مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
دعای عشرات از دعاهای معتبری که در بیشتر کتابهای دعای شیعه آمده است. این دعا را امام علی (ع) به امام حسین (ع) آموخت. خواندن آن در هر صبح و شام مخصوصا در عصر روز جمعه در روایات تاکید شده است.
دعا عشرات دربر دارنده مضامین اخلاقی و اعتقادی مانند اقرار به وحدانیت خدا، نبوت رسول اکرم(ص) و امامت حضرت علی(ع) است.
سند دعا
دعای عشرات را سید بن طاووس در کتاب جمال الاسبوع، از شیخ طوسی و شیخ طوسی از احمد بن محمد بن سعید بن عقده از علی بن حسن بن علی بن فضال از ثعلبه بن میمون از صالح بن فیض از ابن مریم از عبدالله بن عطا نقل کرده است که میگوید امام محمد باقر(ع) از پدرش حضرت علی بن الحسین(ع) و او از پدرش امام حسین(ع) نقل کرده است که امیرالمومنین(ع) این دعا را به من آموخت.[۱] علامه مجلسی در بحارالانوار،[۲] دعای عشرات را از جمال الاسبوع سید بن طاووس و در جای دیگر[۳] از مهج الدعوات با سند دیگری از امام صادق(ع) از امیرالمومنین(ع) نقل کرده است. کفعمی در بلدالامین[۴] به نقل از شیخ طوسی و در مصباح با نقل دیگر[۵] و شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان[۶] به نقل از شیخ طوسی نقل کرده است.
وجه نامگذاری
وجه نامگذاری این دعا به عشرات آن است که قسمتی از جملات پایانی آن ده بار باید تکرار شود.
ثواب قرائت
امام باقر(ع) فرمودند: امیرالمومنین علی(ع) به امام حسین(ع) فرمود: فرزندم البته تقدیرات الهی در حق تو جاری خواهد شد به هر نحوهای که مصلحت او اقتضا کند، پس با من عهد کن که رازی را که با تو میگویم تا یکسال پس از شهادت من به هیچکس نگوئی، همانا من تو را خبری میدهم که اصل آن از خداوند متعال است و آن دعایی است که تو را تعلیم مینمایم تا هر صبح و شام بخوانی، و هزار هزار فرشته که هر یک را خداوند قدرت هزار هزار نویسنده عطا کرده به نوشتن ثواب آن پردازند، و خداوند هزار هزار فرشته را به طلب مغفرت تو برانگیزد که هر یک را نیروی هزار هزار استغفار کننده عطا فرماید، و در بهشت فردوس هزار هزار قصر برای تو بنا کند که در هر قصری هزار هزار خانه باشد، و همسایه جدت رسول خدا(ص) باشی و در دارالسلام برای تو خانهای قرار دهد که مجاور اهل خود باشی، و در بهشت عدن برای تو هزار شهر بنا فرماید و با تو از قبر نامهای محشور شود سخنگو، که به راستی و حق سخن گوید و اعلام دارد که بر صاحب من هیچ ترس و بیم و لغزش و عذابی نیست ... و آنگاه حضرت امام حسین(ع) عهد کرد که دعا را با همین شرایط پذیرا شود. سپس امیرالمومنین(ع) تاکید کرد: چون شهادت تو نزدیک شود این دعا را جز به خاندان و شیعیان و دوستان خود تعلیم مکن، که اگر چنین نکنی و به هر کسی بیاموزی همه نوع حاجت ـ حتی حوایج ناروا ـ به وسیله آن میخواهد و بر آورده شود.[۷]
زمان قرائت
مستحب است دعای عشرات، صبح یا شب خوانده شود. بهترین اوقات قرائت این دعا بعد از عصر روز جمعه است.[۸]
مضامین
دعای عشرات با تنزیه، حمد، اقرار به وحدانیت و بزرگی خدا و ذکر حوقله شروع میشود. با تنزیه خداوند به عبارتهای مختلف ادامه مییابد. سپس بر رسولان الهی درود میفرستد و حمد و سپاس نثار خداوندی میکند که پروردگار جهانیان است و بار دیگر خداوند تنزیه میشود.
