(10) با انجام عمل صالح شاد باشید

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه 10 «بحث شادی» مورخ 94/12/1، استاد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن را در زیر می بینید:

چون که صد آمد ... نود هم پیش ماست!

یک سری از خلقیات در روح انسان‌ها، حجم زیادی از شادی را در زندگی آنان، تولید خواهد کرد. و در مقابل آن، یک دسته از خلقیات در روح ما، نتیجه‌ای جز تولید غم در زندگی ما نخواهند داشت. در این مبحث، پیرامونِ خلقیاتی که به تولید شادی در زندگی انسان‌ها، منجر می‌شوند، گفتگو خواهیم کرد.

توجه داشته باشیم که؛ ساختار وجودی انسان، از روح خداوند، خلق شده است «... وَنَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِی...»، روح الله که همان حقیقت محمد و آل محمد است، به انسان، ظرفیتِ تربیتِ نامحدود را عطا کرده است.

به گونه‌ای که همه‌ی انسان‌ها، ذاتاً تمایل به کسب کمالاتِ نامحدود و بی‌نهایت را دارند. همین تمایلِ فطری و ذاتی، سبب می‌شود که هر چه کمالاتِ روحی انسان‌ها، بیشتر می‌شود، آنان از شادی و آرامش بالاتری برخوردار می‌گردند.

لذا همه‌ی انسان‌ها تلاش می‌کنند که به کمال بالاتری دست پیدا کرده و سطح بالاتری از آرامش و شادی را تجربه کند.

تکامل و تنوعِ موجود در دنیا نیز،‌ بدلیل همین تمایل فطری در وجود انسان هاست. اساساً همه‌ی انسان ها به واسطه‌ی رسیدن به رشد، تکامل و تنوع زنده اند و به زندگی ادامه می‌دهند.

می‌دانیم که انسان‌ها حامل پنج قوه‌ هستند که به ترتیبِ اهمیت و قدرت، شامل بخش‌های زیر می‌باشند؛

1- بخش فوق عقلانی (که اصیل‌ترین، مهم‌ترین، و قدرتمندترین بخش وجود انسان است).

2- بخش عقلانی           3- بخش وهمی     4- بخش خیالی                 5-بخش حسی

این نکته‌ی مهم را فراموش نکنیم که؛

کمبودهای هر بخش را، قوت بخش‌های قدرتمندتر، می‌توانند جبران کنند. یعنی وقتی انسان، کمال بالاتری را در بر دارد، از دست دادن کمالات پایین‌تر و یا فقدان آنها، او را دچار غمزدگی و افسردگی نمی‌کند.

می‌دانیم که قرآن، فقط یک گروه از انسان ها را صاحبِ باطن انسانی می‌داند؛ و آنان مؤمنانی هستند که دارای اعمال صالح هستند. عمل صالح، به عملی اطلاق می‌شود که صلاحیتِ یک انسان حقیقی را دارد و می‌تواند او را به خداوند شبیه‌تر و نزدیک‌تر کند. اساساً هر عملی که موجب تشبّه انسان به الله شده و در نفس، قدرت ایجاد کند، عمل صالح است.

نتیجه‌ی هر عمل صالح، تولید شادی و آرامش است؛ زیر انسان با این عمل، فاصله‌ی میان خود و الله را کم کرده و آرام آرام به او نزدیک‌تر می‌شود. نزدیک شدن به الله، بعنوان تنها منبعِ شادی و آرامش عالم، سهمِ انسان را از سطحِ دریافتِ شادی و آرامش، افزایش خواهد داد. بنابراین فراموش نکنیم که؛ هر چه خروجیِ انسان در اعمال صالح، بیشتر می‌شود، دریافتیِ او نیز از منبع شادی و آرامش بیشتر خواهد بود.

این مسئله در مورد مسائل مادی و مالی نیز دقیقاً صادق است؛

کسانی که اموال خود را جمع می‌کنند و آن را در جریان اقتصادی، و یا کمکِ به دیگران، به کار نمی‌گیرند، هم راهِ دریافت‌های بالاتر را به روی خود می‌بندند. و هم عدم خروجی‌شان، سبب عدم دریافت شادی و آرامش از منبعِ آن (الله) شده، و در نتیجه بر میزان غم، افسردگی و اضطراب‌شان افزوده می‌شود.

امّا به جریان انداختن اموال، چه در امور اقتصادی و چه در انفاق و امداد دیگران، راه دریافتی انسان را از منبع ثروت (الله)، به میزان یک تا هفتصد برابر افزایش می‌دهد.

