رابطه برادری مومنین نسبت به یکدیگر

شرط اول و لازم برای شبیه شدن به الله «مهربانی» است

در جلسه ی گذشته پیرامون یکی از راه­های عملی درمان غم، با عنوان گره‌گشایی صحبت کردیم و مباحث علمی و نظری آن را تا حدودی توضیح دادیم.

می‌دانیم که هرچه سطح خروجی انسان در قوای پنج­گانه‌اش بیشتر باشد، میزان دریافتش از الله و آسمان نیز بیشتر می‌شود. و هرچه در خروجی‌هایش در این پنج قوه، بُخل داشته باشد، به همان میزان، دریافتش از آسمان کمتر شده و راهِ روزیِ خود را محدودتر می‌کند.

همچنین می‌دانید سرمایه ی حقیقی هر انسان در هنگام تولد به برزخ، به میزانِ اسم‌هایی است که از الله دریافت نموده و در وجودش به اثبات رسانیده است.

پیش ­زمینه ی دریافت همه ی اسماء الهی، دریافت اسم شریف «الرحمان» است. لذا تا اسم «رحمان»، بعنوان بستر لازم برای دریافت دیگر اسماء الهی در وجود انسان، تجلی نکند، او قادر به دریافت و ظهور سایر اسماء نخواهد بود.

هرچه انسان مهربان‌تر (رحمان‌تر) ‌شود، از بندِ رفتارهای دیگران، رهاتر می‌شود. به این معنا که دیگر با انواع تلاطم‌هایی که توسط دیگران تولید می‌شود، به اضطراب، غم، کینه، عصبانیت، زودرنجی، و ... مبتلا نمی‌شود. لذا روز به روز بر سطح شادی و آرامشش افزوده شده و هم از دنیا لذت بیشتری می‌برد و هم در آخرت سعادتمند خواهد شد؛ بنابراین انسان زیرک کسی است که نهایتِ وسع خود را به کار می‌گیرد تا همیشه از دستانش برای دیگران خیر تراوش کند.

البته فراموش نکنیم که خداوند هر دستی را برای این منظور انتخاب نمی‌کند. لذا کمی فکر کنیم؛ آیا خداوند دستان ما را برای صدور خیرات، انتخاب نموده است؟

یادمان باشد که، خداوند روزی را به همه ی بندگانش عنایت می‌کند. نحوه ی برخوردِ بندگان در صدورِ ‌این روز‌ی‌هاست که میزانِ تداوم و وسعتِ دریافت‌های بعدی را مشخص می‌کند. هر چه انسان گشاده دست‌تر باشد، وسعتِ نفسش برای دریافت‌های بالاتر، بیشتر خواهد شد.

گره‌گشایی از دیگران گره‌گشایِ حقیقی شماست!

در جلسه‌ی گذشته با روایت زیر از نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) آشنا شدیم:

«مَنْ أَجْرَى اللَّهُ عَلَى یَدَیْهِ فَرَجًا لِمُسْلِمٍ فَرَّجَ اللَّهُ عَنْهُ كَرْبَ الدُّنْیَا وَالآخِرَةِ؛ هر کس که خداوند، توسط دستان او، گشایشی را برای مسلمانی حاصل کند، خود خداوند غصه‌های دنیا و آخرت را از این بنده، رفع می‌کند».

کسی که مهربان‌ نیست و به فکر گرفتاران و زیردستان نیست، نمی‌تواند منتظر مهربانیِ خاص و رحمت ویژه‌ی پروردگار باشد. کسی که نمی‌تواند زیبایی‌ها و خوبی‌های دیگران را ببیند، نباید انتظار داشته باشد که دائماً از دیگران به سوی آن­ها خیر صادر شود. باید مهربان بود تا از آسمان و زمین، مهربانی را دریافت کرد.

 به روایت زیر از نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) دقت کنید:

«المُسلِمُ أخُو المُسلِمِ؛ لا یَظلِمُهُ، و لا یُسلِمُهُ وَمَنْ كَانَ فِی حَاجَةِ أَخِیهِ كَانَ اللَّهُ فِی حَاجَتِهِ، وَمَنْ فَرَّجَ عَنْ مُسْلِمٍ كُرْبَةً، فَرَّجَ اللَّهُ عَنْهُ كُرْبَةً مِنْ كُرُبَاتِ یَوْمِ القِیَامَةِ، وَمَنْ سَتَرَ مُسْلِمًا سَتَرَهُ اللَّهُ یَوْمَ القِیَامَةِ؛ هر مسلمان برادر مسلمان دیگر است. او به برادرش ظلم نکرده و او را تسلیم مشکلات نمی‌کند. و هر کس در فکر حاجت و نیاز برادرانش باشد. خداوند در پی حاجات او خواهد بود و کسی که گرهی از مسلمانی بگشاید، خداوند در روز قیامت گرهی از گره‌های آن روز برایش می‌گشاید و کسی که از مسلمانی، عیب‌پوشی کند، خداوند عیوب او را در قیامت می‌پوشاند».