در فراز بعد نعمت، خیر، برکت و عافیت خداوند یاد میشود و بر پیامبر(ص) و خاندان او درود فرستاده و از خدا درخواست میکند تا «نعمت و خیر و برکات و سلامتی را بر من، با نجات از آتش دوزخ تمام کن» و از خداوند میخواهد تا «شکرگزاری و سلامتی و فضل و کرامت خود را همواره تا زمانی که زنده هستم روزیام فرما.»
در فراز دیگر دعاکننده به وحدانیت خدا، نبوت حضرت محمد(ص) و معاد اقرار میکند. به حقانیت امامت علی(ع) و اولاد آن حضرت شهادت میدهد و میگوید: «بار الها! این شهادت را نزد خود برای من ثبت کن، تا آن را در روز قیامت بر زبانم جاری کنی درحالی که از من خشنود باشی، همانا تو بر آنچه میخواهی توانایی»
در ادامه، خداوند را با عبارات مختلفی حمد، و شکر میگوید مثل؛ «و تو را سپاس به میزان وزن آبهای دریا، و تو را سپاس به شماره برگ درختان، و تو را سپاس به عدد آنچه روی زمین است، و تو را سپاس به تعداد آنچه کتابت برشمرده و تو را سپاس به عدد آنچه دانشت آن را فراگرفته، و تو را سپاس به شماره آدمیان و پریان و حشرات و پرندگان و چهارپایان و درندگان.» و در پایان جملاتی آمده است که ده بار باید گفته شود و این جملات دلالت بر وحدانیت، زنده بودن و قدرت خداوند دارد.
متن عربی و ترجمه دعای عشرات
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
نام خدا كه رحمتش بسیار و مهربانى اش همیشگى است
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ سُبْحَانَ اللَّهِ آنَاءَ اللَّیْلِ وَ أَطْرَافَ النَّهَارِ سُبْحَانَ اللَّهِ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصَالِ سُبْحَانَ اللَّهِ بِالْعَشِیِّ وَ الْإِبْكَارِ سُبْحَانَ اللَّهِ حِینَ تُمْسُونَ وَ حِینَ تُصْبِحُونَ وَ لَهُ الْحَمْدُ فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ عَشِیّا وَ حِینَ تُظْهِرُونَ یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَ كَذَلِكَ تُخْرَجُونَ سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا یَصِفُونَ ،
منزّه است خدا و ستایش خاص خداست،و معبودى جز خدا نیست،و او از هر وصفى برتر،و جنبش و نیرویى نیست جز به مدد خداى والاى بزرگ، پاك و منزّه است خدا شب هنگام و به گاه روز،پاك و منزّه است خدا صبحگاهان و به گاه عصر،پاك و منزّه است خدا در شامگاه و بامداد،پاك و منزّه است خدا آنگاه كه به شب درآیید و گاهى كه به صبح برآیید،ستایش براى اوست در آسمانها و زمین،و شب هنگام و گاهى كه ظهر مى كنید،هم او كه زنده را از مرده بیرون مى آورد،و مرده را از زنده خارج مى سازد، و به زمین پس از مرگش زندگى مى بخشد،و به همینگونه شما هم از قبرها بیرون آورده مى شوید،منزّه است پروردگارت پروردگار عزّت،از آنچه او را بدان وصف مى كنند
وَ سَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ سُبْحَانَ ذِی الْمُلْكِ وَ الْمَلَكُوتِ سُبْحَانَ ذِی الْعِزَّةِ وَ الْجَبَرُوتِ سُبْحَانَ ذِی الْكِبْرِیَاءِ وَ الْعَظَمَةِ الْمَلِكِ الْحَقِّ الْمُهَیْمِنِ [الْمُبِینِ] الْقُدُّوسِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمَلِكِ الْحَیِّ الَّذِی لا یَمُوتُ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمَلِكِ الْحَیِّ الْقُدُّوسِ سُبْحَانَ الْقَائِمِ الدَّائِمِ سُبْحَانَ الدَّائِمِ الْقَائِمِ سُبْحَانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ سُبْحَانَ رَبِّیَ الْأَعْلَى سُبْحَانَ الْحَیِّ الْقَیُّومِ سُبْحَانَ الْعَلِیِّ الْأَعْلَى سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ ،
