مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی
به مناسبت قرار گرفتن در ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا «سلام الله علیها»، بحث را به مادر آسمانیمان، اختصاص میدهیم. در عظمت ایشان همین بس که امام عسگری «علیه السلام» درباره مقام حضرتش چنین فرمودهاند: «نحن حجج الله علی خلقه و جدّتُنا فاطمه حجه الله علینا» ما حجت خدا بر مردم هستیم و مادر ما فاطمه حجت خدا بر ماست. اهل بیت «علیهم السلام» از مادر بزرگوارشان مدد میگرفتند و خداوند همین وجود پر برکت را به ما هم عطا کردهاست. از روح ایشان در ما دمیده که سبب ارتباط حقیقی ما با حضرت زهرا «سلام الله علیها» شدهاست. این افتخار بزرگی برای ماست که عنصر وجود ما از عنصر وجود ایشان میباشد، وظیفه ما تقویت این عنصر در درونمان بوده که سعادت دنیا و آخرت ما به آن بستگی دارد. سلامت بدن به این است که عناصر وجودیاش قوی باشد. روح هم باید عناصر وجودی مورد نیازش یعنی «الله»، «اهل بیت» و «جهاد در راه خدا» را تقویت نماید.
کسی که روح جهاد در او ضعیف باشد دچار فقر است. مانند بدن که اگر دچار فقر آهن باشد متعاقب آن بیماریهای متناسب به سراغش میآید. فقر عناصر روحی هم سبب آسیبپذیری و اضطراب میگردد. خوشبختی و آرامش مستلزم وجود عناصر روحی مناسب میباشد. همه باید فاطمهی وجود خودشان را تقویت کرده و رابطهشان را با حضرت روز به روز افزایش دهند تا آنجا که جز دارایی آنها گردد.
در روایت داریم: کسی که اهل قرآن است خدا با او آمیخته میگردد. داشتن خدا، حداقل به معنای داشتن بخشی از اسماءالهی است. اینکه روایات تصریح میکنند هر چه ایمان افزون میگردد مهربانی بیشتر میشود به دلیل رابطه مستقیم ایمان با رحمت و مغفرت است. ایمان توأم با ستاریت، عذرپذیری و محبت و ... است. امکان ندارد کسی ایمانش حقیقی باشد ولی دچار حسادت، زودرنجی و حساسیت باشد. الله توأم با شادی و سرمستی است. کسی که سرشار از خداست نیاز به محبت کسی نداشته و هیچ کس نمیتواند او را تحقیر کند. کسی که عنصر فاطمه «سلام الله علیها» به معنای واقعی در او تقویت شده به هیچوجه عقده محبتی ندارد. کسی که از تحویل نگرفتن و احیاناً توهین دیگران ناراحت شود گداست. گاهی خدا، خودش و اهلبیتش را به کسی میدهد ولی او کور است و نمیبیند.
آفتی نبود بَتَر از ناشناخت تو برِ یار و ندانی عشق باخت
یار را اغیار پنداری همی شادیای را نام بنهادی غمی
کسی که در اوج ثروت است نسبت به ثروتمندان معمولی و پایینتر دچار حسرت نمیگردد. خداوند خودش و اهل بیت «علیهم اسلام» و عظیمترین اسماء خود را به ما دادهاست، با وجود این، حسادت و چشم و همچشمی چه معنایی دارد؟ لذا انسان باید بتواند از این همه دارایی، به دیگران بیمنت و بیتوقع عطا کند.
هر کسی که خوب است به میزان خوبیاش از عناصر معصومین «علیهم السلام» برخوردار است؛ «... و عناصرالابرار...». خوبی هر کس بستگی به میزان انس او با خداوند، معصومین «علیهم السلام»، شهدا، صلحاء، ملائکه الله و انبیاء الهی «علیهم السلام» دارد، مانند طلا که هرقدر عیار آن بالا باشد یعنی عنصر طلا بیشتر در آن به کار رفتهاست. شرافت هر کس به میزان بهرهمندی و انس او با محمد و آل محمد «صلی الله علیه و آله» است. عشق و انس به زهرای اطهر «سلام الله علیها» دارایی بسیار عظیمی است. فعلیت پیدا کردنِ عشق ما به ایشان، کمال انسانی و حقیقی است؛ «من احبّ فاطمه ابنتی فهو فی الجنّه معی و من ابغضها فهو فی النّار» هر کس فاطمه، دخترم را دوست داشتهباشد با من در بهشت خواهد بود و هر کس او را دشمن بدارد در جهنم است. حقیقتاً افتخار بزرگی است که بین حدود هشت میلیارد جمعیت کره زمین، ما جزء افرادی اندکی هستیم که وجودشان آمیخته با چنین محبتی است. علامت فهمیدن این محبت این است که با وجود اینها شخص غصه چیزی را نخورد.
کسی که غصه میخورد به تعبیر پیامبر «صلی الله علیه و آله» برای این در آتش است که بهرهمندی از آنها را نفهمیدهاست. وقتی انسان برای دنیا به گریه میافتد در واقع نفسش در عذاب است. باتوجه به قاعده «نفس ما قبر ماست»، در واقع قبرمان در آتش شعلهور است.
برای پدر و مادر خیلی سنگین است که کلی ثروت به فرزندشان دادهباشند، در عین حال فرزند با دزدی آبروی آنها را ببرد. خیلی ناشایست است که معصومین «علیهم السلام» فرزندانشان را خوار و ذلیل و التماس کننده به دیگران ببینند، در خالی که عُرضه ندارند با نماز و قرآن و انس با ایشان شادی و آرامش دریافت نمایند. هرقدر دنیا را از ما گرفتند، بگوییم: «إنا لله و إنا إلیه راجعون» خدا، خود و معصومین «علیهم السلام»را از ما نگیرد؛
بشکست اگر دل من به فدای چشم مستش سر خُمِ می سلامت، شِکند اگر سبویی
وقتی خدا خودش و جاودانگی را به ما دادهاست غصه معنا ندارد. کسی که میفهمد، حدیث فوق برایش بشارت و شادی آفرین است. امام باقر «علیه السلام» میفرمایند: «لقد کانت علیها السلام مفروضه الطّاعه علی جمیع من خلق الله من الجنّ و الإنس و الطّیر و الوحش و الانبیاء و الملائکه». اطاعت از فاطمه زهرا «سلام الله علیها» بر تمامی آفریدگان خدا از جن و انسان، پرندگان و وحوش و پیامبران و ملائکه واجب است.
پیامبر «صلی الله علیه و آله» به علی «علیه السلام» میفرمایند: «یا علی! اُنفذ لما امرتک به فاطمه» ای علی هر چه فاطمه امر کرد اجرا نما. در جای دیگر چنین میفرمایند: «انّما سُمیّت فاطمه لأنّ الله عزو جلّ فطم من أحبّها من النّار» همانا دخترم، فاطمه نامیده شدهاست برای آنکه خدای عزوجل، او و هر کس که او را دوست داشتهباشد از آتش جدا کردهاست. محبت ایشان کفاره گناهان و نقاط ضعف ما میگردد. «بموالاتکم علّمنا الله معالِم دینِنَا و أصلح ما کان فَسَدَ مِن دنیانا...» جامعه کبیره؛ به موالات شما خدا معارف دینمان را به ما آموخت و آن چه از دنیای ما خراب شده را اصلاح کرد.
کور باد چشم کسی که با وجود ایشان حسرت مردم دنیا را بخورد. به محض اینکه حسرت موقعیت، ثروت، شهرت و ... کسی به دلتان بیفتد خودتان را مفت فروختهاید و معلوم میشود که هیچ چیز ندارید و خدا و اهل بیت «علیهم السلام» عنصر وجودی شما نشدهاست.
