خانواده آسمانی جلسه 61

90/07/14

از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی

اگر انسان به معضلات زندگی دنیایی و آخرتی اش آگاهی لازم را نداشته باشد و مراکز اضطرارش را نشناسد استمداد برایش معنایی ندارد و اگر این آگاهی را داشته باشد می­تواند استمداد بخواهد. اینکه ما نمی­توانیم از خداوند و معصومین «علیه‌السلام» کمک بگیریم ناشی از نشناختن اضطرار خودمان است و اگر هم دعایی می­کنیم صرفاً برای مشکلات «قالب خودمان» است و خدا را هم با نگاه قالبی خودمان ببینیم. امام صادق «علیه‌السلام» می­فرمایند که اگر به مورچه بگوییم خدا چه شکلی است می­گوید که خدا دو شاخک دارد. انسانهایی هم که گرفتار قالب هستند خدا را در همین حد می­بینند که به آنها تن سالمی داده و امکانات دنیایی در اختیارشان قرار داده و شکر می­کنند. ولی هرگز به دلیل نعمت پیامبر و اهل بیت «علیه‌السلام» نماز، نعمت چنین خدایی را در اختیار داشتن و ... سپاسگزار نبوده­اند. تا زمانی که ما جاودانگی را باور نکنیم و حیات ابدی را در نظر نگیریم و نگاه مان به خودمان محدود باشد استمداد حقیقی نخواهیم داشت.

ما باید باور کنیم که جاودانه هستیم و تا خدا هست ما هم هستیم، بنابراین نیازهایمان هم ابدی است و فرصتی را هم که برای تأمین نیازهای مان بر نمی­آید. با اینکه برزخ میلیادها برابر دنیاست با میلیاردها برابر زیبایی ولی بریا کسی که نمی­تواد بهره­برداری کند چه اهمیتی دارد؟ مانند جنینی که کور به دنیا آمده­است. در دنیا می­توان از الله تا ماده را داشت و بینهایت سازندگی کرد. حیات طیبه، بهشت و بالاتر از بهشت تولید دنیاست، و ما با خیال پردازیهای ناشی از عقده هایمان مفت از دستش می­دهیم. در آخرت زمین خالی به درد ما نمی­خورد و اگر کاخ، درخت، موسیقی، میهمانی، دانشگاه، دعوت از انبیاء «علیه‌السلام» و ... می­خواهیم باید اینجا تهیه کنیم.

«لیس الانسان الا ما سعی» انسان فقط از تلاش خود بهره می­برد و مکان این سعی فقط دنیاست. اگر تلاشی صورت نگیرد به جای بهشتی که عرض آن به اندازه­ی آسمانها و زمین است جهنمی با این وسعت در انتظار انسان است. جنین برای عذاب نکشیدن باید از رحم برای دنیا تجهیزات بیاورد در غیر اینصورت به تعداد فقدان هایش گرفتار می­شود. با فهم حیات جاودانه استمداد از خدا و معصوم معنا پیدا می­کند: «ایاک نعبد و ایاک نستعین».

