمان ندارد. لذا براساس الگوهای الله و برای جلب نظر او حرکت و زندگی می‌کند و محتاج هیچ نیرویی در عالم نخواهد بود. خدایی دارد که هرگز رهایش نمی‌کند و یقین دارد که هرگز در هیچ صورتی از چشم خدا نخواهد افتاد. او با داشتن خدا، هرگز چشم به اموالِ کسی نمی‌دوزد، و اساساً ثروت‌های دنیا برایش، قابل چشم دوختن نیست. زیرا او دارایی حقیقی را در قلب خود، جمع کرده است، و نیاز به دارایی‌های بیرونی ندارد. او محال است، وارد رقابت‌ها و چشم و هم‌چشمی‌های دنیایی شود. محال است به حسادت بیفتد، محال است با یک اتومبیل، یک لباس جدید، یک منزل بهتر، احساس تشخّص به او دست دهد، زیرا به همه‌ی اشیاء، درست نگریسته و آنان را به عنوان ابزاری برای رسیدن به معشوقش نگاه می‌کند. او اساساً همه‌ی کمالات را در همه‌ی انسان‌ها، از خداوند می‌بیند؛ الحمدلله ذکر همیشگی اوست، لذا از دارایی‌های همه‌ی انسان‌ها لذت می‌برد؛ زیرا منبع کمالاتِ همه‌ی انسان‌ها را «معشوق خود» می‌داند. او همیشه بواسطه‌ی معرفتش به الله، در نعمتِ آرامش، و لذت بردن از دنیای پیرامون خود و انسان‌های دیگر، غرق است. او چنان با رفاقت با اهل آسمان، سرمست است که هیچ شرافتی را به این شرافت عظیم ترجیح نمی‌دهد. بخش اصلی وجود او که صاحب شرافت و اصالت است، بخش انسانی‌اش است. بطوری که رفت و آمدها، خلوت‌ها و مهمانی‌های بخشِ انسانی‌اش را با هیچ مهمانی یا خلوت دیگری عوض نمی‌کند. او اساساً ارتباطاتِ بخش‌های پایینی‌اش را نیز، حولِ محور عشق انسانی‌اش، تنظیم می‌کند. او زحمت می‌کشد، برای درک یک نماز  اوج‌دهنده، و تمام مراقبت‌هایش را به کار می‌گیرد تا وقتی در مقابل خداوند به نماز ایستاده، قلبش به هم‌آغوشیِ بی‌پرده‌ی با الله، نائل شود. آرام و شاد؛ مثل اصحاب عاشورا... در وقایع روز عاشورا نقل شده است که؛ بُریر و عبدالرحمان کنار یک خیمه ایستاده بودند. بُریر دائماً شوخی می‌کرد و می‌خندید، عبدالرحمان رو به او می‌گوید: الان وقت شوخی است؟ بُریر پاسخ می‌دهد: به خدا قسم، من هیچ گاه بیهودگی و شوخی‌های باطل را دوست نداشته‌ام. اما امروز از سر شادمانی شوخی می‌کنم. شادمانی برای آنچه که دارم به آن نزدیک می‌شوم. من تا دقایق دیگر، در بهشت، در کنار رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هستم. این شادی بُریر، حالتِ طبیعی یک قلب سالم است که به مهندسی صحیح معشوق موفق شده است. قلبی که الله، خانواده آسمانی، و جهاد در رأس معشوق‌های آن قرار دارد. نه فقط در بهبوهه‌ی روز عاشورا و مژده‌ی وصال محبوب، که در همین زندگی روزمره این عصر نیز، شاد و آرام بوده و هر لحظه منتظر تولدش به برزخ و در آغوش کشیدن محبوب‌هایش است. مهم نیست انسان حتماً شهید شود، اگر نفس خود به مقام شهادت رسیده و صادقانه طلب شهادت نماید، اگر در بستر هم بمیرد، شهید محشور خواهد شد. چنین کسی، در ساده‌ترین فعالیت‌های زندگی‌اش، چونان کسی که در عرصه‌ی جهاد، شمشیر می‌زند، اجر می‌برد و رشد می‌کند. او به عشق الله، همسرداری می‌کند، فرزندداری می‌کند، فعالیت‌های اقتصادی‌اش را به عشق الله، انجام می‌دهد ... او هر لحظه در حال عشق بازی با الله است. هر لحظه، هر لحظه ... باید عاشقی را بیاموزیم ... تا دیر نشده، تا وارد برزخ نشده‌ایم... تا زمان را از دست نداده‌ایم ... .     مطالب بیشتر: پای درس استاد مجموعه سخنرانی های استاد محمد شجاعی مجموعه کتابهای استاد محمد شجاعی   «والحمدلله رب العالمین»  

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه 55 «بحث غم» مورخ 94/10/12، استاد محمد شجاعی در مورد درمان های اخلاقی غم به بحث قناعت پرداختند که شرح آن در زیر می آید:   روح قناعت؛ محرک انسان برای حرکت به سوی الله... می‌دانیم که رابطه‌ی دنیا با آخرت، مثل رابطه‌ی رحم مادر با دنیاست. و نفسِ ما، مانند همان جنینی است که در حال آماده شدن برای تولد عظیم به آخرت است. «بدن» ما در این عالم، درست مانند همان جفتی که ارتباط میان جنین و رحم مادر را برقرار می‌کند. میان نفس ما و دنیا، رابطه ایجاد می‌نماید. تولد سالم و با تولد سالم و قوی؛ محصول تلاشِ نفس است که تمام طول عمر خود را صرف آماده شدن و کسب کمالات لازم برای شرایط زیستیِ آخرت است. اگر کسی به دنبال تولدی با شکوه و استقبال ملائک و سلاطینِ آخرت در لحظه‌ی تولدش به آخرت می‌باشد. باید از شرایط رحمی دنیا، استفاده‌ی صحیح کرده و کمالاتِ لازم را برای سعادتِ ابدی‌اش، کسب نماید. چنین کسی، قسمتِ اعظمِ عمر خود را صرف خودسازی (آماده کردنِ خودِ حقیقی برای تولد سالم) می‌نماید. فراموش نکنیم که ما واقعاً تا تولدمان به برزخ فاصله‌ای نداریم!!! فرصت چندانی برای تجهیز نفس‌مان برای یک تولد سالم به برزخ نداریم... و مهم‌تر اینکه اساساً زمان تولدمان را نمی‌دانیم... حال با این فرصتِ کم، آیا سرگرمی‌ها و مشغولیات بخش‌های پایینی، توجیه پذیر است؟ خوب است بدانیم که بخش‌های پایینی وجود ما دائماً در حال درخواست‌های پی در پی از ما هستند؛ و اگر قرار باشد ما دائماً‌به همه‌ی خواسته‌های این بخش‌ها، پاسخ مثبت داده و در پی اجابت همه‌ی سفارشات‌شان باشیم، ناگاه به خودمان آمده و می‌بینیم سال‌های طولانی از عمرمان گذشته و ما هنوز سرگرم بازی‌های دنیایی بوده‌ایم و اساساً هیچ‌گونه آمادگی را برای تولدمان به برزخ و استفاده از شرایط زیستی آخرت کسب نکرده‌ایم! اینجاست که انسان خود را بازنده‌ی میدان زندگی دیده و دچار خسارت و حسرت می‌گردد. و البته بسیاری از انسانها، تا لحظه‌ی تولدشان به برزخ، متوجه چنین باختی نشده و به محض تولد به برزخ، تازه حقیقت داستان زندگی خود را کشف کرده و دچار شوکی عظیم می‌گردند. و این... آغاز حسرت و عذابی ابدی برای آنان خواهد بود. بنابراین، تنها روح قناعت است که انسان را از سرگرم شدن در بخش‌های پایینی، حفظ کرده و به تلاش برای ساخته شدن نفس جهت یک زندگی ابدی وامی‌دارد. می‌دانیم که آسایش و آرامش، با هم نسبت عکس دارند. هر چه سطح آسایش انسان بیشتر می‌شود، میزان دلبستگی او نیز به دارایی‌های بخش‌های پایینی بیشتر شده و دائماً ذهن و قلبشان درگیر حفظ و ارتقاء این کمالات می‌باشد. به گونه‌ای که در قلبشان، فرصتی