سختی های پس از مرگ، با سختی زمان مرگ قابل مقایسه نیست

یعنی اگر بد بمیرید، فشار مردن و وفات، در مقابل عذابی که بعداً خواهید کشید، همانند شاخ زدن یک بز است. مثلاً اگر از کسی که در زندان بوده، سؤال کنند آیا موقع رفتن به زندان شکنجه شدید؟ او در پاسخ بگوید: نه موقع رفتن به زندان یک مشت محکم زدند به صورتم یا به شکمم که سه روز به خودم می پیچیدم. اگر بپرسند: بقیه مدت زندان را چگونه گذراندی؟ بگوید: بقیه را با شکنجه های سخت تر از این گذراندم؛ اتوی داغ روی بدنم می گذاشتند، من را روی بخاری داغ می نشاندند؛ کشیدن ناخن ها، آویزان کردن با دست و یا با پا، شوک الکتریکی و ... . پس می بینیم که عذاب موقع ورود به زندان، برای این شخص در مقابل شکنجه هایی که در مدتِ زندانی بودن، کشیده، ناچیز است. موقع رفتن به زندان، شکنجه زیادی ندیده؛ ولی بعد از آن برایش خیلی دردناک بوده است.

پیغمبر می فرماید، وقتی کسی می میرد، اگر آدم بدی باشد و قرار است بعد از مرگ عذاب بکشد، مردن برای او مثل شاخ زدن بز می ماند. مثلاً جنینی که کور است یا جنینی که در زمان تولد با خود دست یا پا نیاورده، موقع تولد فشاری زیادی را که ناشی از زایمان است، تحمل می کند. اما وقتی به دنیا آمد، تازه اول مصیبت و عذاب اوست؛ چون دنیا از او چشم می خواهد، دست و پا می خواهد، ولی او ندارد. یا جنینی که دستگاه تنفس ضعیفی دارد، بعد از تولد در دنیا، مرتب احساس خفگی می کند. عذاب هایی که به دلیل ناسازگاری با شرایط زیستی دنیا، در دنیا می بیند، به مراتب سخت تر و دردناکتر از فشاری است که هنگام تولد متحمل می شود. پس باید تلاش کرد، طوری زندگی کنیم که برای مرگ و بعد از آن سختی و عذابی نداشته باشیم، سرمایه ی ابدی و ماندگار برای خود از پیش بفرستیم تا از گرفتاری آنجا در امان باشیم. برای همین سفارش شده که خیلی به فکر اموات مان باشیم و آنها را شاد کنیم.

نبی اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمود: «لَم یَلقَ ابنُ آدمَ شیئا قَطُّ مُنذُ خَلقَهُ اللّه ُأشَدَّ علَیهِ مِن المَوتِ، ثُمّ إنّ المَوتَ لَأهوَنُ مِمّا بَعدَهُ[2] = آدمیزاد از زمانى كه خداوند او را آفریده است، هرگز با چیزى سخت تر از مرگ رو به رو نشده است. با این همه، مرگ در قیاس با بعد از آن، به مراتب آسانتر است».

سختی و فشاری به اندازه سختی مرگ وجود ندارد، همین مرگی که تا این اندازه فشار و سختی دارد، از مراحلی که بعد از آن سراغ انسان می آید، راحت تر است.

پیامبر اکرم به جبرئیل فرمود:«كفى بالمَوتِ طامّةً یا جَبرئیلُ ! فقالَ جَبرئیلُ: إنّ ما بَعدَ المَوتِ أطَمُّ و أطَمُّ مِن المَوتِ[3] = بس مصیبت بزرگى است مرگ، اى جبرئیل! جبرئیل گفت : آنچه پس از مرگ است، مصیبتى به مراتب بزرگتر از مرگ مى باشد».

استغفار راهکار برون رفت از عذاب های بعد از مرگ است

عذاب بعد از مرگ شدیدتر از مردن است؛ اما برای کسی که آمرزیده نشده به مراتب شدیدتر است. پس استغفار کنید تا از عذاب های بعذ از مرگ رهایی یابید.

امیرالمؤمنین(علیه السلام) فرمود:«یا عِبادَ اللّه، ما بعدَ المَوتِ لِمَن لَم یُغفَرْ لَهُ أشَدُّ مِن المَوت: القَبرُ؛ فاحذَروا ضِیقَهُ و ضَنكَهُ و ظُلمَتَهُ و غُربتَهُ[4] = اى بندگان خدا! عالم پس از مرگ براى كسى كه آمرزیده نشده باشد، سخت تر از خود مرگ است. واى از قبر، بترسید از تنگى و فشار و تاریكى و تنهایى آن....».

برای همین به ما سفارش شده که در ماه مبارک رمضان و شب های قدر، «طلب مغفرت» بزرگترین خواسته ی ما باشد. رسول خدا در اوج پاکی و لطافت روزی 70 بار طلب مغفرت می کردند. ولی ما استغفار نداریم. خوب است، انسان بعد از نماز صبح، زود از روی سجاده بلند نشود، بنشیند و 100 مرتبه ذکر «یاغفور» و 100 مرتبه «یا عفو» را بگوید. «عفو» یعنی، خدایا عذابم نکن. «استغفار» یعنی خدایا با من قهر نکن. ضمن اینکه عذابم نمی کنی با من آشتی باش. لازم است در روز چند صد مرتبه استغفار بگوییم. ما به استغفار نیاز داریم، اگر بخشیده نشویم، بعد از مرگ سختی زیادی در انتظار ماست.

