قبلاً قوس صعود و نزول را ترسیم کردیم و توضیح دادیم. خداوند تبارک و تعالی از روح خودش در انسان دمید و انسان حامل نفخه الهی شد. عالم جبروت و ملکوت که برزخ است را طی کرد و به ناسوت که طبیعت است آمد. از این جا به بعد، برگشت و حرکت ما به عنوان نفس ناطقه و به عنوان یک انسان که در این جا بوجود آمده، ولی دارای یک حقیقت قبلی به نام روح نیز هست، شروع می‌شود. انسان می خواهد همان مسیری را که آمده، برگردد. قرآن می‌فرماید: ما همانطور که شما را آوردیم، برمی گردانیم. در روایات زیادی نیز هست که شما همانطور که خلق شدید، برمی گردید. طی این مسیر، از طبیعت تا بی نهایت احتیاج به ۷ مورد اطلاعات تخصصی دارد: 1- انسان از کجا آمده 2- در کجا هست و کجا می خواهد برود 3- جسم 4- روح 5- رابطه جسم و روح 6- طبیعت 7-رابطه جسم و روح با طبیعت. فقط کسی می‌تواند ما را حقیقتاً راهنمایی کند که این ۷ اطلاعات تخصصی را به طور کامل داشته باشد. در میان انسانها از روز اول خلقت تا الان، به غیر از رهبران الهی که خداوند مستقیماً تأییدشان کرده، هیچ کس این اطلاعات را ندارد. بنابراین فقط و فقط رهبری می تواند هدایت ما را به عهده بگیرد که اولاً از طرف خود خداوند تبارک و تعالی باشد و ثانیاً این اطلاعات را داشته باشد. کس دیگر، نه می‌تواند ادعا کند، نه توانش را دارد که بتواند ما را هدایت کند. بنابراین ما به کمتر از معصوم نمی‌توانیم خودمان را بسپاریم. پیوند با معصوم، پیوند با خداوند است معصوم، اصل و حقیقت ما به صورت مجسم، در روی زمین است و توسط خداوند تبارک و تعالی، امر به پیوند با او شده‌ایم. معصوم همان تجلی خداوند تبارک وتعالی در روی زمین است که پیوند با او، عین پیوند با حق تعالی است. اطاعت از دستورات او، عین اطاعت از دستورات حق تعالی است. دوستی او، مساوی با دوستی با حق تعالی است. لقای او عین لقای حق تعالی است. رضا و غضب او، عین رضا و غضب حق تعالی است. بشر از نظر ساختار روحی و روانی طوری خلق شده که به یک الگوی ظاهری و عینی احتیاج دارد که اولاً با او در ارتباط باشد و بتواند از طریق ارتباط با او رشد کند. ثانیا هدف خلقت انسان، تشبه به حق تعالی است. یعنی انسان خلق شده که مثل خداوند تبارک و تعالی بشود. پس برای دستیابی به چنین هدفی احتیاج به الگو دارد. خدا می‌گوید من شما را آفریدم که مثل من شوید. نه این که از حقیقت انسانی خارج شوید؛ بلکه در حالی که انسان هستید، شبیه من باشید. پس ما باید انسانی که خدا گونه است را داشته باشیم که تجلی کامل خداوند تبارک و تعالی باشد و متصف به همه اسماء و صفات حق تعالی باشد تا بتوانیم بگوییم که دستور العملهای او به ما رسیده و ما می خواهیم خودمان را شبیه او کنیم. وقتی به او شبیه و نزدیک شدیم، در واقع به خداوند تبارک وتعالی نزدیک شده ایم. دلایل و آثار زیارت معصومین (علیهمالسلام) زیارت به معنای ملاقات است. به زیارت که می خواهیم برویم، یعنی می خواهیم به زیارت اصل و حقیقت خودمان، خداوند تبارک و تعالی برویم. به زیارت تجلی ریشه خودمان برویم تا خودمان را پیدا کنیم و تقویت کنیم و رشد بدهیم. به زیارت کسی برویم که قرار است، شبیه او شویم. او اصل و ریشه ماست و در واقع، امر به پیوند با او شده ایم. ممکن است ما یک عمر به زیارت برویم ؛ اما هیچ وقت هم نفهمیم که از زیارت چه می خواهیم. ممکن است هزینه کنیم و وقت بگذاریم و تا مکه و کربلا و مشهد برویم؛ ولی یک بار هم به آن قصدی که باید زیارت می رفتیم، نرفته باشیم و آن برداشتی که باید از زیارت می کردیم را نکرده باشیم. معصومین (علیهمالسلام) مثل خود خدا بی نیاز هستند. اتصال به صمد دارند و خودشان هم صمد هستند. هیچ نیازی به زیارت ما ندارند و زیارت ما چیزی به آنها نمی‌رساند. اما تمام ائمه علیهم‌السلام سفارش به زیارت کردند و برای هیچ عملی از عبادات، بعد از واجبات و ترک محرمات، به اندازه زیارت، ثوابی ذکر نشده است. مهمترین وسیله و عمل ما، همین ارتباط زیارت است تا ما به هدف خلقت خودمان برسیم و حکمت زیارت در ما تحقق پیدا کند. شناخت معصوم (علیه‌السلام) در زیارت، ضرورت دارد من وقتی می خواهم به زیارت ائمه (علیهم السلام) بروم، باید بدانم این شخصیت که بوده است. چون فرمودند: اگر کسی با حق معرفت به زیارت بیاید و امام را آنطور که باید بشناسد و بداند کجا دارد می آید، بهشت برایش واجب می شود. علت اینکه برای شناخت معصوم از کلام خود معصوم استفاده می شود،  این است که کسی باید او را برای ما تعریف کند که به شخصیت او احاطه داشته باشد و او را بشناسد. بنابراین، معصوم خودش باید از خودش خبر بدهد؛ یا خداوند از او خبر بدهد و امثال ما و بزرگان و اساتید ما، و هزار درجه هم بالاتر از ما، هیچ وقت نمی توانند آنچه که در مورد معصوم هست را گزارش کنند. بهترین منبع، بعد از کلام معصوم (علیهم السلام) برای ما، جامعه کبیره است که یک دوره کامل امام شناسی و حجت شناسی است. ضرورت وجود رهبران الهی در روایات در روایتی از کتاب اصول کافی( الحجه)، هشام بن حکم میگوید: یک زندیق (کافر) از امام جعفر صادق (علیه‌السلام) سؤال کرد که وجود پیامبران و رسولان را از چه راه ثابت می کنید؟ امام صادق (علیه‌السلام) در پاسخ، از نقطه ای شروع می‌کند که ما همه در آن هم عقیده هستیم. چون مسئله خدا ثابت شده و پذیرفته شده است. ما آفریننده و صانعی داریم که از ما و تمام مخلوقات برتر و با حکمت و رفعت است. آفریننده همه موجودات است و کار عبث نمی‌کند. یک موجود مجرد، غیر جسمانی و بی نهایت است. وقتی ما دسترسی به خدا نداریم و هیچ کدام هم با جبرئیل ارتباط نداریم و به هیچ یک از ما وحی نیز نمی رسد، پس خداوند باید چه کار کند؟ ما را که نمی تواند معطل بگذارد. زیرا ما را برای هدف بزرگی خلق کرده است. در قرآن نیز به ما گزارش می دهد: «اَفَحَسِبتُم أنَّما خَلَقناکُم عَبَثاً و أَنَّکُم إِلَینا لا تُرجَعون» [1] = گمان کردید که شما را بیهوده خلق کردیم و شما به سوی ما باز نمی گردید؟» وقتی خداوند حکیم ما را عبث خلق نکرده، یعنی ما باید بگوییم خدایا ما را برای چه خلق کردی؟ ما باید چه کار کنیم؟ روی کره زمین چه وظیفه ای داریم؟  پس باید سفیرانی در میان خلقش باشند که خواست او را برای مخلوقات و بندگان بیان کنند و ایشان را به مصالح و منافعشان و موجبات تباه و فنایشان، رهبری فرمایند. ببینید امام صادق (علیه السلام) چقدر دقیق استدلال می‌کنند: «پس وجود امر و نهی کنندگان و تقریر نمایندگان از طرف خدای حکیمِ دانا در میان خلقش ثابت گشت و ایشان همان پیامبران و برگزیده های خلق او باشند. حکیمانی هستند که به حکمت تربیت شده و به حکمت مبعوث گشته اند که با آنکه در خلقت و اندام با مردم شریک هستند، در احوال و اخلاق شریک ایشان نباشند و از جانب خدای حکیم دانا؛ به حکمت مؤید باشند». یعنی رهبری که می‌خواهد بیاید، باید در هفت مورد اطلاعات تخصصی، وارد باشد. اگر کمتر از این باشد، خدا زیر سؤال می رود و ما از خدا طلبکار می شویم. باید اخلاق و احوالشان شبیه خداوند باشد، تا وقتی من او را روی زمین می بینم، بدانم او همان خدایی است که متجلی شده و قرار است من مثل او شوم. در روایت دیگری «منصور ابن حازم» خدمت امام صادق (علیه السلام) عرض می‌کند: آقا من با چند نفر بحث کردم و این گونه برایشان صحبت کردم. خوب حرف زده ام یا نه ؟ راضی هستید یا نه؟ و گفتم: کسی که بداند برای او پروردگاری است، سزاوار است که بداند برای آن پرودگار، خرسندی و خشم هست. اگر تو خدا داری، باید بدانی که خدای تو یک موقع از تو راضی است، یک موقع از تو راضی نیست. در حالت های بخصوص است که تو می توانی به او نزدیک شوی و خشنودی او را جلب کنی. بعضی از کارها را دوست دارد، بعضی از کارها را دوست ندارد. کما اینکه در قرآن کریم نیز می خوانیم: «ان الله یحب = محققا خدا اینها را دوست دارد». «ان الله لا یحب = محققا خدا اینها را دوست ندارد». وقتی خدا تو را آفریده، از تو انتظاری هم دارد. این را عقل هم تأیید می‌کند. در شرایطی من را دوست دارد، و در شرایطی من را دوست ندارد. خرسندی و خشم او جز به وسیله وحی یا فرستاده او معلوم نمی شود. از کجا می خواهی بفهمی خدا از تو راضی ست یا نه؟ چگونه با تو ارتباط برقرار کند؟ به ما که وحی نمی شود. پس باید کسی را برای ما بفرستد که بگوید: من از طرف خدا آمده ام؛ به این دلیل. ما هم به او اعتماد کنیم و حرف خدا را از او بشنویم. هر انسانی موظف است بگردد و راهش را پیدا کند. خیلی از خارجی های تازه مسلمان شده که فیلم هایش از تلویزیون پخش شده، می گویند: برای ما سؤال پیش آمد، دنبال آن را گرفتیم و به این جا رسیدیم.  عقل خود ما جواب می دهد که نمی شود خدا این جهان را با این عظمت بیافریند و کاری هم به ما نداشته باشد. خداوند می گوید شما چگونه استدلال کردید؟ موقعی که شیمی، زیست شناسی، فیزیک و نجوم می خواندید، نگفتید کسی که اینها را آفریده عبث نمی آفریند. ازما چه می خواهد؟ می فرماید: کسی که بر او وحی نازل نشود، باید درجست و جوی پیامبران باشد. چون ایشان را بیابد، باید بداند که ایشان حجت خدایند و حجت یعنی دلیل و راهنمایی که از طرف خدا برای ما آمده و اطاعتش لازم است. این عقلی ترین استدلال است که خودمان را به راهنما بسپاریم و حرف هم نزنیم و ساکت باشیم. قرآن مفسر می خواهد صحابی امام صادق (علیه‌السلام) می‌گوید: من به اهل سنت گفتم آیا شما می‌دانید که پیغمبر حجت خدا در میان خلقش بود؟ گفتند: آری. گفتم: چون پیغمبر در گذشت، حجت خدا بر خلقش کیست؟ گفتند: قرآن. ببینید طبیعت‌گرایی چه کار می‌کند و چطور باعث می‌شود به یک صورت مقدس پناه ببرند. عقل و شعور به ما می گوید کسی که قرار است حجت خدا باشد، از جنس خود ماست و باید انسان باشد و قابل صحبت و مذاکره باشد. این صحابی امام صادق(علیه‌السلام) می‌گوید: وقتی به من گفتند قرآن، من در قرآن نظر کردم، دیدم سنی و تفویضی مذهب و زندیقی که به آن ایمان ندارد و همه مکاتب و مذاهب، همه برای مباحثه و غلبه بر مردان در مجادله، به آن استدلال می‌کنند. همه سراغ خود قرآن می‌آیند و می‌گویند حرف ما را قرآن تأیید می‌کند و طبق سلیقه خودشان، آیات قرآن را تفسیر می‌نند. پس دانستم که قرآن بدون قَیِّم رهاست. یعنی سرپرستی می خواهد که آن را طبق واقع و حقیقت تفسیر کند و هر چه بگوید حق باشد. پس به ایشان گفتم: قیم قرآن کیست؟ گفتند: ابن مسعود، عُمَر، حُذَیقِه قرآن را می دانند. گفتم: تمام قرآن را؟ گفتند: نه. در ادامه این صحابی گفت: من کسی را ندیدم که بگوید کسی جز علی (علیه‌السلام) تمام قرآن را می‌دانست. چون مطلب و سوالی در میان مردم مطرح می شود، عمر و ....گفتند نمی‌دانیم؛ اما علی ابن ابی طالب(علیه‌السلام) می‌گوید می‌دانم. عُمَر خودش می‌گوید: خدایا مرا در هیچ مشکلی که علی (علیه‌السلام) در کنارم نباشد، تنها نگذار. خود اهل سنت از عُمَر نقل کردند که ۷۰ بار گفت: «لَولاعَلِیٌ هَلَکَ العُمَر» [2]= اگر علی نباشد، عمر هلاک می‌شود». پس گواهی می دهم که علی (علیه‌السلام) قیم قرآن باشد و اطاعتش لازم است. او حجت خدا بعد از پیغمبر بر مردم است و اوست که هر چه نسبت به قرآن بگوید، حق است. حضرت فرمودند: «خدایت رحمت کند» و این گونه امام او را تأیید کرد. حضرت رضا (علیه‌السلام) یک بار از قول امام صادق (علیه‌السلام) و یک بار هم خودشان مستقیماً فرموده اند: «إِنَّ الحُجَةَ لا تَقُومُ لِله عَزَّوجَل عَلی خَلقِه إِلّا بِإِمامٍ حَتی یُعرَف»[3] در منبع از قول امام هفتم نقل شده  = حجت خدا بر مردم تمام نمی‌شود مگر این که امامی را بفرستد که مردم او را بشناسند. یعنی خدا وظیفه اش است برای مردم امامی بفرستد که مردم او را بشناسند و از او تبعیت کنند. امام صادق (علیه‌السلام)فرمودند: «خداوند برتر و بزرگتر از آن است که زمین را بدون امامِ عادل بگذارد»[4]. «برتر است» یعنی برای خدا، نقص و عیب است که بندگانش را بدون امام رها کند. امام باقر (علیه‌السلام) فرمودند: «به خدا سوگند از زمانی که خدا آدم را قبض روح نمود، زمین را بدون امامی که مردم بوسیله او به سوی خدا رهبری شوند وانگذارد و او حجت خداست بر بندگانش و زمین بدون امامی که حجت خدا باشد بر بندگانش وجود ندارد»[5]. امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: «اگر مردم زمین تنها دو کس باشند، یکی از آن دو امام است و آخرین کسی که بمیرد، امام است تا کسی بر خدای عزوجل احتجاج نکند که او را بدون حجت وا گذاشته است»[6]. ضرورت حضور پیامبران در همه زمانها و مکانها (قاعده لطف) حیطه فرماندهی حضرت موسی در مصر بود که به خاورمیانه نیز کشیده شد. مسیح (علیه‌السلام) در «بیت لحم» متولد شد. پیامبر در مکه بودند. این ۲۵ پیامبری که می‌شناسیم از نظر جغرافیایی غالباً در خاورمیانه و آسیا هستند. پس چرا خداوند برای آفریقائی‌ها و اروپایی‌ها پیامبر نفرستاده است؟  قرآن می‌فرماید: ما برای هر امتی پیامبر فرستادیم. بله در اروپا هم پیامبران بودند. در هر جای کره زمین که قوم و تجمعی وجود داشته، پیامبر خدا هم آنجا حاضر بوده‌است. این حکمت خداست و نمی‌تواند انسانها را معطل بگذارد. به این می‌گویند: «قاعده لطف». «قاعده لطف» یعنی بر خداوند واجب است و بر عهده اوست که اگر انسانی را می‌آفریند، رهبر هم برای او خلق کند و بلکه بر خداوند واجب است قبل از این که انسان ها را بیافریند، رهبر را خلق کند. بنابراین در روایت داریم قبل از اینکه مردم روی زمین بیایند، حجت خدا هست. او تا قیامت با مردم هست و بعد از مردم هم روی زمین است. یعنی آخرین کسی که باید از اینجا برود، حجت است. چون واجب است که هیچ کس روی زمین معطل نباشد. برای همین خداوند تبارک و تعالی حضرت آدم را خلق می‌کند و به عنوان حجت خودش، او را به عصمت، علم و تخصص مسلح می‌کند و بعد انسان های دیگر خلق می‌شوند. «و عَلَّمَ آدَمَ الأَسماءَ کُلَها»[7] = نام همگان را به آدم آموخت. این طور نیست که انسان‌ها را بیافریند و بعد بگوید باید کسی را برایشان بفرستیم. نه؛ اولین انسان باید حجت خدا باشد و دلیل هم بیاورد که مردم را قانع کند تا زمین خدا از حجتی که بر صدق گفتار و جواز عدالتش نشانه‌ای داشته باشد، خالی نماند. پس خلقت بدون حجت معنا دار نیست. چنین نیست که خدا کره زمین، جهان، کهکشان و کیهان را خلق کند و یک دنیایی را بیافریند که از نظر ابعاد هم نا متناهی است. بعد انسانهایی را بیافریند و آنها را رها کند. همه اینها تا وقتی که معصوم نباشد عبث است. بنابراین، موقعی آفرینش معنادار است که آن موجودی که خلق می‌کند، رهبر داشته باشد. اگر قرار است که مختار باشد و خودش تصمیم گیری کند، باید رهبر داشته باشد. بله خداوند قبل از انسان‌ها، حیوانات را هم خلق کرد؛ ولی حیوانات به طور غریزی به سمت هدفشان راهنمایی می‌شوند. اما موجودات مختاری مثل جن و انسان را که خلق می‌کند، باید رهبر داشته باشند. امام و حجت خداست که خلقت خدا را معنا دار می‌کند. برای همین هم در