برای پرداختن به هدف خلقت و «رشد انسانی» باقی نمی‌ماند. بدین ترتیب وقتی قلبِ کسی، با مبداء آرامش، پیوند نداشته و به سوی او در حرکت نباشد، قطعاً رویِ آرامش را به خود نخواهد دید. کمالاتِ مادی، زمانی به آرامش انسان، لطمه نمی‌زنند، که در جهت آخرت‌سازی مورد استفاده قرار گرفته باشند. اگر انسان مدیریتِ دارایی‌های خود را در جهت خودسازی و آماده کردن نفس، نیاموخته باشد، مَحال است با ثروت بیشتر، به آرامش برسد. روح قناعت، به انسان کمک می‌کند که زمام نفس خود را در دست گرفته و به راحتی بتواند، نیازهای آن را، با تدبیر و مدیریت صحیح، رفع کند. قناعت، یعنی انسان تا اندازه‌ای به نیازهای بخش‌های پایینی‌اش پاسخ مثبت می‌دهد که مانع تغذیه‌ی بخش فوق عقلانی او نشده و حرکت او را به سوی الله، کُند و یا متوقف نکند. آمار بالای اضطراب‌ها، طلاق‌ها، جرم‌ها، افسردگی‌ها و ... نشانه‌ی عدم حضور روح قناعت در مردم جامعه‌ی ماست. انواع چشم و همچشمی‌ها و رقابت‌ها، که فشارهای روانی زیادی را به زوجین تحمیل می‌کند نیز، نمونه‌ای از عدم حضور روح قناعت در همسران است. روح قناعت؛ سپری عظیم در برابر غمهای کودکانه‌ی دنیا امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «مَن قَنِعَ لم یَغتَمَّ ؛ هر کس قانع باشد، غصه نمی‌خورد». کسی که روح قناعت در او نفوذ کرده است، نهایتِ تلاش خود را برای رفاه خود و خانواده‌اش بکار می‌گیرد، اما با مدیریت صحیح و راضی به روزیِ مقدّر خداوند، مَحال است به میادینِ رقابت‌های کودکانه‌ی دنیایی وارد شود، از همین رو هرگز غصه‌دار و افسرده نمی‌گردد. کسی که به بخش فوق‌عقلانی خود اخترام گذاشته و بقیه‌ی فعالیت‌ها و روابطش را به گونه‌ای تنظیم می‌کند، که بخش انسانی‌اش از رشد و تغذیه باز نماند، قطعاً از جانب خداوند با امدادی به نام برکت مواجه می‌شود. « وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ؛ و اگر اهل شهرها ایمان آورده و تقوا پیشه مى‏كردند، بركاتى از آسمان و زمین به رویشان مى‏گشودیم...» (سوره اعراف/آیه96) طبق این آیه به روی اهل ایمان و تقوا، درهای برکاتِ‌ خداوند از زمین و آسمان باز شده و از حمایت خاص الله، بهره‌مند خواهند شد. نکته‌ی قابل توجه آن است که مراقب باشیم صفت بخل را با صفت قناعت اشتباه نگیریم. بُخل پلیدترین صفت از نگاه الله است که بسیار با قناعت متفاوت است. بُخل؛ ترس از خرج کردن و آسان‌ گرفتن برای دیگران است. اما قناعت، تدبیر در هزینه کردن است بطوری که اهل اخانواده در رفاه بوده اما از هزینه‌های اضافی خودداری می‌شود. قلبی راحت و روحی آرام؛ با قناعت امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «إنَّ أصلَ العَقلِ العَفافُ، وثَمَرَتَهُ البَراءَةُ مِنَ الآثامِ؛ همانا اصل عقل، عفت است و ثمره‌ی این عفت، دوری از گناهان است». عقل، قوه‌ی نگهدارنده‌ی وجود انسان است. انسان‌های عفیف، انسانهایی هستند که عقل قدرتمندی دارند. و این افراد، به سبب عفت‌شان از گناه در امان می‌مانند امّا پایه‌های عفت، بر قناعت استوار است. یعنی کسانی قادرند در