تا فهم جاودانگی نباشد و انسان درد را احساس نکند حتی یک رکعت نماز (حقیقی) نمی­تواند بخواند. و تازه وقتی در نماز سوره­ی حمد را می­خواند می­فهمد چه می­گوید: «ایاک نعبد و ایاک نستعین» اینکه فقط از او کمک می­گیریم باید ببینیم که خداوند بزرگترین نیاز انسان را چه چیزی می­داند. «اهداناالصراط المستقیم» راه راست مهمترین نیاز انسان بوده که «صراط الذین انعمت علیهم» می­باشد. کسی که اینها را نمی­فهمد بعد از چهل سال نماز خواندن هیچ جذبی ندارد و اصلاً شاکر نیست که خداوند در روز حداقل ده بار اجازه­ی خواندن سوره­ی حمد را به او داده­است و چه می­فهمد که خدا به او اجازه سجده و روی پای خدا افتادن و «سبحان ربی الاعلی» گفتن را داده یعنی چی؟ قنوت را نمی­فهمد. حضرت فرموده­اند هر کس قنوتش طولانی تر است در قیامت معطلی­اش کمتر است. تند نماز خواندن در واقع فرار از خود حقیقی و عجله کردن برای رسیدن به خود طبیعی (قالب) است. بدون شناخت انسان به ذکر، نماز، قنوت، رکوع، سجود و زیارت و به عشق نمی­رسد. ما روی سجاده هایی می­نشینیم و ادا در می­آوریم که البته نه امیرالمومنین «علیه‌السلام» بلکه شاگردان دست هزارم ایشان تا عرش می­رفتند.قرآن شراب مومن است و خیلی از ما ها چهل سال خوانده­ایم حتی یک لحظه مست نشده­ایم. چاره­اش این است که ما درد را احساس کرده و تشنه می شویم و در غیر این صورت بیمار هستیم و متأسفانه مشکلات ما منحصر به گرفتاریها و نیازهای دنیایی است و حسرت جذابیتهای دنیا را داریم. چنین کسی اگر تمام امکانات معنوی هم در اختیارش قرار گیرد نمی­تواند استفاده کند. برای شناخت مشکلات حقیقی باید به سراغ معصوم «علیه‌السلام» رفته و از ایشان کمک بگیریم زیرا او راه را رفته و بلد است. برای حرکت در چنین مسیری باید بدانیم که چه تجهیزاتی مورد نیاز است مانند لاستیک مناسب، روغن موتور، و زنجیر چرخ برای جاده­های لغزنده نه صرفاً تودوزی و نوع بوق اتومبیل و ... معصوم «علیه‌السلام» تمام سوالهای قیامت و گرفتاریهای آنجا را می­داند و ضمناً پدر مهربان ما بوده و امام ماست و ما را دوست داشته و برای جایگاه خودش می­خواهد خدا هم ما را برای چنین جایگاهی خلق کرده است پس به معصوم اعتماد کرده و دستمان را به او بدهیم او که دستش همواره به سوی ماست.

امیرالمومنین «علیه‌السلام» می­فرمایند: « رحم الله امراء (عبداً) سمع حکماً فوعی» خدا رحمت کند کسی (بنده ای) را که حکمی را شنیده و آن را محکم بگیرد. «... و دعی الی الرشاد فدنی...» هر وقت دعوتش می­کنند خودش را نزدیک کند. «... و اَخَذ بحجزه هاد فنجی...» و کمربند هادی را بگیرد تا نجات یابد. در مناجات شاکین ویژگیهای نفس را اینگونه بیان می­فرمایند: 1- «اماره بالسوء» است یعنی دائماً انسان را به بدی کردن فرمان می­دهد. 2- «والی الخطیئه مبادره...» و به خطا مبادرت می­کند (می­شتابد) مبادرت، اقدام قبل از ابتلا است مانند پیشگیری و پیشقدم شدن. یعنی نفس همواره آماده هر گناهی است. 3- «.... بمعاصیک مولعه....» به شدت به گناهان ولع و حرص دارد. ایشان اصلاً هنگام ارتکاب گناه هیچ نگرانی ندارند. (ولی بعضیها ضمن اینکه گناه از ایشان سر می­زند نگران هم هستند و ترس و عذاب وجدان دارد. به این دسته می­توان امیدوار بود). چنان ولع دارند که مانند این است که از خدا عقده داشته و می­خواهند انتقام بگیرند. یکی از دوستان به خانم بسیار بدحجابی در جوار حرم حضرت عبدالعظیم «علیه‌السلام» تذکری بسیار مودبانه دادند همسر آن خانم به شدت با ایشان درگیر شده و فریاد می­زد که مردم من می­خواهم همه همسرم را ببینند. به این افراد امید چندانی نیست. ولی برخی از بی حجابها خودشان هم باطناً از کار خود راضی نیستند، یکی از اقوام که فوت کرده بودند را در خواب دیدم که اسیر اژدهایی وحشتناک بود و هر چه کردم نتوانستم او را رها کنم متوجه شدم که خلقش است.

بعضیها بداخلاق هستند ولی از وضعیت شان متأثر و ناراحت نیستند. برخی دیگر مبتلا هستند ولی از این خلقشان رنج می­برند متاسفانه بعضی افراد در حین مشاجره عیبهای خانواده­ی طرف مقابل را به رخش می­کشند اینکه مثلاً برادر او معتاد است یا فلان اشکال را دارد به او چه ربطی دارد؟ با این کارها فقط هیزم جهنمشان را افزایش می­دهند و نفس اماره شان فعال و نفس لوامه شان غیر فعال است. کسی که از درون واعظ نفسانی نداشته باشد واعظ بیرونی مانند استاد کمکی به او نمی­کند. کسی که از موعظه بیزار است انسان را خوب نشناخته­اند. ائمه «علیه‌السلام» به اصحاب شان می­گفتند که آنها را موعظه کنند. در جهنم مکانی است که اختصاص به افرادی دارد که از موعظه بدشان می­آمده است. اگر کسی به ما بگوید جاده پیش رو این ویژگیها را دارد و باید این نکات را رعایت کنید باید از او تشکر کنیم و اگر بدمان بیاید حتماً بیمار هستیم.

آینه چون قد تو بنمود راست               خود شکن آینه شکستن خطاست

بعضیها امر به معروف و نهی از منکر را فضولی در کار دیگران می­دانند در صورتی که حضرت می­فرمایند که تمام عبادات حتی جهاد و شهادت را در مقابل امر به معروف و نهی از منکر قطره می­دانند در برابر دریا. ما باید نسبت به سرنوشتی که در انتظار عزیزان ماست حساس باشیم چون طاقت جهنمی شدن آنها را نداریم تلاشمان را بنماییم و اگر موفق نشدیم دست برداریم. چون فرمودند: که وقتی حرفتان اثر نداشت ادامه ندهید. بعضیها حساس هستند به اینکه مثلاً ایراد او را مادر شوهر، جاری و ... بگویند. «... و لسخطک متعرضه...» نفس من به راحتی خودش را در معرض خشم تو قرار می­دهد. «.... تسلک بی مسالک المهالک.... مرا به راه های هلاکت و نابودی می­کشاند.

توسل و دست به دامان شدن به اهل بیت «علیه‌السلام» را باید از آهویی که به امام رضا «علیه‌السلام» پناهنده شد بیاموزیم. (شخصی که با پای پیاده به حرم حضرت رضا «علیه‌السلام» آمده بود به استاد ما اظهار می­کرد که در حرم دلش قفل است و استاد به ایشان توصیه کرده بود که استغفار کند و شخص گفته بود که من اشکالاتی دارم که بنا ندارم بعد از زیارت هم آنها را کنار بگذارم پس استغفار کرده بود.) ما به اندازه آن آهو هم معرفت ندارم که این گونه از حضرت ضمانت گرفته بود. حیوانات مکرراً از معصومین «علیه‌السلام» کمک گرفته اند. قبر امیرالمومنین «علیه‌السلام» مخفی بود با التجاء و توسل حیوانات آشکار شده­است. اهل بیت «علیه‌السلام» که جای خود را دارند ما از اینهمه علماء، اولیای الهی، شهدا و حتی والدین مومن که مرحوم شده­اند می­توانیم کمک بگیریم و غافلیم. جمکران هم برای مشکلات قالبمان می­رویم خود حضرت هم به مرحوم فَشندی فرمودند که هر کس جمکران می­آید فقط برای خودش می­آید کسی مرا نمی­خواهد. افراد هر چه از لحاظ شغلی و ثروت رشد می­کنند مشکلات شان بیشتر می­شود، لذا انسانی هم که رشد معنوی می­نماید و به جایی می­رسد که به کمتر از خدا راضی نیست قاعدتاً خیلی جوانب نفس را باید رعایت کند وقتی می­بیند که هیچ اسمی از اسماءالله را جذب نکرده در صورتی که قرار بوده خلیفه الله شود به خود آمده و اقدام به حرکتی بزرگ و وسیع می­نماید. فلذا وقتی می­خواهیم به زیارت مثلاً معصومه «سلام‌الله علیها» برویم توصیه می­کنند که از خدا شروع کنیم 34 الله اکبر و 33 الحمدلله 33 مرتبه سبحان الله بگوییم و به انبیاء سلام بدهیم و .... تا به حضرت معصومه «سلام‌الله علیها» برسیم.