تصویری از تنگی و غربت قبر

برای تنگی قبر مثالی فرمودند، مانند میخی که در دیوار می کوبند، چگونه دیوار میخ را محکم می گیرد که دیگر نمی توانید آن را بیرون بکشید، انسان همین گونه آنجا در تنگنا و فشار قرار می گیرد. تنگی و فشار قبر، تاریکی و غربت قبر، خیلی غصه دارد. غربت قبر خیلی کشنده است؛ هیچ کس به دادت نمی رسد. اگر می خواهید غربت قبر را تصور کنید، سری به موزه عبرت بزنید. در موزه عبرت، محفظه­هایی به اندازه یک قبر در دیوار وجود داشت، هنوز هم شاید باشد، زندانی را به مدت طولانی، داخل آن محفظه می گذاشتند و در را رویش می بستند. مثل کشویی که در سردخانه­ ها هست و دیده اید؛ تصور کنید فردی را زنده زنده داخل آن بگذارند و در را ببندند، کسی هم نیست به دادش برسد.

عذاب های پس از مرگ، محصول عملِ خودِ ماست

هیچ کدام از این عذاب ها را خدا برای ما آماده نکرده، ما آنها را با خود می بریم. خدای مهربان به هیچ بنده ای ظلم نمی کند، تشنگی و گرسنگی، تنگی و فشار را ما با خود می بریم.

خداوند یک بهشت خلق کرده، جهنم وجود ندارد. آیا در دنیا جهنم و عذاب هست؟ کسی که تنگی نَفَس دارد، یا نابینا، ناشنوا و فلج است، دنیا او را عذاب می کند؟ خیر. او باید از رحم مادر با خود این لوازم را می آورد. اگر کسی در دنیا درد می کشد، برای این است که وجودش با دنیا تنظیم نیست. جهنم یعنی تنظیم نشدن با بهشت و این تنظیم نبودن، درد، فشار، تنگی، تشنگی، گرسنگی و ... می آورد. خدا از روی رحمت فقط یک بهشت خلق کرده است. بهشتیان و جهنمیان در یک جا هستند؛ در همانجا که بهشتیان لذت می برند، جهنمیان بدبخت می شوند. مکالمه ی بهشتیان با جهنمیان در قرآن بیان شده: «انْظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ قِیلَ ارْجِعُوا وَرَاءَكُمْ فَالْتَمِسُوا نُورًا[5]= ما را مهلت دهید تا از نورتان [اندكى] برگیریم گفته مى ‏شود بازپس برگردید و نورى درخواست كنید».

مثل اینکه یک نابینا به یک بینا بگوید، 5% چشمت را به من بده. یا 5% شنوایی ام را به تو می دهم. شدنی نیست:«وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى[6] = و هیچ باربردارنده‏ اى، بار [گناه] دیگرى را برنمى دارد».

یکی از عواملِ عذاب پس از مرگ، تنبلی و بی حوصلگی است

پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود:« أکثَرُ صِیاحِ أهلِ النارِ مِنَ التَسویفِ[7]= بیشترین ناله های اهل جهنم از همین تسویف و امروز و فردا کردن است». «صیاح» یعنی صیحه؛ صیحه یعنی، فریاد از روی درد، ضجه زدن. بیشترین صیحه­های جهنمیان به خاطر امروز و فردا کردن آنهاست. بیشتر جهنمیان آدم های بدی نبودند، نمی خواستند با خدا لجبازی بکنند و با خدا درگیر نمی شدند، فقط آدم های تنبلی بودند.

حضرت می فرماید: بزرگترین کلید بدبختی همه آدمها در دنیا و آخرت تنبلی و بی‌­حوصلگی است. می خواهد یک کتاب بخواند، تنبلی می کند. می خواهد کلاس برود، تنبلی می کند. برای دو رکعت عبادت، تنبلی می کند. برای روزه، حجاب و ... تنبلی می کند.

با خود می گوید چه اشکالی دارد که حالا یک ذره از مویم را نامحرم دید؟ یا یک شب عروسی است، یک شب که هزار شب نمی شود. حتماً باید خشم خدا، فاطمه زهرا و امام زمان را جذب کنیم؟ لعنت فرشته­ ها را بخریم تا به عروس و داماد خوش بگذرد و عروسی شان مبارک باشد؟ خدا روز قیامت مسیحی ها را جلوی چشمت می گذارد و می‌گوید اینها در مقدس ترین جاها مثل کلیسا عروسی می گرفتند. اگر به یک مسلمان بگویی، عروسیت را در مسجد بگیر، حالش به هم می خورد. یا بعضی ها می گویند: «یک ذره تنم به تن نامحرم خورد حالا چه شد مگر؟ حالا دست دادیم، دختر خاله ام بوده، این حرفها چیست؟» موسیقی ای که حرام است گوش نده. می گوید: شاد نباشیم؟ مراجع تقلید موسیقی را حلال می دانند، امام، مقام معظم رهبری موسیقی را حلال می دانند. اما موسیقی های جهنمی و فسادانگیز وجود دارند که نباید سراغش برویم. چون سرب داغ در گوشت می ریزند. طاقت داری برو بنشین گوش بده.

عذاب پس از مرگ

[1] - كنز العمّال : 42214 .

[2] - كنز العمّال : 42209 .

[3] - تفسیر القمّی : 2/6 .

[4] - الأمالی للطوسی : 28/31 .

[5] - سوره حدید/13.

[6] - سوره فاطر/18.

[7] -  منهاج البراعه: ج4، ص411.