مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
وقتی به معصوم علیهالسلام میگوییم: «معدن الرحمه»، یعنی تمام خیرات، برکات، رحمت و نزولات الهی از طریق معدن اهل بیت (علیهمالسلام) بر ما نازل میشود. خارج از این معدن چیزی نیست.
هر خیر و فیضی که قرار است بندگان از آن بهره مند شوند، معدنش اهلبیت هستند، رحمت به معنای عام است و ما اگر بخواهیم به توفیق برسیم، از راهی خارج این معدن نمیتوانیم برسیم. پس هر کس هر سعادت و توفیقی بخواهد، باید به در خانه اهل بیت (علیهمالسلام) برود. با رها کردن و دور شدن از این معدن، محال است کسی به خدا برسد.
نبی اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) میفرماید: «إنّ اللّه َ تعالى خَلَقَ مِائةَ رَحمَةٍ یَومَ خَلَقَ السماواتِ و الأرضَ كُلُّ رحمةٍ مِنها طِباقُ ما بینَ السماءِ و الأرضِ فَأهبَطَ رَحمَةً مِنها إلى الأرضِ فَبِها تَراحَمَ الخَلقُ و بها تَعطِفُ الوالِدَةُ على وَلَدِها، و بها تَشرَبُ الطیرُ و الوُحوشُ مِن الماءِ و بها تَعِیشُ الخلائقُ= خداوند متعال روزى كه آسمانها و زمین را آفرید، ۱۰۰ رحمت را بیافرید كه هر رحمتى به اندازه فاصله آسمان و زمین است. سپس یکی از آن رحمتها به زمین فرود آمد كه به سبب آن، خلایق به یكدیگر ترحّم مىكنند و مادر به فرزندش مهر مىورزد و پرندگان و حیوانات آب مىنوشند و مردمان با هم زندگى مىكنند».
خدایی که خودش رحمان و رحیم است و با رحمت خودش ائمه و بندگان را خلق کرد. رحمتی که خدا اختصاص داده به دنیا، به اندازهی همهی آسمان و زمین است. یعنی مابین آسمان و زمین را پر میکند. یعنی هر چیزی که بین آسمان و زمین هست، مشمول رحمت الهی میشود.
خدا فقط یک درصد از رحمت و مهربانیاش را اختصاص به دنیا داده است. یعنی تمام رحمتها از زمان خلقت تا آخر دنیا که قرار است بین مردم باشد، اعم از رحمتهای خانوادگی، پدر و مادر، همسر، ، خواهر، برادر، عمو، عمه، دایی یا رحمت هایی که همه حیوانات با هم دارند، فقط یک درصد از کل رحمت خدا است.حال، آیا ما باید به رحمت ۹۹ درصدی و کسب آن فکر کنیم یا به همین یک درصد قانع باشیم؟
تا قیامت هر چه رحمت و عشق به وجود آمده و میآید، همه با یک درصد رحمت الهی است. ما این را نمیفهمیم و گاهی خیلی بیادبانه و گستاخانه با خدا برخورد میکنیم و تا یک مشکل در زندگیمان پیدا میشود، با خدا قهر میکنیم. این خیلی بیمعرفتی است که با خدای خود که این همه به ما رحمت داده، این گونه حرف میزنیم و برخورد میکنیم.
نفرین و لعنت آموزههای دینی هم از روی مهربانی است
برخی میگویند: قانون اسلام تند و خشن است. در برخی کشورها همیشه جنایت وجود دارد. چون جنایتکاران خیال شان راحت است که اعدام نمیشوند. صد نفر را هم بکشند، ناراحت نیستند. چرا در اسلام قصاص وجود دارد؟ برای این که میفرماید:«وَ لَکُمْ فِی الْقِصاصِ حَیاةٌ یا أُولِی الْأَلْبابِ = و شما را در قصاص حیاتی است؛ ای خردمندان!».
اگر کسی یقین کرد که به صورت کسی بزند به صورتش میزنند، اگر چشم کسی را درآورد، چشمش را در میآورند و در کل هر کاری کرد، همان کار را با خودش میکنند، دیگر به خودش اجازه هر کاری را نمیدهد. قرآن میگوید: «أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَیْنَ بِالْعَیْنِ وَالْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَالْأُذُنَ بِالْأُذُنِ = نَفْس را در مقابل نَفْس و چشم را مقابل چشم و بینی را به بینی و گوش را به گوش»؛ یعنی اینطور قصاص باید بشود.
