ابهامات بررسی برجام برطرف شد

در حالیکه بارها بر بررسی برجام در مجلس تاکید شده است، حسن روحانی در مقابل این موضوع مقاومت کرده و آن را ضروری نمی داند، موضوعی که رهبر معظم انقلاب در دیدار با خبرگان آن را رد کردند.

به گزارش فرهنگ نیوز، علاوه بر نمایندگان و رئیس مجلس، کارشناسان و برخی از مسئولین بر بررسی برجام در مجلس تاکید دارند و آن را یکی از حقوق مجلس ایران ارزیابی کرده اند. این موضوع در حالی است که رئیس دولت و مقامات آن، با بیان دلایلی آن را ضروری نمی دانند و به بهانه اینکه تصویب برجام در مجلس، تعهدات بیشتری را نصیب ایران می کنند، تا به امروز از این امر اجتناب کرده است.

اما رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای مجلس خبرگان، تاکید کردند که مصلحت نیست مجلس از بررسی برجام کنار گذاشته شود: "درخصوص ابعاد حقوقی و قانونی این موضوع و اقتضائات آن، باید صاحبنظران و کارشناسان حقوقی نظر دهند اما از نگاه کلی، من معتقدم و به آقای رئیس جمهور هم گفته ام که مصلحت نیست، مجلس شورای اسلامی از موضوع بررسی برجام کنار گذاشته شود...من در مورد نحوه بررسی و اینکه آن را رد کنند و یا تصویب کنند هیچ توصیه ای به مجلس ندارم و این، نمایندگان ملت هستند که باید تصمیم بگیرند."

بنابراین رئیس جمهور علاوه بر اینکه باید مجلس را در مقام بررسی پیمان مهمی چون برجام قرار دهد، نباید خود را در مقام مفسر قانون اساسی ببیند. حتی مقاومت دولت در عدم ارسال لایحه برجام به مجلس با واکنش برخی از اصلاح طلبان قرار گرفت که دولت را متهم به عدم شناسایی جایگاه مهم مجلس شورای اسلامی کردند. 

صادق زیباکلام در روزنامه آرمان در همین خصوص نوشته بود: نباید فراموش کنیم بزرگترین مشکلی که رئیس‌جمهور آمریکا با آن روبه‌روست بررسی توافق وین در کنگره و سنای آمریکاست. در عین حال این زمزمه که مجلس در راس امور کشور نباشد و متاسفانه از چند سال قبل در کشور شاهد آن بودیم به هیچ‌رو شیوه درستی نیست. این درست نیست که مجلس هیچ اشراف و هیچ مداخله‌ای در خصوص برنامه‌های هسته‌ای کشور نداشته باشد.

حسن روحانی بارها برای توجیه عدم ارسال لایحه یا مخالفت با بررسی توافق هسته ای در مجلس دلایلی آورده بود که در نگاه نخست مخالف بدیهیات قانونی بود. روحانی در کنفراس خبری اخیر خود گفته بود: "آنچه امروز دارد، انجام می‌گیرد، در واقع نسبت به اجرای یک معاهده‌ای است که قبلاً ایران آن را پذیرفته است. بحث این است که عده ای می گویند شما معاهده ان پی تی را که قبلا پذیرفتید درست اجرا کردید یا نه؟ تمام مذاکرات برای این بود که ما ثابت کنیم اتهامات وارده درباره صحیح اجرا نکردن این معاهده ناروا است و یک اعتمادی هم آنها نسبت به آینده برنامه هسته‌ای ایران داشته باشند که صلح‌آمیز است. پس تمام بحث‌ها برای درست اجرا شدن معاهده‌ای بوده که قبلاً ایران عضو آن معاهده شده است و مجلسین قدیم آن معاهدات را تصویب کرده و به صورت قانون در آوردند."

اقای روحانی در ادامه اظهارات خود در نشست خبری با خبرنگاران در توجیه عدم ارسال متن برجام به مجلس گفت: "در برجام نگاه کنید می گوید به صورت داوطلبانه ایران این کارها را انجام دهد،همچنین هیچ کشور دیگری از میان اعضای ۱+۵ این توافق را نبرده در پارلمان خودش که ما ببریم در پارلمان و بخواهیم آن را تصویب کنیم.به مجلس رفتن معنایش این است چیزی که تا امروز رییس‌ جمهور و وزیر خارجه امضا نکرده اند، امضا کنند و بعد برود در هیات وزیران دولت تصویب کند. یعنی مدام برای خودمان الزاماتی ایجاد می‌کنیم که هیچ کشوری چنین کاری نکرده است. در بقیه کشورها هم رییس‌ جمهوری و وزیر خارجه آنها امضا نکرده و دولتهایشان تصویب نکرده اند. چرا ما می‌خواهیم یک فشاری را از لحاظ حقوقی بر مردم ایران وارد بکنیم؛ فشاری که هیچ الزام و نیازی به آن نداریم.اصل ۱۲۵ کاملا روشن می‌کند، چیزی را که رییس‌ جمهوری و یا نماینده‌اش امضاء کرده باشند. اصلاً سبک برجام این بوده که دولت‌ها با هم تفاهم کنند و برود شورای امنیت سازمان ملل تصویب شود که آن هم رفته و تصویب شده است."
 
این سخنان رئیس جمهور و تکرار آن توسط مقامات دولتی در حالی است کهطبق اصل ۷۷ قانون اساسی «عهدنامه‌ها، مقاوله‌نامه‌ها، قراردادها و موافقت‌نامه‌های بین‌المللی باید به تصویب مجلس برسد» و طبق پاسخ شورای نگهبان به استفساریه، هر نوع توافقی که برای کشور ایجاد تعهد کند شامل ماده ۷۷ قانون اساسی می‌شود. بدیهی است اطلاق الفاظی مانند «داوطلبانه» یا «توافق اجرایی» و... هیچ تفاوتی در ماهیت تعهدات سند وین ایجاد نمی‌کند و ادبیات برجام نیز الزام‌آور است و نه اقدامات داوطلبانه؛ اگر چنین بود، اصلا نباید اجرا می‌شد.
 
بنابراین، با بیانات صریح رهبر معظم انقلاب دیگر مبنی بر بررسی برجام در مجلس، دیگر مقاومت رئیس جمهور و مقامات دولتی در این زمینه، جای توجیهی ندارد. تضعیف جایگاه مجلس و نادیده گرفتن نقش آن در معاهدات و توافق های بین المللی نباید به یک رویه ای تبدیل شود که دولت ها برای پیاده سازی برنامه های خود و ایجاد انحصار در تصمیم گیری های کشور، به دنبال آن باشد.