از کجا بدانم وقتی امام زمان(علیه‌السلام) می آید، من از یاران ایشان هستم؟

امام زمان(علیه‌السلام) که بیاید، ریشه ظلم و ستم را می‌کَند. من هم باید ببینم الان چقدر به عدل علاقمند هستم و از ظلم بیزارم. علی (علیه‌السلام) فرمود: «اگر تمام دنیا را به من بدهند، حاضر نیستم پوست جوی را ازدهان موری به زور بستانم». پس باید گرایش به عدالت داشته باشم و نه به کسی ظلم کنم و نه ظلم را بپذیرم.

خدا رحمت کند آقای خوشدل تهرانی را که می‌گفت:

بزرگ فلسفه قتل شاه دین این است                   که مرگ سرخ به از زندگی ننگین است

نه ظلم کن به کسی و نی به زیر ظلم برو               که این مرام حسین است و منطق دین است

من اگر واقعاً دوستدار امام حسین و امام زمان (علیهم‌السلام) هستم، باید ببینم چقدر در مسیر آن بزرگواران حرکت می‌کنم. کسی که دندان طمعش را نمی‌کشد و زیاده طلب است و کسی که آرزوهای طولانی دارد، حتی اگر از راه حرام و ناروا باشد، معلوم است که این شخص یار واقعی امام زمان نیست.

روزی که آقا امام زمان بیایند، بعضی‌ها می‌گویند: امام زمان دین جدید آورده؟ از بس که پیرایه بستیم به دین و راه دین را عوض کردیم، هر کس به میل و سلیقه خودش رفتار کرد. برای همین می‌گویند: آیا آقا دین جدیدی آورده؟ خیر. ما دین را وارونه کرده و تغییرش داده‌ایم. امام زمان همان دین جدشان را تبلیغ می‌کنند.

ما امروز راحت خودمان را می‌توانیم بسنجیم که چقدر یار واقعی امام زمان هستیم. چقدر از ظلم بیزاریم؛ چقدر طرفدار حق و عدل و داد هستیم.

چرا نماز بازدارنده ی زشتی هاست؟

قرآن در مورد نماز می‌فرماید: «وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَاللَّهُ یَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ [1]= و نماز را برپا دار كه نماز از كار زشت و ناپسند باز مى دارد و قطعا یاد خدا بالاتر است و خدا مى‏ داند چه مى ‏كنید». چرا؟ برای این که نماز ذکر و یاد خدای بزرگ است.  

اگر نماز درست بخوانم و واقعاً نمازم یاد خدا باشد، باید ببینم چقدر از دروغ بدم می‌آید و چقدر از صداقت خوشم می‌آید؟ چقدر از معصیت دوری می‌کنم؟ چقدر شیفته‌ی عمل کردن به دستورات خدا هستم؟ زیرا خاصیت نماز اوج دادن و بالابردن انسان است؛ همانطور که فرمودند:« الصلاة معراج المؤمن = نماز معراج مومن است». یعنی نماز آنقدر قدرت دارد که انسان را از تمام زشتی ها جدا می‌کند. نماز هم انسان را تخلیه می‌کند هم تحلیه (تحلیه = زینت دادن) می‌کند. هم انسان را پاک می کند از زشتی‌ها و هم آراسته می‌کند به خوبی‌ها و زیبایی‌ها. چرا که ذکر خدای بزرگ است.

حساب کردم در 17 رکعت نماز 154 بار می‌گوییم «اللهُ اکبر». که تعدادی از آن واجب رکنی، تعدادی واجب غیر رکنی و بقیه‌اش مستحبند. جواد آقای ملکی تبریزی در کتاب «اسرار الصلاه» شان که کتاب خیلی خواندنی است می‌فرمایند:«اگر یک بار دل انسان بگوید: «اللهُ اکبر» نه تنها خدا را به چیزی و کسی نمی‌فروشد، بلکه اگر تمام عالم را به او بدهند، پای عشق خدا قربانی می‌کند». در حالی که ما 154 بار «اللهُ اکبر» می‌گوییم. یعنی تقریباً 90 سال پیش ایشان این مطلب را در کتاب شان بیان می‌کنند و می‌فرمایند: متاسفانه غالب مردم به جای تکبیر تحقیر می‌گویند. العیاذ بالله دارند می گویند: خدا کوچکتر است.

اگر خدا بزرگتر است، پس عالم کوچکتر است، میز کوچکتر است، شهوت کوچکتر است، منیت کوچکتر است، ثروت کوچکتر است، دوست و همسر کوچکترند. چه کسی دیده که کسی عقل داشته باشد و چیز گرانتر را بدهد و ارزانتر را بگیرد. همه می‌خواهند چیزی را بدهند و بالاترش را بگیرند. این که علی (علیه‌السلام) فرمود یا دنیا یا دنیا... غری غیری = ای دنیا ای دنیا برو دیگری را فریب بده.»  برو تو حریف علی نمی‌شوی. علی قیمت خودش را فهمیده.

اگر آدم قیمت خودش را بفهمد، خودش را به کل دنیا نمی‌فروشد، چه برسد به این که آدم قدر خدا را بشناسد. علی (علیه‌السلام) در نهج البلاغه فرمودند: انسان بهای جسم تو بهشت است، یعنی اگر جسمت را به قیمتی کمتر از بهشت بفروشی، باخته‌ای و تاجر ورشکسته ای.

دنیا بازار است، چه کسی در این بازار سود می برد و چه کسی زیان؟

امام هادی(علیه‌السلام) فرمودند: «الدنیا سوقٌ، ربح فیها قومٌ و خَسِرَ آخرُونَ[2]= دنیا بازاری است که جمعی در آن سود برند و گروهی زیان بینند».

 اگر انسان بداند که در بازار دنیا چه بخرد و از چه کسی بخرد و به چه کسی بفروشد، برنده است. ولی کسی که بی‌حساب و کتاب خرید و فروش کند، نه خریدش مشخص باشد که از چه کسی بخرد و به چه کسی بفروشد و نه مشخص باشد که چه بفروشد، این شخص به فرموده‌ی قرآن خسران کنندگان است:«ان الانسان لفی خسر[3]=»  انسانها همه در زیانکاری هستند، مگر کسانی که بدانند در این بازار چه بخرند:«ایمان و عمل صالح». کسی که در این بازار پول و ثروت و دنیا را خرج دینش کند، نه این که دین را خرج اینها بکند. بعضی‌ها متاسفانه تاجر ناشی هستند. دین را می‌دهند که به آرزوی شان برسند. بعضی‌ها آرزوهایشان را براساس ملاک دینی طلب میکنند. خیلی‌هایشان به آرزو هم می‌رسند و در همین دنیا عزت و قرب الی الله پیدا کردند. بعضی‌ها هم پای همین دنیا دین، شرف، انسانیت، غیرت و حمیت شان را ریختند.

یکی از جاهایی که این داستان را خوب نشان می‌دهد، داستان آقا امام حسین (علیه‌السلام) است. در همین بازار عمر بن سعد جهنمی می‌شود. با این که خون و سرش را هم داده، هستی و آبرویش را هم داده. در همین بازار حر بن یزید ریاحی هم خون و سر و هستی اش را داده است. حر ریاحی به جایی رسید که امام زمان هم می‌روند بالای قبرش به او سلام می‌کند. شما ببینید تاجر ناشی با غیر ناشی چقدر فرق می‌کند.

به نماز و شرایط نماز و نمازگزار اهمیت بدهیم

یکی از نکاتی که در نماز مهم است، لباس نمازگزار است که نجس نباشد؛ از مال غصبی نباشد؛ از مال حرام نباشد؛ مال کسی نباشد که از او رضایت نگرفته باشیم. نظافت در لباس خیلی مهم است. نظم در لباس نمازگزار مهم است.

درست نماز خواندن، یک بحث است و نمازِ مورد قبول خواندن بحث دیگر. خدا رحمت کند شهید مطهری را، موقعی که به شهادت رسیدند، چند شب بعد ما منزل شان رفتیم که تسلیت بگوییم. من از همسر مکرمه ایشان پرسیدم که خاطراتی از اخلاق ایشان در خانه بگویید. گفتند: آقا استحمام می‌کردند و بعد محاسن شان را شانه و معطر می‌کردند. وضو می‌گرفتند. می‌پرسیدیم: قرار ملاقاتی دارید؟ می‌گفتند: بله. می‌گفتیم: با کی؟ می‌گفت: با خدا. این که قرآن می‌فرماید:«خُذُوا زِینَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ[4] = زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد با خود بردارید». یک معنی این آیه همین است. یعنی موقعی که می‌خواهید نماز بخوانید، لباس تمیز و نظیف تان را بپوشید. نماز خواندن، مصافحه کردن و نشستن با خداست. معنی دیگر آن مربوط به خود مسجد است. یعنی به مسجد که می‌روید، لباس تمیز بپوشید، معطر باشید. با پای عرق کرده به مسجد نیایید. یا اگر غذایی خورده اید که ممکن است بوی آن مردم را اذیت کند، به مسجد نیایید؛ یا مسواک کنید و بوی بد  را برطرف کنید و بعد به مسجد بروید.  

پیامبر گرامی همیشه معطر بودند. به طوری که در تاریکی که چشم، چشم را نمی دید، یک دفعه یکی صدا می‌زند مژده باد بر شما که محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) آمد. می‌گفتند: از کجا متوجه شدی؟ می گفت: از بوی خوش پیامبر. سر و صورت و محاسن پیامبر هم همیشه مرتب بود. پیامبر در آب راکد خودشان را نگاه می‌کردند و محاسن شان را مرتب می‌کردند. پیامبر(صلی الله علیه و آله) می‌فرمودند:« ان الله نظیف یحب النظافه = خدا تمیز است و تمییزی را دوست دارد».

نکته دیگر در نماز، دانستن مسائل نماز و سبک نشمردن نماز است. امام صادق فرمودند:« إنَّ شَفَاعَتَنَا لَا تَنَالُ مُسْتَخِفّاً بِالصَّلَاةِ = کسانى که نماز را سبک مى شمارند، هرگز شفاعت ما به آنان نخواهد رسید».

نمی‌گویند: شفاعت من به آنان نمی‌رسد. می‌گویند شفاعت ما به آنان نمی‌رسد. یعنی امام حسین و حضرت زهرا و دیگر معصومین (علیهم‌السلام) هم او را شفاعت نمی کند.

من حساب کردم نماز 930 تا مسئله دارد. واجبات نماز چیست؟ واجبات رکنی و غیر رکنی چیست؟ اگر اشکالی پیش آمد، چه کار باید بکنیم؟ واجبات غیر رکنی اگر جابجا شد، چطور است؟ شکیات نماز چگونه است؟ فردی می‌گفت: هر وقت در نماز شک کنم، نماز را می‌شکنم و از اول می‌خوانم. این درست نیست. شکستن نماز حرام است. این را توجه ندارند.

نکته دیگر قرائت نماز است. نماز را باید صحیح قرائت کرد. مثلاً بعضی‌ها خیلی ساده می‌گویند: الله اکبر یعنی خدا بزرگ. در حالی که باید کامل گفته شود:«اللهُ اکبر= خدا بزرگتر است». باید بروم نزد کسی حمد و سوره‌ام را درست کنم. یک خرده گونه‌های بچه‌ام زرد میشود فورا می‌روم پیش دکتر. اما نسبت به نماز و آداب دینی بی‌توجه هستیم. چرا او را نمی‌برم پیش معلم دینی و اخلاقی و تربیتی که بگویم بچه‌ام چه اشکالی دارد. به نماز بی توجه است به امور دینی بی‌توجه است. اینها را باید دقت کرد.

یک نکته دیگر این که نباید هر وقت دلم خواست و هر وقت شد، نماز بخوانم. نماز باید اول وقت خوانده شود. اول وقت رضوان الله و آخر وقت غفران الله. فرمود: اگر می‌خواهید نمازتان با نماز امام زمان بالا برود، باید اول وقت بخوانید. روایت داریم: کسی که وظایف دینی‌اش را انجام بدهد، خدا به او عنایت می‌کند و به کارهای دیگرش هم می‌رسد. آنهایی که در وقت نمازشان منظمند. وقت کاسبی و استراحت شان هم منظم است. غذاخوردن شان هم منظم است. نماز مثل نفس کشیدن است. کسی که نماز نمی‌خواند یا نامنظم میخواند، مثل کسی است که دستش را در دست خدا می‌گذارد و دوباره می‌کشد، می‌گذارد و می‌کشد.

یکی از شرایط نماز که انسان را اوج می‌دهد، خشوع در نماز است. خشوع یعنی حضور قلب یعنی هماهنگی دل با زبان. چون زبان و چشم و دست که نمی‌تواند تعداد رکعات را نگه دارد، قلب نگه می دارد.

اگر با رعایت همه شرایط نماز، نماز بخوانیم، این نماز یک گام ما را به خدا نزدیکتر و از کبر و غرور و منیت و دروغ و خیانت به امانت و زشتی‌ها ما را دور کند.

امام زمان علیه السلام/نماز

[1] - عنکبوت/45.

[2] - تحف العقول، ترجمه احمد جنتی، ص1064.

[3] - سوره مبارکه عصر

[4] - اعراف/31.