در روایت آمده زنده نگاه داشتن کسی که زندگی دیگران را نمیخواهد، بیرحمی بر مردم است. ترحم بر پلنگ تیز دندان، ستمکاری بود بر گوسفندان. ما تحت فشار سازمانهای بین المللی حقوق بشر، یک جاهایی کوتاه آمدیم و از قوانین اسلام فاصله گرفتیم، درنتیجه، ظلم، فساد و جنایت در جامعه زیاد شد.
یک موقع شما نگویید چرا پیغمبر بعضیها را لعنت یا نفرین میکند. حضرت به خاطر خودش کسی را نفرین نمیکند، اما اگر کار به جایی رسید که معصوم دست به نفرین زد، این لعنت و نفرت هم رحمت است.
کسی نمیتواند مهربانتر از خدا باشد. حتی از اهل بیت(علیهمالسلام) هم نمیتواند مهربانتر باشد. در قوانین الهی رحمت و خیری وجود دارد که ما درکش نمیکنیم.
رحمت خدا دارای دو جنبه عاطفی و بازدارندگی است
رحمت دو جنبه دارد: یک جنبه مهرورزی و عاطفه است و جنبه دیگرش بازدارندگی نسبت به ظلم.
تمام دلدادگیها، عشقها و مهرورزیهایی که در دل همهی آدمها هست، سرچشمه از همان یک درصد رحمت خدا میگیرد. این رحمت چقدر است؟ همه امورات مربوط به مهربانی، عشقها و مهرورزیهای آدمها در دنیا تا قیامت با یک درصد رحمت الهی اداره میشود.
مادرها با این یک درصد نسبت به فرزندانشان عشقورزی و مهربانی میکنند: «فبها تعطف الوحش على ولدها=پس بوسیلهی همان رحمت خدا وحوش بر فرزندانشان محبت میورزند».
اما این رحمت خدا فقط در عشقورزی و مهرورزی نیست. بلکه با همین یک درصد رحمت پرندهها و وحوش آب میخورند: «و بها تشرب طیر والوحوش من الماء=با همین یک درصد رحمت وحوش و پرندگان آب مینوشند» و «و بها تعیش الخلائق= و بوسیلهی آن، خلائق زندگی میکنند ».
قرآن میگوید: « فَانْظُرْ إِلى آثارِ رَحْمَتِ اللَّهِ[1]= پس نگاه کن به آثار رحمت پروردگار».
حرکت ابرها، آتش فشانها که مواد غنی را برای بشر از دل زمین میآورند تا برای کشاورزی برای استفادههای دیگر غنی شود. این همه رودها و دریاها و این همه خلایق و ماهیها و این همه پرنده و میلیاردها میلیارد فرشته را به کار گرفته، همگی حاکی از رحمت خدا هستند.
رسول اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) میفرمایند:«إنّاللّه َتعالى خَلَقَ مِئةَ رحمَةٍ، فرحمَةٌ بینَ خَلقِهِ یَتَراحَمُونَ بها، وادَّخَرَ لأولیائهِ تِسعَةً و تِسعینَ= خداوند متعال صد رحمت آفریده است و تنها یكى از آنها در میان آفریدگان اوست كه به سبب آن به یكدیگر رحم مى كنند و ۹۹ رحمت دیگر را براى دوستانش اندوخته است».
خداوند ۱۰۰ رحمت آفرید، یک رحمتش را قرار داد بین خلقش در این دنیا تا به همدیگر لطف کنند، به همدیگر رحمت آورند، «وذخر لاولیائه تسعته و تسعه= خداوند 99 درصد از رحمتهایش را ذخیره کرده برای دوستانش در آخرت».
خدا آنقدر مهربان است که وقتی میبیند بندهاش میخواهد به بهشت برود، ولی او دوست دارد تنها به بهشت نرود و برخی از افراد مثلا خانوادهاش را هم با او به بهشت بیایند، اینجاست که خدا به برخی بر اساس قدرت روحی که در دنیا داشتهاند قدرت شفاعت میدهد تا دیگران را هم با خود به بهشت ببرند.
