خانواده آسمانی،جلسه 260 ، 92/11/24

از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی

ملاقات مؤمنین

امام رضا «علیه السلام» در ادامه فرمایشات‌شان بعد از توصیه به ترک جدال، شیعیان را به مهرورزی و روی آوردن به یکدیگر و جدیّت در ملاقات و زیارت یکدیگر سفارش می‌نمایند؛

... و اقبال بعضهم علی بعضٍ والمزاوره.

و روی آورند به سوی یکدیگر (با روی خوش با هم برخورد کنند) و همدیگر را ملاقات کنند.

اُنس و الفت میان انسان‌ها، نقش کلیدی و فوق العاده‌ای در تعالی فرد و جامعه دارد. اهمیت این مسئله به قدری بالاست که در روایات آمده‌است: اگر خانواده کافری، با هم الفت داشته و به هم مهرورزی نمایند، خداوند خیر و برکت را برایشان سرازیر می‌نماید؛ اما خانواده‌ مؤمنی که میان‌شان الفت نیست از برکات و خیرات خداوند دور می‌مانند.

بنابراین وظیفه مهم هر انسان، ایجاد روح الفت در خویش است. نبی اکرم «صلی الله علیه و آله» می‌فرمایند: هر کس که روح الفت ندارد و اجازه نمی‌دهد که کسی با او الفت بگیرد، خیری در او وجود ندارد.

آثار همدلی در جوامع

جامعه اسلامی به جامعه‌ای اطلاق می‌شود که همه اقشار مردم در آن، قوانین اسلامی را در تمام روابطشان، رعایت می‌نمایند.

اما جامعه مسلمان، جامعه‌ای است که از اجتماع مسلمانان به وجود آمده‌است، اما همه مردم، به قوانین اسلامی احترام نگذاشته و دسته‌ای نیز آنها را رعایت نمی‌کنند. صورتِ ظاهری جامعه مسلمان، اسلامی است اما در باطن آن، پاینبدیِ محکم و همه جانبه در رعایت قوانین اسلامی دیده نمی‌شود. جامعه مسلمانی که الفت در میان مردم آن وجود ندارد، به کمبودها، خشکسالی‌ها، گرانی‌ها، قحطی‌ها و ... گرفتار خواهد شد، چرا که برکات خداوند از آن جامعه برداشته می‌شود.

اما اگر یک جامعه غیر اسلامی موفق به برقراری الفت در میان انسانهایش گردد، و مردم با دروغ، تظاهر و ... با هم رفتار نکرده و عدالت و نظم را رعایت کنند، خداوند آنها را غرق برکات و خیرات می‌نماید.

دشمنان اسلام این حقیقت را خوب فهمیده‌اند که برای تضعیف کشورهای اسلامی، باید روح اختلاف و تفرقه را در میان آنها تولید کنند. از همین رو در جهت این هدف، سرمایه‌گذاری‌های کلانی نموده‌اند.

البته، روح همدلی در جوامع اسلامی آنقدر با ارزش است که خداوند در دین اسلام، دهها خط قرمز برای حفظ انسانها از آلوده شدن به تفرقه وضع نموده‌است و اگر مسلمانان هوشیارانه این خطوط قرمز را رعایت کنند. هرگز همدلی‌های آنها تضعیف نمی‌گردد اگر همه مردم یک جامعه در یک موضوع خاص وحدت پیدا کنند، بسیاری از بلاها و فتنه‌ها با عنایت خداوند از آنها دور خواهد شد.

اساساً همدلی مردم، سبب جلب مغفرت خداوند و آمرزش گناهان‌شان می‌گردد، از همین رو وقتی انسانها در همدلی‌های دسته جمعی و نمادهای وحدت ملی شرکت می‌کنند. احساس سبکی از گناه را براحتی درک می‌کنند.

جلوگیری از بروز اختلاف در جامعه به قدری مهم و کلیدی است که حضرت علی «علیه السلام» بعد از بیعت عظیم مردم، باز هم سکوت می‌کنند و با سکوت جلوی هر درگیری و اختلافی را در جامعه می‌گیرند. با اینکه ایشان صاحبِ تمام تصرفات در عالم هستند، در جواب سؤال مردم که از ایشان زمان عید فطر را می‌پرسیدند، آنها را به حاکم اسلامی ارجاع داده و مانع ایجاد اختلاف در میانِ آنها می‌گردند. هیچ کس مجاز نیست حتی به اسم دین نیز، دست به فتنه‌انگیزی و اختلاف در میان انسانها زند.

بزرگترین آسیبی که مسلمانان به علت حذف روحِ همدلی از میان آنها، متحمل شدند، طولانی شدن غیبت امام زمان‌شان به عنوان تنها الگوی تمام نمای الله و تنها مربی کار آزموده و راه‌شناس است، به گونه‌ای که اساساً آسیبِ بزرگتری از این، نمی‌توان برای جامعه‌ای سراغ داشت.

بهترینِ مؤمنان از نگاهِ نبی اکرم «صلی الله علیه و آله»

نبی اکرم «صلی الله علیه و آله» می‌فرمایند: خیرُ المؤمنین مَن کان مألَفَةً لِلمؤمنین، و لا خیرَ فیمن لا یألِف و لا یؤلَف» بهترین مؤمنین کسی است که محل الفت مؤمنین است و در کسی که روح الفت‌گیری وجود ندارد، هیچ خیری وجود ندارد.

ویل دورانت معتقد است که حتماً پیامبر اسلام، مأموری از سوی خداوند است چرا که رام کردن و دعوت نمودن گروهی از اعرابِ جاهلیت که به سرکشی و جنگ افروزی معروف بودند، کار یک انسانِ معمولی نیست.

پیامبر اکرم «صلی الله علیه و آله» حتی بعد از پیروزی در جنگ‌ها نیز، روح انتقام نسبت به اسرای جنگی نداشته و آنها را در رحمت خویش غرق می‌نمودند. ائمه ما شیعیان، حتی به دشمنانشان پناه داده و به آنها اجازه الفت یافتن در پناه خود را می‌دادند.

همه ما باید تلاش کنیم تا برنده میدان مسابقه الفت باشیم. در فضاهای اجتماعی بزرگ و حتی اجتماع کوچک خانواده، کسی به خداوند نزدیک تر است که در مسابقه حلم، مهرورزی، صبر، محبت، عفو، بزرگواری و ... از دیگران سبقت گرفته و پیروز میدان باشد.

حضرت علی «علیه السلام»: «علیکم بالتّواصُلِ و الموافقه، و إیّاکُم و الُمقاطعه والمُهاجره» بر شما باد به وصل شدن (پیوند) و توافق با هم، و بپرهیزید از بریدن و جداشدن از یکدیگر.

مراقب باشیم که بریدن‌ها و جدا شدن‌های ما از یکدیگر، خودبرتربینی و خودشیفتگی نباشد. البته گاه به علت‌های فوق عقلانی، انسان باید به ارتباطی که حرکت او را به سمت الله کند و یا متوقف می‌کند، خاتمه دهد. در غیر اینصورت، هیچ دلیلِ دیگری غیر از علت‌های فوق عقلانی نباید به ارتباطی خاتمه دهد. حتی فعالیت‌های عقلانی مثل تحصیلات و کسب مدارج بالاتر نیز نباید علت جدایی اعضای خانواده و سایر جدایی‌ها گردد. مراقب باشیم که در قطع ارتباطات ما، خودمحوری، عامل اصلیِ موضوع نباشد.

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته