خورشید، خورشید است حتی در چهاردیواری زندان

نام امام هفتم, موسی و لقب آن حضرت كاظم (علیه‌السلام) كنیه آن امام ابوالحسن و ابوابراهیم، مادرش بانویی بافضیلت به نام «حمیده»، و پدرش پیشوای ششم حضرت صادق علیه‏السلام است. شیعیان و دوستداران لقب باب الحوائج به آن حضرت داده‌اند. تولد امام موسی كاظم (علیه‌السلام) روز یكشنبه هفتم ماه صفر سال 128 هجری در ابواء اتفاق افتاد. دوران امامت امام هفتم حضرت موسی بن جعفر (علیه‌السلام)مقارن بود با سالهای آخر خلافت منصور عباسی و در دوره خلافت هادی و سیزده سال از دوران خلافت هارون كه سختترین دوران عمر آن حضرت به شمار است. امام موسی كاظم (علیه‌السلام) از حدود 21 سالگی بر اثر وصیت پدر بزرگوار و امرخداوند متعال به مقام بلند امامت رسید و زمان امامت آن حضرت سی و پنج سال و اندكی بود و مدت امامت آن حضرت از همه ائمه بیشتر بوده است, البته غیراز حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه). او در سال 128 هجری در سرزمین «ابوأ» (یكی از روستاهای اطراف مدینه) چشم به جهان گشود و در سال 183 (یا 186)به شهادت رسید.

شخصیت امام کاظم (علیه السلام)
پیشوای هفتم شیعه در خانواده مقدس و در هاله ای از قدس و تقوا به دنیا آمد. از پدر و مادری به وجود آمد که دارای ارحام مطّهر و اصلاب شامخه بوده‌اند. دوران حیات او مصادف است با آخرین نفسهائی که از دودمان اموی بیرون آمد در واقع بنی امیه در حال نزع روان بود.
طبیعی است که جامعه و عصر کودکی او، عصر بحران باشد زیرا از سک سو بنی امیه در حال جای خالی کردن است و از سوی دیگر بنی عباس درحال جان گرفتن و ریشه دار شدن؛ و در این کشمکش بود که بزرگ‌ترین واقعه تاریخ فقه اسلام جان گرفت و اتفاق افتاد.
شیخ مفید درباره‌ی آن حضرت می‌گوید: «کانَ ابُوالحسن مُوسی (علیه‌السلام) اَعبَدَ اَهلِ زَمانِهِ و اَفقَهَهُم و أسخاهُم کفّاً و اکرَمَهُم نفساً»
ابوالحسن موسی (علیه السلام) پرستنده‌ترین و سخی‌ترین و با شخصیت‌ترین اهل زمان خود بود.
و همچنین یعقوبی، موّرخ شهید درباره‌ی وی می‌نویسد :
«و کانَ موسی بن جعفر (علیه‌السلام)» مِن اَشَدِّ النّاسِ عبادَهً، «عابدترین مدرم زمان خود بوده است.»

پاسدار دانشگاه جعفری ‏
بررسی اوضاع و احوال نشان می‌‏داد كه هرگونه اقدام حاد و برنامه‏‌ای كه حكومت منصور از آغاز روی آن حساسیت نشان بدهد صلاح نیست، ازینرو امام كاظم دنباله برنامه علمی پدر را گرفت و حوزه‌‏ای ‏نه به وسعت دانشگاه جعفری تشكیل داد و به تربیت شاگردان بزرگ و رجال علم و فضیلت پرداخت «سید بن طاووس» می ‏نویسد:
گروه زیادی از یاران و شیعیان خاص امام كاظم علیه‏السلام -و رجال خاندان هاشمی در محضر آن حضرت گرد می‌‏آمدند و سخنان گهربار و پاسخ‌های آن حضرت به پرسشهای حاضران را یادداشت ‏می ‏نمودند و هر حكمی كه در مورد پیش‌‏آمدی صادر می ‏نمود، ضبط می ‏كردند. «سید امیرعلی » می ‏نویسد:
در سال 148 امام جعفر صادق علیه‏السلام - در شهر مدینه درگذشت ، ولی خوشبختانه مكتب علمی او تعطیل نشد، بلكه به رهبری جانشین و فرزندش موسی كاظم علیه‏السلام، شكوفایی خود را حفظ كرد. موسی بن جعفر نه تنها از نظر علمی تمام دانشمندان و رجال علمی آن روز را تحت‌‏الشعاع قرار داده بود، بلكه از نظر فضائل اخلاقی و صفات برجسته انسانی نیز زبانزد خاص و عام بود، به طوری كه تمام دانشمندانی كه با زندگی پرافتخار آن حضرت آشنایی دارند در برابر عظمت شخصیت اخلاقی وی سر تعظیم فرود آورده‏‌اند/«ابن حجر هیتمی»، دانشمند و محدث مشهور جهان تسنّ، می ‏نویسد:
موسی كاظم وارث علوم و دانشهای پدر و دارای فضل و كمال او بود. وی در پرتو عفو و گذشت و بردباری فوق‏العاده‌‏ای كه (در رفتار با مردم نادان) از خود نشان داد، كاظم لقب یافت، و در زمان او هیچ‏كس در معارف‌‏الهی و دانش و بخشش به پایه او نمی ‏رسید.