در فرمایش پیامبر گرامی اسلام «برادری» براساس ریشه‌های حقیقی فطرت­مان است. لذا چنین نسبتی که براساس بخش اصیل انسانی‌مان در میان ما وجود دارد، حقوق و وظایف مشخصی را بر گرده‌ی ما ثابت و واجب می‌کند. بطوری­که به هیچ وجهِ ممکن، قادر به بی‌توجه ماندن نسبت به گرفتاری‌ و مشکلات دیگران نخواهیم بود.

فراموش نکنیم که ما موظفیم، علاوه بر اینکه خودمان را از گرفتاری‌ها و کربات نجات دهیم،‌ به مشکلات و گرفتاری‌های دیگران فکر کرده و برای آنان تا جایی­که ممکن است، تلاش کنیم.

آبروداری،‌ رازداری، گره‌گشایی، پوشاندن عیوب برادران دینی و رفع گرفتاری‌ها و نیازهای آنان، و ... از جمله وظایفی است که بر گرده‌ی هر مسلمانی واجب و مفروض است.

قلب شاد و آرام در قیامت، محصولِ شاد کردنِ دیگران در دنیاست!

امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمایند:

«مَنْ فَرَّجَ عَنْ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ، كُرْبَةً فَرَّجَ اللّه عَنهُ كُربَةً یَومَ القِیامَةِ و خَرَجَ مِن قَبرِهِ و هُو ثَلِجُ الفُؤادِ؛ هر کس از برادر مسلمانش، گره‌گشایی نماید، خداوند در روز قیامت، از او غمی را برطرف خواهد کرد. و از قبرش بیرون می‌آید درحالی­که دلش خنک (شاد) است».

شاد کردن دیگران در هنگام گره‌گشایی از آنان، در قیامت، برای خود انسان نمود پیدا می­ کند و غم عظیمی را در آن روز از انسان رفع خواهد کرد و او درحالی­که در قیامت حاضر می‌شود که قلبش شاد و آرام خواهد بود.

خانواده‌ات را شاد کن، خداوند شادی آنان را به تو باز می‌گرداند

در فرمایش از نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) نقل شده که فرمودند:

«إنَّ اللّهَ عَزَّ وجَلَّ لَیُحِبُّ الرَّجُلَ مِن خَلقِهِ إذَا انصَرَفَ مِن سوقِهِ، فَیَأخُذَ شَیئا فی کُمِّهِ  لِعِیالِهِ فَیَفرحوا بِهِ، فَیُباهِی اللّهُ بِهِ المَلائِکَهَ؛ خداوند به مردی که وقتی به خانه بر می‌گردد در حالی­که چیزی را به همراه می‌برد که خانواده‌اش را خوشحال می‌کند، مباهات می‌کند».

بعنوان مثال خرید مواد غذایی مورد علاقه‌ی اعضای خانواده، میوه‌های نوبرانه، شیرینی و بستنی و ... که می‌تواند دل اعضای خانواده را شاد کند، از نمونه‌های عملی چنین روایتی می‌باشند.

چنین فردی در میان اهل آسمان، مورد مباهاتِ خداوند قرار گرفته و نگاه ویژه ی او را با خود جلب می‌کند.

اما فراموش نکنیم که؛ به همان میزان که انسانِ مهربان و کریم در نزد خداوند محبوب است، فرد سخت‌گیر و بخیل در نزد او منفور می‌باشد.

در فرمایش دیگری از ایشان آمده که فرمودند:

«أطْرِفوا أهالِیَكُم فی كُلِّ جُمُعةٍ بشَیءٍ مِن الفاكِهَةِ، كَی یَفْرَحوا بالجُمُعةِ؛ در روزهای جمعه خانواده‌ی خود را شاد کنید، با خریداری چیزهایی مثل میوه، گوشت ....».

روز جمعه، در نگاه الله، روز خاص و ارزشمندی است که با دیگر روزهای هفته، کاملاً متفاوت است و مؤمن کسی است که حرمت روزهای جمعه را به صورت خاص برای اهل خانواده ی خود، گرامی می‌دارد، و این احترام ویژگی را بصورت عملی به آنان نشان می‌دهد.

«والحمدلله رب العالمین»

مطالب بیشتر:

مجموعه سخنرانی های استاد شجاعی

مجموعه کتاب های استاد محمد شجاعی

پای درس استاد