«علمِ به خدا» غیر از «معرفت الله» است و تنها «معرفت الله» در انسان تولید شادی می کند

«علمِ به خدا» یعنی خدایی وجود دارد که ما و جهان را آفریده است. دراین حالت، وجودِ خدا به عنوان یک علم و آگاهی کلی مطرح است، یعنی ما هیچ ارتباطی با این خدا نداریم و او را لمس نمی کنیم؛ با او رو به رو نیستم؛ به این معنا که شناخت ما از خدا در حد تئوری و اطلاعات است و بس.

«معرفت الله» به حالتی گفته می شود که انسان خدا را با تمام وجود می بیند و لمس می کند. در معرفتِ به خدا انسان به رابطه ی خود با الله پی می برد، به طوری که زندگی اش را بر پایه ی این معرفت بنا می کند.

در بین دو مسأله «معرفت الله» و «علم به خدا» آن چیزی که تولید شادی می کند، معرفت الله است. در معرفت به خدا انسان جزء به جزء زندگی خود را با الله تنظیم می کند و تنها خداوند را طرف حساب خود در دنیا و آخرت می داند؛ تنها حق تعالی را معشوق اصلی و حقیقی خود می بیند و بقیه ی آرزوها و انتخاب های زندگی اش را بر پایه ی این عشق جاویدان که نشأت گرفته از یک معرفتِ ریشه دار است می چیند. بنابراین، چنین فردی از نداشتن ها و کمبودهای زندگی مادی دنیا غمگین نشده، سختی و مشکلات زندگی او را شکست نمی دهد، بلکه به امید و ایمان او به حق تعالی می افزاید و سرانجام شادی زندگی دنیا و به دنبال آن، شادی آخرت و بهشت جاویدان را برای او به ارمغان می آورد.

لازم به ذکر است که بین «علم» و «معرفت» نیز تفاوت وجود دارد. «علم» مجموعه اطلاعات کلی یک فرد در همه زمینه ها است؛ اما «معرفت» به معنی درک اشیاء همراه با تفکر و تدبر در آثار آنها است. مثلاً ما همه می دانیم که آب در 100 درجه به جوش می آید، این یک فرمول و قاعده کلی است که «علم» نامیده می شود. اما زمانی که انسان با دست خود، آتشی را روشن کند و آب را روی آن بگذارد و دما را به 100 درجه برساند، می بیند  که آب در 100 درجه به جوش می آید، به این می گوییم «معرفت». زیرا جزء به جزء مراحل جوش آمدن آب را مشاهده می کند. مثال دیگر اینکه، وقتی با پسر یا دختر مجردی درباره رفتار و روانشناسی جنس مخالف صحبت می کنند، این «علم» است؛ اما زمانی که خود فرد ازدواج می کند، تمام آن اطلاعات و علوم را تجربه می کند؛ در این صورت اطلاعات، از حالت علم بودن خارج شده و به معرفت تبدیل می شود. «معرفت» یعنی تجربه شخصی و جزئی که با تمام وجود لمس می شود و دیگر قابل تردید نیست.