خودخواهی‌ها، حسادت‌ها، برتری‌جویی‌ها و ... راهِ خروجی عمل صالح را از انسان مسدود کرده و در نتیجه راه ورودی شادی و آرامش نیز، بروی انسان بسته خواهد شد.

امّا اگر دیگران را مثل خودمان بدانیم و برای دیگران، هم، درست مثل خودمان، تصمیم گرفته و خروجی داشته باشیم، به همان میزان، دریافتِ‌مان از الله و قدرت‌های او نیز، افزایش خواهد یافت.

یادمان باشد که روایاتِ ما، راهِ افزایش ثروت را، در صدقه‌ی بیشتر و انفاق زیادتر می‌دانند. درست برعکسِ افکار ما، که تصور می‌کنیم با جمع کردن اموالمان به ثروت‌ بالاتری دست می‌یابیم.

در بخش‌های وهمی و خیالی نیز، هر چه قدر از کمالاتمان به دیگران، صادر کنیم، به همان اندازه، از آسمان دریافت خواهیم کرد. کسانی که به شخصیت دیگران احترام گذاشته و آنان را چون نفسِ‌ خود، گرامی می‌دارند، روز به روز عزت بیشتری را از منبع عزت دریافت می‌کنند.

هر چه خروجی محبت از سوی انسان بیشتر می‌شود، دریافتیِ محبتِ او نیز از آسمان، بیشتر خواهد شد.

کسانی که می‌توانند، نیازی را از کسی رفع کنند، امّا کوتاهی می‌کنند، نه تنها راه رشد و حرکت به سوی الله را به روی خود می‌بندند. بلکه راه دریافت‌های مادی را نیز مسدود می‌کنند.

در بخش عقلی نیز، وضع به همین منوال است. هر چه انسان از علم و اطلاعاتِ خود به دیگران بیاموزد، به همان میزان راه دریافتِ علمِ خداوند را به روی خود می‌گشاید.

در بخش فوق عقلانی نیز، کسانی موفق‌ترند و سریع‌تر به مقصد می‌رسند که دست دیگران را هم گرفته و با خود،‌ به پیش می‌برند.

ثروتِ حقیقی تو چیست؟؟

« مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما کانُوا یَعْمَلُونَ؛ هر زن و مرد مؤمنی که عمل صالحی انجام دهد،‌ حیاتی بالاتر از حیات دنیایی (حیات طیبه‌ی انسانی) به آنان می‌بخشیم و پاداش آنها، بسیار نیکوتر از آنچه انجام داده‌اند، خواهیم داد». (سوره‌ی نحل/ آیه 97)

نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند:

«لْیَكُنْ أَحَبَّ الْكُنُوزِ لَدَیْكَ وَ أَوْثَقَهَا عِنْدَكَ نَفْعاً وَ عَائِدَةً الِاسْتِكْثَارُ مِنْ صَالِحِ الْأَعْمَالِ وَ اعْتِقَادِ صَالِحِ الْآثَارِ فَإِنَّكَ إِنْ تُعْمِلْ هَوَاكَ فِی ذَلِكَ وَ تَصْرِفْهُ عَنْ غَیْرِهِ یَقْلُلْ هَمُّكَ وَ یَطِبْ عَیْشُكَ؛ باید محبوب‌ترین گنج در نزد تو، و مطمئن‌ترین چیز از نظر منفعت و سود، در نظرات؛ اعمال خیرِ زیات در زمان حیاتت، و باقیاتِ صالحات در زمان وفاتت باشد. حال اگر عاشق چنین نگاهی باشی، غصه‌ها و حرص‌هایت کم می‌شود و زندگی‌ات شیرین و شاد می‌شود».

زیرک‌ترین انسان ها، کسانی هستند که حسابِ پس انداز ابدی‌شان را تا قیامت و بعد از آن پر کرده باشند. یعنی بواسطه‌ی نعمت‌هایی که دارد، برای دیگران خروجی صادی می‌کند، و بدین ترتیب، برای خودش ورودی‌های ابدی، جذب می‌نماید.

فراموش نکنیم که خداوند، یک کافرِ ‌سخاوتمند و خوش‌ اخلاق را بیشتر از یک مؤمن بخیل و بدخُلق دوست دارد. باید بیاموزیم، به عشق معشوقمان، برای دیگران خروجی داشته باشیم. و هرچه کمال در پنج قوه‌ی وجودمان وجود دارد را، برای عشق بازی با اهل آسمان هزینه کنیم.

«والحمدلله رب العالمین»

مطالب بیشتر:

پای درس استاد

مجموعه سخنرانی های استاد محمد شجاعی

مجموعه کتابهای استاد محمد شجاعی