كنند و سلام بر رسولان و سپاس خداى را پروردگار جهانیان،منزّه است صاحب فرمانروایى و ملكوت منزّه است صاحب عزّت و اقتدار،منزّه است دارنده بزرگمنشى و عظمت،همان فرمانرواى بر حق سیطره دار، داراى نهایت پاكى،منزّه است خداى فرمانرواى زنده اى كه هرگز نمى میرد،منزّه است خداى فرمانرواى زنده،داراى نهایت پاكى،منزّه است پاینده پایدار،منزّه است پایدار پاینده،منزّه است پروردگار بزرگم،منزّه است پروردگار برترم، منزّه است آن زنده به خود پاینده،منزّه است آن بلند مرتبه برتر،منزّه است او و بلندمرتبه است از هر زشتى و عیب،پاك و پاكیزه است،
رَبُّنَا وَ رَبُّ الْمَلائِكَةِ وَ الرُّوحِ سُبْحَانَ الدَّائِمِ غَیْرِ الْغَافِلِ سُبْحَانَ الْعَالِمِ بِغَیْرِ تَعْلِیمٍ سُبْحَانَ خَالِقِ مَا یُرَى وَ مَا لا یُرَى سُبْحَانَ الَّذِی یُدْرِكُ الْأَبْصَارَ وَ لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصَارُ وَ هُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ اللَّهُمَّ إِنِّی أَصْبَحْتُ مِنْكَ فِی نِعْمَةٍ وَ خَیْرٍ وَ بَرَكَةٍ وَ عَافِیَةٍ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَتْمِمْ عَلَیَّ نِعْمَتَكَ وَ خَیْرَكَ وَ بَرَكَاتِكَ وَ عَافِیَتَكَ بِنَجَاةٍ مِنَ النَّارِ وَ ارْزُقْنِی شُكْرَكَ وَ عَافِیَتَكَ وَ فَضْلَكَ وَ كَرَامَتَكَ أَبَدا مَا أَبْقَیْتَنِی اللَّهُمَّ بِنُورِكَ اهْتَدَیْتُ وَ بِفَضْلِكَ اسْتَغْنَیْتُ وَ بِنِعْمَتِكَ أَصْبَحْتُ وَ أَمْسَیْتُ،
پروردگار ما و پروردگار فرشتگان و روح،منزّه است آن پاینده بى غفلت،منزّه است آن داناى ناآموخته،منزّه است آن آفریننده دیدنیها و نادیدنیها،منزّه است آنكه دیده ها را دریابد و دیده ها او را در نیابند و اوست لطیف آگاه،خدایا،در حالى صبح كردم كه از جانب تو بودم در نعمت و خیر و بركت و سلامتى كامل،پس درود فرست بر محمّد و خاندانش و نعمت و خیر و بركات و سلامتى را بر من با نجات از آتش دوزخ تمام كن،شكرگذارى و سلامتى و فضل و كرامتت را همواره تا گاهى كه زنده هستم روزى ام فرما،خدایا!به نورت هدایت یافتم و به احسانت بى نیاز گشته و به نعمتت صبح و شام كردم،
اللَّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِیدا وَ أُشْهِدُ مَلائِكَتَكَ وَ أَنْبِیَاءَكَ وَ رُسُلَكَ وَ حَمَلَةَ عَرْشِكَ وَ سُكَّانَ سَمَاوَاتِكَ وَ أَرْضِكَ [أَرَضِیكَ] وَ جَمِیعَ خَلْقِكَ بِأَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ وَحْدَكَ لا شَرِیكَ لَكَ وَ أَنَّ مُحَمَّدا صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ وَ أَنَّكَ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ تُحْیِی وَ تُمِیتُ وَ تُمِیتُ وَ تُحْیِی وَ أَشْهَدُ أَنَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ وَ أَنَّ النَّارَ حَقٌّ وَ [أَنَ] النُّشُورَ حَقٌّ وَ السَّاعَةَ آتِیَةٌ لا رَیْبَ فِیهَا،