و ما باید اصلاً ارتباط برقرار نمی­کنیم و یا اگر هم حالی به ما دست دهد برای مشکلات دنیایی و قالبمان دعا می­کنیم و با خود شخص کاری نداریم. به همه­ی انبیاء و ائمه «علیه‌السلام» سلام می­دهیم و سپس می­گوییم:

«السلام علیک یا بنت رسول الله، بنت فاطمه، بنت خدیجه، بنت امیرالمومنین «علیه‌السلام» و .... » با هر سلامی اگر توجه داشته باشیم کلی با خانم اسرار پیدا می­کنیم. اگر یکی از آنها را بفهمیم اسم اعظم است. بنت ولی الله، اخت ولی الله، عمه ولی الله.... السلام علیک یا بنت موسی بن جعفر ... اگر کسی بتواند یک «سلام» به خانم داشته باشد و خانم حضرت معصومه «سلام‌الله علیها» هم پاسخ دهد که خیلی اتفاقهای زیبا می­افتد. مثلاً روز قیامت که همه جا پر از آتش است خانمی را که چهل بار در دنیا با او سلام و علیک داشته­ایم را ببینیم و به ما سلام کند. (پیامبر«سلام‌الله علیها» و علی «علیه‌السلام» در انجا خودشان را به ما معرفی می­کنند). اهل معرفت می­فهمند که در «سلام»،دنیایی از عشق و صمیمیت نهفته است.

«..... عرف لله بیننا و بینکم فی الجنه...» خداوند در بهشت ما را به هم معرفی کند. «... و حشرنا فی زمرتکم و اوردنا حوض نبیکم و سقانا بکأس جدکم من ید علی بن اببطالب....» خداوند ما را در زمره­ی شما محشور کند و ما را وارد کند بر حوض پیامبرتان و جد شما از دست علی بن ابیطالب «علیه‌السلام».... با این نگاه و احساس زیارت کردن خیلی مهم است و کار اهل معرفت است. بعضیها به زیارت ائمه و امامزادگان«علیه‌السلام» رفته و مانند گداها چیزی برای خود و خانواده گدایی کرده و می­روند اصلاً با خود ایشان کاری ندارند و ارتباطی برقرار نمی­کنند.

«.... و تجعلنی عندک اهون هالک...» (و شکایت از نفسم می­کنم) که مرا نزد تو خوارترین هلاک شوندگان قرار می­دهد. (ما در نماز این همه تشریفات را انجام می­دهیم، رکوع، سجده، ذکر، قنوت و .... که آخرش به پیامبر یک سلام بدهیم و «السلام علیک ایها النبی و رحمت الله برکاته» اینکه یک عمر نماز خوانده­ایم ولی یک سلام «چشم در چشم» به حضرت نداده­ایم برای این است که نماز ما نماز نیست و اگر در سفر نماز چهار رکعتی امان دو رکعت شود خوشحال می­شویم و این در حالی است که اگر به جای یک پرس، نیم پرس به ما غذا بدهند فریاد می­زنیم، یا عزیزترین کس ما قدری از غذای ما بردارد ما نه خودمان را شناخته­ایم و نه خانواده­ی آسمانی خود را.)

نفس ما، ما را در نزد خدا پستترین افراد می­نماید باید از این نفس به خدا پناه برد. خوش به حال کسی که نفسش «اماره بالسوء»، «مبادره بالخطیه»، «بمعاصیک مولعه» و ... نیست باید خدا را شکر کند. در غیر اینصورت باید دست به دامان خدا و اهل بیت «علیه‌السلام» شد. بعضیها در حرم و حتی مسجدالحرام افکار پلید دارند. اینکه در مسجدالحرام در ایام حج حجابهای خانمها و آقایان کامل نیست برای این است که باید حجاج قالبها را کنار گذاشته و طبیعت، جنیست و قالب ندارند پس در واقع همسر هم ندارند و اگر در حال احرام به نامحرم توجه کردند پس حقیقتاً مُحرم نشده­اند. (الاغشان را به حج برده اند مانند ماه مبارک رمضان که الاغشان به ضیافت می­رود شب قدر را نمی­فهمند.) در مناجات شاکین به بهانه­گیری نفس رسیدیم که در جلسه­ی آینده توضیح می­دهیم . والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته .