«جفاکاری و فریب»از آفات روابط دوستی است

 «جفاکاری» یعنی انسان به دوستش بدی کند و این بدی را استمرار بدهد؛ گاهی انسان در حق دوستش یک اشتباه می کند و شاید این اشتباه خیلی هم بزرگ باشد، اما دوستش آن را نادیده می گیرد و می بخشد، چون او را فردی بدکردار نمی بیند چرا که می داند دوستش این اشتباه را در حق او ناخواسته مرتکب شده است. اما یک موقع فردی به طور عمدی در حق دوستش بدی می کند و حتی روی این عمل بد خود اصرار هم دارد؛ این امر باعث می شود رابطه دوستی متلاشی شود.

روابط دوستانه با دو چیز استمرار پیدا می کند: 1. محبت (پیوند دلی ) 2. نیاز

محبت و رابطه قلبی عامل یک ارتباط است، اما کسی که جفا می کند مثل این است که چاقوئی بر می دارد و این پیوند را می برد؛ یعنی فرد در مدت زمان کوتاهی، محبت و مودت را تبدیل به نفرت می کند.

گاهی عامل پیوند «نیاز» است که موجب استمرار رابطه می شود؛ یعنی انسان به شخصی نیاز دارد. به این منظور رابطه را حفظ می کند؛ مثل رابطه زن و شوهری ، همکاری، مادر و فرزندی و ...

حتی اگر طرف مقابل جفاکاری کند چون نیازمند به این رابطه است آن را نگه می دارد اما وقتی که از حد بگذرد، دیگر نمی تواند ادامه بدهد و کار به جدائی می کشد.

قبیح ترین خصلت این است که به دوستت جفا کنی

منفورترین آدم ها نزد خداوند، کسانی هستند که حیا ندارند و به راحتی به دیگران بدی می کند.

امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می فرماید: «الجَفاءُ یُفسِدُ الإِخاء= جفاکاری برادری را تباه می کند».

قبیح ترین خصلت انسان، آن حالتى است که انسان رو در رو بدی کند. این افراد به دلیل خودشیفتگی به جائی می رسند که اذیت می کنند و در کنارش هم آرامش دارندو این بسیار خطرناک است.

صرف پذیرش این که کسی فکر کند «من می توانم به دیگران بدی کنم»، بسیار خطرناک است؛ بعضی افراد اگر ناخواسته به کسی بدی کنند، مدتها ناراحت می شوند، اما بعضی افراد دیگر خیلی راحت به دیگران بدی می کنند؛ آن هم در محضر خدا و خانواده آسمانی که همه فرشتگان او را نگاه می کنند. انسان جفاکار هم منفور خداست و هم منفور مردم.

در روایتی نقل شده: «إیّاكَ وَ الجَفاءَ فَإِنَّهُ یُفسِدُ الإِخاءَ، و یُمَقِّتُ إلَى اللّه ِ وَ النّاسِ= بپرهیز از جفاکردن که برادری را نابود می کند و انسان جفاکار هم منفور خدا می شود و هم منفورمردم».

آدمی که قصد بدی ندارد و نمی خواهد بدی کند، اگر رفتار ناشایسته ای از او ظاهر شود با همان پشیمانی، خدا از قلبش پاک می کند. اما کسی که عمل زشتش عمدی بوده و حرمت ها را رعایت نمی کند و تندی هم در وجودش ثبت شده، برای او یک بار هم زیاد است؛ چون این عتمل ناشی از خُلق و صفت او بوده است. چنین کسی هم منفور خداست و هم مردم.

حضرت همچنین فرمودند: «لا تَطلُبَنَّ الإِخاءَ عِندَ أهلِ الجَفاءِ وَ اطلُبهُ عِندَ أهلِ الحِفاظِ وَالوَفاءِ= برادرى را پیش بى وفایانْ جستجو نكن بلكه آن را نزد حق گزاران و وفاداران بجوى»؛ یعنی نزد آدم های جفاکار، دنبال رابطه ماندگار نگردید، بلکه ماندگاری را نزد کسانی بیابیم که اهل حفاظ و حیا باشند؛ یعنی پای بند و وفا دار هستند و آبرو و وفاداری و اخلاق را رعایت می کنند. از این رو باید با این گونه افراد به دنبال ماندگاری رابطه باشیم.

نیرنگ و فریب دادن دوست، از نشانه های بدبختی است

از دیگر عواملی که رابطه ها را به هم می زند، «نیرنگ زدن» و «فریب دادن» دیگران است.

«لا تَدومُ مَعَ الغَدرِ صُحبَةُ خَلیلٍ= با نیرنگ بازی هیچ دوستی پایدار نمی ماند».

کسی که دارای چنین روحیه ای باشد که سر دوستش را کلاه بگذارد، نباید توقع پیوند ماندگار با کسی داشته باشد.

پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «المُسلِمُ أخُو المُسلِمِ ولا یَحِلُّ لِمُسلِمٍ باعَ مِن أخیهِ بَیعا فیهِ عَیبٌ إلاّ بَیَّنَهُ لَهُ = مسلمان برادرِ مسلمان است و براى مسلمان، سزاوار نیست كه به برادرش چیز معیوبی بفروشد و عیبش را به وى نگوید».

همه مسلمانان از یک خانواده اند و با هم خواهر و برادرند. پس صحیح نیست یکدیگر را فریب دهیم؛ بچه ای که جنسی را خریده، ولی صورت حساب قلابی به پدر خود تحویل می دهد، معلوم است که سر غیر خانواده خود چه کلاهی می گذارد. در کسب و کار، وقتی انسان به فکر جذب حلال باشد و صبر کند، خدا حلالش را می رساند. به محض این که از حرام چشم­ پوشی کنیم، حلالش را خداوند می رساند.

در روایت دیگری فرمودند: «مِن عَلامَةِ الشَّقاءِ غِشُّ الصَّدِیقِ = از نشانه های بدبختی یک انسان، این است که دوستش را فریب دهد».

این علامت بدبخت یک فرد است که دوستش را بفریبد.

فرد فریبکار در ابتدا دوست خود را با چیزهای کوچک فریب می دهد و با مبالغه آغاز می کند و کم کم به خیانت و فریب می رسد.