تمام شئونات‌شان، عفت بورزند که روح قناعت در وجودشان نفوذ کرده باشد. و انسانهای قانع شاد و آرام اند و از غم‌ها بدور... . امام صادق (علیه‌السلام) نیز در همین مورد می‌فرمایند: «إن قَنِعَ بِالمَقسومِ استَراحَ مِنَ الهَمِّ وَالكَربِ وَالتَّعَبِ؛ هر که به روزی مقسوم خودش قناعت کند. قلبش از همت‌های بیهوده، سختی و غصه راحت می‌شود». کنترل هوس‌های بخش‌های چهارگانه‌ی پایینی، تا مرز آسیب‌پذیری بخش فوق عقلانی، قلب را از اضطرابات و فشارهای بیهوده، رها و آزاد نگه می‌‌دارد. باید میانه‌روی را در همه‌ی بخش‌ها آموخته و مهارتش را در خود نهادینه کنیم.   مطالب بیشتر: مجموعه سخنرانی های استاد شجاعی مجموعه کتاب های استاد محمد شجاعی پای درس استاد «والحمدلله رب العالمین »

خودشناسی؛ مقدمه‌ی رسیدن به مقام رضا می‌دانیم که خداوند ربّ ماست، و ما را برای رسیدن به هدف نهایی خلقت مان ربوبیت می‌کند. او ما را آفریده تا در نظام جاودانه و ابدی، به همه‌ی آرزوها و خواسته‌هایمان برسیم، بطوری که به مقام خودش رسیده و هر آنچه که اراده می‌کنیم، تحقق پیدا کند. اگر انسان خودش را نشناسد، در فهمِ نحوه‌ی ربوبیت خدا با خودش دچار مشکل می‌شود. فردی را تصور کنید که در یک باشگاه رزمی ثبت نام می‌کند تا یک ورزش رزمی را بیاموزد. مربی او در این باشگاه، به او خواهد آموخت که چگونه در برابر حملاتِ دیگران دفاع کرده و یا چگونه به آنان حمله کند. این فرد برای آموختنِ فن رزم، مجبور است خستگی‌ها و ضربه‌های تمرین‌ها را تحمل کرده و از آن برای رسیدن به موفقیت استفاده کند. ما نیز تا حقیقتاً درنیابیم که خداوند برای چه ما را آفریده است و در این دنیا چه وظیفه‌ای بر دوش ماست، محال است بتوانیم به سختی‌ها و مشکلات دنیا، از دریچه‌ی نگاه الله، بنگریم. ما تا ماهیت باشگاهی دنیا را نشناسیم و به الله به عنوان، یک مربی یگانه برای رسیدن به کمال انسانی نگاه نکنیم، محال است بتوانیم درک صحیحی از نحوه‌ی ربوبیت الله پیدا کنیم. عدم معرفت صحیح ما نسبت به ماهیت دنیا، تصویری غلط ازخودمان و شرایط زیستی دنیا در ذهن و قلب‌مان می‌آفریند، به گونه‌ای که خودمان را در حدّ یک زن و یا یک مرد تعریف کرده و کمالاتی جز کمالات مربوط به دنیا در رأس فعالیت‌هایمان جای نخواهد گرفت. این سبک زندگی در نهایتِ خوش‌بینی، از ما یک دانشمند بزرگ خواهد ساخت، حال آنکه تنها ابزار لازم و کارآمد برای خوشبختی و سعادت ابدی ما، بعد از تولدمان به برزخ، یک روح انسانیِ کامل (قلب سالم) است. و این امر محقق نمی‌شود، مگر با رشد و تغذیه نفس در دنیا. بنابراین استفاده صحیح از شرایط گوناگون زندگی ما در دنیا (خوشی‌ها و ناخوشی‌ها) این امکان را به ما می‌دهد که در باشگاه قدرتمند دنیا، نفسِ ضعیف خویش را پرورانده و به قدرت و وسعت لازم برسانیم. ما اگر حقیقت انسانی خود را که از جنس خداست باور نکنیم و جنسیت‌مان را تنها ابزاری برای رشد بخش انسانی‌مان ندانیم، تمام زندگی‌مان را برای به دست آوردن کمالات حیوانی، تباه خواهیم کرد. تنها هدف ما در زندگی، آماده شدن برای یک تولد سالم به آخرت است. ما حقیقتی از جنس خداییم و باید به سوی او بازگردیم «انا لله و انا إلیه راجعون» و چگونگی بازگشت ماست که سعادت ابدی ما را تعیین می‌کند. حال آیا بازگشت ما به سوی الله، بدون کمک یک راهنما راه بلد، و چهارچوب‌هایی که مسیر صحیح حرکت را به ما نشان دهد، ممکن است؟ خداوند، دین و قوانین دین را، به عنوان قوانین مسیر حرکت انسان، نازل کرده است و خود، مربی‌گری انسان را در این مسیر طولانی به عهده گرفته است. او که حتی لحظه‌ای تنهایمان نگذاشته و ما را به سوی هدف نهایی‌مان، ربوبیت می‌کند.  بنابراین حضور ما در باشگاه دنیا، نشانه‌ی حرکت ما به سوی الله است. علاوه بر این خداوند، کارشناسانِ راه بلدی را که تجلی کامل او هستند، در اختیار ما قرار داده و ما را از ریشه‌های آنان خلق نموده است. آنان تمام مسیر دنیا تا الله را کامل می‌شناسند و با رحمتی، عین رحمت الله، ما را به سوی او راهنمایی می‌کنند. علاوه بر این آنان علاوه بر اینکه امامان ما هستند، پدران حقیقی ما هستند، و رابطه‌ای فراتراز امام و مأموم با ما دارند. شخص راضی، از آینده مضطرب نمی‌شود کسی که ربوبیت الله را پذیرفته و به مدد کارشناسان معصوم عالم، به سوی الله در حرکت است، در باشگاه دنیا، هیچ اضطرابی از آینده نخواهد داشت. زیرا خود را در کنف حمایتِ الله و اهل آسمان دیده و دائماً از ارتباط با آنان آرامش و شادی جذب می‌کند. او کاملاً می‌فهمد، که تنها چیزی که ممکن است در عالم به او ضربه بزند، قدرت اختیارش می‌باشد. خداوند انسان را مختار آفریده و راه را نشانش داده است؛ اما او می‌تواند این راه را انتخاب کند، یا نه؛ از انتخابش سر بازبزند. «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَیْنَ أَن یَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا» (سوره احزاب/آیه 72) یعنی خداوند این مسیر هدایت را حتی بر آسمانها و زمین و کوهها هم عرضه کرد، اما آنها از پذیرشش ترسیده و سر باززدند. اما انسان آن را پذیرفت. اما بعد از آن نسبت به آن اعتراض کرده و نق می‌زند». گاه انسان گولِ اختیارش را خورده، جلوی خدا می‌ایستد و علناً از پذیرش احکام دین، تفره می‌رود. در این‌صورت خودش را از تنها برنامه‌ی اصلی و حقیقی زندگی دور و محروم کرده و تمام سعادت دنیا و آخرتش را برهم می‌زند. می‌دانیم که انسان، برای تأمین سعادت خودش، اختیار دارد، اما تخصصِ لازم را ندارد. لذا مختار است که از متخصصان معصوم، کمک بگیرد یا نگیرد. بنابراین، انسان زیرک، خودش را با اختیار به دست متخصصان انسان‌ساز که تمام ساختار انسان تا الله را می‌شناسند، می‌سپارد. لذا خیالش راحت است و آرام ... چرا که مربیان و راهنمایان او، سلاطین دنیا و آخرت‌اند و هیچ امر خیری نیست مگر آنکه از دریچه‌ی وجود آن‌ها بر انسان نازل می‌شود. کسی که ربوبیت الله و اهل آسمان را پذیرفته، یقین دارد که هم خوشی‌ها و هم ناخوشی‌ها برایش به انتهای خیر منتهی  خواهند شد، و خداوند با مهندسی دقیق، تمام آنچه را که برای ربوبیتش لازم است در مسیر زندگی او قرار خواهد داد. حال این مسیر، گاه با نعمت‌ها و لذت‌ها همراه است، گاه با سختی‌ها و مصائب. لذا قرآن می‌فرماید: «وَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَّكُمْ ؛ وچه بسیار آنچه را که شما ناخوش می‌دارید، اما برای شما خوب است». (سوره بقره/آیه 216) رضا؛ یعنی اینکه انسان، اضطراب نداشته باشد از آنچه که قراراست بر وی نازل گردد. زیرا یقین دارد که هر چه از دوست رسد، نیکوست.... رضا بعد از تسلیم، برای انسان حاصل می‌شود. وقتی انسان، در برابر الله تسلیم شده و روابط بخش‌های پنج‌گانه وجودی‌اش را براساس دستورات الله تنظیم می‌کند؛ آرام آرام به مقام رضا می‌رسد. مقام رضا؛ درست همان لحظه‌ای است که انسان عاشقانه، به ربوبیت الله تن داده و همه‌ی آنچه که بر او وارد می‌شود را با دلی آرام و نفسی مطمئن می‌پذیرد. شادی، علامت رضایت است نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم): «مَن رَضِیَ بِما رَزَقَهُ اللّه ُ قَرَّت عَینُهُ؛ هر کس به آنچه که خداوند قسمتش کرده راضی شود، خوشحال می‌گردند». «قره عینه» به معنای روشن شدن دیدگان انسان است. اشکی که از روی شادی ریخته می‌شود، خنک است و این به معنای اشکی است که از شادی از چشمان شخص راضی می‌ریزد. و این است راز شادی زینب در جریان عظیم عاشورا... غم خوردن، نهایت اشتباه و حماقت انسان است. چون کسی جریانات زندگی ما را اداره می‌کند که ازخودمان به ما مهربان‌تر و خیرخواه‌‌تر است. وحتی خداوند، تمام اموری را که ما در انتخاب آنها دخیل نبوده‌ایم، را به بهترین نحو در قیامت جبران کرده و پاداش می‌دهد. بعنوان مثال، جبران خداوند در آخرت در مقابل فقری که فقرا در دنیا، تحمل کرده‌اند، ثروتمندان را چنان به حسرت می‌اندازد که آرزو می‌کنند کاش هرگز در دنیا در نعمت و رفاه نمی‌بودند. شخص راضی؛ حسود نیست. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) : «مَن رَضِیَ بِما قَسَمَ اللّه ُ لَهُ، لَم یَحزَن عَلى ما فی یَدِ غَیرِه؛ هرکه راضی باشد به آنچه که خداوند قسمتش کرده، برای آنچه که در دست دیگران است، غصه نمی‌خورد». شخص راضی، برای پیشرفت تلاش می‌کند، اما اهل رقابت و چشم و همچشمی نیست. و اساساً به داشته‌های دیگران خوشحال و راضی است. او هرگز حسود نیست. کسی که حسود نیست، آرام زندگی می‌کند و از دارایی‌های دیگران لذت می‌برد. علت بسیاری از ناآرامی‌ها، تصمیمات اشتباه، رقابت‌های گوناگون،... عدم رضایت انسان به قسمتهایی است که خداوند برایش در نظر گرفته است. این دسته از انسانها اساساً میدان زندگی را تنها با کمالات حیوانی می‌سنجند و از هیچ تلاشی برای عقب نماندن از دیگران، کوتاهی نمی‌کنند. و درست در زمانی که به لحظه‌ی تولدشان به برزخ می‌رسند؛ هیچ ثروتی برای زندگی آنجا ندارند، دست خالی و فقیر ... با ابدیتی پیش رو ! غصه نمی‌خورد؛ کسی که به مقام رضا رسیده است امیرالمومنین علی (علیه السلام) فرمودند: «مَن رَضِیَ بِقِسمِ اللّه، لَم یَحزَن عَلى ما فاتَهُ؛ هرکس به رزق خدا راضی باشد، برای آنچه که از دست می‌دهد غصه نمی‌خورد». کسی که ثروت عظیمی، چون الله در آغوش دارد، و یقین دارد که الله همه‌ی امور را به نفع او خاتمه می‌دهد، هرگز برای آنچه که از دست می‌دهد غصه‌دار نمی‌شود، چون تمام از دست دادن‌هایش را، پس انداز عظیمی برای آخرت خود می‌داند. دقیقاً خداوند، چیزی را از مسیر انسان برمی‌دارد، که مانع حرکت او به سوی الله بوده است و قطعاً به رشد ما کمک خواهد نمود. این مقدار از معرفت انسان را در برابر از دست دادن‌هایش، آرام و شاد نگه می‌دارد. تمام حوادث دنیا، می‌گذرند، مهم آن است که ما در مسیر حرکتمان به سوی الله حرکت کرده و دچار توقف و یا عقب‌گرد نشویم. راحت و آسوده؛ در پناه مقام رضا نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید: «مَن حَمَلَ الأمرَ عَلَى القَضاءِ استَراحَ؛ هر کس امور را به قضای الهی نسبت دهد، آسوده است». قضا، نتیجه‌ی قطعی انتخابات ما در عالم است. هر انتخابی، نتیجه‌ای دارد. وقتی اموری را که در پیرامون ما اتفاق می‌افتد، به قضایی که الله در جریان امور عالم نهادینه کرده است نسبت بدهیم، دیگر غم و اضطراب قلبمان را نخواهد فشرد. انتخاب‌های غلط ما، قطعاً به قضاهای نامطلوب می‌انجامد که کفاره‌ای است برای گناهان و اشتباهات ما. در این‌صورت حتماً امور به وقوع پیوسته را به نفع خود خواهیم دانست و از غم‌ها و افسردگی‌ها رها خواهیم بود. «والحمدلله رب العالمین»   مطالب بیشتر: مجموعه سخنرانی های استاد شجاعی مجموعه کتاب های استاد محمد شجاعی پای درس استاد

عناوین مورد بحث در این جلسه: ایمانی شادی آور است که بر پایه عقل باشد. وقتی گفته می شود ایمان شادی می آورد یعنی... نمی گذارد گدای عاطفه همسر، پدر و مادر و دیگران بشوی.... اگر دنیا به تو قهر کرد کمبود پیدا نمی کنی... زندگی دنیایی زیبا و قشنگ برایت جلوه پیدا می کند اختلافات و بدخواهی همدیگر را از بین می برد.... دعوت به لذت های آرامش بخش می کند.... به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه 5 از بحث «شادی» مورخ ۹۴/8/23 ، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید: عقل عامل شادی در جلسه قبل برای بحث عوامل شادی، احادیثی بیان شد که با کلام مولا امیرمؤمنان علیه السلام بحث را ادامه می‌دهیم. حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند: «رَزانَهُ العَقلِ تُختَبَرُ فِی الفَرَحِ وَ الحُزنِ؛ وزن عقل هرانسان در غم و شادی او مشخص می‌گردد». خداوند تبارک و تعالی برای تمام مراتب انسان، غم و شادی قرار داده و قیمت هر انسان به مرتبه غم و شادی اوست. برخی از انسان‌ها برای مراتب جمادی، شاد و یا غمگین می‌شوند، برخی دیگر مراتب گیاهی، برخی مراتب حیوانی، که قیمت اوست. شادی شدن برای مراتب پایینی در صورتی که در خدمت فوق عقل باشد بسیار پسندیده است. قیمت حقیقی انسان، انسانیت اوست. در نظام انسانی تنها چیزی ارزش غصه‌دار شدن دارد که به ابدیت و جاودانگی انسان لطمه وارد نماید. همان‌طور که مهمترین موضوع در مورد جنین تولد سالم به دنیاست، انسان نیز باید عمر خود را صرف تولد سالم به آخرت نماید. نسبت دنیا به آخرت مانند نسبت رحم