دو عاملی که باعث عزت می شود

شرّ به مانند مریضی است که هر چه به آن نزدیکتر شوی، ضعیف‌تر می‌شوی.

بنا به فرموده مولا علی (علیه‌السلام) : شجاعت در برخورد با شر و دشمن، یکی از دو عزت است. کسی که شجاعت بیان حق و حقیقت را دارد، شیطان در مقابل او دست بسته است و برعکس اگر در مقابل منکرات و حقیقت ساکت باشیم، آنها گستاخ‌تر شده و کار را به دست می‌گیرند.

در اجتماع کوچک خانواده هم، چنین است. برخی از فرزندان، شیطانِ پدر و مادر می شوند و ذلت و معصیت را به والدینشان تحمیل می‌کنند. اگر فرزند باج باطل بگیرد و پدر و مادر سکوت کنند، به مرور، بیماری بر خانواده حاکم می‌شود. اما اگر پدر و مادر بایستند و در مقابل خواسته‌های باطل و ناحق فرزندان مقاومت کنند، شخصیتشان نفوذ ناپذیر می‌شود.

در فرمایش دیگر از امام علی(علیه‌السلام) آمده است: هر که از محبت دنیا دست بشوید، قدرت و عزت می‌یابد. باید دندان طمع را از دنیا کَند.اگر کارمند بانک هستی و عادت به شیرینی گرفتن داری، بدان که به مرور نفوذپذیر می‌شوی. اما اگر با خدا معامله کنی، عزت می‌یابی. در صورت دل کندن از مال حرام و دادن خمس و زکات است که بزرگ می شوی.

اگر چشم بر خواستگار بی‌دین و دنیاپرست بستی و گذشتی، خداوند همسر با ایمان نصیبت می‌کند و در غیر این صورت توسط همان شخص ذلیل و خوار می‌شوی.

مراقب باش که اگر خدا و اهل بیت (علیه‌السلام) و دین را به دنیا فروختی، خدا ذلیلت می‌کند و همان دنیا را بلای جانت می‌کند. یقین بدان که هرجا طمع باشد، ذلت است. اگر در مقابل مواهب دنیا، حتی حلالش کوچک شوی، شخصیتت له می‌شود. اما اگر گذشتی و قدرتمند عمل کردی، اگر اهمیت ندادی و مداهنه نداشتی،  نزد خدا و بندگان خدا عزیز می‌شوی.

به دست آوردن دنیا با غر و نق و آلودگی شخصیتی و اخلاقی، نیز هیچ ارزشی ندارد. بسیاری از ناآرامی های انسان به این دلیل است که نمی‌تواند دندان طمع خود را از دنیا بکند. اگر چشم بست و گذشت، هم آرامش و عزت به سراغش می‌آید و هم خود آن نعمت. چرا که در روایتی از امام علی(علیه‌السلام) آمده است: هر که به دنبال دنیا بدود، دنیا از او فرار می‌کند و هر که دنیا را رها کند، خود دنیا به سمت او می‌آید و یا در بیانی دیگر می‌فرمایند: «من بکی علی الدنیا دخل النار» کسی که بر دنیا گریه کند، داخل جهنم می‌شود. دنیا در شخصیت او نفوذ کرده و او را  بی‌قرار و خوار می‌کند.

در این میان می‌توان گفت که یکی از عوامل عزت، قناعت است. قناعت یعنی به حد کفاف اکتفا کردن. در خرید لوازم خانگی و پوشاک و خوردنی و.... اگر طمع کنی، به شیطان باج می دهی (وام می‌گیری و قسطش عقب می‌افتد و در نتیجه خوار می‌شوی و...)

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: من تضمین می‌کنم کسی که قناعت کند، فقیر و نیازمند نشود، اگر کسی قناعت نکرد و به جای ماشین مدل پایین، ماشین صد میلیونی خرید، هر چند که داخل ماشین صد میلیونی نشسته، اما شخصیتاً خوار و حقیر است، چرا که ماشین و مادیات بر نفس او غلبه دارد.

افرادی که در زندگی کم می‌آورند، اکثراً به این دلیل است که جلو هوا و هوس خود را نمی‌گیرند. توجه داشته باشید که افرادی که گرفتار تجملات و مادیات هستند، وقتی زندگی ساده همراه با آرامش شما را ببینند، در چشم آنها بزرگ می‌شوید. کسی که نفسش قانع است، در تنگدستی هم عزیز است. اما کسی که نفسش سیری ناپذیر است، در عین توانگری هم ذلیل است.

امروزه ثابت شده است که هر چه آسایش بیشتر شود، آرامش کم‌تر و شخصیت‌ها خوار و شکسته و حقیرتر می‌شود، مگر شخصی که دلبستگی به دنیا نداشته باشد. اما کسی که شخصاً طمعکار و ناآرام و غمگین است، در عین فقر، انواع اضطراب‌ها و مریضی‌ها را دارد و به فرموده مولای متقیان علی(علیه‌السلام) به مرور زمان، بدنش ذوب می‌شود.

پس ای عزیز، قانع باش تا عزیز شوی. عزت، شادی و آرامش در پی دارد. افرادی که می‌خواهند از طریق ماشین مدل بالا و خانه مجلل و لباس گرانقیمت به عزت برسند، افرادی هستند که هیچ دارایی ندارند و از این طریق می‌خواهند کسب عزت کنند، غافل از اینکه با اینها نه تنها عزیز نمی‌شوند، بلکه کوچک و خوار می‌شوند. این دسته از افراد، شخصیت شکننده‌ای دارند که گرفتار پرستیژ و مُد و کلاس هستند.

سخن آخر اینکه: قانع باش و با اهل دنیا وارد گود مسابقه نشو که این نشان دهنده بزرگی توست. حواست باشد که بازار تو آخرت است نه دنیا. دغدغه‌‌ات این باشد که برای آخرت و قیامت چه داری و آیا برای سؤالات قیامت آمادگی داری یا نه. توشه ات چیست و .... این همان عزت و قدرتی است که به دنبالش می‌گردی.

مطالب بیشتر:

پای درس استاد

مجموعه سخنرانی های استاد محمد شجاعی

مجموعه کتابهای استاد محمد شجاعی