(23) چون قرآن تحریف نشده، منبع مهم شناخت دین است

در اعجاز قرآن هیچ شک و تردیدی نیست. خداوند متعال چون به حقانیت خودش اطمینان دارد، دعوت به مبارزه می کند. در آیات فراوانی‌، دعوت به «تحدی‌» كرده و بارها اعلام کرده که اگر شما شک و تردید دارید در چیزی که ما نازل کرده ایم، سوره ای همانند آن بیاورید: «وَإِن كُنتُمْ فِی رَیْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ= و اگر در آنچه بر بنده خود نازل كرده‏ ایم شك دارید، پس اگر راست مى‏ گویید سوره‏ اى مانند آن بیاورید». (سوره بقره/آیه 23)

سپس می فرماید: «فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَلَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِینَ= پس اگر نتوانستید آیه ای بیاورید و هرگز نمى‏ توانید، از آن آتشى كه سوختش مردمان و سنگ ها هستند و براى كافران آماده شده، بپرهیزید».

در حقانیت قرآن شکی نیست. اما دشمنان اسلام نه تنها هرگز به صورت جدی به فهم قرآن نپرداخته اند، بلکه برای نابودی آن، هر کاری که از دستشان برآمده، انجام داده اند. هر چند که وهابی ها علیه ما تبلیغ می کنند که قرآن تحریف شده، اما قرآن از زمان پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) تا به امروز، یک کتاب ثابت و تحریف نشده و یک معجزه ی جاوید باقی مانده است.

علمای کلیسا در مناظره با علمای شیعه اعتراف می کردند کتاب دینی شما تحریف نشده باقی مانده است. این را خود قرآن هم تصدیق می کند: «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ= بى‏ تردید ما این قرآن را به تدریج نازل كرده‏ ایم و قطعاً نگهبان آن خواهیم بود» (سوره حجر/آیه 9).

بنابراین، یکی از بزرگ ترین منابع شناخت انسان برای معارفی که نیاز دارد، قرآن کریم است. قرآن، کتابی است عزیز، شیرین و دوست داشتنی و به قول امام صادق (علیه السلام) هر کس در هر زمان آن را بخواند، تازه است.

دومین منبع از منابع اسلام، «احادیث معصومین (علیهم السلام)» است که قرآن نیز آن را تأیید و تأکید می کند. «احادیث معصومین (علیهم السلام)» دو منبع شناخت دین ما هستند. پس اگر دعا یا روایتی از معصوم را به امید ثواب آن بخوانید، خدا آن ثواب را به شما می دهد.  

دستورات قرآن کلی است، یعنی خیلی وارد جزئیات نمی شود. چنانکه می فرماید: «أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ= این قرآن را که وسیله یادآورى است، به سوى تو نازل کردیم تا براى مردم آنچه که به سوى آنان نازل شده است را بیان کنى». (سوره نحل/آیه 44) اما قرآن نیاز به تبیین دارد. مثل قانون اساسی کشور می ماند که کلی است و قانون نویسان آن را شرح می دهند. در قرآن هم نیامده که نماز صبح دو رکعت است یا نماز مغرب سه رکعت است. این پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) و معصومین (علیهم السلام) هستند که مبین باطن قرآن و علوم آن می باشند و احکام نماز، روزه، مسائل نظامی، خانوادگی و... را شرح می دهند.

چگونه بدانیم که یک دعا یا روایت از معصوم است؟

در طول تاریخ، همیشه افراد سودجوئی بوده اند که به خاطر حفظ قدرتشان روایاتی را جعل می کردند. به همین دلیل برای آنکه مطمئن باشیم مطلبی از اهل بیت (علیهم السلام) نقل شده و صحت دارد یانه باید بدانیم که قواعد و مراحلی تنظیم شده تا یک حدیث از نظر اعتبار تأئید شود.

ازاین رو، تقسیم بندی‌هایی در علوم حدیث توسط فقها و متخصصین صورت گرفته است که برای فهم بهترِ سند یا متنِ روایات به کار می‌رود. این تقسیمات عبارتند از: حَسَن، موثق، قوی، ضعیف.

معارف اسلامی ما به سه بخش تقسیم می شود:

بخش اول) اصول عقاید (حقیقت) است و این بخش عهده دار عقاید و معارف است که اصل دین محسوب می شود.

بخش دوم) اخلاق یا همان طریقت که قرار است انسان تخلق به اخلاق الهی پیدا کند. در این مرحله، فرد باید رابطه اش را با سه کس تنظیم کند: خود، خدا، و مردم.

 بخش سوم) شریعت است که مربوط به اعمال انسانی است و فقه عهده دار آن است.

در همه شاخه ها، انسان باید روابطش را به گونه ای مدیریت کند که ارتباط خوبی با خدا، مردم و خود داشته باشد. بنابراین، باید اول عقاید و معرفتش را درست کند تا به عمل برسد. اشتباهی که اکثر ما می کنیم، این است که مثلا خوب بودن یک نفر را به این می دانیم که نماز می خواند یا نمی خواند، روزه می گیرد یا نمی گیرد، حجاب دارد یا ندارد و ...اما اصلا کاری نداریم که در بخش عقیدتی خوراک خورده است یا نه!

حال سؤال این است که اگر دعائی از معصوم به دست ما رسید که نمی دانیم درست است یا نه؟ یعنی شک داریم که این دعا چنین ثوابی دارد و واقعا از طرف معصوم است یا نه! چکار کنیم؟

نقل است که معصوم (علیه السلام) فرمودند: «اگر از طرف ما حدیثی به شما رسید که ثواب دارد و شما هم نمی دانید از ما هست یا نه، اما آن را به این امید که به ثواب آن برسید انجام دادید، خدا آن ثواب را به شما می دهد».

اما وقتی کسی دعائی را می خواند، مثل زیارت عاشورا، دعای ندبه و ... مهم این است که بداند سندیت دارد تا با آرامش خاطر آن را بخواند و وسیله قرب او شود.

زیارت جامعه کبیره از معتبرترین زیارت ها است. اسناد این زیارت فوق العاده مهم است. اما بحث هایی که راجع به حدیث صحیح، حدیث موثق و ضعیف، توضیح می دهند، بحث اصلی نیستند، بلکه عارضی اند و ارزش ذاتی ندارند. علت این که این بحث ها را مطرح می کنند، این است که یقین حاصل شود که این دعا از طرف معصوم است. در واقع، این راهی است که بدانید از طرف معصوم است یا نه! پس از هر راهی (صحیح، موثق، ضعیف) ثابت شود که یک روایت و دعا از طرف معصوم است، کافی است.

گاهی وقت ها فقیه به یک روایت و حکم شرعی می رسد، ولی مطمئن نبوده که از طرف معصوم است یا نه. اما می بیند که 20 یا40 فقیه قبل از خودش تا زمان حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) همه به این حکم دادند، او هم حکم می دهد.

پس عمل بزرگان، خودش یک مسیر است. اگر ما سندی از دعا و روایتی پیدا نکردیم، ولی دیدیم که علما به آن عمل می کنند، این برای ما یک مسیر و ملاک است و نشان می دهد که هیچ کدام اشتباه نکرده اند. مثل امام خمینی، آیت الله بروجردی  و....

این بخش مربوط به سندیت روایت بود اما بخش دوم، مربوط به محتوای دعا و روایت است.

 گاهی وقت ها محتوا آن قدر قدرتمند است که امکان این که این روایت یا دعا از طرف غیر معصوم باشد، امکان پذیر نیست.

علم معصوم، علمش زمینی نیست و سخنی که می گوید همه می فهمند این کلام معصوم است. بعضی از دعاها به قدری بلند هستند که غیر از معصوم کسی نمی تواند چنین بگوید.

 جامعه کبیره علاوه بر این که سندش، سند معتبری است، محتوایش نیز به قدری قدرتمند است که با تمام آیات قرآن تطبیق دارد: با انسان شناسی‏، امام شناسی، توحید و همه معارف الهی و چیزی از آن قابل انکار نیست.

مثلاً می گوییم: «خزان علم الله= خزائن علم خدا دست شماست». خازن یعنی خزانه دار یا كلیددار. یعنی آنها خزینه و نگهبان و گنجینه و حسابدار خدا هستند. علم خدا از خزینه معصومین (علیهم السلام) به دست انسان ها می رسد. هیچ انسانی در علمش نمی تواند از معصوم بالاتر باشد. چون علم معصوم اصل است و به غیر از معصوم همه علوم فرع اند. قرآن هم بر این امر تأئید می کند:

«وَ کُلَّ شَیْء اَحْصَیْناهُ فِی اِمام مُبِین = و هر چیزى را در پیشوایى روشن برشمرده‌ایم». (سوره یس/آیه 12)

 ما تمام محاسبات اشیاء را در یک نفر انجام می دهیم و آن کسی است که در شب قدر «من کل امر» همه چیز را در نزد او می آورند. نقل است: «با سوره قدر  استدلال کنید». به کسانی که شیعه نیستند بگویید که ملائکه و روح که نازل می شوند به چه کسی نازل می شود و «کل امر» را پیش چه کسی می برد؟

بنابراین، همه فرازهای زیارت جامعه کبیره ریشه های قرآنی دارد و قرآن نیز از نظر سند و هم محتوا آن را پشتیبانی می کند.