تنبلی و بی حوصلگی ، جلسه 22

با توجه به اینکه آستانه لیالی قدر هستیم بحثمان را مرتبط با این شب‌های مبارک می‌نماییم. شب قدر شبی است که تقدیرات یک سال همه عوالم وجود، بر وجود مقدس امام زمان «عجل الله تعالی فرجه الشریف» نازل شده و به امضای حضرت می‌رسد «تنزّل الملائکه و الرّوح فی‌ها به اذن ربّهم من کلّ امر». «امر»، همه تقدیرات عالَم خلقت را در بر می‌گیرد. یعنی مقدرات از کمال مطلق به مظهر کاملش که واسطه فیض الهی است می‌رسد. «... بِیُمنِهِ رُزِقَ الوری» همه موجودات عوالم مختلف، رزقشان را از حضرت حجه «عجل الله تعالی فرجه الشریف» دریافت می‌کنند. سرنوشت یکسال آینده همه ما بستگی به تقدیراتی دارد که در شب قدر به امضای حضرت می‌رسد. در این شب ما باید از سستی، تنبلی، قساوت قلب، حسادت، بدخلقی، زودرنجی، بداخلاقی و ... توبه کنیم. ما هر چه بخواهیم و آمادگی هرچه را داشته باشیم حضرت امضاء می‌نمایند. هرچه بکاریم درو می‌کنیم. ما باید تصمیم جدّی بگیریم که سراغ گناه اعم از حقّ الله و حق النّاس نرویم. کسی که مبتلا به اصرار بر گناه است وقتی با آن حال وارد شب قدر می‌شود تقاضاهای نامناسبی خدمت حضرت برای امضاء ایشان عَرضه می‌کند. این وضعیت بسیار خطرناکی است. اگر کسی خیال توبه نداشته باشد و ضمناً عالی‌ترین تقدیرات را هم طلب کند مانند کسی است که ظرفش سوراخ است. حضرت قسم یاد کرده‌اند اگر کسی ک اصرار بر گناه داشته باشد هیچ عملی از او قبول نمی‌شود.

بنابراین مهم‌ترین وظیفه ما در شب قدر توبه کردن است زیرا ما نباید جهنم برویم. در قیامت هم از صراطی عبور می‌کنیم که روی جهنم است؛ «اِن مِنکُم الا واردُها» بعضی‌ها می‌سوزند و برخی نمی‌سوزند. آنان که نمی‌سوزند یا در دنیا مرتکب گناه نشده‌اند و یا اگر گناهی از آن‌ها سر زده توبه کرده و جبران نموده‌اند. مهم‌ترین کار، تلاش برای نرفتن به جهنم است: «... فیا ذالمنّ و لا یُمنُّ علیک مُنَّ علیَّ بفکاک رقبتی من النّار...» بعد باید به امور دیگر بپردازیم. چند عامل در این تقدیرات بسیار مؤثر است؛ یکی شکر نعمت است که باعث تداوم نعمت می‌باشد و اگر کفران نعمت نموده و یا راه‌های نادرست و معصیت را پیش بگیریم و نعمت را صرف آنان کنیم از ما سلب می‌شود. گاهی خداوند، خودش و اهل بیت «علیهم‌السلام» را به ما می‌دهد ولی ما بی لیاقتی نشان می‌دهیم. ظرفیت، لیاقت و میزان شکر انسان بر تقدیرات سال آینده‌اش تأثیر مستقیم دارد.

