«کینه توزی» دوستی را تباه می­ کند

«ملول بودن»، ناشی از افسردگی بوده و موجب دورشدن اطرافیان از انسان می شود. گاهی شخص از چیزی یا کسی «دلزده و ملول» می شود، اما آن را اظهار نمی کند؛ اما اگر آن را اظهار کند؛ این آشکار کردن، موجب می شود که دیگران بگویند: «دوری و دوستی». حتی اگر شخص این حالت خود را اظهار نکند، هر چند هم که ممکن است آدم مهربانی باشد، اما چون از درون افسرده و پژمرده است، حس بدی را در اطرافیانش ایجاد کرده و دیگران را دل زده می کند و باز هم  موجب دوری اطرافیان از وی می شود. بنابراین، در هر دو صورت، باعث قطع دوستی و پیوند می شود. از این رو برای چنین افرادی نه هیچ برادری باقی می ماند و نه هیچ دوستی.

حسود راحتی ندارد

حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند: «لا راحَةَ لِحَسودٍ، و لا مَوَدَّةَ لِمَلولٍ و لا مُرُوَّةَ لِكَذوبٍ= حسود را آسایش نیست، و ملول را دوستى و  دروغگو را مردانگى».

شخص حسود هیچ وقت نمی تواند راحتی داشته باشد؛ چون اولین ضربه را به خودش که محرومی از آرامش است، می زند. او نمی داند با حسادت، خودش را نابود می کند. (جسم و روح)

یکی از احمقانه ترین و بی نتیجه ترین کارها، حسادت است. یعنی شخص حسود به آنچه که می­ خواهد، نمی‌رسد ولی به آنچه که نمی خواهد، (اعم از عذاب، بدبختی و ....) می ­رسد.

حسود روحش به طور همیشگی در فشار است، بدون آنکه نتیجه ای بگیرد؛ چون نمی تواند تحمل کند که اطرافیانش رشد می کنند.

در ادامه حضرت فرمودند: «هیچ افسرده­دلی نیست که دوستی داشته باشد». یعنی آدم های افسرده دل و ملول، از ارتباط و دوستی با دیگران محروم هستند.

همچنین حضرت می فرمایند: «قَلَّما تَنجَحُ حیلَةُ العَجولِ، أو تَدومُ مَوَدَّةُ المَلولِ= کمتر اتفاق می افتد که شخص شتاب زده نقشه هایش به نتیحه برسد یا مودّت آدم افسرده ادامه پیدا کند»؛ یعنی اکثر وقت ها افراد عجول، طرح و نقشه هایشان به اشتباه منجر می شود، چون کارها را خوب نمی بیند. همچنین شخص افسرده توان ادامه دوستی را ندارد؛ چون هدف و انگیزه ندارد. وقتی با این گونه افراد رفیق می شوید، باید بدانید که او در یک زمانی از شما می بُرد و کمتر اتفاق می افتد که دوستی با چنین فردی استمرار داشته باشد.

هر ارتباطی با شخص افسرده ادامه پیدا نمی کند و قطع می شود. شیوه قطع کردن را امام صادق (علیه السلام) بیان کردند.

دروغگو و افسرده قابل اعتماد نیستند

امام صادق (علیه السلام) می ­فرمایند: «لا تُشاوِر أحمَقَ، و لا تَستَعِن بِكَذّابٍ، و لا تَثِق بِمَوَدَّةِ مَلولٍ فَإِنَّ المَلولَ أوثَقَ ما كُنتَ بِهِ خَذَلَكَ ، و أوصَلَ ما كُنتَ لَهُ قَطَعَك=  با هیچ احمقى مشورت مكن، از هیچ دروغگویى یارى مخواه و به دوستى هیچ افسرده دلى، اعتماد مكن؛ زیرا ... افسرده دل، زمانى كه بیشترین اتكا را به او داشته باشى، تو را وامى گذارد و هنگامى كه بیشترین پیوند را با او دارى، از تو مى بُرَد».

انسان نادان چون هیچ ملاک و معیاری ندارد، همیشه کار را خراب می کند. از این رو نباید در هیچ کاری از او مشورت خواست. از هیچ دروغگوئی هم یاری نخواهید. چون ثبات شخصیتی ندارد.

«کذّاب» بر وزن فعال؛ یعنی کسی که زیاد دروغ می گوید. گاهی وقت ها چنان دروغ گوئی های شخص پیچیده و زیاد می­ شود که خودش هم آن را باور می کند.

دروغگو می ­تواند یک امر باطل را به دیگران تلقین کند تا آن را به عنوان یک امر حقیقی بپذیرند. بنابراین شخص کذاب، سراب را واقعی نشان می دهد.

دروغگو با تکرار عمل و رفتارهایش، به مرور عقلانیتش را از دست می رود؛ یعنی امر غیرواقعی را درست گمان می کند و آن را به دیگران منتقل می کند. پس نمی توان از این افراد انتظار کمکی داشت.

کسانی که ملول و افسرده هستند و مشکلات روانی دارند؛ ثبات روحی ندارند و در حال غرق شدن هستند. از این رو نمی ­توانند دوست خوبی باشند؛ چون زمانی که به او تکیه می­ کنیم، ناگهان همه چیز را رها می کند و انسان را تنها می گذارد. همچنین هنگامی که بیشترین پیوند را با او برقرار می کنید، یک باره می بُرد و رابطه را قطع می کند.

بنابراین «ملالت و افسردگی» شادی و آرامش در دوستی را از بین می برد.

عاقبت کینه توزی، تنهائی است

آدمی که اهل «کینه» است، نمی­ تواند «مودت» داشته باشد

مودت یعنی عشق و دوستی که همراه فداکاری و تلاش است. وقتی کسی اهل کینه شد، شاید به ظاهر با کسی رابطه صوری برقرار کند، اما مثل انسان «ملول» در لحظات نیاز، انسان رها می کند و کینه ی به دل­ گرفته را در بزنگاه نشان می دهد.

فرد کینه توز در دراز مدت عزیزترین کسانش را از دست می دهد. مثلاً گاهی اوقات همسرش را دوست دارد، ولی بخاطر کینه توزی از خانواده همسرش، رابطه اش را با همسرش از دست می دهد.

«کینه» انسان را از بسیاری از نعمت ها و موهبات محروم می کند و عامل بسته شدن درهای آسمان می­ شود.

حضرت علی (علیه السلام) فرمودند: «لیسَ لحَقودٍ اُخُوّةٌ = آدم کینه توز نمی تواند برادری داشته باشد».

کسی که خُلق کینه دارد، هر چه به او محبت کنند، فایده ای ندارد؛ چون این صفت نفسش است و این بیماری در او ثابت شده است. او دیگر مغفرت و آمرزش ندارد. چون به محض توبه، دوباره به آن خلق برمی گردد. البته اگر بخواهد درمان کند باید زیر نظر استاد و کارشناس باشد تا بتواند آن را از خود دورکند.