درک شدت جهنم و عظمت بهشت

راجع به جهنم فرمود: عذابش شدیدتر است از آنچه که شما فکر می کنید و در مورد بهشت فرمود: بزرگتر از آن چیزی است که شما تصور کنید. فرمود: ارزش یک وجب از بهشت، از همه دنیا و مافیها بالاتر است. جنین چقدر از دنیا می تواند بفهمد؟ هر مقداری که جنین می تواند از دنیا بفهمد ما هم می توانیم از آخرت بفهمیم.

خداوند در قرآن فرموده:«فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُنٍ جَزاءً بِما كانُوا یَعْمَلُونَ = هیچ کس نمی داند ما چه چشم­ روشنی هایی را مخفی کردیم پاداش آنچه می کردند». چشم ­روشنی البته ترجمه غلطی است روی ناچاری و کمبود لفظ است. قرۀ العین یعنی آن که تو را خیلی ذوق زده­ می کند و از شدت ذوق­ زدگی گریه ­ات می گیرد. سپس قرآن برای رسیدن به اینجا روشی را بیان می کند:«تَتَجافى‏ جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً= آن چشم ­روشنی مال آن کسی است که پهلویش را از رختخواب می تواند بِکَنَد». «تتجافی جنوبهم» یعنی پهلوهای شان را از رختخواب می کَنَند و می افتند به دعا کردن و از روی ترس از گناهانشان و ترس از جهنم خدا را صدا می زنند. هم طمع بهشت و طمع مقامات بالاتر از بهشت را دارند و هم ترس دارند. دارد مژده­ می دهد کسانی که اهل شب ­زنده ­داری و بیداری و سحر هستند؛ اهل این هستند که قسمتی از شب را بتوانند زنده نگه دارند و برای خدا بیدار باشند؛ حالا ممکن است عبادت هم نکنند؛ نماز شب هم نخواند؛ قرآن بخواند؛ کار علمی کند؛ کار الهی بکند؛ انسی بگیرد؛ ذکری بگوید؛ همه ی اینها شب زنده داری است.

انس با قرآن

امام صادق(علیه‌السلام) می‌فرمایند:«اِنَّ القُرآنَ لا یُقرَأُ حَضرَمَۀً وَلکِن یُرَتَلُ تَرتیلا = وقتی قرآن می‌خوانید، تندتند نخوانید؛ ولی شمرده بخوانید». شمرده بخوان؛ یعنی باید بفهمی که چه می خوانی. مقام معظم رهبری حفظه الله تعالی فرمودند: لااقل ترجمه­ اش را با حس بخوان. یک مقدار تفسیر را نگاه کن. امروزه تفسیرهای ساده آمده، نرم­ افزار تفسیر آمده که در کامپیوتر می گذاری، هر آیه ­ای را که دلت خواست تفسیرش را ببین. ما تفسیر گویا داریم الان قرآن هایی داریم که شما میکروفن را می گذاری روی قرآن، دکمه را فشار می دهی و هر جای قرآن را خواستی، خودش برایت می خواند؛ دکمه ی دیگری دارد که وقتی بزنی ترجمه­ و تفسیر هم می گوید. اما می بینید خانم مجله، روزنامه می خواند؛ کارتون نگاه می کند؛ سریال تماشا می کند؛ شوهر هم همینطور مجله، سریال، فیلم همه چی، وقت همه چیز را داریم، جز یک ربع یا 20 دقیقه برای قرآن. هر کس بگوید من روزی 50 آیه نمی توانم بخوانم، دروغ می گوید.

«فَاِذا مَرَرتَ بِآیۀٍ فیها ذُکِرَ الجَنَۀ فَقِف عِندها وَ سَلِل الله الجَنَۀ = هر وقت یک آیه­ای شنیدی که در آن ذکری از بهشت آمد، کنار آن آیه بایست و از خدا بهشت بخواه».

«وَ اِذا مَرَرتَ بِآیۀٍ فیها ذُکِرَ النّار فَقِف عِندها وَ تَعَوَذ بِالله مِنَ النّار= هر وقت به آیه­ای رسیدی که در آن ذکر جهنم و آتش بود، صبر کن و از آتش به خدا پناه ببر». اگر کسی از خدا پناه بخواهد خدا هم حتما پناهش می دهد.

وسوسه ها را کنترل کنیم

وسوسه در طول روز با ما هست؛ اما باید آنها را کنترل کنیم. مال خودمان نیست. اما اگر از آن پیروی کنیم و به آن احترام بگذاریم، آرامش دنیا و آخرت را از ما می گیرد.

پیغمبر می فرماید:«اَللّهُمَّ اِنّی اَعُوذُ بِکَ مِن وَساوسِ الصَدور= خدایا من پناه می برم به تو از وسوسه ­های دل». ما راجع به «وسوسه و فکر» مفصل در بحث های دشمن شناسی صحبت کردیم. گفتیم که شیطان دائماً در ما افکار منفی تولید می کند؛ افکار منفی راجع به خدا، اهل بیت، قرآن، نماز، بزرگان، اساتید، همسر، پدر و مادر و خودم. این افکار منفی هیچ کدام مال ما نیست. چرا؟ چون ما از این افکار بدمان می آید. اگر این افکار مال خود ما بود، قطعاً خوش مان می آمد. بحث کنترل فکر نیز مهم است. یعنی من چطوری بتوانم مهندسی فکر بکنم که با قدرت و با آرامش و  شادی و با راحتی خیال حرکت کنم.

پیغمبر فرمود:«وَ مِن شَتاتِ الأَمر = ای خدا! از پراکندگی کار به تو پناه می برم». بعضی افراد اینقدر سر خودشان را شلوغ می کنند که وقت نمی کنند، 50 آیه قرآن یا تعقیبات نماز بخوانند یا اذان و اقامه ­ای بگویند. اصلا وقت نمی کنند به خدا سری بزنند؛ اما شب برای تلویزیون و دیدن فیلم سینمایی و فوتبال و... وقت دارند. اینها به خدا دروغ می گویند که وقت ندارم نماز بخوانم. مگر نماز شب چقدر طول می کشد؟ مساله این است که ما اصلا دلمان نمی آید از دنیا برای ابدیتمان بگذریم. حداقل تقسیم کار کنیم تا بتوانیم به آخرتمان هم برسیم؛ بتوانیم 50 آیه قرآن بخوانیم؛ بتوانیم تعقیبات بخوانیم؛ بتوانیم سرمان را به سجده بگذاریم؛ بتوانیم سری به امام زمان بزنیم؛ بتوانیم توسلی بکنیم.

«وَ اِن دُعِیَ اِلی حَرصِ الآخِرۀِ کَسِل= هر گاه برای کشت و کار آخرتی دعوت می شوند، کسل هستند»؛ هر وقت به آنها می گوییم بیا سراغ آخرت می گوید: حال ندارم؛ کار دارم؛ گرفتارم؛ نمی رسم. همین تعارفها را بیان می کند که توفیقش نیست؛ ما را نمی طلبند. برای همین امام(علیه السلام) فرمود: کلید همه بدبختی های آدمها دو چیز است: تنبلی و بی­حوصلگی. یک آدم زیرک باید اول فکری برای بی­حوصلگی ها و تنبلی های خودش بکند.

فرمود: «کَاَنَهُ ما عَمِلَ لَهُ واجِبٌ عَلَیه= مثل اینکه این همه کارها و دوندگی های دنیایی که دارد می کند، واجب شرعی و الهی است»، انگار که خدا گفته حتما این کارهای دنیایی را انجام دهید. «و کأنه ما وَنا فیه ساقطٌ عَلَیه= انگار کارهایی که در آن تنبلی می کند و پشت گوش می اندازد، از آن ساقط است»؛ یعنی انگار برای شب اول قبر نیازی ندارد. انگار که جهنم نرفتن برایش مهم نیست.

پیامبر فرمود:«اِنَّ اَکثَرَ صِیاح اَهلَ النّار مِنَ التَسویف= بیشترین صیحه جهنمی ها مال امروز و فردا کردنشان است». صیحه یعنی زمانی که عذاب اوج می گیرد و شخص از شدت عذاب به نعره زدن می افتد. شخص 40 ساله شده، اما می بینی همان آدم 20 - 30 سال پیش است. یعنی عزیزان بدانید که اکثر جهنمی ها آدم های بدی نبودند که بخواهند با خدا درگیر شوند و لج کنند؛ یعنی آدم های خبیثی نبودند؛ فقط برای انجام کارهای خوب، امروز و فردا می کردند.

ما در خدمت به آقا امام زمان، خیلی بی­ حال و بی­حوصله هستیم. خیلی توجیه ­گر هستیم. در خدمت به آقا امام زمان، به کوچکترین بهانه از زیر کار در می رویم و عمل خود را توجیه می کنیم. امام زمان (علیه‌السلام) فرمود: من هر 24 ساعت می گویم:«هَل مِن ناصِرٍ یَنصُرُنی= آیا کسی هست مرا یاری کند؟».

[1] - تنبیه الغافلین : ص 70 ح 58 ، سیر أعلام النبلاء : ج 4 ص 406 .