مادر به دنیاست. لذا عقل، غم و شادی انسان را طوری تنظیم می‌نماید تا به کودک عزیز روان ضربه‌ای وارد نشود. عقل قیمت هر چیز را مشخص می‌نماید و انسان عاقل سلامت روحش را برای دنیا و مسائل دنیا به خطر نمی‌اندازد. دنیا و هر چه در آن است برای انسان آفریده شده و در خدمت انسان می‌باشد. بنابراین با غصه خوردن برای دنیا خود را خوار نکنیم. در بعد دیگر عقل انسان را از شادی که باعث تخریب روح شود، منع می‌نماید. با مثالی ساده در مورد جسم می‌توانیم موضوع را به روح تعمیم دهیم. مصرف غذاهای چرب و فست فودها شاید بسیار لذیذ باشد ولی مصرف مرتب آن باعث بیماری می‌شود. در بعد دیگر ممکن است مواد مخدر برای زمانی کوتاه به انسان آرامش دهد ولی در طولانی مدت، مرگ آور است. همان‌طور که انسان برای لذت جسم به هر قیمتی تن نمی‌دهد برای شادی نیز می‌بایست مراقبت کرده و برای ساعاتی خوشی روح خود را به لج نکشد. ایمان عامل شادی ایمان غذای بخش فوق عقلانی انسان بوده و برای درک آخرت نیاز به ایمان دارد. عقل حقیقی، شرط دینداری است. در روایت داریم «العقل مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَنُ وَ اكْتُسِبَ بِهِ الْجِنَانُ؛ عقل چیزی است که خدا با آن عبادت می‌شود و بهشت به دست می‌آید». کسی که مشتاق بهشت نیست، عاقل نیست. عقل پایه دین است و به انسان بصیرت می‌دهد که بیهوده آفریده نشده‌ای و همه عالم برای توست. دنیا برای آسایش تو آفریده شده و قیمت تو بالاتر از آن است. دین اسلام براساس عقل بنا شده و منطبق بر ریاضیات خلقت است و از هر گونه خرافه دور می‌باشد. «لا اله الا الله» یعنی من معشوقی به جز الله ندارم، ایمان درجات غم و شادی را مشخص می‌کند تا به قیمت شادی کنی و به قیمت غم بخوری. پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله می‌فرمایند: هر چقدر ایمان یک نفر افزایش پیدا می‌کند عشق به همسر و خانواده‌اش بیشتر می‌شود. ایمان، قدر و منزلت انسان را مشخص کرده و انسان مؤمن برای دنیا با کسی به اختلاف نمی‌خورد و ناکامی دنیا او را تحقیر نمی‌کند. ایمان انسان را به لذت بردن از دنیا دعوت می‌کند. ایمان هست که وقتی مصیبتی پیش آمد کند می‌گوید: «الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِیبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلّهِ وَإِنَّـا إِلَیْهِ رَاجِعونَ ؛ من مال خدا هستم و به کنار خدا بر می‌گردم. ایمان انسان را از پستی دنیا به عالم قدس می‌برد». (سوره بقره/آیه 156) پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرمایند: «انَ‌ اللهَ‌ بِحِكمَتِهِ‌ وَ‌ فَضلِهِ‌ جَعَلَ‌ الرَوحَ‌ وَ‌الفَرَحَ‌ فِی‌ الیَقینِ‌ وَ‌الرِضا وَ‌ جَعَلَ‌ الهَمَ‌ وَ‌ الحَزَنَ‌ فِی‌ الشَكِ‌ وَ‌ السَخَطِ؛ خداوند به حکمت و فضلش آسایش و شادی را در یقین و رضا قرار داده و غم و غصه را در شک و تردید». برای توضیحات بیشتر حدیث به مباحث "علم و یقین" و "مقام رضا" مراجعه فرمایید.   مطالب بیشتر: پای درس استاد مجموعه سخنرانی های استاد محمد شجاعی مجموعه کتابهای استاد محمد شجاعی