(24) «سلام» چراغ سبز سلامتی است

زیارت جامعه کبیره با سلام شروع می شود: «اَلسَّلامُ عَلَیکمْ یا اَهْلَ بَیتِ النُّبُوَّةِ = سلام بر شما ای اهل خانه ی نبوت» یعنی ابتدا سلام می کنیم و سپس خطاب می کنیم که شما خاندان نبوت هستید.

«سلام» کلمه‌ی است که ما برای طلب سلامتی و دعا برای دیگران به کار می بریم. مرحوم مصطفوی در التحقیق می‌فرماید: «هو ما یقابل الخصومة و هو الموافقه الشدیده فظاهر و الباطن بالحیث لایبقی خلاف فی البین و من لوازم هذا ... والصلح و الرضا= سلام آن چیزی است که مقابله با خصومت می کند و آن موافقت شدید در ظاهر و باطن است. به طوری که هیچ اختلافی در بین نباشد و از لوازم سلام، صلح و خشنودی است».

سلام یعنی‎؛

• رضایت و تسلیم ظاهری و باطنی نسبت به طرف مقابل؛
• در ظاهر و باطن با تو مشکلی ندارم؛
•  اختلاف ها را از بین می برد؛
• من با تو جنگی ندارم و اگر بتوانم خدمتی برای تو کنم، اصلا دریغی ندارم؛
• با تو در صلح هستم و از تو خشنودم؛
• سلام یعنی از خداوند می خواهیم طرف مقابل مان از هر گرفتاری، غم و غصه ای  سالم بماند.

سلام، اسم خداوند است. یعنی ذاتی که از هر محدودیت، عیب و نقصی مبراست. منشأ سلامت هر چیزی خداوند تبارک و تعالی است،. بنابراین، وقتی به کسی سلام می کنی، خودت نمی توانی به او چیزی بدهی، بلکه با سلام، صلح و خشنودی خودت را می توانی ابراز کنی و بگویی که من در ذات خودم با تو این گونه هستم. حتی زمانی که می خواهیم از طرف مقابل جدا شویم به او می گوییم خدا حافظ. این هم به نوعی درخواست سلامتی است. یعنی در مقابل مریضی ها،  مشکلات و گرفتاری ها، محدودیت ها، آسیب ها و آفات، خدا حافظ تو باشد.

در فرهنگ و ادبیات فارسی، کلمه «سلام» ابتدای معاشرت است و «خداحافظ» انتهای کلام است. در فرهنگ عرب این گونه نیست. یعنی در هر دو حالت، «سلام» است.

سلام نوعی دعاست و دعا در سلامت و سعادت انسان نقش مؤثری دارد. سلام، آفت و بلا، مصائب و گرفتاری ها را از ما برطرف می کند که حد ندارد و اگر سلام کردن ها حذف شود، خیلی از بلاها بر سر ما می آید.

سلام گفتن، طلب حیات برای دیگران است

یکی از دعاهایی که ما معمولاً در گفتگو با هم داریم، این است که می گوییم: سلامت باشید، سالم باشید، زنده باشید، ان شاءالله پیر شوی، یعنی سالم بمانی، زنده بمانی، عمر طولانی داشته باشی. پس یکی از چیزهایی ما که به طور طبیعی و فطری در فرهنگ ها و معاشرات روزمره داریم، این است که برای افراد طلب حیات می کنیم.

در اوج رابطه های عاشقانه که درهای آسمان باز است و دعا اجابت می شود، ما یکی از چیزهایی که از خدا می خواهیم عمر طولانی است. چون عمر طولانی به این معناست که شما فرصت ابدیت سازی و جبران گذشته را خواهید داشت. پس بهتر است برای یکدیگر سلامتی و طول عمری در  راستای فطرت گرایی بخواهید. این خیلی ارزش دارد و نوعی نیاز محسوب می شود.

پس ما با سلام دادن، دائما از خدا درخواست سلامتی می کنیم. اگر کسی به جای «خدا حافظ» به دیگری گفت: «مواظب خودت باش»، درست است که نشانه علاقه و مهرورزی است، اما این جمله شرک آمیز است.

