به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه ششم «شرح خطبه امام رضا ع»، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:
ـ «کُلّ معروفٍ بنفسهِ مصنوع و کلُّ قائم فی سواهُ معلول»
هر چیزی که با خودش شناخته شود، ساخته‌ی دیگران است و هر چیزی که در غیر خود استوار است، معلول است.
به تقسیم‌بندی کلی موجودات در دو دسته‌ی زیر توجه نمایید:
۱ ـ جوهر؛ موجوداتی که مستقل بوده و وابسته به وجود دیگری نیستند؛ مثل یک گیاه، یک میز، یک حیوان و...
۲ ـ عَرض؛ چیزی که برای موجود بودن نیازمند به یک وجود دیگر است؛ مثل رنگ (سفیدی ...)، اندازه (بزرگی)، حالت‌ها (شادی، غم و...) و...
جوهر از آن جهت که در وجودش مستقل است، برای شناخته شدن نیز نیازمند به غیر خودش نیست و می‌توان به‌طور مستقیم و بدون واسطه آن را مورد شناسایی قرار داد و از خصوصیات و آثار آن اطلاع یافت. چنین موجودی که به خودی خود (بنفسه) قابل احاطه فکری است محدود و در نتیجه مصنوع است. یعنی نمی‌توان او را نامحدود دانست. چرا که موجود نامحدود قابل احاطه‌ی فکری نبوده و شناخت ذات و کُنه او ناممکن است.
اما عرض، نه تنها در وجودش وابسته و محتاج به یک وجود دیگر است، بلکه حتی بدون یک وجود دیگر، آثارش را هم نمی‌تواند ظهور دهد. لذا وجودش بسیار ضعیف و ناقص است.
امام رضا «علیه‌السلام» در این فراز، خداوند را از این دو دسته از انواع موجودات منزه می‌داند و او را از احاطه‌ی عقلی مبرّا می‌کند.
