السّلامُ علیک یا ربیعَ الاَنام و نضرة الایّام

در حقیقت بهار و باران بهاری

در عبارت «السلام علی ربیع الانام » که از زیارت نامه آن حضرت نقل شده، به امام زمان(عج الله تعالی فرجه) ، ربیع انام اطلاق گردیده است. 

برای ربیع دو معنا ذكر شده است:

1-      یکی به معانی ، بهار است.

2-      معنای دیگر آن، باران بهاریست، که زمین را سرشار از نعمت و طراوت می سازد و گلها و گیاهان را زندگی نوین می دهد. 
«طریحی » در مجمع البحرین می نویسد: «الربیع: المطر فی الربیع، سمی ربیعا لان اول المطر یکون فیه و به ینبت الربیع. »

یعنی ربیع، بارانی است که در بهار می بارد، این باران را ربیع گفته اند. زیرا آغاز باران ، در فصل بهار می باشد و به سبب آن ، نباتات در این فصل می رویند و سرسبز و خرم می گردند. 

در المنجد آمده است: « الحظ من الماء للارض . الربیع: مطرالربیع.» در بهاران ، زمین از باران بهره مند و پر نصیب می گردد. باران بهاری و این حظ و بهره زمین از باران را ربیع گویند.

کلمه (انام) فقط شامل مردم و انسانها نمی شود، بلکه معنای عام و گسترده ای دارد که جن و انس را در بر می گیرد و بالاتر از آن ، به تمام موجودات زمین اطلاق می شود و حتی فراتر از آن ، همه هستی را در عالم امکان و هر پدیده ای را در نظام آفرینش، شامل می گردد.

مجمع البحرین در مفهوم این واژه چنین گفته است: «الانام بفتح الفاء: الجن و الانس و قیل: الانام ما علی وجه الارض من جمیع الخلق » و در المنجد گوید: «انم: الانام و الآنام: الخلق .»

در عبارتی که از زیارت امام عصر(عج) نقل شد، حضرت بقیة الله(ع) «ربیع انام » خوانده شده و وجود گرانقدرش تشبیه گردیده به فصل حیات آفرین بهار و باران ثمربخش بهاری برای موجودات.

آری، این نور ملکوتی و جلوه ایزدی ، همچون بهار، زندگی و نشاط می آفریند و دلهای مرده و قلبهای پژمرده را روح و صفا می بخشد، آنهم نه تنها برای آدمیان و نه فقط در محدوده جن و انس، بلکه در تمام جهان آفرینش!

همانطور كه فصل بهار آغاز تقویم و رویش و رشد و نمو است، وجود گرانقدر ایشان نیز به عنوان یكی از ائمه اطهار(ع) سرفصل خلقت است. چنانكه  در زیارت جامعه كبیره نقل گردیده:(بكم فتح الله ). بحث از مهدویت وانتظار و ظهور  به معنای اتمام تاریخ و سرنوشت انتهایی زمین و زمان نیست بلكه بحث از بهانه آغاز ومبداء خلقت است!

در حدیث زیبای نبوی وارد شده است:( إذا رأیتم الربیع فاكثروا ذكر النشور) هنگامیكه بهار را مشاهده كردید به یاد بعث و برانگیخته شدن از قالب خاكی مرگ بیافتید. آری بهار،بهانه ای برای یادآوری تحول وتكامل و تقرب وخروج از كالبد خاكی و پیوستن به اوج سعادت افلاكی با دستاویز مهدوی است.

هر پدیده ای بخواهد زنده شود و شادابی و طراوات معنوی به دست آورد و بصیرت و کمال حقیقی کسب کند و از نور معرفت و عرفان واقعی بهره مند شود، باید به آستان آن بزرگوار رو آورد ، از چشمه زلال ولایتش سیراب گردد، به درگاه وی توسل جوید و از آن رحمت واسعه الهی، استمداد نماید و فیض گیرد.
 

لابد مثل همه‌ی این محرّم‌ها و صفرها که به ربیع ختم شدند ،
لابد مثل همه‌ی آن اسفندها که با فروردین و اردیبهشت ، عاقبت ‌به ‌خیر شدند ،
مثل همه‌ی زمستان‌هایی که با بهار …
این خزانِ روزگار هم تمام می‌شود.
لابد تو می‌آیی ،
عاقبتِ روزگار به تو ختم می‌شود؛ به‌خیر .
لابد حالِ روزگارِ خوش می‌شود.
خوش به حالِ روزگار. 

 آخر این قرن ِ زمستانی
به سر می‌رسد
و سر می‌رسد
  آن که باید ...