برخی در حالی این جمله شرک آمیز را می گویند که خداوند برای سلام و خدا حافظی، قشنگترین و بهترین الفاظ را به ما یاد داده است. یعنی بهشتی ها هم از این لفظ استفاده می کنند: «وَ تَحِیَّتُهُمْ فِیهَا سَلَامٌ = و درودشان در آنجا سلام است». (سوره یونس/آیه 10).

به تعبیری بهشتی ها در بهشت با سلام کردن به یکدیگر، برای هم «درخواست زنده بودن» و «حیات داشتن» دارند؛ پس کاملترین تحیت، سلام است.

وقتی دل شما برای کسی می تپد، با عشق سلام می کنید و دوست دارید که او همیشه سالم باشد. سلام کردن مثل صدقه دادن است. همان طور که صدقه بلا را برطرف می کند، سلام هم دفع بلا می کند.

در قرآن کریم، خداوند در چند جا علاوه بر  انبیا، به مردم هم سلام می کند و می فرماید: وقتی می خواهید وارد خانه ای شوید، حتی اگر در خانه کسی نباشد، سلام کنید. زیرا در اطراف ما پر از فرشته هایی هستند که متأسفانه ما از آنها غافلیم.

در روز به فرشته های اطراف و همراه تان سلام کنید. موقعی که اذان صبح می شود، فرشته های شب می روند و هنگام غروب آفتاب، فرشته های روز می آیند. در این باره قرآن می فرماید: «وَ الشاهِد وَ المَشْهُود= قسم به شاهد(فرشتگان روز) و المشهود (فرشتگان شب)» (سوره انشقاق/آیه 3)

اگر با فرشتگان الهی که منشأ همه خیرات هستند، انس بگیرید، محال است در دل؛ ترس، اضطراب، غصه، مشکلات گذشته و دلشوره های آینده بیاید. در انس با فرشتگان، دل همیشه شاد، آرام و پاک است.

سلام کنید تا فرشته مرگ بر شما سلام کند

ما چند مرحله سلام داریم:

• سلام خدا و فرشته ها در حیات دنیایی
•   سلامی که خود ما به همدیگر می دهیم
•  سلامی که انسان لحظه رفتن (مرگ) با آن روبرو می شود
• سلام های بهشتی و بقیه مراحل حیات

بنابر این، ما به سلام دادن خیلی نیاز داریم؛ چون سلام، اسلحه ی قدرتمندی است در دست من و شما. بیشترین جایی که به آن نیاز داریم، بعد از دنیاست. یعنی همان لحظه ای که می خواهیم از این دنیا وارد برزخ شویم. این یعنی «سلام» تعیین کننده سرنوشت است.

در قرآن دو نوع برخورد در لحظه ورود به برزخ بیان شده است:

وقتی وارد می شوید، حضرت ملک الموت علیه السلام و فرشته ها  می آیند و سلام می کنند. این شروع قشنگی است. چون می خواهید وارد شوید با سلام از انسان استقبال می کنند. قرآن هم آن را تأئید می کند، ولی خدا نکند به یک کسی سلام نکنند. قرآن می فرماید: «إذا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلائِکَةُ یَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ= هنگامی که فرشتگان (مرگ) بر صورت و پشت آنان می زنند، و جانشان را می گیرند». (سوره محمد/آیه 24) یعنی فرشته ها به آنها سلام نمی کند، بلکه با پس گردنی از دنیا بیرون می کنند. وقتی آن طرف هم می روند، با سیلی از آنها استقبال می کنند.

 بعضی از آدم ها لیاقت شان همین این است. از بس بد زندگی کردند و دیگران را آزار دادند. فرشته او را با پس گردنی وارد برزخ می کند و آن طرف هم فرشته های جدید با سیلی از او استقبال می کنند.

بنابراین، سلام جایگاه خیلی مهمی دارد. اگر ما با سلام رفیق شویم و یاد بگیریم که در زندگی با این اسم  رابطه خوبی برقرار کنیم، لحظه مردن راحت خواهیم بود.