خدایا!تو را گواه مى گیرم و گواهى تو مرا بس است،و و گواه مى گیرم همه فرشتگان و پیامبران و رسولان و حاملان عرش و ساكنان آسمانها و زمین و همه آفریده هایت را بر اینكه همانا تویى خدا،معبودى جز تو نیست،یگانه و بى شریكى و اینكه محمّد (درود خدا بر او و خاندانش)بنده و فرستاده تو است و اینكه تو بر هرچیز توانایى،زنده مى كنى و مى میرانى و مى میرانى و زنده مى سازى و گواهى مى دهم كه بهشت و دوزخ و برانگیخته شدن مردگان حق است و قیامت آمدنى است كه تردیدى در آن نیست
وَ أَنَّ اللَّهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ وَ أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ حَقّا حَقّا وَ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِهِ هُمُ الْأَئِمَّةُ الْهُدَاةُ الْمَهْدِیُّونَ غَیْرُ الضَّالِّینَ وَ لا الْمُضِلِّینَ وَ أَنَّهُمْ أَوْلِیَاؤُكَ الْمُصْطَفَوْنَ وَ حِزْبُكَ الْغَالِبُونَ وَ صَفْوَتُكَ وَ خِیَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ وَ نُجَبَاؤُكَ الَّذِینَ انْتَجَبْتَهُمْ لِدِینِكَ وَ اخْتَصَصْتَهُمْ مِنْ خَلْقِكَ وَ اصْطَفَیْتَهُمْ عَلَى عِبَادِكَ وَ جَعَلْتَهُمْ حُجَّةً عَلَى الْعَالَمِینَ،
و اینكه خدا مردگان را برخواهد انگیخت و شهادت مى دهم كه على بن ابى طالب امیر مؤمنان بر حق بر حق است و پیشوایان از فرزندانش امامان هدایتگر و رهیافته اند،نه گمراهند و نه گمراه كننده و اینكه آنان اولیاء برگزیده تو،و حزب پیروز تو،و بندگان خالص تو بهترین انتخابشدگان از میان مخلوقات تواند و بهترین برگزیده شدگانى هستند كه براى بیان دینت برگزیدى و از میان بندگانت خاص خود ساختى و ایشان را بر بندگانت برگزیدى و بر جهانیان حجّت قرار دادى،
صَلَوَاتُكَ عَلَیْهِمْ وَ السَّلامُ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ اللَّهُمَّ اكْتُبْ لِی هَذِهِ الشَّهَادَةَ عِنْدَكَ حَتَّى تُلَقِّنَنِیهَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ أَنْتَ عَنِّی رَاضٍ إِنَّكَ عَلَى مَا تَشَاءُ قَدِیرٌ اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ حَمْدا یَصْعَدُ أَوَّلُهُ وَ لا یَنْفَدُ آخِرُهُ اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ حَمْدا تَضَعُ لَكَ السَّمَاءُ كَنَفَیْهَا [كَتِفَیْهَا] وَ تُسَبِّحُ لَكَ الْأَرْضُ وَ مَنْ عَلَیْهَا اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ حَمْدا سَرْمَدا أَبَدا لا انْقِطَاعَ لَهُ وَ لا نَفَادَ وَ لَكَ یَنْبَغِی وَ إِلَیْكَ یَنْتَهِی فِیَّ وَ عَلَیَّ وَ لَدَیَّ وَ مَعِی وَ قَبْلِی وَ بَعْدِی وَ أَمَامِی وَ فَوْقِی وَ تَحْتِی وَ إِذَا مِتُّ وَ بَقِیتُ فَرْدا وَحِیدا ثُمَّ فَنِیتُ ،
درود و سلام و رحمت و بركاتت بر آنان باد،بار الها! این شهادت را نزد خود براى من ثبت كن،تا آن را در روز قیامت بر زبانم جارى كنى درحالى كه از من خشنود باشى،همانا تو بر آنچه مى خواهى توانایى.خدایا!تو را سپاس سپاسى كه آغازش بالا رود و انجامش پایان نگیرد،خدایا! تو را سپاس، سپاسى كه آسمان براى تو بر دوش كشد و زمین و هركه بر آن است تو را آنچنان تسبیح كند. خدایا! تو را سپاس،سپاسى همواره و همیشگى كه گسست و پایانى برایش نباشد و تنها سزاوار تو باشد و به تو بیانجامد، سپاسى كه نمایان شود در دلم و بر تنم و نزد من و با من و پیش از من و پس از من و پیش رویم و بالاى سرم و زیر پایم و آنگاه كه مرگم فرا رسد و یگانه و تنها مانم سپس فانى شوم
