اکرام در پرتو مهربانی

عناوین مورد بحث در این جلسه:

* مهربان و خوش خلقی مستمر، علامت رشد حقیقی است که اگر این طور نباشد یعنی به خدا نزدیک نیستید.

* قیمت هر انسانی به تعداد اسمائی است که از حق تعالی جذب می کند.

* ثروت حقیقی هر فردی در دنیا و آخرت، اسماء الهی است.

* برای مهربان­ شدن باید کارهایی را انجام دهیم از جمله: ترک ظلم و بی ادبی، رعایت اکرام و احترام به دیگران و مهرورزی.

* هر ظهور زیبایی که در نفس وجود دارد وسیله ای برای مغفرت الهی است.

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه ۳۸۳ «خانواده آسمانی » مورخ ۹۴/۰۵/۲9 ، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

مهربانی، شرط اصلیِ ایمان و قرب به الله است...

در بحث سیر انسان به سوی الله، یک قاعدة بسیار مهم و کلیدی وجود دارد که بهتر است با آن آشنا شویم؛

می‌دانیم که حداقلِ سعادت یک انسان در آخرت آن است که به محض تولد به برزخ، به بهشت وارد شود، که اگر چنین اتفاق مهمی برای کسی رخ ندهد، قطعاً دچار خسارت عظیمی شده است.

نشانة حرکت صحیح یک انسان در دنیا، به سمت چنین تولد موفقی که منجر به ورودش به بهشت می‌گردد آن است، که روز به روز بر سطح آرامش و شادی او افزوده شده و از سطح تندی‌ها و تیزی‌های نفسش کاسته می‌گردد.

به این معنا که انواع بدبختی‌ها، حمله‌ها، حسادت‌ها، بدبینی‌ها، زودرنجی‌ها، حساسیّت‌ها، تکبرها و ... روز به روز از وجود او بیشتر رخت بربسته،  بر حجم مهربانی و رحمت او بر دیگران روز به روز افزوده می‌گردد، به طوری­که هر چه زمان بیشتر می‌گذرد، روح او نرم‌تر و لطیف‌تر می‌گردد.

اگر کسی، چنین تغییراتی را در خود احساس نمی‌کند، یعنی در مسیر صحیحی به سوی الله حرکت نمی‌کند. زیرا کسی که در مسیرِ قرب (شباهت) به الله، درست گام بر می‌دارد، باید روز به روز به الله شبیه‌تر گردد.

تنها کسی که به الله شبیه‌تر می‌شود، که با گذشت زمان، اسماء بیشتری از الله را در خود تجلی می‌دهد. در حقیقت، تنها سرمایة دائمی و واقعی انسان که با او به برزخ منتقل خواهد شد، همین اسمائی است که از خداوند بزرگ دریافت کرده و در نفس خود تثبیت نموده است. در غیر اینصورت تمام نعمت‌های دنیا، اگر در میزان قربِ انسان به الله مؤثر نبوده باشند، تنها ابزاری برای خسران و عقب گرد او بوده و در برزخ مزاحمان و موانعِ عظیم سعادتِ ابدی او خواهند بود.

الله برای جلوه نمودن، اول با اسم رحمان جلوه کرده است. به طوری که اسم رحمانِ الله، مادرِ تمام اسماء الهی بوده و در تمام آن­ها حضور دارد. بنابراین «شرط لازم» برای دریافت هر اسمی از اسماء الهی، دریافت اسمِ رحمان است. رسیدن به رحمت به تمام موجوداغت عالم (انسان­ها، گیاهان، حیوانات، جمادات و...) همان صفت رحمانیّت است. امّا رحمت ویژه و خاص که مخصوص مؤمنان و دوستان خداوند است، صفت رحیمیت نامیده می شود.

انسان برای دریافت دو اسم رحمان و رحیم، لازم است چهار مرحلة زیر را به انجام برساند؛

1- ترک ظلم                2- ترک بی‌ادبی                 3- رعایت احترام و اکرام به دیگران                   4- مهرورزی به بندگان خدا

طی این چهار مرحله برای دریافت اسم رحمان و رحیم لازم و ضروری است. اگر کسی این دو اسم را دریافت نماید، جذبِ بقیه اسماء الهی برای او کار آسانی خواهد بود.