وقتی حسرت و غصه وارد زندگی کسی شد یعنی فقیر است. کسی که ثروت مرتبه بالا را داشتهباشد به هیچ وجه گدای مرتبه پایین نیست.
شخصی خدمت حضرت صادق «علیه السلام» رسید و عرض کرد: نام دخترش را فاطمه گذاشتهاست، حضرت فرمودند: حالا که این نام را روی او نهادهای او را دشنام نده و لعنت (نفرین) نکن و کتکش نزن! پیامبر «صلی الله علیه و آله» نیز فرمودهاند: «ملعون ملعون من یظلم بعدی، فاطمه ابنتی و یغصبها حقّها و یقتلها» ملعون است، ملعون است کسی که بعد از من به دخترم فاطمه ظلم کرده و حقش را غصب نماید و او را به قتل برساند. این حدیث با کمال تعجب در کتابهای اهل تسنن هم نقل شدهاست ولی آنها همچنان به عنادشان ادامه میدهند.
یکی از سؤالهایی که در طول تاریخ علمای شیعه از جمله مرحوم علامه امینی «رضوان الله» از عالمان اهل تسنن پرسیدهاند همین است که شما در کتابهایتان آوردهاید که پیامبر «صلی الله علیه و آله» فرمودهاند: اگر کسی بمیرد و امام زمانش را نشناختهباشد به مرگ جاهلیت مردهاست، از طرفی به عصمت حضرت زهرا «سلام الله علیها» به استناد آیه شریفه «إنّما یرید الله لیذهب عنکم الرّجس اهل البیت یطهّرکم تطهیرا» معتقدید، و نیز این حدیث را معتبر میدانید «إنّ الله یغضب لغضب فاطمه و یرضی لرضاها» خداوند به غضب فاطمه غضب میکند و به رضای فاطمه راضی است، پس آیا این فاطمه «سلام الله علیها» به مرگ جاهلیت از دنیا رفتهاست؟ که این امکان ندارد زیرا معصوم است و اگر غیر از این است چه کسی را امام خودش میدانسته است؟
فاطمه زهرا «سلام الله علیها» در بین همه مردم مسلمان دنیا شاخص است و بر عصمت ایشان و مؤمن از دنیا رفتنشان اتفاق نظر دارند.
همین سؤال روز قیامت از اهل محشر پرسیده میشود.
بعد از آنهمه جنایت در حق حضرت، دومی به اولی میگوید: ما فاطمه «سلام الله علیها» را به غضب آوردیم باید از او دلجویی کنیم. وقتی به در خانه علی «علیه السلام» رسیده و غرضشان را بیان میکنند، حضرت به داخل منزل رفته تا از فاطمه «سلام الله علیها» اجازه بگیرند. حضرت زهرا پاسخ میدهند: خانه، خانه توست و من هم کنیز تو هستم. وقتی دو ملعون وارد میشوند فاطمه «سلام الله علیها» رویشان را به دیوار کرده و میفرمایند: آیا از پدرم نشنیدید که خدا از غضب فاطمه، غضب میکند و هر کس فاطمه را آزار دهد مرا آزار دادهاست و هر کس مرا اذیت کند خدا را آزار دادهاست؟ من بعد از هر نماز شما را نفرین میکنم و بدانید که هرگز از شما راضی نخواهم شد تا شکایت شما را نزد پدرم ببرم.
حضرت زهرا «سلام الله علیها»، علی «علیه السلام» را امام خوش میدانسته و در راه حمایت از ایشان به شهادت رسیدهاست. یک نفره برای دفاع از امام زمان خودش قیام کرده تا به شهادت میرسد. این مادر حجت همه ماست که باید عنصری که از او در وجودمان میباشد را فعال کرده و مانند او، از امام زمانمان دفاع کنیم و بر همه چیز مقدم بدانیم.
والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته
کلیدواژه ها:
آثار استاد