بحث ما در خانواده‌ی آسمانی به موضوع نیاز به معشوق انسانی کامل رسید، یعنی در صحنه‌ی دینداری، زندگی عشق به انسان کامل وجود داشته باشد واین ضرورت از ساختار وجودی ما ناشی می‌شود. ذات و ساختار وجودی ما به گونه‌ای است که بدون یک عشق متعالی و عشق به یک انسان کامل، هرگز احساس خوشبختی نه در دنیا نه در آخرت نمی‌کند. لذا برای سعادت دنیا و آخرت انسان، باید عشق به یک انسان کامل و تبعیت از او در متن زندگی اش حضور اصلی داشته باشد. اگر انسان در مسیر زندگی اش به عشق انسان کامل نرسید مسیر زندگی انسان منجر به عشق یک انسان کامل نشود او در دنیا و آخرت شکست خورده! یعنی او در چیزی به نام عشق شکست خورده برای اینکه عشق در وجود انسان یک ساختار بینهایت دارد و این ساختار محدود نیست و کسی که با موجودات و محبوب‌های محدود می‌خواهد ساختار وجودش را سرو سامان دهد این کار منجر به شکست می‌شود و اصلا محکوم به شکست و لگدمال شدن عشق و احساس و دلش می‌شود. انسان بدون عشق به انسان کامل و مظاهر الهی که مظهر خلیفه الهی هستند زندگیش به له شدن و تحقیر شدن می‌انجامد. اگر عشق به انسان کامل در زندگی انسان نباشد، تمام زحمات و استعدادهایش کور می‌شود. هرقدر هم آن استعدادها را شکوفا کند از آن جهت که اصلی‌ترین بخش انسان که قلب و دل اوست در آن‌جا شکست خورده و ناکام مانده در آخرعمر با وجود تمام تشویق‌ها و اجر نهادن‌ها و بزرگ شدن‌ها و معروف شدن‌ها و برخورداری زیاد از امکانات مختلف باز خودش می‌فهمد چیز مشت پر کنی در دست ندارد. پس ما به عشق انسان کامل نیاز داریم، استعدادهایمان به هدر نرود برای اینکه قیمت ما کم نشود ودچار خودفروشی و کم فروشی در دلمان نشویم. اگر کسی قرار است قدر ما و دلمان را بداند و ما در کنار او کوچک نشویم آن شخص، انسان کامل است. و با داشتن این عشق به انسان کامل، انسان اشباع و ارضاء می‌شود. و عشق‌های دیگر هم برای او زیبا، لذت بخش و معنادار می‌شود اما اگر عشق به انسان کامل را داشته باشد و از عشق‌های پائینی محروم باشد هرگز دچار خلاء و کمبود نخواهد شد اگر آنها را داشت لذت خواهد برد و اگر نداشت احساس کمبود نخواهد کرد. نکته دیگرآنکه بدون عشق به انسان کامل، حرکت به سوی خوشبختی و رسیدن به هدف خلقت امکان پذیر نیست.هر حرکتی که انجام دهد کم وکوچک با برد کوتاه و ناقص است. اما در عشق به انسان کامل است که این حرکت دارای قدرت سهولت و سرعت است. یعنی خیلی زود به آرامش و شادی خواهد رسید و احساس رضایت و خوشبختی به معنای حقیقی‌اش خواهد کرد! اگر مسیر زندگی منجر به رسیدن به عشق انسان کامل نشود یعنی در این مسیر به معشوقی به نام انسان کامل که معصوم می‌باشد، جانشین و مظهر خداوند است، نرسد این به معنای تلف شدن یک استعداد ابدی است. هر انسانی دارای یک استعداد ابدی است وانسان باید برای به هدر رفتن این استعداد ابدی غمگین باشد و گریه و ضجه کند که یک موجود در رحم دنیا سالم به ابدیت متولد نشود.آن رحمی که می‌تواند ما را سالم از این جا به آخرت منتقل کند، رحم اهل بیت «علیهم‌السلام» می‌باشد. وقتی که انسان در رحم اهل بیت «علیهم‌السلام»قرار نگیرد و در رحم انسان کامل نباشد، سیرش به سمت تولد سالم یک سیر توأم با نقص و بیماری است. مثل جنینی که در رحم مادر قرار نگیرد ویا اگر قرار گرفت با آسیب باشد و نتواند استعدادهای لازم را به دست بیاورد. بنابراین اگر بخواهیم یک تولد سالم به حیات ابدی داشته باشیم باید بتوانیم از کامل‌ترین و قدرتمند‌ترین رحم استفاده کنیم. در رحم دنیا اگر بخواهیم هم در دنیا سیر طبیعی و درستی داشته باشیم و هم به نظام آخرتی سالم متولد شویم، باید از کامل‌ترین و قوی‌ترین رحم استفاده کنیم که آن انسان کامل است. همانطور که گفته شده، ما رحم زمانی و مکانی و رحم استاد داریم. اهل بیت«علیهم السلام» کامل‌ترین اساتید و رهبران و معلمان ما هستند و اگر انسان از آنها محروم شود در واقع از علم صحیح خدادادی و کامل محروم شده است. اساتید دیگر غیر از اهل بیت«علیهم السلام» به میزانی برای انسان مفید هستند و رحم‌های ارزشمندی هستند که بتوانند ما را به رحم اصلی و انسان کامل پیوند دهند و إلاّ صرف این‌که کسی پیش کسی درس بخواند و زانو بزند، کفایت نمی‌کند و بگوید من وقتم را درست صرف کردم. چه بسیار انسان‌هایی که به جای این‌که دست انسان را به دست انسان کامل برسانند شخص را مشغول خود می‌کنند و اجازه عبور از خودشان را به شخص نمی‌دهند و این بسیار خطرناک است. در بین میلیاردها انسانی که روی زمین هستند تنها کسانی از بالاترین درجه خوشبختی برخوردار هستند که در مسیر زندگی خود به عشق اهل بیت «علیهم‌السلام» رسیده باشند. بقیه که این عشق را ندارند نمی‌توانند تمام استعداد ابدی را با خود به آخرت ببرند. از این جا معلوم می‌شود که عظیم‌ترین نعمتی که خداوند بعد از توحید به ما داده است نعمت وجود اهل بیت «علیهم‌السلام» است یعنی ما بعد از «الله» نعمتی بالاتر از اهل بیت و معصومین «علیهم‌السلام» نداریم. چقدر باید شکرگزار باشیم؟ شبانه روز باید از خداوند تشکر کنیم که مسیر زندگی ما را طوری قرار داده که با وجود داشتن عاطفه بی‌نهایت این‌ها زندگی دنیا و آخرتمان سر و سامان گرفته است. شکر این همه امام زاده و معصوم و اولیاء الهی که یکی از آنها مثل حضرت معصومه «سلام الله علیها» برای شفاعت کل محشر کافی است. اگر قرار باشد ثروتمندان قیامت را بیاورند، کسانی که در دنیا به 14معصوم«علیهم السلام» پیوند خوره‌اند،جزء اشراف قیامت هستند. کسانی که در دنیا نق و غر دارند ناشی از بی‌معرفتی و نشناختن خودشان است که با خداوند مشکل پیدا می‌کنند که چرا فلان چیز در زندگی من نیست؟ شخصی رفت خدمت امام صادق «علیه‌السلام» و از فقر گله کرد ولی حضرت فرمود: خیر تو فقر نداری و ثروتمندی البته فقر مادی او را رد نمی‌کند در واقع این سئوال را حضرت از همه‌ی ما می‌پرسد که آیا حاضر هستید ثروت دنیا را داشته باشید ولی ولایت ما را نداشته باشید؟ اگر جوابت منفی باشد، پس تو ثروتمندی که حاضر نیستی با ثروت دنیا عوضش کنی! یعنی انسان در ارزیابی و برآورد نعمت‌های خویش باید نبیند که خداوند چه چیزهایی به او داده است. این خیلی بد است که ما فقط نداده‌ها را ببینم داده‌ها را نبینیم. واقعاً چه کسی خوشبخت است؟ کسی که 14تا معصوم در کنارش است و از او پشتیبانی می‌کند این بالاترین داده است یا اینکه شخصی گرفتار غیرمعصوم شود! هر چند ثروت مادی داشته باشد. خیلی بد است که خدا نگاه به قلب ما کند و ما را شاکر این نعمت نبیند. شکر این نعمت زمانی در زندگی مؤثر واقع می‌شود و شکوفا می‌شود که خدا و اهل بیت «علیهم‌السلام» ببینند که من می‌فهمم که خداوند چه نعمت بزرگی به من داده است. هرکس فهمید 2رکعت نماز بخواند و با زبان خودش عرض کند که خدایا من می‌فهمم که تو با من چه کردی! بدان که من می‌دانم و می‌فهمم! در زیارت ائمه و زیارت جامعه خدا را شاهد می‌گیریم که خدایا تو شاهد باش و تمام ملائکه‌ات و انبیاء را به شهادت می‌گیریم که خدایا ببین که من تو را قبول دارم و اعتقاد دارم. حالا که این شهامت را دارم همین را امانت دست خود نگه دارد.تا اینکه روز قیامت آن را به من برگردانی! زمانی که کم آوردم امانتی مرا به من بدهی! خدایا لحظه‌ای رسید که من دو رکعت نماز خواندم و تمام زیبایی‌هایی را که به من داده بودی را فهمیدم وبه تو امانت سپردم. الان روی صراط و قیامت و شب اول قبر به آن امانتی احتیاج دارم. ما در فر هنگ اهل بیت «علیهم‌السلام» شهادت گیری داریم. هر روز آل یاسین بخوانیم که به این امانت سپردن‌ها و شاهد گرفتن‌ها و عشق‌ورزی نیاز داریم. جالب است که تمام ملائکه انبیاء علما و حاملان عرش و تمام کسانی که در آسمان هستند را شاهد می‌گیریم و این خیلی مهم است که ما خودمان این شاهدگیری را بازبان خود انجام دهیم. قدر و قیمت معصوم را می‌فهمیم که چه چیزی به من داده‌ای آن قدر این عشق‌بازی مهم و لذت بخش است که در آل یاسین تک تک ائمه را نام می‌بریم و شهادت بر ولایت آنها می‌دهیم. تک تک نام بردن یعنی این‌که اینان جداگانه برای من عزیزند و با هر کدام عشق‌بازی جداگانه دارم و این برای یک فرد زیرک زمینه‌ای است که با تک تک اینان رابطه دوستی و رفاقت جداگانه بریزد. نه این‌که بگوید روی هم رفته همه را دوست دارم و... آدم زیرک طرح رفاقت و دوستی خصوصی با هر کدام برقرار می‌کند. نیاز به اسم آوردن خیلی قشنگ است. و اگر این نیاز را نفهمد ممکن است از این سلام‌های تک به تک حوصله اش سر برود. آدم‌های اشرافی این‌گونه‌اند که ارتباطات و سلام‌هایشان با اهل بیت جداگانه است و خداوند سئوال می‌کند که از این 14تا چه استفاده‌ای کردی؟ واقعاً خداوند این 14معصوم را گذاشته که ما با این‌ها چه‌کار کنیم؟ روز قیامت کسانی که بیشترین رفت و آمد و دوستی را با اهل بیت«علیهم السلام» داشته‌اند جزء اشراف هستند! (رفاقت‌های حقیقی، خصوصی، دائم و شخصی) متأسفانه ارتباط در حرم، در روضه،هیأت... است گویی خودم عرضه‌ی ارتباط گرفتن خصوصی را ندارم. اگر همه در جمع صلواتی فرستادند من هم می‌فرستم وگرنه خودم به تنهایی نمی‌توانم وبلد نیستم. نه خلوتی، نه شبی، نه سحری! نمی‌توانم خودم به تنهایی رابطه برقرار کنم. در قیامت چه‌قدر حسرت می‌خوریم که ما 14تا معصوم در خانه‌مان داشتیم و اصلا آن رابطه لازم را نتوانستیم برقرار کنیم. بیچاره آن که آنها را داشته ولی آدم بی‌عرضه‌ای بوده وبا داشتن این همه ثروت احساس فقر و نیاز کند. و این واقعا بی معرفتی است و همه اینها برمی‌گردد به این‌که ما خودمان را نشناخته‌ایم و باور نکرده‌ایم که ما فرزندان محمد و آل محمد هستیم. چون اصل و تولد ابدی خودمان و خانواده آسمانی خود را فراموش کرده‌ام پس نمی‌توانم با آن‌ها رابطه برقرار کنم. و چه‌قدر بد است که انسان از پدر و مادر قوی و ثروتمندش نتواند استفاده کند و آنها را حساب نکند. پس یکی از وظایف واجب ما شکر است! و این‌که به خدا بگوئیم که من می‌فهمم تو با من چه کرده‌ای و این 14 معصوم را به من هدیه کردی و من قدر آن را نمی‌دانم! آنها را می‌بوسم و می‌بویم عشق‌بازی می‌کنم و با آنها زندگی می‌کنم وبه قول زیارت جامعه«فمعکم، معکم لا مع غیرکم»! باید یک زمانی بنشینم جلوی آینه و بگویم فلانی تو سرمایه‌ات از ارتباط با پیامبر و آل او چیست و چه‌قدر است؟ جایگاه تو کجاست؟ با حضرت علی «علیه‌السلام» با حضرت زهرا «سلام الله علیها» چه رابطه‌ای داری؟ دارائی‌هایمان را بررسی کنیم! (آن قدر کار را عقب می‌اندازیم تا مرگ فرا برسد) این‌که بصورت کلی همه را دوست داشته باشی کافی نیست! این‌که بروی در خانه‌ی امام‌هادی «علیه‌السلام» در بزنی آیا تو را می‌شناسد؟ آن‌ها عاطفه و مهر پدری دارند اما آیا تو رابطه‌ داری؟ روی این بخش باید کار کنیم(این جزء تکالیف و تمرینات است) در جلسات بعد قوانین و روش‌های برقراری را عرض می‌کنیم. باید مثل یک لشگر واحد عمل کنیم و یکی شویم و همدیگر را کمک و دعا کنیم! خداوند به حرمت دعای دیگران گرفتاری‌ها و شیاطین در این راه را برمی دارد. خداوند می‌بیند که ما با پشتیبانی صدها نفر به درگاه او رفته‌ایم! آن وقت این صداها در پیش خدا صداهای محبوب خواهد شد. چون هرگاه این به در خانه من می‌آید صدها نفر دیگر با او لبیک گفته‌اند. صدها نفر دیگر این بنده را به من سفارش کرده‌اند! والله محال است خدا و اهل بیت «علیهم‌السلام» ما را رد کنند! خصوصی که رفتیم برای همه دعا کنیم. تنها برویم اما سفارش همه را بکنیم. بنابراین ضعیف نیستیم و توانمان چند برابر می‌شود! نحوه‌ی دعا کردن: در زیارت امام رضا «علیه‌السلام» آمده: خدایا من نزدیک می‌شوم به تو به علاقه و ولایت اینان (بدون عشق انسان کامل رسیدن به خدا و عشق به خدا وهم است) عشق یعنی ولایت یعنی این‌ها حاکم بر من هستند با اندیشه و فرامین اینان و اصول اینان حرکت می‌کنم. اساتید و بزرگان من اینان هستند! من برای حرکت به سمت تو از آدم‌های کوچک استفاده نمی‌کنم من برای رسیدن به تو از آدم‌های خیلی بزرگ و قدرتمند استفاده می‌کنم من پاک‌ترین انسانها را به در خانه‌ی تو آورده‌ام. آخر زیارت جامعه کبیره عرض می‌کنیم: خدایا من اگر بزرگ‌تر وآبرومندتر از اینان داشتم به درخانه‌ی تو می‌آوردم.‌ای خدا تو هم اگر داشتی به من معرفی می‌کردی!(اللهم انی اتولّی آخرهم کما تولیت به اولهم) برای کسی که قرار است ارتباط شخصی تو را با با 14 معصوم برقرار کند باید بتواند این‌گونه حرف بزند یعنی من همان‌گونه که عاشق اولی هستم، آخری را هم دوست دارم یعنی هر 14 تا را دوست دارم و این رمزی است که این‌ها رفقای خوبی هستند باید با این‌ها رفاقت و خلوت کرد. در سوره‌ی حمدمی گوییم «انعمت علیهم» و در سوره‌ی آل عمران این «انعمت» را به عنوان رفقا معرفی کرده است و بهترین رفقایی که شما در دنیا و آخرت می‌توانید داشته باشید انبیاء، صدیقین، شهدا، صالحین هستند. فقط از باب احترام به زیارت نرویم! حرف‌های شعاری که شهدا چنین و چنانند... نه این طوری نرو! امام خمینی «رحمه الله علیه» فرمودند: شهدا ذخائر عالم بقاء هستند! این حرف خیلی بزرگ است. مثل کسی که پدر و مادر و همسر را از دست داده و در نگاه اول خیلی تنهاست اما این شخص آن‌قدر بزرگ است که صدها دوست صمیمی دارد. دوستانش نمی‌گذارند او تنها باشد. چون ثروتمند بوده آن‌قدر گدا نبوده که با پدر و مادر و شوهر سر کرده باشد. این‌قدر اسلام سفارش کرده در راه خدا رفقایمان را زیاد کنیم. و هر چه بیشتر بهتر چرا که رفیق فقط مال این دنیا نیست و رفیق در واقع ذخیره عالَم آخرت است. این‌که بعد از مرگش 5 تا مؤمن برایش دعا کنند یا 10تا یا 100تا فرق دارد و مؤمن به تجارت ابدی اهمیت می‌دهد و محدود زندگی نمی‌کند. این همه صله ارحام و داشتن دوستان فطری و محافل فطری سفارش شده برای این‌که در این مجالس رفقایمان را پیدا کنیم. در روایت داریم عاجزترین فرد کسی است که نتواند برای خود دوست پیدا کند واز آن عاجزتر کسی که رفیق خود را از دست می‌دهد. مثل بعضی‌ها که تا ازدواج می‌کنند رفقای خود را فراموش می‌کنند. البته محدودیت وجود دارد اما نباید رفیق بازی دوران مجردی باشد اما نباید کاملا قطع شود. تعدیل رعایت شود. اگر فردی در زندگی طبیعی پدر و مادر ندارد، اما با داشتن این دوستان تنها نیست برعکس آن، فردی هم شوهر و هم پدر و مادر و... دارد اما باز احساس تنهایی می‌کند. برنامه‌ریزی برای رفاقت نداشته است. پس سهم خودمان را در رفاقت‌های ایمانی زیاد کنیم. چون هر برادری روز قیامت شفاعتی دارد هر کدام آبرویی دارند. نزد خداوند وبرای ما سرمایه خواهند شد. حالا یک نفر عرضه دارد با 14تا معصوم رفیق شود و با آنها سرمایه‌گذاری می‌کند. به اینان اکتفا نمی‌کند و با انبیاء ارتباط می‌گیرد، «السلام علی آدم...» دل می‌دهد به پدرش حضرت آدم، حضرت نوح، حضرت عیسی «علیهم‌السلام» و... وقتی مرد و رفت حضرات به استقبال شخص می‌روند که دوست ما آمده است. حتی ملائکه‌ای که با آن‌ها ارتباط داشته با شهداء با بزرگان و اولیاء و این شخص چه‌قدر ثروتمند است آیا این شخص در قیامت کم می‌آورد؟ این شخص نه غربت مرگ دارد نه شب اول قبر... چون این همه حامی و دوست و رفیق دارد و اینها ثروت و قدرت حقیقی است. این‌ها شادی و آرامش و لذت و عیش است. زندگی با اینان عیاشی به معنای حقیقی است. پس نیاز ما به معشوق انسانی(انسان کامل) مشخص شد که چه معنایی دارد! و چرا ما باید مظهر خداوند (انسان کامل) را دوست داشته باشیم و این دوست داشتن چه کار‌هایی می‌کند. این‌جا یک باشگاه است و باید تمرینات را انجام دهیم تا منشأ اثر باشد تا قلبمان قسی نشود و وبال گردنمان نشود. باید با تمرینات به شادی و قدرت برسیم. حدیثی از پیامبر «صلی الله علیه و آله و سلم» هست در مورد محبت به کسانی که آن محبت انسان را به عشق حقیقی می‌رساند.

اهل بیت (ع) ظهور نهایی کمالات ما هستند. خود آرمانی ما، اهل بیت (ع) می باشند و تمام جنبه های کمالی و آرمانی ما را اهل بیت (ع) دارا هستند و فقط ایشان ارزش دلدادگی کامل ما را داشته و عشق به غیر ایشان با شکست مواجه می شود. و البته ضرورت این عشق بسیار اهمیت دارد. بدون عشق زندگی برای انسان معنا ندارد. انسانها برای اینکه زندگی خمود و بی روح نداشته باشند به دنبال عشق می روند ولی معمولا معشوقهای ناقص را مصداق برای عشق به بی نهایت قرار داده و اگر اینگونه از دنیا بروند دست خالی به آخرت منتقل می شوند. انسانها بدون عشق حیات دنیوی واخروی موفقی ندارند. انسان بدون عشق به اهل بیت (ع) ممکن است به ظاهر حیات دنیوی موفقی داشته باشد ولی از زندگی لذتی نمی برد. کسی که از شکسته شدن نمازش یا 29 روز شدن ایام ماه مبارک رمضان و... خوشحال می شود از دین بهره ای نداشته وفقط از ترس جهنم یا