به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه 5 «یاد خدا»، مورخ 85/7/22 برگزار شد، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید: تغذیه نامحدود، تربیت نامحدود همان طور که در بخش حیوانی اگر کسی که بیشترین تنوع مواد غذایی و با کیفیت ترین تغذیه را داشته باشد، بدنی قوی دارد؛ در بٌعد انسانی هم همینطوراست. ولی چون جسم محدود است غذایش هم محدود است. بالعکس فوق عقل چون نامحدود است غذایش هم نامحدود است. بخش فوق عقل یا فوق تجرد بخش بی نهایت طلب است و انسان به واسطه ی داشتن این بخش قابلیت تربیت نا محدود را پیدا می کند؛ اگردرست تربیت شود و بداند آن بی نهایتی که عاشقش است خدا است، مسیر را به سمت انسانیت و بهشت درست می رود. اما اگر این بی نهایت طلبی با دنیا ارضا شود به تعبیر قرآن اخلاد الی الارض پیدا می کند. می خواهد خودش را در زمین جاودانه کند و برای همین جهنمی می شود و در آنجا جاودان می شود.. تقرب و تشبه به خدا انسان از آن جهت که حس و خیال و وهم دارد، حیوان است. و از آن جهت که عقل دارد، فرشته است. و از آن جهت که فوق عقل دارد، انسان است. هر بخش غذای مخصوص خودش را دارد. بدن و حواس هر کدام غذای خاص خودشان را دارند. غذای خیال، مخیلات؛ غذای وهم، موهومات؛ غذای عقل، معقولات؛ و غذای فوق عقل هم حق تعالی، یاد و همنشینی او و معرفت خداست. بنابراین ما هر چه تلاش کنیم تغذیه بهتری برای بخش انسانی مان فراهم کنیم، به خدا شبیه تر می شویم. تقربمان هم به خداوند بیشتر می شود. تقرب یعنی سنخیت و شباهت. حدود همنشینی با خدا خداوند تبارک و تعالی در مورد هر انتخاب، ارتباط و رفتار برای ما حد گذاشته است؛ تمام دستورات دینی حد دارند. فقط برای همنشینی با خودش حد نگذاشته است. در این بخش انسان مطلقا آزاد است. قرآن می فرماید پیامبر برای آزاد کردن انسانها آمده است، یعنی دین مساوی است با آزادی مطلق و بی نهایت. کسی که از اجرای احکام دینی، عبادات، ذکر و یاد خدا، احساس محدودیت می کند، بخش حیوانی او است که این احساس را دارد. این بخش هم درست قضاوت میکند، چون خداوند واقعا دست و پای حیوانیت را بسته و مطلق بودن را محدود کرده است. مخاطب اصلی احکام دینی بخش حیوانی ما است، اما برای بخش انسانی هیچ دستوری نداریم. این بخش آزاد است تا هر کاری را که می خواهد انجام دهد و وقتی  این بخش غلبه پیدا کند، خیلی شاد و آرام است. ولی ما چون بخش حیوانی مان فعال تر است، جلوی بخش انسانی مان را خودمان، می گیریم و موقع تغذیه آن بخل می ورزیم. خداوند برای دفاع از ما از شر حیوانیت در ماه مبارک رمضان قیام می کند و طبیعت ما را در فشار می گذارد تا حق کودک عزیز روان را بگیرد. نتایج قضاوت با بخش انسانی و بخش حیوانی کسی که بخش حیوانی اش فعال است، خیلی راحت و به شیرینی نمی تواند دین را قبول کند. ولی کسانی که از دین و خدا، راضی هستند، کسانی هستند که بخش انسانی شان فعال است، لذا خدا را، عالم و دین و همه چیز را همانطور که قشنگ است، میبیند؛ چون با بخش انسانی قضاوت میکند. در مورد یاد خدا وقتی حیوانیت قضاوت کند، محصولش کسالت، تنبلی و فرار است. و زمانی که انسانیت قضاوت می کند و بخش فطری فعال است، نتیجه اش شوق و ذوق. بزم های فطری انسان می تواند از بزم های فطری و الهی و درحلقه های ذکر و بوستان ها و مرتع های بهشتی لذت ببرد و به آرامش برسد. مثلا در غمگین ترین لحظات فطری مثل عزاداری ابا عبدالله (علیه السلام ) در پس اشک ها و غصه ها یک بزم بر پا است. بخش فطری نیاز به می و مطرب دارد و در هیچ جایی غیر ازهیئت و مسجد و حرم و ... این رقص و موسیقی وجود ندارد. به همین دلیل وقتی از این فضاها فاصله میگیریم کسل میشویم. خدا دنیا را برای شادی ما خلق کرده است نه برای غم و غصه. لذا در همه چیز محدودیت داریم غیر از یاد خدا و سفارش شده که زیاد بخورید و در زمان یاد خدا نامحدود عمل کنید. یاد خدا در کلام معصوم امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: هیچ شئ نیست مگر اینکه به آن حدی منتهی شود، مگر یاد خدا که حدی، که محدود شود ندارد. خداوند فرایض را بر ما واجب کرده است، اگر کسی واجبات را انجام دهد حدش هماناست، غیر از ذکر، که خداوند عزوجل به کم آن راضی نیست. سپس حضرت این آیه را تلاوت فرمودند: یا ایها الذین آمنو ا اذکر الله ذکر کثیرا. ای مؤمنین، (ای کسانی که به من و انسانیت و کودک عزیز روان تان ایمان آورده اید) زیاد یاد خدا کنید. وقتی که می گوییم خداوند به کم آن راضی نیست، یعنی خود ما به کم آن راضی نیستیم. آنچه از خداوند در ما است، نفخه ی خود خداست. نفس انسان از نفخه ی خدا است. لذا چون نفس انسان بی نهایت را می طلبد، خدا هم برای او بی نهایت را می خواهد. چون نیاز انسان بی نهایت است، خدا راضی نیست به او غذا نرسد. انسان به واسطه ی داشتن فوق عقل بی نهایت طلب است، لذا باید با بی نهایت ارضاء شود. بنابراین برای یاد خدا حدی وجود ندارد. چون انسان از محدودیت بی زار است و دوست دارد دائم در آغوش بینهایت باشد. وقتی یاد میگیرد که بینهایت غذا بخورد، اذکار بی نهایت بگوید، حس بی نهایت طلبش ارضاء شده و راحت می تواند پرواز کند و مثل خود خدا هر جا که اراده کند برود. باطن انسان از پرواز محدود بیزار است. خدا، انسان را برای بی نهایت خلق کرده است، برای اینکه مثل خودش باشد.به همین دلیل است که انسان دوست دارد همه ی حد ها را کنار زده و پیش روی کند. انسانهایی خودشان و خلقت را نمی شناسند و به قول فرمایش حضرت علی (علیه السلام) نمی دانند از کجا آمده اند، در کجا هستند و به کجا می روند؛ اینها به جای اینکه بی نهایت طلبی شان را با خدا ارضا کنند، با  تنوع طلبی در دنیا و مسائل طبیعی ارضا میکنند، شاید به آرامش برسند در حالی که آرامشی هم حاصل نمی شود.هر چه ذکر می آید آرامش و شادی و قدرت بیشتر می شود. خدا به ذکر ما احتیاج ندارد، ما هستیم که به ذکر خدا احتیاج داریم. رهنمود استاد : با خدا به دنبال دلبر دیگری نگردید. غیر از خدا دلبر دیگری نیست. هر جا بروید خسته میشوید و آخر هم تشنه از دنیا میروید. اگرمی خواهید شادکام و کامیاب از دنیا بروید و در آخرت هم کامیاب باشید، از همینجا با بینهایت انس بگیرید، با معشوق لایق خود انس بگیرید و به دنبال چیزهای بی ارزش و کوچک نگردید. با پرهیز از رذایل اخلاقی، حد را پاره کرده و بینهایت را در آغوش بگیرید.  درخواست جایگاه ویژه نزد خدا : نوع دغدغه ها، سؤالات، دعاها، هوس ها و حتی نوع محبوب انسان نشان دهنده ی شخصیت و قیمت هر انسان است. فردی نزد حضرت رسول (صلی الله و علیه و آله) آمد و عرض کرد که چه کاری کنم که نزد خدا، ویژه ترین انسان ها، باشم و از همه به خدا نزدیک تر باشم. حضرت فرمودند: زیاد یاد خدا کنید تا خاص ترین و ویژه ترین انسانها نزد خدا باشید. کسب این جایگاه ویژه، به این دلیل است که " ذاکر الله مجالسه " هر چه مجالست بیشتر، انس با خدا بیشتر می شود. این موضوع بالعکس روابط انسانی است. روابط انسانها باید حدودی داشته باشد تا دل زدگی ایجاد نکند. هر چه می خواهید ویژه تر باشید، خاص تر عمل کنید در هر حالی دلتان به یاد خدا باشد و خلوتتان بیشتر باشد تا شاد و آرام باشید. حرف آخر : امام صادق (علیه السلام) : گرامی ترین مردم نزد خدا، کسانی هستند که بیشترین ذکر را میگویند و بیشترین طاعت را دارند. قید طاعت را دقت کنید! ذکری که همراه با طاعت نباشد و یاد خدا کنار ذکر گنجانده نشود، به نتیجه نمی رسد؛ بلکه انسان را به بی راهه می کشاند. لذا یاد خدا به این معنا است که انسان می بایست خدا را در هر تصمیم، انتخاب، ارتباط، فکر و رفتار در نظر بگیرد.   مطالب بیشتر: پای درس استاد مجموعه سخنرانی های استاد محمد شجاعی مجموعه کتابهای استاد محمد شجاعی  

آنچه، به مدیریت قلب در انسان کمک می‌کند، محاسبه‌ای مداوم است که خودِ او، از خودش به انجام می‌آورد. کسی که دائماً خود را، اعمال خود را، حالات قلبِ خود را، هیجاناتِ درونی خود را و ... مورد بررسی قرار می‌دهد، قطعاً می‌تواند، تمامِ آنچه را که او را به غفلت کشانده و از ارتباط او با اهل آسمان می‌کاهد را بشناسد و آنها را از خود دور کند. اگر فعالیت‌های مقدس ما، مانع عشق‌بازیِ ما با آسمان می‌شوند، باید از آنها صرف نظر کنیم. در برنامه‌ی روزانه‌ی زندگیِ هر انسانی باید، ساعتی برای استغفار، و خلوت با الله وجود داشته باشد. پیامبر اسلام با همه‌ی عصمت‌شان، حداقل روزی هفتاد مرتبه استغفار داشته اند و در نهر استغفار، خود را شستشو می‌دادند. برنامه‌های بیهوده‌ی زندگی ما باید حذف بشوند. برنامه‌های مباح اما غیرضروری که به کسب معرفت و نورانیتِ ما ضربه می‌زنند نیز باید حذف شوند. بسیاری از کلاس‌ها و آموزش‌هایی که امروزه دامانِ اعضایِ خانواده‌ها را گرفته است، فقط و فقط عاملی برای غفلتِ آنان از مدیریت قلب‌شان است. حاسبوا ... قبل أن تحاسبوا!! پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند: «کسانی که به همسران خود توهین نموده و بداخلاقی می‌کنند، و بعد توقع روابط جنسی از یکدیگر دارند، انسان‌های بی‌شرم و بی‌حیایی هستند». در فرمایش دیگری فرمودند: «در شگفتم از مردی که همسر خود را می‌زند، در حالی که خود به زدن سزاوارتر است». «سفارش مرا درباره‌ی زنان پاس بدارید، تا از سختی حسابرسی رهایی یابید. هر که سفارش مرا پاس ندارد، چه سخت است اوضاع او در پیشگاه خداوند.» باید بیاموزیم به این مهارت برسیم که دیگران از وجود ما لذت ببرند، به آرامش برسند و در کنارمان احساسِ خوشبختی داشته باشند. تا ما به اخلاق نرم و خوبی مزّین نشویم، محال است به مدیریت قلب‌مان موفق شویم. ما زمانی می‌توانیم به سمت بهشت حرکت کنیم که دیگران از وجود ما، فشاری دریافت نکنند. اولین قدم در حرکت به سوی الله، آن است که به این مهارت برسیم که اعضای خانواده ما، از وجودمان خیر دریافت کنند و در کنارمان به آرامش برسند.   برگرفته از مباحث انسان شناسی مطالب بیشتر: پای درس استاد مجموعه سخنرانی های استاد محمد شجاعی مجموعه کتابهای استاد محمد شجاعی

ادامه شرح زیارتنامه حضرت معصومه (سلام الله علیها) «أتقرب إلی الله بحبّکم و البرائه من أعدائکم...» آموختیم که حبّ و برائت دوتا از عوامل اساسی در مسیر قرب به الله هستند. اساساً تمام قیمت و شرافت یک انسان به میزان قرب او به خداوند است. به طوری که وقتی پای قرب به میان می‌آید، هیچ ملاکِ خیرِ دیگری باقی نمی‌ماند. تمام اعمال صالح انسان، زیارات، عبادات، کسب علم و ... در او همه مقدمه‌ی رسیدن او به قُرب هستند و اگر به چنین هدفی خاتمه نیابند، قطعاً فاقد ارزش خواهند بود. دنیا برای همه انسان‌ها، مانند یک میدان مسابقه برای رسیدن به قرب است. در این میدان، گروهی خواهند باخت، و گروهی به نتیجه رسیده و به ربّ حقیقی خود مقرّب (شبیه) می‌گردند. رمز تقرّب به خداوند، در میزان شباهت انسان به اوست. هر چه انسان کمالات و صفات بیشتری را از خداوند دریافت کرده و در خود تجلی می‌دهد، به او شبیه‌تر و در نتیجه مقرب‌تر می‌گردد. بر تمام انسان‌ها، واجب است، تمام ارتباطات و فعالیت‌های خود را به گونه‌ای تنظیم کنند، که از لا به لای این امور، دائماً به سمت شباهت به الله و قرب به  او پیش بروند. فراموش نکنیم که اگر انواع فعالیت‌های ما در زندگی، به چنین نتیجه‌ای ختم نشوند، ما دائماً در حال سعی بیهوده بوده و ظاهری از دینداری به دوش می‌کشیم، بطوریکه به هیچ نتیجه و هدفی نائل می‌شویم. هر انسان، باید ساعت‌ها در خود اندیشیده و دائماً از خودش سؤال کند، آیا من در حال شبیه شدن به الله هستم یا نه؟ آیا سبک زندگی من (چه مذهبی، چه غیر مذهبی) مرا به سوی قرب پیش می‌برد یا نه؟... و بعد از این سؤالات، باید به دنبال تغییراتی در سبک زندگی‌اش باشد که موانع او در مسیرش به سمت قرب هستند. از سویی همه ما از زمان مرگ خود بی‌خبریم. حسرت عظیمی در انتظارمان خواهد بود، اگر چنین هدفی را جدی نگرفته و به ناگاه به زمان خاتمه زندگی‌مان نزدیک شویم. در آنصورت، دیگر زمانی برای جبران این خسارت نخواهیم داشت. باید روزها و ساعت‌ها برای بررسی میزان قرب خودمان خلوت کنیم... تا دیر نشده، معایب حرکتمان را یافته و آن را جبران کنیم. در جلسه گذشته آموختیم که عشق و برائت دو بال مؤمن برای رسیدن به قرب هستند. اگر واقعاً عاشق الله و اهل آسمان هستیم، باید از دشمنان الله و سبک زندگی آنان فاصله بگیریم تا بتوانیم مسیر قرب (شباهت) به الله را طی کنیم. «والتّسلیم إلی الله راضیاً به ...» قرب برای کسی حاصل می‌شود، که میان او و خداوند مشکلی وجود نداشته باشد، و کاملاً راضی و مطیع در برابر ربّ عظیم خود، تسلیم شود. ممکن نیست خداوند در ذهن کسی زیر سؤال باشد، اما او بتواند مسیر قرب را بپیماید. تنها کسی قادر به طیّ این مسیر است که با یقین و کامل به هدف، و بدون شک و تردید در مسیر گام بردارد. «اوحی الله تعالی إلی داود علیه السلام» «تریدُ و أرید، و انّما یکونُ ما أُرید، فأن سلّمت لما أرید، کفیتک ما ترید و إن لم تسلّم ما أرید أتبعک ما ترید ثمّ لا یکون الّا ما ارید...» تو چیزهایی را می‌خواهی، و من نیز چیزهایی را... ولی در آخر همان چیزی می‌شود که من می‌خواهم، اگر تو در برابر خواسته من تسلیم باشی، من خواسته‌های تو را کفایت خواهم کرد. و اگر در مقابل خواسته من تسلیم نباشی، تو را در تمام آرزوهایت به زحمت می‌اندازم، اما آخرش هم همان می‌شود که من می‌خواهم. تسلیم در برابر خواسته‌های الهی، نشانه‌ی اوج بلوغ و قوّت عقلی یک انسان است. این انسان، یقین دارد که الله او را بهتر از خودش می‌شناسد، بیشتر از خودش دوست دارد، از او بی‌نیاز است و او را برای تشبّه و تقرّب به خودش آفریده است. لذا براحتی در برابر او تسلیم شده و از سبک زندگی الهی برای رسیدن به قرب، با رضایت کامل پیروی می‌کنند. تسلیم، مانند یک کاتالیزور عمل کرده و انسان را با سرعتِ بیشتری به مقصد می‌رساند. امام باقر «علیه‌السلام» می‌فرمایند: «أحقّ من خَلَقَ الله و التّسلیم لما قضی الله، من عرَفَ الله...» سزاوارترین انسان در میان مخلوقات خداوند، برای تسلیم در برابر قضای خداوند کسی است که او را می‌شناسد. بنابراین ولایت، معرفت الله است که انسان را به تسلیم می‌رساند. اساساً عدم شناخت الله، علت اصلی تمام تنبلی‌ها و کسالت‌های انسانی است. کسی که به معرفت الله می‌رسد، آنقدر عاشق می‌شود که براحتی بر تمام خستگی‌ها و فشارها و کسالت‌هایش غلبه کرده و برای نزدیک‌تر شدن به معشوقش با رضایت کامل، از ربّ عظیم خود پیروی می‌کند. نبی اکرم «صلی‌الله‌علیه‌و آله و سلم» می‌فرمایند: «یا عبادالله، أنتم کالمرضی و رب العالمین کالطیب، فصّلاح المرضی، فی ما یعلمه الطیّب، و تدبیرهُ به، لا فی ما یشتهیه المریض، و یقتره، ألا فسلّموا لله أمره، تکونوا من الفائزین» ای بندگان خداوند، شما چونان مریض هستید و خداوند مانند طبیب. و صلاح مریض، در آن چیزی است که طبیب می‌داند و برایش تدبیر می‌کند، نه در آنچه مریض اشتها دارد و به خداوند پیشنهاد می‌دهد. تسلیم امر خدا باشید، تا رستگار شوید. از یک انسان تسلیم، هرگز کلمه‌‌ی «ای کاش» شنیده نمی‌شود. او هر اتفاق، حادثه، و ... را خیر محض از سوی خداوند می‌داند. لذا در تمام شرایط شاد و آرام است، چون یقین دارد که انتهای هر اتفاقی برای او حتماً به خیر منتهی می‌گردد. او تمام از دست دادن‌هایش را پس‌اندازی برای زندگی ابدی‌اش می‌داند، و هرگز به خاطر آنها غصه نمی‌خورد. پیامبر اکرم «صلی‌الله‌علیه‌و آله و سلم» می‌فرمایند: «لو تعلمون ما ذُخِرَ لکم، ما حزنتم علی ما ذویِ عنکم» شما اگر می‌دانستید که برای شما چه چیزهایی ذخیره شده، هرگز بخاطر آنچه که به شما نداده‌اند، غصه نمی‌خورید. تسلیم یعنی اینکه انسان می‌فهمد خدا با او چه کار می‌کند. لذا هرگز آرامشش را به خاطر آنچه که برایش پیش می‌آید، از دست نمی‌دهد. در ظلّ این وقار و آرامش است که انسان قادر است مسیر قرب را طی کند، در غیر اینصورت، حرکت او به نتیجه نخواهد رسید.   عاشقم بر لطف و بر قهرت به جدّ                             ای عجب، من عاشق این هر دو ضدّ هزاران بار ممنون به خاطر همه چیز ...    مطالب بیشتر: پای درس استاد مجموعه سخنرانی های استاد محمد شجاعی مجموعه کتابهای استاد محمد شجاعی   والحمدلله رب العالمین