وَ لَكَ الْحَمْدُ إِذَا نُشِرْتُ وَ بُعِثْتُ یَا مَوْلایَ اللَّهُمَّ وَ لَكَ الْحَمْدُ وَ لَكَ الشُّكْرُ بِجَمِیعِ مَحَامِدِكَ كُلِّهَا عَلَى جَمِیعِ نَعْمَائِكَ كُلِّهَا حَتَّى یَنْتَهِیَ الْحَمْدُ إِلَى مَا تُحِبُّ رَبَّنَا وَ تَرْضَى اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى كُلِّ أَكْلَةٍ وَ شَرْبَةٍ وَ بَطْشَةٍ وَ قَبْضَةٍ وَ بَسْطَةٍ وَ فِی كُلِّ مَوْضِعِ شَعْرَةٍ اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ حَمْدا خَالِدا مَعَ خُلُودِكَ وَ لَكَ الْحَمْدُ حَمْدا لا مُنْتَهَى لَهُ دُونَ عِلْمِكَ وَ لَكَ الْحَمْدُ حَمْدا لا أَمَدَ لَهُ دُونَ مَشِیَّتِكَ وَ لَكَ الْحَمْدُ حَمْدا لا أَجْرَ لِقَائِلِهِ إِلا رِضَاكَ وَ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى حِلْمِكَ بَعْدَ عِلْمِكَ،
و تو را سپاس گاهى كه زنده و برانگیخته شوم،اى سرور من،خدایا!و تو را ستایش و سپاس براى همه صفات پسندیده ات و بر همه نعمتهایت،سپاسى بلند و بى پایان،كه آن را اى پروردگار ما پسندیده دارى و از آن خشنود شوى، خدایا!تو را سپاس بر هر خوردن و نوشیدن و هر دست یافتن و هر بست و گشودن،و در برابر هر تار مو كه به ما دادى،خدایا!تو را سپاس سپاسى پاینده به پایندگى ات و تو را سپاس سپاسى كه نهایت آن را جز دانشت نداند و تو را سپاس سپاسى كه پایان آن را جز مشیتّت نخواهد و تو را سپاس سپاسى كه جز خشنودى تو مزدى براى گوینده اش نیست و تو را سپاس بر بردباری ات پس از آنكه دانستى
وَ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى عَفْوِكَ بَعْدَ قُدْرَتِكَ وَ لَكَ الْحَمْدُ بَاعِثَ الْحَمْدِ وَ لَكَ الْحَمْدُ وَارِثَ الْحَمْدِ وَ لَكَ الْحَمْدُ بَدِیعَ الْحَمْدِ وَ لَكَ الْحَمْدُ مُنْتَهَى الْحَمْدِ وَ لَكَ الْحَمْدُ مُبْتَدِعَ الْحَمْدِ وَ لَكَ الْحَمْدُ مُشْتَرِیَ الْحَمْدِ وَ لَكَ الْحَمْدُ وَلِیَّ الْحَمْدِ وَ لَكَ الْحَمْدُ قَدِیمَ الْحَمْدِ وَ لَكَ الْحَمْدُ صَادِقَ الْوَعْدِ وَفِیَّ الْعَهْدِ عَزِیزَ الْجُنْدِ قَائِمَ الْمَجْدِ وَ لَكَ الْحَمْدُ رَفِیعَ الدَّرَجَاتِ مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ مُنْزِلَ [مُنَزِّلَ] الْآیَاتِ مِنْ فَوْقِ سَبْعِ سَمَاوَاتٍ ،
و تو را سپاس بر گذشتت،پس از آنكه بر عذاب توانا بودى و تو را سپاس اى سرچشمه سپاس و تو را سپاس اى به ارث برنده سپاس و تو را سپاس اى آفریننده سپاس و تو را سپاس اى نهایت سپاس و تو را سپاس اى پدیدآورنده سپاس و تو را سپاس اى خریدار سپاس، و تو را سپاس اى صاحب سپاس، و تو را سپاس اى دیرینه سپاس و تو را سپاس اى راست وعده،اى وفادار به عهد اى سپاه توانا،اى مجد و عظمتت پایدار و تو را سپاس اى بلند پایه ،اى پاسخگوى خواسته ها،اى فرود آورنده آیات از بالاى هفت آسمان،
عَظِیمَ الْبَرَكَاتِ مُخْرِجَ النُّورِ مِنَ الظُّلُمَاتِ وَ مُخْرِجَ مَنْ فِی الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ مُبَدِّلَ السَّیِّئَاتِ حَسَنَاتٍ وَ جَاعِلَ الْحَسَنَاتِ دَرَجَاتٍ اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ غَافِرَ الذَّنْبِ وَ قَابِلَ التَّوْبِ شَدِیدَ الْعِقَابِ ذَا الطَّوْلِ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ إِلَیْكَ الْمَصِیرُ اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ فِی اللَّیْلِ إِذَا یَغْشَى وَ لَكَ الْحَمْدُ فِی النَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى وَ لَكَ الْحَمْدُ فِی الْآخِرَةِ وَ الْأُولَى وَ لَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ كُلِّ نَجْمٍ وَ مَلَكٍ فِی السَّمَاءِ وَ لَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ الثَّرَى وَ الْحَصَى وَ النَّوَى وَ لَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ مَا فِی جَوِّ السَّمَاءِ وَ لَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ مَا فِی جَوْفِ الْأَرْضِ،
اى داراى بركات بزرگ،اى درآورنده نور از دل تاریكی ها و اى بیرون آورنده آنانكه در تاریكی هایند به سوى نور،اى دگرگون كننده گناهان به نیكیها،و بالا برنده حسنات در مراتب بهشت، خدیا!تو را سپاس اى آمرزنده گناه و اى پذیراى توبه و اى عذابت سخت و اى صاحب عطاى بى حدّ،معبودى جز تو نیست.بازگشت همه به سوى تو است.خدیا!تو را سپاس در شب گاهى كه روز را مى پوشاند،و تو را سپاس در روز آنگاه كه آشكار مى گردد و تو را سپاس در آخرت و دنیا،و تو را سپاس به تعداد همه ستاره ها و همه فرشتگان آسمانى و تو را سپاس به شماره ذرات خاك و ریگ و دانه ها و تو را سپاس به عدد آنچه در میان آسمان است و تو را سپاس به عدد آنچه در درون زمین است
وَ لَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ أَوْزَانِ مِیَاهِ الْبِحَارِ وَ لَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ أَوْرَاقِ الْأَشْجَارِ وَ لَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ مَا عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ وَ لَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ مَا أَحْصَى كِتَابُكَ وَ لَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ مَا أَحَاطَ بِهِ عِلْمُكَ وَ لَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ وَ الْهَوَامِّ وَ الطَّیْرِ وَ الْبَهَائِمِ وَ السِّبَاعِ حَمْدا كَثِیرا طَیِّبا مُبَارَكا فِیهِ كَمَا تُحِبُّ رَبَّنَا وَ تَرْضَى وَ كَمَا یَنْبَغِی لِكَرَمِ وَجْهِكَ وَ عِزِّ جَلالِكَ
و تو را سپاس به میزان وزن آبهاى دریا،و تو را سپاس به شماره برگ درختان و تو را سپاس به عدد آنچه روى زمین است،و تو را سپاس به تعداد آنچه كتابت برشمرده و تو را سپاس به عدد آنچه دانشت آن را فراگرفته،و تو را سپاس به شماره آدمیان و پریان و حشرات و پرندگان و چهارپایان و درندگان،سپاسى فراوان و سپاسى پاك كه در آن بركت باشد آنچنانكه پذیرى،اى پروردگار ما و خشنود گردى،و آنچنانكه سزاوار بزرگوارى ذات و بزرگى جلال تواست.
پس ده مرتبه مى گویى
لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ وَ هُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ
معبودى جز خدا نیست،یگانه و بى شریك است، فرمانروایى و ستایش تنها از آن اوست و اوست،لطیف و آگاه.
و نیز ده مرتبه می گویی
لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ یُمِیتُ وَ یُحْیِی وَ هُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
معبودى جز خدا نیست،یگانه و بى شریك است،فرمانروایى و ستایش از آن اوست،زنده مى كند،و مى میراند، مى میراند و زنده مى كند و او خود زنده اى است كه هرگز نمى میرد، نیكى به دست اوست و او بر هر چیزى تواناست.
و ده مرتبه
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ
آمرزش مى جویم از خدایى كه معبودى جز او نیست،زنده و به خود پاینده است، و تنها به سوى او باز مى گردم
و ده مرتبه
یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ
اى خدا اى خدا
و ده مرتبه
یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ
اى بخشنده اى بخشنده
و ده مرتبه
یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ
اى مهربان اى مهربان
و ده مرتبه
یَا بَدِیعَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ
اى پدید آورنده آسمانها و زمین
و ده مرتبه
یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكْرَامِ
اى صاحب جلال و بزرگوارى
و ده مرتبه
یَا حَنَّانُ یَا مَنَّانُ
اى مهرورز و صاحب منت
و ده مرتبه
یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ
اى زنده اى پاینده
و ده مرتبه
یَا حَیُّ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ
اى زنده اى كه شایسته پرستشى جز تو نیست
و ده مرتبه
یَا اللَّهُ یَا لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ
اى خدا،اى كه شایسته پرستشى جز تو نیست.
و ده مرتبه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خدا كه رحمتش بسیار و مهربانى اش همیشگى است.
و ده مرتبه
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست
و ده مرتبه
اللَّهُمَّ افْعَلْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ
خدایا!با من آن كن كه شایسته تو است
و ده مرتبه
آمِینَ آمِینَ
اجابت فرما اجابت فرما
و ده مرتبه سوره توحید.پس می گویی
اللَّهُمَّ اصْنَعْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لا تَصْنَعْ بِی مَا أَنَا أَهْلُهُ فَإِنَّكَ أَهْلُ التَّقْوَى وَ أَهْلُ الْمَغْفِرَةِ وَ أَنَا أَهْلُ الذُّنُوبِ وَ الْخَطَایَا فَارْحَمْنِی یَا مَوْلایَ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ
خدایا!با من آن كن كه شایسته تو است،نه آنكه سزاوار من است چه همانا تو شایسته پروا و آمرزشى و من درخور گناهان و خطاهایم،پس به من رحم كن.اى مولاى من كه تو مهربانترین مهربانانى
و ده مرتبه:
لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ تَوَكَّلْتُ عَلَى الْحَیِّ الَّذِی لا یَمُوتُ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَدا وَ لَمْ یَكُنْ لَهُ شَرِیكٌ فِی الْمُلْكِ وَ لَمْ یَكُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ كَبِّرْهُ تَكْبِیرا
جنبش و نیرویى نیست جز برآمده از سوى خدا،توكل نمودم بر زنده پاینده اى كه نمى میرد، و ستایش خداى را كه فرزندى نگرفته و در فرمانروایى شریكى برایش نبوده و از خوارى و ناتوانى سرپرستى نداشته است و بى اندازه بزرگش شمار.
پانویس
جمال الاسبوع، ص۴۵۳ ـ ۴۶۴
مجلسی، بحارالانوار، ج ۸۷، ص۷۳
مجلسی، بحار، ج ۹۲، ص۴۰۸
کفعمی، بلدالامین، ص۴۶ ـ ۴۲، کفعمی معتقد است که دعای عشرات با شش روایت مختلف وارد شده است ر.ک: پاورقی بلدالامین، ص۴۲
مصباح، ۱۳۲ ـ ۱۲۶
قمی، مفاتیح الجنان، ۱۲۷ـ۱۲۱
ر.ک:صدر حاج سید جوادی، ج ۷، ص۵۳۰؛ ابن طاووس، جمال الاسبوع، ص۴۵۶ـ۴۵۳
شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ص۷۷ ـ ۷۶
منابع
ابن طاووس، علی بن موسی، جمال الاسبوع بکمال المشروع، دارالرضی، قم، ۱۳۳۰ق.
قمی، عباس، مفاتیح الجنان، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجاء، ۱۳۶۹ش.
کفعمی، ابراهیم بن علی، البلدالامین و الدّرع الحصین، بیروت : چاپ علاءالدین اعلمی، ۱۴۱۸ق، ۱۹۹۷م.
کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح، بیروت، چاپ علاءالدین اعلمی، ۱۴۱۴ق، ۱۹۹۴م.
صدر سید جوادی، احمد، دائره المعارف تشیع، تهران، جلد ۷، نشر شهید سعید محبی، ۱۳۸۰ش.
مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحارالانوار، داراحیاءالتراث العربی، ۱۴۰۳ق.
کلیدواژه ها:
آثار استاد