میل به بهشت ظواهر دین را رعایت می کرده و اساسا عاشق نشده است. انسان عاشق هیچ وقت احساس پوچی و سرخوردگی ندارد زیرا عشق زندگی را لذت بخش می کند. یکی از قهرمانان ورزشی اظهار داشته که برای رسیدن به موفقیت در دوران تمرین مجبور شده که ده ماه خانواده اش را نبیند این شخص اگر عاشق نبود امکان نداشت که تحمل کند. این که انسان عقلش را قانع کند امری است و اینکه بتواند با دل بپذیرد و طی طریق کند امری دیگر. مثلا بسیاری از فرزندان در اثر اصرار والدین رشته تحصیلی خود را انتخاب می کنند ولی غالبا یا به پایان نمی رسانند و یا دچار افسر دگی رشته تحصیلی می شوند. و یا گاهی در ازدواج شخص به توصیه ی دیگران و بنا به مصالحش اقدام به این امر می کند ولی اگر دل نپذیرد معمولا منجر به شکست می شود. و البته عقل باید شناسایی کند ولی باید با دل زندگی کرد. تمام پیشرفتها، موفقیتها در امر تحصیل و فنون حرفه های مختلف محصول عشق است. وتمام انسانهایی که تا "عند ربهم " پیش رفته اند فقط با عشق مسیر را طی کرده اند. بدون عشق دینداری کردن نهایتش این است که انسان به جهنم نمی رود و البته حیوانات و دیوانگان نیز جهنم نمی روند و مهم این است انسانی که جهنم نمی رود کجا می رود. جلوه دادن اسماء الله در وجودمان فقط با عشق میسر است. و بدون عشق تجلی اسماء درانسان امکان ندارد. پذیرش صرفا با استدلال تأثیری در رشد انسان نداشته و اگر انسان بدون عشق کمالی کسب کند ممکن است خطرناک و به ضرر او باشد. بنابراین هم با موسیقی حرام ممکن است انسان جهنمی شود و هم با قرائت قرآن و نماز خواندن. کسانی که یکسره سئوال می کنند، دین را یا تقلیدی پذیرفته اند و یا با استدلال محض. و اساسا پای دل در میان نیست. جایی که جذابیت است اصلا سئوال پیش نمی آید. لذا هرگز کسی سئوال نمی کند چرا گل خلق شده است؟ زیرا جذابیت همه جانبه دارد. و یا کسی نمی پرسد که آب چرا بوجود آمده؟ زیرا با تمام وجود نیازش را به آب احساس می کند. یک کودک خردسال علاقه ی دختر و پسر را درک نمی کند زیرا بخش مربوط به علاقه به جنس مخالف در او فعال نشده است. و بخش انسانی اکثر انسانها فعال نشده که قرآن می فرماید: «اکثرهم لا یعقلون» و «اکثرهم لا یشکرون» و «اکثرهم لا یفقهون» و... اگر انسان خودش را بشناسد می فهمد که قشنگترین اتفاق عالم، «عاشق خدا شدن» است، لذا با تمام وجود می گوید: «لا اله الا الله» و از آن جایی که خداوند می دانست که ما جز با عشق نامحدود ارضاء نمی شویم انسانهایی که تجلی کامل خودش هستند را سر راه ما قرار داده و به ما معرفی کرده است: «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت ویطهر کم تطهیرا» و در قرآن پاداش تلاشهای پیامبر(ص) را عشق به معصوم بیان کرده است. اگر با یک خلأ جمادی، گیاهی و حیوانی مضطر شده و احساس پوچی کردیم باید بدانیم که خودمان را خوب نشناخته ایم واگر هم چیزی آموختیم محدود به ذهن و عقل است و به دل منتقل نشده است. کسی که وسوسه می شود که واجبات را انجام ندهد و یا مرتکب محرمات شود هرگز عاشق نشده زیرا عشق وسوسه بردار نبوده و شک و تردید در آن راه ندارد. فرق است بین اینکه انسان از روی ادب و ملاحظه به زیارت برود تا اینکه دلتنگ شده و مشتاقانه وعاشقانه به زیارت برود. و همین طور فرق است بین کسی که با فقیری مواجه شده وکمکی می کند تا از لذت بهره مندی خود باز نماند و اینکه انسان به فقرا عشق بورزد و از ایشان دلجویی کرده و به ایشان رسیدگی کند. بعضی ها برای انجام وظیفه جهاد می کنند ولی برخی به عشق خدا همه ی وجودشان را درطبق اخلاص گذاشته وتقدیم خدا می کنند. گاهی انسان در افکار، انتخابها، ارتباطات ورفتارهایش تصمیم عاشقانه می گیرد وگاهی چرتکه انداخته، حساب و کتاب می کند و بهشت و جهنم را در نظر گرفته و تصمیم می گیرد. وقتی انسان با عشق و دل تصمیم گرفته وعمل می کند فقط می خواهد با معشوق باشد کجا و به چه صورت برایش مهم نیست: «الذین یذکرون الله قیاما وقعودا وعلی جنوبهم ویتفکرون فی خلق السموات و الارض ربنا ما خلقت هذا باطلا سبحانک فقنا عذاب النار.» پیامبر(ص) به خداوند عرض می کند که من نسبت به توگرسنه ای هستم که هرگز سیر نمی شوم وتشنه ای که هرگز سیراب نمی شوم. اگر بدون عشق دینداری کنیم شاید جهنم نرفته و بهشت هم برویم ولی هرگز طعم عشقبازی با معشوق حقیقی را نچشیده ایم. انسان عاشق درعالم به هرچه می نگرد خدا را شهود می کند: به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست **** با صد هزار جلوه برون آمدی که من با صد هزار دیده تماشا کنم تو را مبادی افکار، انتخاب، ارتباط و رفتار ما بسیار مهم است و باید دید که ناشی از استدلال است یا ناشی از عشق. زیارت آل یاسین تماما عشق است:«...