بهشت ساختارش با رحمت است و خدا بندگان با عظمتی در روز قیامت مثل حضرت معصومه (سلاماللهعلیها) دارد که میتواند همه را شفاعت کند و به بهشت بفرستد، بعد از شفاعت این بندگان با عظمتش و برخی از اولیاء در آخر خودش باز هم شفاعت میکند.
پس هر چقدر روحت بزرگتر باشد، بهشتت بزرگتر است. اما اگر هر چقدر رحمت، گذشت، عفو و تنگ نظری داشته باشی، به همان میزان فشار قبر خواهی داشت.
مرحوم میرزا می گفت: توقع از خدا هم بد است، چه برسد از بنده.
بعضی افراد متوقع میگویند: من اینقدر نماز خواندم، چند بار کربلا رفتم، چندبار حج رفتم، چقدر روزه گرفتم، چقدر ذکر گفتم، چرا دعایم مستجاب نمیشود و... پس چرا مستجاب نمیشود خدایا؟ چرا توجهی به من نمیکنی؟ پاسخ این است که اگر همه را برای عشقت به خدا گفتی. چرا طلب داری؟ تمام عبادتها، ذکرها و کارهایی که انجام دادیم، از لطف و عنایت خدا بود بر ما. ما چه طلبی از خدا داریم؟
بنابراین، هر چه روحمان را بزرگتر کنیم، رحمت بیشتری از آن صادر میشود. هر چقدر رحمت بیشتری خرج بندگان خدا کنیم، رحمت بیشتری به سراغ ما میآید.
مهربانی کن تا مهربان باشی
اگر میخواهیم مهربان بشویم، باید مهربانی کنیم. خدا اگر ببیند تو از نعمت رحمت و خوبیها خوب استفاده می کنی و به سمت خودش خروجش میدهی، رحمت خدا بر تو بیشتر میشود.
زن و شوهری که با مهربانی به هم نگاه میکنند خدا به آنها یک رحمت ویژه میدهد. درست به همسری که همه چیزش را برای تو فدا کرده نگاه کن. کور بشود چشمی که فقط بدیهای همسرش را نگاه کند.
آدمی که نارضاست، ناسپاس است، نق و غر دارد، توقعاتش از اطرافیانش زیاد است، فشار قبر زیادی دارد.
یکی از صحنههایی که خدا خیلی دوست دارد، نگاه مهربان پدر و مادر به فرزندانشان یا نگاه رحمت آمیز فرزندان نسبت به پدر و مادر پیرشان است که همراه با مریضی و دردمندی است و نیز نگاه مهربان به حیوانات و گلها و اشیاست. هر چه شما مهربانتر باشی به خدا شبیهتر میشوی و خدا تو را وسیع تر میبیند و به تو بیشتر میدهد.
گاهی ممکن است بلایی بر سر یک خانواده بیاید، اما چون اعضای خانواده با رحمت به هم رفتار میکنند، خداوند آن بلا را برمیگرداند. آنقدر این رحمت خوب است که وقتی دو کافر به هم رحمت دارند، خدا به آنها عنایتی ویژه میکند. حتی خدا با کسانی که آزارش میدهند، مثل اذیت کردن دوستانش، انبیاء، اولیاء مؤمنین، «یَتَوَدّد» مودت و مهرورزی دارد. امام کاظم (علیهالسلام) میفرماید: «فَما ظَنُّكَ بِالرَّؤوفِ الرَّحیمِ الَّذی یَتَوَدَّدُ إِلى مَن یُؤذیهِ بِأَولِیائِه فَكَیفَ بِمَن یُؤذى فیهِ! = تو چه گمانی دارى به توبه پذیر مهربانى كه بر آن كس که با او دشمنى بورزد نیز، با دوستی و مهربانی باز مىگردد؟ چه رسد به آن كس كه در خشنودىِ او بكوشد».
کسی که برای خدا آزار میبیند؛ مثل تحمل کردن همسر بداخلاق، پدر و مادر بداخلاق، تحمل مشکلات زندگی در هر بعدی (جمادی، گیاهی، حیوانی و عقلی)، تحمل اذیت و آزارهای دشمنان و.... خدا به گونهای دیگر با او رفتار میکند. پس اگر در زندگیتان مشکلی دارید، به خدا بگویید خدایا به خاطر تو این اذیت را تحمل میکنم.
اهل بیت/ زیارت/رحمت
[1] . سوره روم/آیه 50.
کلیدواژه ها:
آثار استاد