انسان­های متکبر، حسود، بدبین و خودخواه مَحال است بتوانند مسیر قرب را طی کرده و به سلامت به مقصد برسند، مگر آنکه در دریافتِ اسماء رحمان و رحیم موفق شده و از خودمحوری فاصله بگیرند.

توجه داشته باشیم که حتی در مورد انسان­هایی که پیوند عاطفی خاصی با آن­ها نداریم و یا خشونت‌ها و تیزی‌هایشان راهِ پیوند را برای ما بسته است، رعایت ادب و احترام کاملاً ضروری است حتی اگر در قلب‌مان احساسِ صمیمیت با آن­ها نداشته باشیم.

اکرام بندگان خداوند، اکرام خود خداست...

نبی اکرم «صلی‌الله علیه و آله و سلم» می فرماید:

«مَنْ اَكْرَمَ اَخاهُ فَاِنَّما یُكْرِمُ اللّهَ فَما ظَنُّكُمْ بِمَن یُكْرِمُ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ اَنْ یَفْعَلَ بِهِ؛ هر کس برادرش را گرامی بدارد، در حقیقت، الله را گرامی داشته است. به نظر شما، خداوند با کسی که او را گرامی داشته است، چگونه برخورد می‌کند».

می‌دانیم که منظور از «برادر» در این روایت، تمام انسان‌ها و حتی تمام موجودات دیگر از مخلوقات و تجلیات پروردگار در عالم است.

تکریم هر موجودی در عالم، در حقیقت احترام گذاردن به خداوند است، و بالعکس هرگونه بی‌احترامی، سرزنش، دریدن، زخم زبان و... نیز به خداوند باز می‌گردد. این حقیقت، نشان می‌دهد، که انسان­ها به خودی خود یک میدان، برای تمرینِ قربِ ما هستند. و هر گونه رفتار ما با دیگران، میزانِ شباهت ما را با الله، مشخص خواهد کرد. شاد کردن دیگران، به ساده‌ترین روش‌ها، اکرام آن­هاست و حجم عظیمی از گناهان انسان را پاک می‌کند.

اکرام انسان­ها، آمرزش خداوند را به دنبال دارد...

سلمان فارسی تعریف می‌کند که:

بر پیامبر اکرم «صلی‌الله علیه و آله و سلم» وارد شدم، ایشان بر متّکای کوچکی تکیه داده بودند. تا مرا دیدند، متکایشان را به سمت من گرفتند و از من خواستند که من هم تکیه بدهم. سپس علت این رفتارشان را اینگونه توضیح دادند، هیچ مسلمانی نیست که برادر مسلمانش بر او وارد گردد. و او تکیه‌گاهش و متکایش را به او بدهد، و این کار را از روی احترام و اکرام انجام دهد، مگر آنکه خداوند او را می‌آمرزد.

تمام ظهورات زیبایی که از نفس انسان صادر می‌گردد، بهانه‌ایست در دستان خداوند برای آمرزش بندگانش.

اکرام به اهل محبت، و گذشت از اهل عداوت...

امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» می‌فرمایند:

«أكرِمْ مَن وَدَّكَ، و اصفَحْ عن عَدُوِّكَ؛ یَتِمَّ لكَ الفَضلُ؛ هر که تو را دوست دارد، گرامی‌اش بدار و اکرامش کن، و از دشمن خودت نیز بگذر و کینه به دل نگیر، که این دو دستورالعمل، فضیلتِ تو را کامل و تمام می‌گرداند».

انسان­هایی که قلباً دلشان می‌خواهد، نفس قدرتمند و بزرگی داشته و اهل فضل و کرامت نفس باشند، توجه داشته باشند؛ که مبادا به واسطه صمیمیت و رفاقت با کسی، احترام و تکریم او را زیر پا گذاشته و او را مورد توهین قرار دهند. بعنوان مثال رفقایی که به واسطه صمیمیت، یکدیگر را با الفاظ لغو و زشت مورد خطاب قرار می‌دهند و یا والدینی که احترام فرزندانشان را نگه نمی‌دارند، از جمله این گروهند.

همین­طور از کسانی که در حق‌تان بدی می‌کنند، نیز بگذرید... که این دو دستورالعمل، انسان را به تمامِ فضیلت‌ها می‌رساند.

«والحمدلله رب العالمین »