بگذرید تا شبیه خداوند شوید!

جملات ناب در این جلسه: 

تحمل گناهان دیگران مثل طوفانی است که ما را به آغوش خدا می رساند و همین طور سختی های زندگی فرصت های خوبی برای پرورش عشق، انسانیت، شباهت به خداوند و ساختن حیات جاودانه است. پس چرا از آنها فرار می کنیم و می ترسیم درحالیکه آخرت هر کسی اساساً با سختی ها او آباد می شود.

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه ۴۰2 «خانواده آسمانی » مورخ ۹۴/۰۸/۲8 ، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

گذشت از لغزش‌های دیگران (2)

جمع شدن، حولِ محور مشترکات

امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «لغزش دوستت را در هنگام حمله‌ی دشمنت تحمل کن».

این روایت کلام بلند و دستورالعمل عمیقی برای حفظ امنیت اجتماعی جامعه اسلامی است. وقتی که جامعه‌ی اسلامی با دشمن واحدی روبروست، نباید درگیرِ اختلافاتِ درونی که قابل گذشت است، شده و وحدت خود را از دست بدهد. از نظر قرآن کریم، مسلمانان هرگز نباید با پیروان سایر ادیان جنگی داشته باشند. فقط در زمانی اجازه‌ی ورود به جنگ را دارند، که پیروان ادیان دیگر به آنان حمله کرده باشند. در این صورت می‌توانند برای دفاع به پا خیزند.

اختلافات دینی و اعتقادی، هرگز نباید، دست‌آویزی برای اختلاف و درگیریِ میان انسان‌ها باشد. قرآن کریم، تجمیعِ پیروان ادیان الهی را حول محور مشترکاتِ آئین‌هایشان، توصیه کرده و آن را راهی برای هم‌دلی و پرهیز از اختلافات می‌داند.

«قُل یا أَهلَ الكِتابِ تَعالَوا إِلى كَلِمَةٍ سَواءٍ بَینَنا وَبَینَكُم...؛ به اهل کتاب بگو، بیایید حول محور (توحید) که در دین ما و شما مشترک است. متحد شویم..» (سوره آل­عمران/ آیه 64)

همه‌ی ادیان در یکتاپرستی و پرهیز از شرک، با یکدیگر مشترک­اند. لذا درگیر شدن بر سر مسائل دیگر، جز سوء استفاده‌ی دشمنان، چیزی را بدنبال نخواهد داشت.

امروزه «داعش» که دشمن مشترک و خطرناک (شیعیان و اهل تسنن) است، از هر گونه اختلاف میان آنان، قطعاً به نفع خود استفاده کرده و ریشه‌ی اسلام را خواهد خشکاند.

در یک جامعه‌ی اسلامی، چه مقامات بالاتر و چه مردمِ هوشیار، باید مسئولین اختلاف افکن و آتش افروز را شناسایی کرده و به کمک یکدیگر از مقام‌های مسئولیتی طرد‌شان کنند.

در روابط خانوادگی، نیز چند حالت مقصود است. گاهی باید دشمنی‌های نزدیکان را تحمل کرد؛ زیرا انسان از عاقبتِ بازی‌های زندگی، بی‌خبر است. چه بسا همین کسانی که امروز با او دشمنی می‌کنند. فردا، تنها پناهگاه­های امن او، در زمان گرفتاری‌ها و مشکلاتش باشند. بنابراین، آینده‌نگری، سبب تحمل لغزش‌های دیگران و دشمنی‌های آنان می‌شود.

فراموش نکنیم که تنها انسان‌هایی فراموش نمی‌شوند، تنها نمی‌مانند، و همواره از جانب دیگران حمایت می‌شوند، که رفتارشان با انسان‌های دیگر، سرشار از رحمت بوده و در هنگام رویارویی با دشمنی‌های دیگران، آتش کینه و مقابله به مثل را در خود خاموش کرده و قلب خود را آزاد، خالی و رها نگه دارند.

در روایات مختلف دو توصیه‌ی أکید در مورد حفظ روابط دوستی شده است:

1. همه‌ی اسرارت را حتی با بهترین دوستانت در میان مگذار، چه بسا روزی به دشمنی با تو به پا خواست؛
2. همیشه یک راه برای بازگشتِ دشمنانت باز بگذار، چه بسا او روزی به بهترین دوست برای تو تبدیل شود؛

اگر عذرتراشِ‌خوبی برای قصورِ دیگران نیستی، دنبال عیب در وجود خودت بگرد!

امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمایند:

«اِلتَمِسوا لاِءِخوانِكُمُ العُذرَ فی زَلاّتِهِم وهَفَواتِ تَقصیراتِهِم، فَإِن لَم تَجِدوا لَهُمُ العُذرَ فی ذلِكَ فَاعتَقِدوا أنَّ ذلِكَ عَنكُم؛ لِقُصورِكُم عَن مَعرِفَةِ وُجوهِ العُذرِ؛ برای لغزش‌ها و تقصیرهای برادرانت (همه‌ی مؤمنان)، خودت عذرتراشی کن. و اگر نتوانستید برای رفتار او دلیل موجهی پیدا کنید، مطمئن باشید که عیب از شماست که نتوانستید، همه‌‌ی جهات عذر را پیدا کنید».

این روایت امام صادق (علیه‌السلام)، فرمایشی فوق‌العاده کلیدی است.

باید تمرین کنیم، دیدن فعل نادرست، و یا شنیدن آن از کسی، هرگز ما را نسبت به دیگران بدبین نکند. فراموش نکنیم که بدبینی و سوء ظن در نگاه الله، حرام اند، و منشأ اثراتِ نامطلوب در روح خودمان خواهند بود. باید سریعاً در چنین مواقعی دنبال یک عذر مناسب برای این حرکتِ او، بگردیم و آن را برای خودمان توجیه و حل کنیم. اگر نتوانستیم دلیل موجهی برای رفتار او پیدا کنیم، باید یقین کنیم که قطعاً عیب از ماست که در توجیه هر رفتار او ناتوان مانده‌ایم.

بسیاری از مشکلات، مسائل و اختلافات به راحتی میان دو نفر قابل حل است و حتی نیاز به دخالت نفر سومی نیست. در چنین مواقعی ما موظفیم که مسئله را میان خودمان حل کرده و از اشاعه‌ی آن حتی، یک نفر دیگر جداً بپرهیزیم. تنها زمانی نیاز به پادرمیانی و در جریان قرار گرفتن نفر دیگری هست، که ظرف مقابل حاضر به دست کشیدن از اشتباهاتش نباشد. در این صورت می‌توان شخص معتمد دیگری را برای وساطت  پادرمیانی در جریان قرار داد.

روح مُچ‌گیری از دیگران، به قدری خطرناک است که انسان را از نگاه اهل آسمان می‌اندازد. به هیچ وجه گناهان دیگران را به رویشان نیاوریم؛ زیرا اگر به ادراک ضررهای این گناه رسیده بود، این عمل را انجام نمی‌داد. و یا شاید این عمل را از روی اضطرار و یا ناچاری انجام داده است، که اگر ما نیز در شرایط او بودیم، همین واکنش را نشان می‌دادیم.

به خاطر الله از دیگران بگذر، تا شبیه الله شوی...

شخصی به نام حسین کاتب می‌گوید:

در مجلس امام رضا (علیه‌السلام) بودیم که مردی از برادرش شکایت کرد، که امام رضا چند بیت شعر زیر را در پاسخ به او، بیان فرمود:

عذر برادرت را در باب گناهانش بپذیر و عیب‌هایش را بپوشان.

در برابر دروغ‌زنی و تهمت زدنِ بی‌خرد، و گرفتاری‌های روزگار ... شکیبا باش. و از سر بزرگ منشی پاسخ مَده... و ستمکار را به حساب رس او واگذار کن....

اعتماد به خداوند، به عنوان عادل‌ترین و سریع‌ترین حساب‌رس عالم، قلب انسان را از درگیر شدن در نادانی‌های دیگران، رها می‌کند. و از این زیباترین و قشنگ‌تر، بخشیدنِ دیگران است، که انسان را به الله شبیه می‌کند. نگه داشتن کینه دیگران در دل، در حقیقت پروراندن، سرطانی عظیم در وجود خودمان است. شخص کینه‌توز، درست مانند یک انسان حسود، بزرگترین ضربه‌ها را به خود شخص وارد می‌کند، نه به دیگران.

فراموش نکنیم که ما هم عیب‌های زیادی داریم که دیگران مجبور به تحمل‌مان هستند، پس سعی کنیم عیوب دیگران را راحت ببخشیم و تحمل کنیم. و حتی سعی کنیم ایرادهایشان را نبینیم. خداوند از بنده‌ای که راحت، ظلم‌ها و تقصیرات دیگران را می‌بخشد، در می‌گذرد، اساساً خداوند عاشق چنین بندگانی است که راحت به خاطر خداوند از دیگران می‌گذرند.

و این راه، راهِ بسیار بزرگی است برای ضعیف کردن نفس امّاره، برای لِه کردن بخش طبیعی و رشدِ بخش فطری ... در ابتدای این راه باید خیلی به خودمان فشار بیاوریم تا بتوانیم قلب­مان را از قصورات دیگران رها کنیم... امّا کم کم به جایی خواهیم رسید، که از این بخشش لذت می‌بریم. لذا از این تلخی‌ها نهراسیم، و با آغوش باز به سوی آن برویم.

رها نگه داشتن قلب، در هجوم ظلم‌ها و تقصیرات دیگران، انسان را کم کم به خداوند شبیه می‌کند. و شخص هر لحظه از نزدیک‌تر شدن به الله، به بالاترین لذات و نعمت‌ها می‌رسد.

«والحمدلله ربّ العالمین»