مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی
دعا عامل مهمی در دفع حملههای شیطان و رشد انسان میباشد. دعا یک اسلحه است. یعنی در واقع جنگ، دشمنی و تضادی در کار است. خداوند تبارک و تعالی سیستم خلقت را به گونه ای خلق کرده است که انسان بدون تضاد و مقاومت و درگیری به جایی نمیرسد. هر کس به هر توانایی میرسد از قِبَلِ مقاومت در برابر تضادهاست. کسی که به مدارج علمی لیسانس، فوق لیسانس و ... رسیده و یا کسی که مثلاً قهرمان فلان رشته ی ورزشی شده است یعنی خیلی زحمت کشیده و بر تنبلیها و سایر موانع غلبه کرده است. غیر از این انسان نمیتواند دارایی کسب کند. «لیس الانسان الا ما سعی» اینکه سه چهارم ازدواجها منجر به طلاق، درگیری و یا طلاق عاطفی میشود برای این است که افراد تلاش نکردهاند تا مهارتهای زندگی را بیاموزند که شامل مهارتهای اقتصادی، عاطفی و معنوی میباشد. البته در این عدم مهارت گاهی یک طرف و گاهی زوجین کوتاهی کردهاند و طبق آمار بیشترین طلاقها، خودکشیها و .... مربوط به طبقه ی تحصیلکرده است و این آمار جهانی است. به این دلیل قشر تحصیلکرده دچار این مشکلات میشوند که علیرغم اینکه علمشان زیاد است ولی بلد نیستند چه کار کنند زیرا اولاً نمیدانند، ثانیاً نمیخواهند بدانند.
امام باقر «علیهالسلام» ریشهی همه ی بدبختیها را تنبلی و بیحوصلگی میدانند. این افراد حاضر نیستند هیچ کدام از مهارتهای اقتصادی، عاطفی و معنوی را بیاموزند، زیرا خودشان را مهم میدانند و فکر میکنند دیگر لازم نیست برای این امور وقت بگذارند. اینها خانواده و زندگی دنیا و حیات اخروی و شب اول قبر را چندان مهم نمیدانند. اکثر کسانی که شکست میخورند آدمهای مثبتی هستند ولی همان کارهای مفید و مثبت آنها به دستور شیطان است. مثلاً او را ترغیب میکند: هیئت تشکیل دهد، هیئت امنای مسجد را بپذیرد، آموزشگاه و مؤسسه خیریه برای خدمت به مردم تأسیس کند و ... تا اینکه وقتی برای رسیدن به خودش پیدا نکند درحالیکه ظاهر مشاغل بسیار مقدس و محترم است. چه بسا فرزندان و همسر این افراد و حتی فوق عقلشان عطش توجه و رسیدگی دارند ولی محروماند. فوق عقل اینها میخواهند با خدا و خانوادهی آسمانی خلوت داشته باشند ولی هیئت داری، جمکران رفتن و مسجد رفتن آنها اصلاً چنین فرصتی را به او نمیدهند به اینها حملهی سمت راست میگویند. شیطان چنان با مقدسات سر ما را گرم میکند که اصلاً برای خدا وقت نداریم. تنبلی، بیحوصلگی و نادانی ما را بیچاره کرده است. ما نیاموختهایم چگونه کار کنیم که شب راحت بخوابیم و خوابهای بد به سراغمان نیایند.
مهارت پرخاشگری نکردن، تغافل، تحمل و ... را نمیدانیم. ما حاضر نیستیم بهای بهشت و خوب بودن را بپردازیم. همهی اینها به این دلیل است که ما خودمان و آخرت را فراموش کردهایم. خداوند سیستم آفرینش را به گونهای خلق کرده که برای رسیدن به دنیا و آخرت باید تلاش کند. ما در گرفتن اسماء الهی اصلاً جدی نبوده و برنامهریزی نداریم که مثلاً تا الان این تعداد اسم را دریافت کردهایم طی شش ماه آینده باید فلان اسامی را دریافت کنیم. بعضیها برای ارتقاء در امور دنیایی هم تنبلی میکنند و حاضر نیستند عشق پایداری داشته و به تربیت صحیح فرزندان بپردازند پیامبر «صلی الله علیه و آله» میفرمایند: «الا ادلّکم علی سلاح ینجیکم عن اعدائکم و یدرّ ارزاقکم؟ قالوا: بلی یا رسول الله! قال تدعون ربّکم باللّیل و النّهار فانّ السلاح المؤمن الدّعا» آیا شما را به سلاحی راهنمایی کنم که شما را از دشمنانتان نجات داده و رزقهای شما را فرو ریزد؟ گفتند: بله یا رسول الله «صلی الله علیه و آله»، فرمودند: پروردگارتان را شب و روز بخوانید که همانا سلاح مؤمن دعاست. رزق خیلی مهم است و انواع مختلف دارد، شادی یکی از ارزاق مهم است. کسی که در دنیا شاد نیست در آخرت هم بدبخت است.
شادی باید از درون باشد نه اینکه از طریق عوامل خارجی شاد بشویم. کسی که از درون شاد است هیچ مشکلی نمیتواند او را غمگین کند. در اینجا حضرت کلمهی «ربّ» را به کار بردهاند یعنی ما باید با مربی خود باشیم، همچنان که در هر رشتهای برای مهارت پیدا کردن باید با مربی داشته باشیم. انسان قرار است به بهشت برود و بر همهی زمین و آسمانها فرمانروایی کند پس باید مدیریتش خیلی قوی باشد و مثل خداوند شده باشد. انسان باید به جایی برسد که فرق او با خداوند فقط در مخلوق و خالق بودن باشد. کسانی که میخواهند به مقامات و مدارج دنیایی برسند باید جدّاً تلاش کرده و تابع مربی باشند. هیچ رشتهای در دنیا وجود ندارد که حرام و حلال نداشته باشد و پیشرفت شخص هم وابسته به رعایت دقیق آنهاست. رشد انسانیت باید و نبایدهای خاص خودش را دارد. کسی که این را نمیفهمد سایر بخشهایش فعال، و فوق عقلش غیر فعال است. کار ربّ تربیت است و غیر از معلم است که صرفاً اطلاعات میدهد. مربی سعی میکند تمام نقاط منفی متربی را از بین ببرد حتی مواردی که ژنتیک است.
ما باید دستمان را به دست مربی بدهیم و خودمان را به او سپرده تا ما را آن طور که شایسته است بتراشد و بتوانیم بر مادرمان فاطمه زهرا «سلام الله علیها» وارد شویم. ما در مجالسی که افراد عادی در آنجا شرکت دارند «باری به هر جهت» حاضر نمیشویم و از همه لحاظ به خودمان رسیدگی میکنیم تا دیگران از دیدن ما لذت ببرند. فرمودهاند: «تجمّل لاخیک» برای برادرتان خود را زیبا کنید (بیارایید). چون انسان به ملاقات مؤمن که حرمتش از کعبه بالاتر است میرود. ما معلوم نیست که چند وقت دیگر زندهایم و هر آن ممکن است به برزخ منتقل شویم آیا آمادگی انتقال به آنجا را داریم؟ جنین خودش را در رحم به فرشتگان میسپارد تا آنطور که لازم است او را آمادهی ورود به دنیا کنند و کوچکترین اشکالی ممکن است اصلاً در دنیا قابل جبران نباشد. ما قرار است وارد نظام برزخی شویم که بینهایت بزرگتر، زیباتر و پیچیدهتر از دنیاست و بینهایت قدرت، کمال و لذت در آن است. ما باید درک کنیم الان در رحم دنیا هستیم و خدا ما را متناسب با آخرت تربیت میکند و مهم این است که ما در مقابل ربّ خود مقاومت نکنیم.
دعا یعنی اینکه خودمان را به خانوادهی آسمانی بسپاریم و از آنها قدرت بگیریم آنها خیلی ما را دوست دارند. «شب و روز خدا را بخوانید» یعنی اینکه دائماً با مربی خود در ارتباط باش. و اینکه دعا سلاح مؤمن است یعنی در تمام خطرات، بلاها و سختیها مؤمن میتواند از دعا استفاده کند. کسانی که با کوچکترین مشکل اعصابشان به هم ریخته، قرص میخورند و ... هیچ رشدی نداشتهاند. کسانی که میخواهند شخصی را وارد کارهای خلاف کنند اول شخصیت او را خرد میکنند وقتی شخص از درون فاسق شود از دیگران پیروی میکند: «... فاستخفّ قومه فأطاعوه» فرعون قومش را تحقیر کرد پس از او اطاعت کردند. اما فطرتگراها نسبت به ثروتهای جاودانه حساس هستند و وعدهی الله و بینهایت مطلق، در آنها انگیزه ایجاد میکند. خداوند از ابتدا به هیچ کس اجازه تحقیر و خودفروشی نداد و عزت را برای انسان خواست. «لا اله الا الله» به حدی به انسان قدرت و شرافت میدهد که انسان گدای هیچ کس نمیشود. بچهای که به دنیا میآید اول باید در گوشش اذان و اقامه بگویند یعنی همان اول قیمت خود را دانسته و به کمتر از بینهایت نفروشد. از آن هم زودتر یعنی بسته شدن نطفه باید با «بسم الله الرحمن الرحیم» باشد. این نکات رعایت نمیشود که شخص تا سنین بالا هنوز خودش را نمیشناسد و هیچ اسمی دریافت نکرده است. ممکن است غرق در امکانات شده و تا عالیترین مدارج علمی را طی کند ولی همین شخص شاید همسر خود و پدر مهربانی نباشد. چنین شخصی «لا اله الا الله» را نفهمیده و عاشقانهترین کلام را فقط در تشییع جنازه به زبان میآورد. کسی که «لا اله الا الله» را فهمیده قیمتش را کمتر از خدا و خانوادهی آسمانی نمیداند. کسی که با ایشان زندگی نکند در واقع از حیات برخوردار نبوده است. امام رضا «علیهالسلام» میفرمایند: «علیکم به سلاح الانبیاء» فقیل: «و ما سلاح الانبیاء؟» قال: «الدّعا». حضرت فرمودند: بر شما واجب است که سلاح انبیاء (را به کار برید) پرسیدند: سلاح انبیاء چیست؟ فرمودند: «دعا» امام صادق «علیهالسلام»: «انّ الدّعا انفذ من السلاح الحدید» همانا دعا تیزتر از سلاح آهنین است.
والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته
کلیدواژه ها:
آثار استاد