«إنّ الله لا یُغیِّرُ به قوم حتّی یغیّروا ما بانفسهم» انسان برای هر تغییری باید خودش اقدام کند. اگر دچار مشکلی می‌شود بررسی کند عملکردش چگونه بوده و الان باید چه اقداماتی بنماید. مثلاً کسی که دچار مشکلات اقتصادی است باید توجه کند: یا اعتدال را مراعات نکرده، یا از ثروتش در معصیت خداوند استفاده کرده و یا انواع دیگر ناسپاسی از او سر زده است. در حال حاضر بیشترین مشکلات را قشر ثروتمند و تحصیل کرده دارند که ظرفیت این نعمت‌ها را نداشته و دچار غفلت شده‌اند. بی ظرفیتی، باعث جدایی انسان از خانواده آسمانی و خداوند می‌شود. ثروت، امکانات رفاهی و انواع نعمت‌ها، اگر نصیب انسان بی ظرفیت شود او را خانواده آسمانی‌اش و حضرت حق غافل می‌کند.

باید تقدیرات شب قدر را با دقت و ظرفیت برگزینیم و خدمت حضرت حجه «عجل الله تعالی فرجه الشریف» برای امضاء عَرضه نماییم. باید برای زندگی پاک و مورد رضای امام زمان «عجل الله تعالی فرجه الشریف» در خودمان تحول ایجاد نماییم. باید تقاضاهایمان در شب قدر به قیمت انسانیتمان باشد نه به قیمت جماد و حیوان و ... (در قرآن انسان‌ها به شش گروه، جماد، کمتر از جماد، نبات و کمتر از آن، و شیطان صفت و انسان تقسیم شده است.) اگر قیمت دستمان باشد تقدیراتی که خدمت حضرت در شب قدر می‌بریم قدرتمند و در سطح عالی خواهد بود. در صورتی که به مسلمان جمادی و نباتی یا حیوانی راضی باشیم دعاها و تقاضاهایمان هم در همان اندازه خواهد بود. در اینصورت سبک زندگی را هم تغییر نخواهیم داد. فلذا نعمت‌هایی که درباره آن‌ها ناسپاسی کرده‌ایم حذف شده و گناهانمان بیشتر و وضع زندگیمان بدتر خواهد شد.

بعضی‌ها حوصله ماه مبارک رمضان و شبهای قدر را ندارند و ترجیح می‌دهند وقتشان را به تفریح و کارهای دیگر اختصاص دهند تا اینکه در مراسم اِحیاء شرکت نمایند. شب قدر معادل هزارماه (بیش از هشتاد و سه سال) است. اینکه ما به اندازه چندسال بتوانیم از آن شب توشه برگیریم به معرفت و همتمان بستگی دارد. بعضی‌ها در حد یکسال هم قادر به دریافت نیستند. دعاهای ماه مبارک رمضان دائماً ما را به سمتی فرا می‌خوانند که قیمتمان افزایش یابد تا آنجا که هنگام ورود به برزخ نه به قیمت یک انسان، بلکه هزاران و میلیون‌ها انسان از دنیا برویم. برخی افراد شب اول قبر هیچ توشه ای نداشته و هر چه دارند معصیت است و کارهای خیرشان هم به واسطه  گناهانشان پایمال شده است. بعضی دیگر هم توشه کافی نداشته، به حدی که همان اندک توشه شان هم در ابتدای راه مصرف شده و همواره به خواب آمده و تقاضای کمک می‌کنند، ما هم باید اجابت کنیم. ماباید با همه موجودات رحمان بوده و نسبت به مؤمنین رحیم باشیم.

از مهم‌ترین ویژگی‌های مؤمن این است که خیرش به اموات برسد؛ «اللهمّ ادخل علی اهل القبور السّرور...» کسی که برای اموات اسباب شادی فراهم نماید در برزخ تأثیراتش به او باز می‌گردد چون همه اموات برای او استغفار و دعا می‌نمایند. کسی که به دیگران کمک کند ذخیره آخرتش می‌شود: «اللهمّ اغن کلّ فقیر...» خوبی کردن به دیگران به خود انسان باز می‌گردد؛ «هُوَ اَنت». رفتار ما نباید متأثر از رفتار دیگران باشد و اگر آن‌ها بدی کرده‌اند لازم نیست تلافی کنیم. آن‌ها در حقیقت به خودشان بد کرده‌اند ما هم نتیجه عمل خیرمان را می‌بینیم. باید برای همه مردم با انواع گرفتاری‌ها دعا کنیم «اللهمّ اَشبِع کلّ جائع، اللهم اکسُ کلّ عریان، اللهم اقض دین کل مدین، اللهم فرّج کلّ مکروب...» کسی که حسادت می‌کند در اوج حماقت است و کینه‌اش عفونتی است که شب قدر آن را خدمت حضرت رسانده و می‌خواهد ایشان امضاء کنند. اگر کسی به ما بدی کند نه تنها باید او را عفو کنیم بلکه باید مورد غفران خودمان نیز قرار دهیم، یعنی رفتارمان تغییر نکرده و به سردی نگراید. «... مُنَّ علیّ بفکاک رقبتی من النّار...» خداوند اول از ما می‌خواهد که از دیگران گذشت نماییم. خدا کسی را از آتش می‌رهاند که او نیز دیگران را از آتش نجات داده باشد. کسی که کینه دارد دلش پر از عفونت است و به بهشت راه نمی‌یابد، زیرا حضرت قسم خورده با ذره ای از کینه کسی را به بهشت راه نمی‌دهند.

اگر کسی با کینه وارد برزخ شود در جهنم با آتش آن را پاک می‌کنند. در یکی از دعاهای ماه مبارک رمضان آمده: «اللهمّ انّی اسئلک خشوع الایمان قبل خشوع الذّلِّ فی النّار» پروردگارا!  از تو خشوع ایمان را طلب می‌کنم قبل از اینکه با آتش به این خشوع برسم. بنابراین اول باید خودمان را نرم کنیم. جنین به حدی انعطاف دارد که اجازه می‌دهد فرشتگان هر تغییری لازم است در او ایجاد کنند و برای شدن آمادگی دارد؛ ولی اگر مقاومت کرده باشد در دنیا حتی یک بند انگشت هم نمی‌توانند بسازد. ما هم باید انعطاف داشته باشیم و سنگ نباشیم؛ البته سنگ هم از شنیدن نام خدا دچار خشوع می‌شود.

نفسی که از شنیدن نام خدا و معصومین «علیهم‌السلام» به وجد نیامده بلکه حتی مشمئز می‌شود، سالم نیست. در برزخ هزاران سال طول می‌کشد تا شکل این نفس را با آتش عوض کنند. بنابراین در دنیا به احکام الهی تن داده و متناسب با فرامینش عمل نماییم.

«اللهمّ اصلح کُلّ فاسد من امورالمسلمین...» ما باید خودمان را بررسی کنیم که آیا اهل فساد هستیم یا اهل صلاح. فساد اعم است از فساد خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و... اگر مبتلا هستیم باید برطرف کنیم تا تقدیراتمان اصلاح گردد. در شبهای قدر باید دقت کنیم  چه خواسته‌هایی داشته باشیم و در این مسیر از خداوند کمک بگیریم. ما واقعاً به قدَرها و اندازه‌ها نیاز داریم. شب قدر را برای تعیین آن قرار داده‌اند: «انّا انزلناه فی لیله القدر...». شب قدر بهترین زمان بهره برداری از قرآن است که باید با اندازه‌ها و معیارهایش آشنا شویم. از خدا بخواهیم که انسان حقیقی باشیم نه هیچ کدام از آن پنج دسته دیگر (جماد، حیوان و پست تر از آن‌ها و شیطان صفت) باید به گونه ای زندگی کنیم که خانواده آسمانی مان از ما راضی باشند و باعث چشم روشنی ایشان شویم. دعای سحر را حتماً مطالعه کرده و اگر امکان خواندن دعای ابوحمزه نداریم دعای بعد از آن که کوتاه ولی مهم است را بخوانیم. کسانی که عربی نمی‌دانند به فارسی حتماً بخوانند. دعای روزهای ماه مبارک هم خیلی مهم است. دعای افتتاح هم بسیار توصیه می‌گردد که در این ایام تقدیرهایی بالاتر از تقدیرات این دعای شریف نداریم. (در مراقبات و بحث جهاد کاملاً توضیح داده‌ایم). اگر کسی این دعا را با خلوص نیت فقط یک‌بار بخواند عالی‌ترین تقدیرها نصیبش می‌شود.