روایت داریم:«لو لا الحجة لساخت الأرض بأهلها[8]= اگر حجت خدا بر روی زمین نباشد، زمین همه اهل خودش را فرو می برد». کره زمین چه فایده‌ای دارد، وقتی روی آن امام معصوم نباشد که انسانها را راهنمایی کند. مثل این که یک جنین در رحم مادر دستگاه تنفس هوایی بسازد. بعد وقتی متولد می‌شود، در آب متولد شود، خوب جا در جا خفه می‌شود. هوا باید بیرون باشد که این دستگاه تنفس که ساخته شده، برای او عبث نباشد. بنابراین امام است که به خلقت، هدف و معنا می دهد و همه چیز قائم به اوست. امام است که رکن نظام خلقت است. قطب همه عالم امکان است و همه عالمِ امکان حول محور امام می گردد. علم و تخصص معصوم (علیه السلام) در روایات معصوم علیه‌السلام فرمود: «خداوند زمین را بدون عالم وا نگذارد و اگر چنین نمی کرد، حق از باطل تشخیص داده نمی شد»[9]. علم و تخصص، مهم ترین خصوصیت در امام است که اگر  آن را نداشته باشد، امام برای مردم فایده ای ندارد. عقل می‌گوید؛ ما فقط تابع تخصص هستیم. شما الان قلبتان درد بگیرد، می‌گویید: من قلبم را دست کسی نمی‌دهم که در رشته قلب، تخصصی نداشته باشد. حرف آخر را تخصص می زند. اصل تخصص، اصل عقلی است و قابل تردید هم نیست و هیچ کس نمی‌تواند در آن شک بکند. ما چرا به امام احتیاج داریم؟ چون عقل می‌گوید حرف آخر را تخصص می‌زند. بنابراین این جا امام صادق (علیه‌السلام) خیلی با ظرافت کلمه امام را برداشته اند و می‌فرمایند: خداوند زمین را بدون عالم وا نگذارد. عالم را جای امام گذاشته تا بدانیم که حیثیت حقیقی امام و علت احتیاج ما به امام و علت ضرورت اطاعت از او و علت تقدس او و علتی که ما باید حرف او را گوش کنیم؛ تخصص و علم است. در واقع علم حرف آخر را در زندگی انسانها می زند. رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) فرمود: «ِانَ اللهَ یُطاع ِبالِعلم وَیَعبد بِالعِلم وَ خَیر الدُنیا وَ الاخِره مَعَ العِلم»[10] =  به راستی خدای متعال با علم، اطاعت و عبادت می شود و خیر دنیا و آخرت همراه علم است». این تعصب بیجا نیست؛ بلکه یک حکم عقلی مسلم است که انسان به چهارده معصوم اعتنا کند و آنها را قبول داشته باشد و به غیر از آنها به کسی اعتماد نکند. چون اعتماد به غیرمتخصص، کار عاقلانه‌ای نیست. اگر به غیر معصوم اعتماد کند، نمی‌تواند روز قیامت جواب بدهد. اگر بگویند فلان دکتر از آمریکا آمده، برای شما این همه تخصص که گرفته، من می‌گویم این آقای دکتر که شما می‌گویید هزار تا دکترا هم که داشته باشد، در هیچ یک از این ۷ نوع اطلاعاتی که به درد سعادت زندگی دنیا و ابدیت من می‌خورد، تخصص ندارد. اگر کسی این تخصص ها را ندارد، حق ندارد که در مورد باید و نباید زندگی، با من حرفی بزند. حالا شما دقت کنید دینی که این قدر مبتنی بر عقل و تخصص است، شیاطین و انسان های شهوت ران کاری کرده اند که یک مسلمان، حزب الهی و به خصوص یک شیعه جلوی دیگران، یک آدم خرافاتی به نظر بیاید. این حرف خیلی توهین بزرگی است که این ها علم و تخصص را رها کرده اند و به امام چسبیده اند. غیر از امام متخصصی نیست. خود حضرت می فرمایند: «اگر شرق و غرب عالم را بگردید، هر علم صحیحی باشد، از ناحیه ما اهل بیت (علیهمالسلام) است و همه تخصص ها را ما داریم». شما در کتاب های شیعه، مسیحیت و کتاب های اهل سنت، یک جا سراغ ندارید که از حضرت علی (علیه السلام) یا یکی از این چهارده معصوم سؤالی شده باشد و آنها بفرمایند؛ بلد نیستم. محور اصلی در وجود امام تخصص است. تخصص را برای تشخیص حق از باطل می‌خواهیم. و اگر امام بود، دیگر امت اسلام به ۷۲ فرقه تقسیم نمی‌شد. امام را کنار گذاشتند و گفتند امام را لازم نداریم. گفتند: «حَسبُنا کِتابَ الله = کتاب خدا برای ما کافی است». همانطور که عُمَر گفت ما هیچ احتیاجی به حجت نداریم. از آن به بعد بود که 72 فرقه و گروه‌های مختلف ایجاد شدند. و گرنه اگر کسی خود را به امام بسپارد که راه واضح و شفاف است و اختلافی ایجاد نمی‌شود، چون او تخصص دارد و همه چیز را می‌داند. پی‌نوشت: [1] قرآن کریم / سوره مومنون / آیه 115 [2]كافی /كلینی / ج 7 / ص 424 [3] اصول كافى / جلد 1 / صفحه 250 /  روایة 1 [4] بحار الانوار / ج  25 / مجلسی  صص ۲۶۹ [5]  الکافی (ط - الإسلامیة) / ج  / ص 178 [6] همان / ص254 / 253 [7] قرآن کریم / سوره بقره / آیه 31 [8] هیئة العلمیه فی مؤسسة المعارف الاسلامیه/ معجم احادیث الامام المهدی(عج)/ قم/ ناشر مؤسسة المعارف الاسلامیه/ چاپ اول/ 1411 هـ ق،‌ ج3/ ص2 / ح877/ ص44/ ‌خ89. [9] الکافی / جلد /  1  /  صفحه 178 [10] بحار الانوار / ج 1 / ص 64 آرشیو مباحث استاد شجاعی فروشگاه آنلاین با محصولات ناب 

اگر وقتی به امام حسین می گوییم ای کاش کربلا با تو بودم، آقا بگوید: آیا با امام زمان خودت هستی؟ 

بهترین غذا قرآن است. این ماه هم بهار قرآن و ماه نزول آن است. «ماه نزول قرآن» یعنی قرآن باید به ما هم نازل بشود. یعنی ما هم باید طوری قرآن را بخوانیم و با آن انس بگیریم که احساس کنیم که این آیات دارد به ما هم نازل می شود و واقعا احساس «مخاطب قرآن بودن» را بکنیم. وقتی خود را واقعا مخاطب قرآن قراردادیم، پیام های آسمانی را خوب دریافت می کنیم. «دعا» غذای بعدی ماست. میزان و نوع دعاهایی که در ماه رمضان  وارد شده، در هیج ماه دیگری وارد نشده است.   مراقبات ماه مبارک رمضان جلسه اول

حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) از یک جایگاه مدیریتی، تدبیری و فرماندهی و فرمانروایی برخوردار است. هر چند که همه معصومین این جایگاه عرشی را دارند. برای همین است که خطاب به آنها می‌گوییم: «خَلَقَكُمُ الله أنْوارا فَجَعَلَكُمْ بِعَرْشِهِ مُحْدِقینَ حَتّى مَنَّ عَلَیْنا بِكُمْ فَجَعَلَكُمْ فی بُیُوتٍ أذِنَ الله أنْ تُرْفَعَ وَ یُذْكَرَ فیهَا اسْمُهُ= خداوند شما را [به صورت] نورهایى آفرید و گِرداگِرد عرش خود، قرارتان داد تا این كه به واسطه شما بر ما نعمت بزرگى عطا فرمود. پس شما را در خانه هایى قرار داد كه خداوند رخصت داده است كه بزرگ داشته شوند و نام وى در آن‌ها یاد شود». خدا شما را به صورت نور خلق کرد و اطراف عرش خودش به طواف آورد تا اینکه بر ما منت گذاشت و شما را در خانه‌هایی قرار داد که اذن داده که اسم خدا در آن خانه‌ها ذکر بشود و بالا برود.  مساجد، عبادتگاه ها، حسینیه‌ها از جمله مصادیق خانه‌هایی هستند که خداوند اذن داده که در آن نامش برده شود و بالا برود. در جایگاه خودش در این باره سخن خواهیم گفت، اما مهمترین مصداق این «خانه» همان نفس و قلب ماست که نور اهل بیت به آن دمیده می‌شود و این باشکوه‌ترین لحظه تاریخ خلقت خداست که یک انسان حامل نور خدا می‌شود که فرمود: «نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی= از نور خودم در انسان دمیدم». نور محمد و آل محمد از این نور خداست که در ما دمیده می‌شود و یک انسان حامل این روح بزرگ می‌شود. باید به این مرحله خیلی فکر کنیم که ما چقدر سعادتمندیم که خداوند این وجود گرانقدر را در ما دمیده است. چون دمش این روح باعث می‌شود که حقیقت ما با اهل بیت یکی بشود، از جنس آنها بشویم و بتوانیم به مقام و جایگاه آنها برسیم. فاطمه (سلام‌الله‌علیها) حجت بر حجت‌های خداست با اینکه مسأله جایگاه عرشی برای همه اهل بیت ثابت است، اما جایگاه حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) یک جایگاه بسیار ویژه است که امام رضا (علیه‌السلام) فرمود: «نَحنُ حُجَجُ الله عَلى خَلْقِهِ وَ أمُّنا فاطِمَةُ حُجَّةٌ اللهِ عَلیَنا= ما حجت‌‎های خدا بر شماییم و مادر ما فاطمه علیها سلام حجت خدا بر ما (اهل بیت) است». به این نکته دقت کنید که ما حجت خدا بر بندگان هستیم و مادر ما فاطمه حجت خدا بر ماست و نیز امام عسکری (علیه‌السلام) فرمود: «نَحنُ حُجَجُ الله عَلى خَلْقِهِ وَ جَدَّتُنا فاطِمَةُ حُجَّة اللهِ عَلیَنا= ما (اهل بیت) حجت‌های خدا بر خلق او هستیم و جدّة ما فاطمه علیها السلام حجت خدا بر ما است» مادر ما جده ما فاطمه حجت خدا بر ماست. به مفهوم «حجت بودن» خوب دقت کنید. یعنی انسان با ظرفیت فوق عقلانی و الهی به دنیا می‌آید و اقتضای بخش فوق عقلانی‌اش این است که خلیفه الله و مظهر خداوند بشود و به مقام انسانیت و مَثَل اعلی برسد. اگر بخواهد به آن مقام برسد، ظهور آن مقام در زمین که حجت خدا بر انسان است، باعث تشبه و متخلق شدن به اخلاق خدایی می شود. مسأله حجت خدا بر خلق بودن در حضرت زهرا (سلام الله علیها) هم مطرح است، اما حضرت زهرا (سلام الله علیها) یک برتری دارد و آن این است که امام رضا و امام عسکری هر دو بزرگوار  فرمودند که واسطه بین خدا و اهل بیت حضرت زهرا (سلام الله علیها)است. این که گفته می‌شود ائمه حجت خدا بر ما هستند، یعنی ائمه هم در اجرای وظائف و دستوراتی که خدا به آنها داده و نقش امامتی‌شان یک الگویی دارند که او نماینده برای اینهاست. به اینها دستور می‌دهد، اینها را تدبیر می‌کند و برنامه برایشان مشخص می‌کند و آن حضرت زهرا (سلام الله علیها)است. برای همین عرض کردم با اینکه امیرالمؤمنین به عنوان امام و حجت خدا و خلیفه الله بعد از پیغمبر است، اما جبرئیل خدمت حضرت زهرا (سلام الله علیها) (سلام الله علیها) می‌رسد و آنچه که جبرئیل و حضرت زهرا (سلام الله علیها) می‌فرماید و امیرالمؤمنین می‌نویسد، همان برنامه امامتی تک به ‌تک ائمه است که به نام «صحیفه فاطمیه» نامیده شده، یعنی روند تاریخی حرکت ائمه تا آخر مطرح شده است؛ اینکه چه رویداد و اتفاقاتی برای زهرا، امیرالمؤمنین، حضرت مجتبی، سیدالشهدا و امام زمان، همه را دربر می گیرد. بنابراین، حضرت زهرا (سلام الله علیها) یک موجود بی نهایت فعال و پرتلاشی است که همیشه در حال مدیریت و تدبیر است. علاوه بر اینکه به ما به عنوان فرزندانش نگاه می‌کند، در تدبیر ما و همه عالم و نیز تدبیر خود ائمه هم نقش دارد.  حضرت زهرا (سلام الله علیها) آن روح خداست که مؤید همه انبیاء و همه ائمه معصومین است. یعنی همه انبیاء و ائمه را هدایت می‌کند و همچنان در حال تدبیر و اداره امور است. عملکرد حضرت زهرا (سلام الله علیها) فوق‌العاده است و ساعت ها باید نشست و در مورد عملکرد ایشان سخن گفت. تک ‌تک کارهای ایشان که ظهور الهی دارد بر ما حجت است. رفتار، کلمه، سکوت، حرف اضافه ندارد و انسان باید ببیند که ایشان در لحظه به لحظه زندگی‌اش چه رفتارهایی داشته تا آن روح حاکم بر عالم که دریافت‌کننده تدبیر خدا و اجراکننده اوست حتی نسبت به معصومین چه کار می‌کند را بفهمد. گریه های فاطمه زهرا حکایت از گریه انسانی دارد  یکی از کارهای صدیقه طاهره این است که موقعی که پیغمبر از دنیا می‌رود، در روایت داریم حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) به شدت گریه می‌کند. این گریه حرف دارد، یعنی گریه‌ای کرده که باید بگرید و برای ما این گریه بماند. اینطور نیست که ما یک قصه تاریخی نقل کنیم و بگوییم حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) فلان جا گریه کرد. هر جا ائمه و پیغمبر و حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) گریه کردند، یعنی می‌خواستند با آن گریه یک حرف و پیامی را به ما برسانند. این مانند دعاهای امام سجاد(علیه‌السلام) می‌ماند. ائمه و حتی خود حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) بسیاری از حرف‌هایی را که می‌خواستند به بچه‌هایش و به ما بزنند، در قالب دعا گفتند. پس گریه حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) فوق‌العاده مهم است. چون گریه حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) اصلاً گریه ی بخش طبیعی نیست. گریه بخش انسانی اوست. حضرت زهرا (سلام الله علیها) که در مقام عرشی خودش که حالا تنزل کرده به خاطر انسانیت و انسانها روی زمین است، در مقام تدبیرکنندگی و عرشی خودش گریه می‌کند. به قدری این گریه جانسوز و تلخ است که شاید تلخ‌ترین گریه‌ها این گریه است، چون وقتی که ایشان گریه می‌کند، پیغمبر می‌فرماید: «وَ الّذی بَعَثَنی بِالحَقّ لَقَدْ بَکی لِبُکائِکِ عَرش الله وَ ما حَولَه= قسم به کسی که من را به حق مبعوث کرد، با گریه تو عرش، اطراف عرش، ملائکه، زمین و آسمان گریه کردند.» گریه، تکان خوردن است، لرزش است، ریزش است، تأثر است. وقتی حضرت می‌فرماید با گریه تو عرش می‌لرزد، یعنی آن مقر فرمانروایی خدا، آن جایگاه مدیریتی ماسوی الله می‌لرزد. یک اتفاقی  می‌افتد که این تدبیر به هم می‌ریزد. مقام انسان، مقام اهل بیت است خداوند انسانهایی را با ارزش بی نهایت و به بلندای بینهایت آفریده و این انسانها لیاقت رسیدن به مقام اهل بیت را دارند. این از همه چیز برای خدا مهمتر است و این انسانها برای اینکه به نتیجه برسند، تنها از طریق حاکمیت و مدیریت متخصص معصوم است که می‌تواند اینها را به آن مقام برساند. این را در کنار سوره الرحمن بگذارید  که می فرماید: «الرَّحْمنُ /عَلَّمَ الْقُرْآنَ/ خَلَقَ الْإِنْسانَ= الرحمن/ قرآن را تعلیم داد/ انسان را آفرید». خدای رحمان اول تعلیم قرآن کرد و بعد انسانها را آفرید. یعنی قبل از اینکه ما به دنیا بیاییم، خدا قانون زندگی ما را آفریده و کسی را آفریده که این قانون را دارد. تا وقتی یک انسان به دنیا آمد معطل و بلاتکلیف نباشد و این یک سیر عقلانی و ریاضی دارد. عقل هم همه جا این را تأیید می‌کند. وقتی که بخواهند دانشگاه درست کنند، اول باید به فکر استادش باشند. چون استاد است که به دانشگاه معنا می‌دهد. اگر ما استاد نداشته باشیم دانشگاه به چه درد می‌خورد؟ خلقت بدون متخصص معصوم معنا ندارد. چون بقیه انسانها خلقت شان بیخود و عبث می‌شود. پس تمام ارزش  نظام خلقت به این است که متخصص معصوم حاکم باشد تا انسانها بدبخت و بیچاره نشوند و استعدادهای شان تلف نشود. پیغمبر علاوه بر این که خودش حاکمیت دارد، زمینه را برای حاکمیت معصوم نیز فراهم کرده است. حضرت از روز اول داستان، استمرار حاکمیت متخصص معصوم را در جامعه خودش جا می‌اندازد. سه سال دعوت مخفی دارد؛ به محض اینکه می‌خواهد دعوتش را علنی کند قرآن می‌گوید: « وَ أَنْذِرْ عَشِیرَتَكَ الْأَقْرَبِینَ» یعنی اول  خانواده و فامیل خودت که نزدیکترین کسانت هستند را دعوت کن و به آنها ابلاغ کن که تو پیغمبری. پیامبر هم سه روز این کار را می‌کند. هر روز  می‌گوید که من پیغمبر خدا هستم و اولین کسی که از بین شما به من ایمان بیاورد، وزیر و جانشین من خواهد بود. هر سه بار امیرالمؤمنین که آن موقع یک نوجوان بود، دستش را بالا می‌برد و می‌گوید من به شما ایمان دارم. تاکید خدا بر تولد علی (علیه السلام) در کعبه از نظر ساختار ریاضی خدا که حکیم است، کار عبث نمی‌کند. به پیامبر می‌گوید از روز اول مسأله جانشینی را مشخص کن. همه مردم باید بدانند که جایگزین یک متخصص معصوم یک شخصیتی به بزرگی امیرالمؤمنین است. آن وقت امیرالمؤمنینی که خودش شناخته‌تر و معروف‌تر از پیغمبر است؛ زیرا پیغمبر هنوز پیغمبر نشده بود که خدا امیرالمؤمنین را در کعبه به دنیا آورد. همه مردم می‌دانند که مولود کعبه یعنی امیرالمؤمنین و همه به چشم خودشان دیدند و خدا هم تاکید دارد همه این را بفهمند و این شکاف کعبه در طول تاریخ تا به حال مانده تا حجت بر همه مردم تمام شود و نگویند که یک داستانی در تاریخ بوده و ما هم ندیده ایم و نمی دانیم. این که خدا اصرار دارد که علی در کعبه به دنیا بیاید، معنی عرفانی و باطنی‌اش این است که باطن توحید، متخصص معصوم است. ظهور الله و ظهور توحید بر روی زمین امام می‌شود. یعنی امام مظهر و خلیفه خداست. خلیفه شخصیتی است که برجستگی و بزرگی‌اش را قبل از بعثت همه می‌دانستند. یک شخصیتی که وقتی از دل کعبه او را در می‌آورند، بعد از سه روز، چشم بسته، دهان بسته، به دست رسول الله می‌دهند. نه چشمش را روی پدرش باز می‌کند نه چشمش را روی مادرش که آن همه زحمت برایش کشیده باز می‌کند.اما چشمش را به رسول خدا باز می‌کند.  آن موقع که حضرت رسول به عنوان پیغمبر مبعوث نشده، این نوزاد جلوی همه چشمش را باز می‌کند به رسول خدا و می‌گوید: «السلام علیک یا رسول الله» بعد به زبان می‌آید و از پیغمبر اجازه می‌گیرد که تورات و انجیل بخواند و می‌خواند. همچنین از پیغمبر  اجازه می‌گیرد قرآنی که هنوز نازل نشده را بخواند و پیغمبر می‌گوید بخوان. علی علیه السلام می خواند: «بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ/ الَّذِینَ هُمْ فِی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ...» تا آخر سوره را می‌خواند. شما وقتی به تاریخ نگاه می کنید، می بینید پیغمبر به کرات رفتارهایی می‌کند که اهل سنت و شیعه هم نوشته اند که مدام به همه تأکید می‌کند که این علی جانشین و وزیر من است. یعنی پیغمبر کاری می‌کند که بر همه مردم و نه فقط مردم زمان خودش، بلکه تا الان حجت را تمام می‌کند. محال است یک آدم بی‌طرف، بی‌غَرض و مرض، نه فقط کتاب های شیعه بلکه کتاب های اهل سنت را بخواند و یقین نکند که امیرالمؤمنین امام و جانشین پیغمبر است. حتی پیغمبر بیعت های خصوصی در مورد امیرالمؤمنین از بسیاری از اصحاب خودش می‌گیرد که این علی جانشین من است. بعد از من اذیتش نکنید. فاطمه را اذیت نکنید. فاطمه بخشی از وجود من است. هر کس زهرا را اذیت کند، من را آزرده و هر کس من را بیازارد خدا را آزرده: «فاطمة بِضْعَةٌ مِنّی مَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِی وَ مَنْ آذَانِی فَقَدْ آذَی الله». اینها در روایت اهل سنت هم وجود است. اینها را فقط شیعه نقل نکرده است. در روایت دیگری پیامبر فرمودند: «إِنَّ الله تَعَالَى یَغْضَبُ لِغَضَبِ فَاطِمَةَ وَ یَرْضَى لِرِضَاهَا= خدا به غضب فاطمه غضب می‌کند و با رضایت فاطمه راضی است». این چه مقامی است که خدا با غضب فاطمه غضب می‌کند و با رضایتش راضی است؟ یعنی این موجود نه تنها معصوم است، بلکه خلیفة الله است. آن هم نه خلیفه الله فقط برای مردم، بلکه خلیفه الله برای خود ائمه. چنانکه امام حسن عسکری (علیه السلام) فرمودند: «وَ جَدَّتُنا فاطِمَة حُجَةُ اللهِ عَلَینا، وَ أمُّنا فاطِمَة حُجَةُ اللهِ عَلَینا» اینها را بیان کردند تا ما بفهمیم که حضرت زهرا (سلام الله علیها) کیست؟ مادر ما کیست؟ اصل و ریشه ما کیست؟ مهمتر از همه این است که بفهمی تو چه کسی هستی و خودت چه ظرفیت و قیمت و جایگاهی داری. اگر ما خود را گم کنیم تا آخر کور زندگی می‌کنیم و بی نهایت استعدادمان را تلف می‌کنیم. حضرت زهرا در دفاع از امامش همه دارایی اش را وسط آورد  حالا این پیغمبر با این عظمت از دنیا می‌رود. حضرت زهرا (سلام الله علیها) می‌داند چه اتفاقی می‌افتد و در مصیبت این فراق گریه می کند. گریه حضرت گریه انسانی است. گریه‌ به خاطر یک فاجعه بزرگ انسانی و جهانی است که هم در طول تاریخ و هم در وسعت تاریخ اتفاق می‌افتد. گریه اش برای این است که میلیاردها انسان، متخصص معصوم را از دست می‌دهند. به عمق فاجعه دقت کنید. پس آن گریه که یک گریه خاص است؛ هنوز هم ادامه دارد. یعنی ناله حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) هزار و چند صد سال است که در تاریخ ادامه دارد. این گریه است که شروع یک فاجعه را نشان می‌دهد. این فاجعه چند ساعت بعد از فوت پیغمبر یک دفعه شکل‌هایش در می‌آید. اول آن تغییر مسیر خلافت، دوم حمله به خانه امیرالمؤمنین، آتش زدن در خانه، بعد آن ضربه ها برای حضرت زهرا (سلام الله علیها) و.. حضرت زهرا (سلام الله علیها) در دفاع از امام زمانش و در جلوگیری از حذف معصوم، همه دارایی خودش را وسط ‌آورد. دفاع از امام زمان، مرد و زن ندارد، یک زن جوان باردار با چهارتا بچه کوچک، زنانگی‌اش را ندید. بارداری‌اش را ندید چون متخصص معصوم در خطر است. ما در خطر بودیم. حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) در طول تاریخ همه بچه‌هایش را نگاه کرد. می‌دید که چه اتفاقی قرار است بیفتد. بنابراین، برای اینکه ما محروم از متخصص معصوم نشویم، نه جوان بودن خودش، نه زن بودن خودش، نه باردار بودن خودش را اصلا توجه نکرد. او همه دارایی که یک زن و یک انسان دارد به وسط آورد؛ حتی جان و حیاتش را به خطر انداخت. این آن درسی است که حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) برای ما دارد. اگر ما این درس را خوب یاد گرفته بودیم، الان 1180 سال امام زمان آواره و تنها نبود. اگر همه همین درس را از حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) یاد می‌گرفتند، همۀ موانع ظهور برطرف می‌شد.  جالب است که هزار و چند صد سال است که برای حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) عزاداری می‌شود و هیچ کس به رویش نمی‌آورد که باید از حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) چه درسی یاد بگیرد. فقط می‌گویند که خانم بین در و دیوار بود، بچه‌اش سقط شد و بنشینیم گریه کنیم. فقط گریه کار ماست. در حالی که ما باید درس یاد بگیریم که برای امام زمانت باید تمام قد وسط بیایی، برای برطرف کردن موانع ظهور حضرت، باید با همه وجود و دارایی‌ات وسط بیایی. اگر برطرف کردن موانع ظهور امامت به فداکاری و جان و مال و وقت‌گذاری و مصرف آبروی تو و علم و عبادت تو نیاز دارد، حق نداری دریغ کنی. این آن درسی است که حضرت زهرا (سلام الله علیها) به ما می‌دهد. حضرت زهرا (سلام الله علیها) می‌داند که بزرگترین فاجعه در تاریخ بشر حذف متخصص معصوم است. پس آن رفتار را از خودش نشان می‌دهد. بعد از اینکه این همه صدمه می‌بیند، باز مبارزه منفی می‌کند تا روزهایی که زنده است؛ چون این داستانها برای چند روز اول بعد از وفات پیغمبر است. بعد از آن، اوضاع ظاهراً ساکت است. ولی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) مبارزه منفی می‌کند که هیچ کس از اینهایی که می‌خواستند به ملاقاتش بیایند را نمی پذیرد. می‌گوید من هرگز با شما سخن نخواهم گفت. من از شما پیش خدا و رسول خدا شکایت می‌کنم. اما حضرت زهرا (سلام الله علیها) یک کار مهم می‌کند و آن این است که نقش تدبیری و امامتی و مدیریتی و عرشی خودش را بازی می‌کند. این مقام، جبرئیل را به زمین می‌کشاند. وقتی می‌گوییم جبرئیل نازل می‌شود، مقامی است که روی زمین جبرئیل را پایین می‌کشد. در جامعه کبیره می‌ خوانیم: «وَ هَبَطَتْ بِهِ مَلاَّئِکَتُهُ» یعنی شما یک قدرتی دارید که ملائکه را پایین می‌کشید. «وَ مَهْبَطِ الْوَحْیِ» یعنی ساختار شخصیتی شما به گونه ای است که فرشته‌ها را نزد شما پایین می‌کشد. ارتباط با ملائکة الله، یعنی تو هم این قدرت را داری که یک ارتباطی با فرشته‌ها برقرار کنی که آنها فقط به خاطر تو پایین بیایند و فقط با تو حرف بزنند. فقط به عشق تو به تو سر بزنند. تو هم می‌توانی اینطوری باشی که با فرشته‌ها رفت و آمد داشته باشی و دوست باشی و رابطه صمیمی برقرار کنی. حضرت زهرا (سلام الله علیها) با ایجاد صحیفه فاطمیه که امیرالمؤمنین نوشت، گفت یا علی جبرئیل بر من نازل شده حضرت فرمود اگر دفعه بعد آمد، به من بگو که من هم باشم تا آنچه می گوید را بنویسم. جبرئیل آمد و امیرالمؤمنین را خبر می‌کنند. حضرت زهرا (سلام الله علیها) دریافت می‌کند و امیرالمؤمنین می‌نویسد. به همین دلیل است که امام خمینی ره فرمود ما به صحیفه فاطمیه که نزد ائمه است افتخار می‌کنیم. این صحیفه همانطور که امام صادق (علیه السلام) فرمود: «هیچ حکم خدا و احکام الهی و شرعی در آن نیست و فقط احکام مدیریتی و تدبیری بعد از پیغمبر هست تا آخر». برای امام زمانت بدون چشم داشت خدمت کن حواست باشد که هر جا بین ولایت و یک صورت مقدس ماندی که کدامش را انتخاب کنی و کدام اولویت دارند، باید با صورت مقدس بجنگی حتی اگر قرآن روی نیزه باشد. این سیره امیرالمؤمنین است. یعنی ولایت، درس امروز ماست. جالب است یک چیز تلخی که اتفاق افتاده و ما هم الان در این فاجعه شریک هستیم و باید زودتر توبه کنیم و تلاش کنیم که خود را از این فاجعه نجات دهیم، کوتاهی در حق امام زمان است. هر کس در حق امام زمانش کوتاهی کند و او را تنها بگذارد این جهنم دارد. این که در قرآن گفته شده «قُل لا أَسئَلُكُم عَلَیهِ أَجراً إِلاَّ المَوَدَّةَ فِی القُربى= بگو به ازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نیستم، مگر مودت در باره خویشاوندان »، باید بدانیم که مودت یعنی پای کار بودن.  بدانید! بیش از آن که نسبت به زن، شوهر، بچه‌ها و کس و کارت مسئول باشی، نسبت به امام زمانت مسئول هستی. مهمتر از همه خانواده و همه کس در روی زمین، امام زمان (علیه‌السلام) است که نسبت به او مسئول هستیم. باید برایش خرج کنیم؛ باید برایش وقت بگذاریم؛ باید آبرو بگذاریم؛ باید هر چه استعداد داریم برای برطرف کردن موانع ظهور امامت وسط بریزیم. این را بفهمیم که ما باید بدون‌شرط و بی‌چشم داشت، فدای امام زمان بشویم. و گرنه مودتی در کار نیست. دروغ است اگر بگوییم مودت داریم.