لاحبیب الا هو و اهله ...» عشق به خود حقیقی، عشق به اهل بیت (ع) است و عشق به ایشان عشق به خداست. و هر سه در واقع یکی هستند. و بدون عشق به اهل بیت (ع) نمی توان اسماء الله را درخود متجلی کرد. می شود خدا را عبادت کرد ولی این عبادت همراه با تعبد و بندگی نیست. ما باید اینقدر به حقیقت ابدی خودمان احترام بگذاریم که با دل تصمیم بگیریم.

از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی روان شناسی تنبل 1-کم خردی و سبک سری در روایت داریم: تنبلی و سستی، خوی انسان‌های سبک‌عقل است. انسان در تمام ابعاد پنج‌گانه وجودش، نیازهایی دارد که موظف به تأمینِ تمام آنهاست. کوتاهی در تأمین این نیازها، نشانه‌ی کم‌خردیِ یک انسان بوده و در نهایت به آسیب‌های جدّی و ندامت‌باری خواهد انجامید. اوجِ این مسئله در گروهی از انسان‌ها دیده می‌شود که به دنبال تنبلی در استفاده از تغذیه‌ی مناسب، ورزش، رعایت اصول بهداشتی و ... به بیماری‌های گوناگونی دچار می‌شوند. حتی بعضی از انسان‌ها، به سبب تنبلی در رعایت دستوراتِ پزشک بعد از ابتلا به بیماری و مصرفِ صحیحِ داروها، جانِ خویش را از دست داده و فرصتِ گرانبهایِ عمر را در آخرت‌سازی از خویش دریغ می‌نمایند. گروهی دیگر به خاطر تنبلی، حاضر به هیچ‌گونه تغییر، تنوع و پیشرفتی در زندگی نبوده و این تنبلیِ خویش را با بهانه‌هایی از قبیل زُهدورزی توجیه می‌نمایند. انسان ها برای تأمین تمام نیازهایِ وجودیِ خود (جسمی و جنسی، عقلی و وهمی و فوق عقلانی)، نیازمند کسب دانش و دریافتِ مهارت‌هایی هستند که برای هر گونه انتخاب، ارتباط، افکار و رفتار در آن بخش لازم و ضروری می‌باشند. تنبلی در کسب این دانش‌ها و مهارت‌ها، خسارت‌های سنگین و جبران‌ناپذیری را به وجود انسان‌ها تحمیل خواهد کرد. سه دسته از اطلاعاتِ تخصصیِ زیر، از لوازم واجب و اساسی برای تأمین سعادتِ دنیا و آخرتِ هر انسان بوده و «کسب اطلاعات» پیرامون آنها و تمرین برای رسیدن به مهارت در آنها، وظیفه‌ی واجبِ هر انسان است: 1-        خودشناسی و اعتقادات؛ رسیدن به یک شناخت حقیقی از خود به عنوان یک موجود جاودانه و فهم چهارچوب‌ها و اصول اعتقادی که انسان را در جهت رسیدن به سعادت ابدی‌اش یاری می‌نماید. 2-        اخلاقیات؛ که شامل اطلاعاتِ لازم در برقراری ارتباطِ صحیح با خدا، خودِ انسان و دیگران می‌باشد و انسان را از آسیب‌های جدّی در روابط مختلف در امان می‌دارد. 3-        احکام؛ (علوم رساله‌ای و شناخت حرام‌ها و حلال‌ها و ...) که حافظِ حریم انسان‌ها و خانواده‌ها از گزندهای بزرگ می‌باشد. تمام مردان و زنان موظف‌اند، این سه دسته اطلاعات تخصصی را آموخته و در تک‌تک روابط و مراحلِ گوناگونِ زندگی خود جاری کنند. پدر و مادری که هنوز خط قرمزهای دین خود را نمی‌شناسند، قطعاً نمی‌توانند آن را به فرزندانِ خویش بیاموزند. عدم رعایت لقمه‌ی حلال، فرزندان را به موجودات بی‌عاطفه‌ای بَدَل خواهد نمود که اولین قربانیانِ این بی‌عاطفگی، خودِ پدر و مادر در سنین کهولت و در هنگام نیازشان به فرزندان می‌باشند. عدم کسب دانش‌ها و مهارت‌های جنسی، عاطفی و همسرداری است که سبب بروز اختلافاتِ خانوادگی و افزایش آمارِ تکان دهنده‌ی طلاق در جوامع بشری شده است. تنبلی والدین در کسب اطلاعات و مهارت‌های تربیت فرزند، خسارت‌های سنگینی را به اقتصاد و عواطف خانواده تحمیل خواهد نمود و زمان بلوغ و بعد از بلوغِ پُرتنش و آلوده‌ای را برای خانواده رقم خواهد زد. خانواده‌ای که فرزندان خود را در جهت آموزش‌های دینی یاری نمی‌کنند و آنها را در جهلِ انسانی نگه می‌دارند، مرتکبِ بزرگترین خیانت‌ها در حق آنها شده و قطعاً آنها را به تنبلی‌های گوناگون به خصوص تنبلی‌های فوق عقلانی که ناشی از عدم شناختِ حقیقیِ خودشان است، مبتلا خواهند ساخت. فراموش نکنیم که تنبلی‌های فوق عقلانی بسیار شایع‌تر از تنبلی‌های دنیایی است و کسی که در امورات دنیایی خود تنبل باشد، حتماً در اموراتِ آخرتی‌اش تنبل‌تر خواهد بود.   2- به تأخیر انداختن عمل حضرت علی «علیه‌السلام» می‌فرمایند: «تأخیر العمل، عنوانُ الکَسَل؛ به عقب انداختن یک عمل، علامتِ تنبلی است.» یکی از خصوصیاتِ انسان‌های تنبل، به تأخیر انداختنِ کارهایشان می‌باشد. انسانی که می‌فهمد با گذراندن دوره‌ای خاص و یا با آموختن یک دسته از اطلاعات می‌تواند، مشکلِ بزرگی از خود را حل نموده و به سعادت برسد، اما هر روز آنرا به تأخیر می‌اندازد، به خسران عظیمی دچار خواهد شد.   ریشه‌ی تنبلی در بیماری‌های اخلاقی و روحی از نگاه نبی اکرم «صلی الله علیه و آله و سلم» کلیدهای گرانبهایی در بخشی از دعای نبی اکرم «صلی الله علیه و آله و سلم» نهفته است که آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم؛ «أمنُن علینا با النّشاط (1)، و أعذنا من الفشل و الکسل (2)، و العجز (3) و العمل (4)... پروردگارا منّت گذار بر ما به سرزندگی، و پناه بده ما را از شُلی و تنبلی و ناتوانی و بهانه‌گیری ... (1) سرزندگی؛ قسمتی از سرزندگی و نشاط در زندگی هر انسان، در اختیارِخود اوست. استحمام در شب‌ها، بخشِ زیادی از نیازِ انسان را به خواب کم‌تر نموده و موجب آرامش مغزی و روحی او می‌گردد و برایش نشاط آفرین خواهد بود. انتخاب عطرها، رنگ‌ها، لباس‌ها و ... که با ساختارِ نفس هر کس متناسب اند می‌توانند نشاط‌آفرین باشند. مواد غذایی گوناگون تأثیرات مختلف بر روح انسان‌ها دارند. باید غذاهای نشاط‌آورِ طبعِ خود را شناسایی نموده و از آنها در شرایطِ لازم برای رسیدن به آرامش و شادی استفاده نماییم (مثل شب‌های امتحان، کنکور...) و بعد از تلاش‌های خودمان، نشاط را از پروردگارمان طلب کنیم که هیچ چیز جز به اذن او در عالم جریان نخواهد یافت. از خداوند اِلهام در استفاده‌ی آنچه که به ما نشاط می‌دهند را بخواهیم تا بتوانیم بهتر از پیرامون خود در جهت سرزندگی روحمان بهره جوییم. (1) سستی و تنبلی؛ پناه بردن به خدا از سستی و تنبلی، در حقیقت پناه بردن به او شرّ ریشه‌ی اصلی شقاوتِ انسانی است. انسان‌های تنبل نه حق خود را رعایت می‌کنند، نه حق خداوند و انسان‌های دیگر را و در دنیا و آخرت شقّی و بدبخت خواهند بود. (2) عجز؛ عدم آینده‌نگری‌های ما و تنبلی در اداره‌ی امورات به نفعِ آینده، سبب درماندگی‌ها و شکست‌های بزرگ در زندگی‌مان خواهد شد. انسان‌های زرنگ و زیرک از کارهایی که ممکن است روزی آنها را به عجز برساند، پرهیز می‌کنند. تنبلیِ گروهی از انسانها، آنها را از بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی که آن را متناسب با شئونِ وهمیِ خود نمی‌دانند باز می‌دارد، لذا در بسیاریِ از اموراتِ مادی زندگی خویش به عجز و ناتوانی می‌رسند. (3) بهانه‌گیری؛ بهانه‌گیری در حقیقت به معنای فرافکنی، توجیه کردنِ تنبلی‌ها با عواملِ دیگر و دلیل‌تراشی برای تنبلی‌ها و سستی‌ها به طُرُقِ گوناگون است. اما از خاطر نبریم! که خداوند در تمام محیط‌ها، حجّت‌هایی از خویش قرار داده است تا بهانه‌ای برای هیچ انسانی باقی نماند. انسان‌هایی که در کفرآمیزترین شرایط زندگی، مقدس و متدیّن زندگی می‌کنند. راه بهانه را برای تمام انسانهایی که در شرایط مشابه و یا بهتر زندگی می‌کنند، می‌بندند. «موضوع بهانه‌گیری را در جلسه‌ی بعد پی خواهیم گرفت.»   والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته .

امام صادق «علیه‌السلام» فرمودند: شیعیان ما از همان روحی آفریده شدند كه ما خلق شدیم. ریشه ما با معصومین یكی است و نور معصومین در همه ما وجود دارد. «إنّ روح الایمان واحد و خرجت...»؛ از روحی اسم می‌برند بنام روح الایمان كه در انسان‌شناسی از آن به نام بخش وجودمان تعبیر كردیم. مراتب نفس؛ در حس و خیال و وهم كه با حیوانات شریك هستیم و در عقل با فرشته‌ها هم‌سنخ هستیم و فوق عقل كه حقیقت انسانی ما را تشكیل می‌دهد. تا روح انسانی در انسان فعال می‌شود بخش فوق عقلانی‌اش فعال است. اما زمانی كه عاشق خالق این عالم می‌شود بخش انسانی فعال می‌شود و شخص به سمت انسانیت حركت می‌كند. بخشی كه می‌پذیرد و به حق تعالی امنیت پیدا می‌كند،‌ بخش انسانی است. قرآن بشر را بر اساس قلبشان به 5 دسته تقسیم می‌كند؛ 1 ـ سنگ . 2- بدتر از سنگ 3 ـ چهارپایان 4 ـ بدتر از چهارپایان 5- انسان (مؤمنین). كسی كه ایمان دارد حقیقت انسان در ایمان تجلی می‌كند كه روح ایمان نام دارد. فقط مؤمنین حقیقت انسانی دارند و رشدشان انسانی است و حضرت می‌فرمایند: روح ایمان یك امر واحد است كه از نزد یك واحد خارج شده است. در مورد انسان فرمودند: «نفخت فیه من روحی» این روح واحد كه از نزد خداوند واحد خارج شده است، در بدن‌های مختلف قرار می‌گیرد همه بدن‌ها از این روح برخوردارند لذا همه انسان‌ها قابلیت ایمان آوردن را دارند. ائتلاف این روح‌ها بر اساس همان وحدت (واحد) است. حول محور آن واحد الفت می‌گیرند. مهرورزی به همدیگر بر اساس روح واحد است. همه انسان‌ها حقیقت واحد را دارند. همه ما آن نور واحد را داریم و همه ما فرزندان یك حقیقت هستیم بالاتر از انتساب بدنی، اگر انتساب بدنی را در نظر بگیریم همه غریبه هستیم، اما وقتی كه جنبه روحانی انسان را در نظر می‌گیریم همه انسان‌ها باهم خواهر و برادر هستند. حضرت می‌فرمایند: همه باهم برادر هستید و فرزندان یك پدر و مادر هستید. «هو انت»؛ او تویی. امكان ندارد انسان كاری برای كسی بكند و نتیجه‌اش به خودش برگردد. فهم این‌كه ما روح واحد هستیم در بسیاری از موارد (روابط ـ سیاسی اجتماعی ـ اقتصادی) به داد ما می‌رسد. امكان ندارد بد كسی را بخواهیم. این توهم خام است كه كسی فكر كند به كسی بی‌محلی می‌كند و اخم می‌كند. این به خودش برمی‌گردد. هر چیز ناحقی دقیقاً در قبرت ظاهر می‌شود؛ نفس همان قبر است. تكبر كاذب، عذاب صادق به همراه دارد. افراد متكبر را در قیامت شبیه مورچه می‌كند و زیر پاها قرار می‌گیرند. خبر مردن و مرگ برای خیلی‌ها خوشایند است زیرا بهشتی هستند و از آن بهشت خارج نمی‌شوند. خیلی‌ها وقتی بدانند مردن در كار است خیلی ناراحت می‌شوند چون می‌دانند وارد جهنم می‌شوند. تكبر كاذب، ذلت صادق می‌آورد. نفس ما قبر ماست. قبر ما نفس ماست. (برخورد خودخواهانه با همسر) برخورد سلیقه‌ای و طبیعی با انسان‌ها فشار قبر می‌آورد. باید بدانیم این شخص قبل از این‌كه همسر، دوست، پدر یا مادر شما باشد، فرزند امام است. دل انسان گاهی بی‌دلیل می‌گیرد. حضرت زهرا «سلام‌الله علیها» می‌فرمایند:‌ یاد دل ما گرفته یا دل یكی از خواهران یا برادران شما گرفته است. در روایت است كه رفتارها بو دارد. وقتی عمل زشتی انجام می‌شود فرشته بوی بد آن را استشمام می‌كند. كسی كه دلش كینه دارد، ملائكه را اذیت می‌كند. كسی كه بر اساس طبعش به كسی مهرورزی می‌كند خودخواه است. هر چیزی جلوه اسماء و صفات خداست. (عاشقم بر همه عالم كه همه عالم از اوست.) خودخواهی این‌قدر زیاد می‌شود كه سخت همسر و دوست انتخاب می‌كند به سختی و شاید به طمع با كسی رفیق می‌شود اما مهرورزی ندارد. این قبر بسیار تاریك و سختی دارد. آن مهرورزی كه ائمه می‌فرمایند اگر در ما باشد، ملائكه بر ما نازل می‌شوند و در آرامش هستیم. كسی كه صبح كند و توجه به مشكلات مسلمانان نداشته باشد، مسلمان نیست. امام;فرمودند: ما غم همه مظلومان عالم را می‌خوریم. همه ما حامل روح ایمان هستیم. همه ما از یك پدر و مادر هستیم. چه‌قدر زیباست اگر این حقیقت را بفهمیم و بسیاری از مشكلات حل می‌شود. بركت به انجام وظیفه است. زیرا خدا می‌بیند فهم این‌كه ما همه خواهر و برادر هستیم و دارای یك خانواده آسمانی هستیم به ما كمك می‌كند ما عاطفه انسانی نسبت به یكدیگر داشته باشیم. حضرت فرمودند: چه بسیار مركبی كه از راكبانشان بهتر هستند و ذكرشان بیشتر است. حضرت می‌فرمایند: الفت‌گیری انسان‌ها هم به واسطه آن روح ایمان است. در طبیعت‌گرایی جان‌ها از هم جداست ولی در فطرت‌گرایی جان‌ها باهم است. وقتی انسان به حقیقت ایمان نزدیك می‌شود دائماً در حال تخلیه كردن جهنم است از خودش.