در یکی از فرازهای این دعا به خدا این‌گونه عرض می‌شود: «... اللهمّ صلّ علی محمد و آل محمد و اَذهب عنّی فیه النّعاس و الکَسَل و السَّأمه الفتره و القسوه و الغفله و العزّه و جنّبنی فیه العلل و الأسقام و الهموم و الأحزان و الأعراض و الأمراض...» ... خدایا از من چرت، کسالت، خستگی، سستی، سنگدلی، غفلت و غرور را ببر (انسان باید توجه کند که فریب هیچ کس را نخورد و ظاهر دنیا او را نفریبد تا از آخرتش غفلت کند.) و از من بیماری‌ها و کسالت‌ها و غم و اندوه و امراض را دور کن... . «... واصرف عنّی سوء والفحشاء...» بدی و فحشا را از من برگردان. فحشا هم دو نوع ظاهری و باطنی دارد. فحشای ظاهری با اعضای بدن انجام می‌گردد. حتی اگر انسان لباسی را برای فخرفروشی به تن کند دچار فحشا شده است. فحشای باطنی خیلی خطرناک تر است، مانند کینه، حسادت و بدبینی و ناامیدی، سوء ظن به خدا و مردم، زودرنجی و تکبر و غرور و ... «... اللهم صل علی محمد و آل محمد و ارزقنی الحج و العمره و الاجتهاد ...» درباره شب قدر قرآن می‌فرماید: «... لیله القدر خیر من الف شهر...» شب قدر از هزارماه بهتر است. باید از خداوند سخت کوشی، قوّت، قدرت، نشاط، انابه، توبه و قرب به او را بخواهیم. همچنین کار خیری که مورد پذیرش حق تعالی باشد

«... و القوه و النشاط و الانابه و التوبه و التوفیق و القربه، و الخیر المقبول و الرّغبه و الرّهبه، و التضرّع و الخشوع و الرقه و النیّه الصادقه و صدق اللسان و الوجل منک و الرّجاء لک و التوکل علیک و الثقه بک و الورع عن محارمک مع صالح القول و مقبول السّعی و مرفوع العملِ و مستجاب الدّعوه و لا تَحُل بینی و بین شیء من ذلک به عرض و لا مرض و لا همّ و لا غمّ...» خواندن این دعاها در روزهای ماه مبارک بسیار مؤثر و مفید بوده ولی در عین حال عالی‌ترین تقدیر معیت با امام زمان «عجل الله تعالی فرجه الشریف» در زندگی است که سی دی «جهاد» و «ما و امام زمان» در این زمینه به ما کمک می‌کند. کسی که امام زمانش را در متن زندگی‌اش راه نمی‌دهد خیری ندارد باید با حضرت آشتی کنیم، کتاب آشتی با امام زمان «عجل الله تعالی فرجه الشریف» راه را به ما نشان می‌دهد. تا قبل از شبهای قدر مطالعاتمان را روی این موضوع متمرکز کنیم تا بهترین تقدیرات را طلب کنیم. هیچ تقدیری در شبهای قدر پرارزش تر از راه یافتن به چادر امام زمان «عجل الله تعالی فرجه الشریف» نیست و هر کس بتواند دستان ایتام آل محمد «صلی الله علیه و اله» را در دست امامش بگذارد بسیار مورد عنایت حضرت می‌باشد. در این صورت است که یک نفر معادل میلیون‌ها نفر محشور می‌گردد.

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته.