روش­های اعتقادی مبارزه با غم

روش­های اعتقادی مبارزه با غم

همه‌ی امور زندگی ما،‌ در نهایت به نفع ما خاتمه می‌یابند!

انسان­ها به واسطه‌ی سعی و تلاش­شان، قادرند دنیای آبادی را بسازند و هم آخرت سعادتمندی را. امّا در زندگی همه‌ی انسان­ها، یک سلسله عوامل وجود دارند که در حیطه‌ی سعی و تلاش آن­ها تعریف نمی‌شوند، بلکه از دایره اختیار انسانی خارج بوده و از بیرون بر او تحمیل می‌گردند. از سویی انسان­های بسیاری در پیرامون انسان زندگی می‌کنند که اختیار و اراده‌ی آن­ها در تقابلِ با اراده و اختیار او قرار گرفته و اموری را بر او تحمیل می‌کنند، که از محدوده‌ی اختیارش خارج می‌باشد. به عنوان مثال جنگی که از سوی دشمنان بر یک جامعه تحمیل می‌گردد، زندگی تک تک افراد آن جامعه را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد.

سهم "ما"، و سهم "انسان‌های پیرامون ما" و سهم "خداوند" در زندگی تک تک ما، سهمی مُشاعی است. به این معنا که اشتراک این سه سهم در سرنوشت و سعادت انسان حتمی است، امّا میزانِ سهم هرکدام مشخص و روشن نیست. هر انسان موظف است که در آن سلسله از اموراتی که در اختیار اراده ی او هستند، نهایتِ زحمت و تلاشش را هزینه نماید تا به سرانجام خیر دست پیدا کند.

امّا در آن دسته از اموراتی که از سوی دیگران به انسان وارد می‌شود؛ دو حالت زیر ممکن است اتفاق بیفتد؛ حالت اول حوادث و اتفاقاتی است که به نفع ما، مطابق میل ما و هم‌سوی اراده ماست که زیباست و باید از آن­ها استفاده کنیم.

حالت دوم حوادث و جریاناتی است که مخالف میل ما بوده و دور از توقع، پیش‌بینی و اراده ما رخ می‌دهند. این دسته از امورات هم کفاره گناهان انسان بوده و هم بر درجات آخرتی او می‌افزایند. البته فراموش نکنیم که حتی مصائب و مشکلاتی که در اثر کوتاهی‌ها، بی احتیاطی ها و تنبلی‌های خودمان نیز رخ می‌دهند، به سبب رحمت بی‌نهایت پروردگار، موجبات آمرزش گناهان و شادی‌های آخرتی را فراهم می‌آورند. بنابراین هیچ سختی، مصیبت، غم و.... در زندگی انسان به وجود نمی‌آید، مگر آنکه به نفع او خاتمه می‌یابد.

پس هر انسان زیرکی، با نهایت تلاش، به سمت سعادت و شادی دنیا و آخرتش حرکت می‌کند، امّا از سختی‌ها و غمهایی که در مسیر حرکت او پیش می‌آیند نیز نمی‌هراسد، چرا که نتیجه نهائی‌اش را نیز به نفع خودش خاتمه یافته می‌بیند. از همین رو همیشه با آرامش و شادی زندگی می‌کند.

حتی معاصی نیز، در مسیر حرکت به سوی الله، قابل جبران‌اند. و انسان به راحتی می‌تواند با استفاده از رحم‌های قدرتمند (مکانی، زمانی و استاد) تمام عقب ماندن‌های خود را در این مسیر جبران نماید.

نگران نتیجه زحماتت نباش!

 نبی اکرم «صلّی الله علیه و آله» فرمودند: «لا یَکْثُرْ هَمُّکَ، مَا یُقَدَّرُ یَکُنْ، وَمَا تُرْزَقْ یَأْتِکَ؛ خودت را زیاد به زحمت مینداز،

آن­چه که برایت مقدّر شده، اتفاق می‌افتد، و آن­چه که روزی تو است، به تو خواهد رسید».

اضطراب­ها، حرص و جوش­ها و زحمات بیش از حدّ برای آینده از انواع حملات شیطان است، که در اصطلاح به آن "حمله از جلو" گفته می‌شود. این حملات، برای رشد و محکِ انسان در مسیر قرب به الله بسیار بسیار مؤثر و مفیدند، زیرا با شروع این حملات، مشخص می‌شود که انسان می‌تواند با داشتن الله و اهل بیت و اعتماد به حمایت‌های آنان، از پسِ این حملات برآید یا نه! اگر کسی بتواند.

در نظر اول: بین این روایت با آیة  «لَّیْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَی...؛ انسان جز با سعی و تلاش به جائی نمی‌رسد» تناقض و منافات دیده می‌شود. امّا حقیقتِ این دو در کنار هم، این نتیجه را می‌دهد که انسان باید تمام تلاشش را برای رسیدن به سعادت بکار بگیرد امّا به هیچ‌وجه برای نتیجه این تلاش نگران و مضطرب نباشد. چرا که اگر بر فرض مثال، زحمات او نیز به ثمر نرسد، باز هم کفاره گناهان او بوده و بر درجات آخرتی‌اش خواهد افزود.

نفس قدرتمند؛ محبوبِ خداوند است...

نبی اکرم «صلّی الله علیه و آله» می­فرمایند: «الْمُؤْمِنُ الْقَوِیُّ، خَیْرٌ وَأَحَبُّ إِلَی اللَّهِ مِنَ المُؤمن الضَعیف؛ مؤمن قوی، بهتر و محبوب‌تر است در نزد خداوند از مؤمن ضعیف».

طبق این روایت، مؤمنی که قدرت روحی بالاتری دارد، قطعاً به شباهت بالاتری به ربّ حقیقی خود (الله) پیدا کرده است، درنتیجه شبیه‌تر و نزدیک‌تر به الله شده است و اسماء بیشتری از خداوند در او تجلّی یافته است. پس در نگاه خداوند حتماً محبوب‌تر خواهد بود.

تلاش بیشتر همراه با استمداد از خداوند، به بهترین نتیجه می‌انجامد.

نبی اکرم «صلی الله علیه و آله» فرمودند:

«اِحرِص عَلی ما یَنفَعُکَ، وَاستَعِن بِاللّهِ وَلا تَعجَز، وإن أصابَکَ شَیءٌ فَلا تَقُل: لَو أنّی فَعَلتُ کانَ کَذا وکَذا...؛ حریص باش (بکوش) برای آن­چه که برایت مفید است. از خدا کمک بخواه و از خودت عجز نشان نده. اگر به مشکل رسیدی، نگو کاش فلان جور می‌شد و...

باید برای اموری که به نفع ماست، بسیار تلاش کنیم، یعنی در نهایت وُسعِ نفسمان، زحمت بکشیم، تا به بهترین نتیجه برسیم. قطعاً نتیجه‌ای که ما دریافت خواهیم کرد، کاملاً به میزان تلاش ما وابسته است. به عنوان مثال تلاش انسان در انتخابِ صحیح همسر، زندگی زیباتری را برای انسان رقم خواهد زد. و یا در مسیر جذب اسماء الهی، یک نفر با تلاش بیشتر، قادر است در زمان کمتری نتیجه‌ای بسیار ارزشمندتر از کسانی به‌دست آورد که سال‌ها با سطح تلاش کمتری در این مسیر حرکت نموده‌اند.

هرگونه تنبلی و بی‌حوصلگی در هر کدام از بخش‌های وجودی، انسان را از رسیدن به نتیجه مطلوب باز می‌دارد. امّا انسان به هیچ‌وجه نباید در صورت تلاش و زحمت، نگران و مضطربِ آینده ی تلاش هایش باشد، چراکه با اعتماد به پروردگار و

استمداد از او، نتیجه حاصله، هرچه که باشد، قطعاً به نفع او خاتمه خواهد یافت.

توکّل و اعتماد به الله، حتماً اضطراب و نگرانی آینده را از قلب انسان خواهد زدود. استفاده از اسباب و علل مادی، در صورتی به نتیجه مطلوب خواهند رسید که تمام قدرت آن­ها را از الله دیده و با اتّکا به خداوند، از آن­ها استفاده کنیم. ایمان حقیقی، آن است که انسان، به آن­چه که در نزد خداوند است، بیشتر از آن­چه که در دستان خودش است، اعتماد داشته باشد.

کسانی در عالم موفق‌ترند که ضمن بکار گرفتن نهایتِ تلاش­شان، "از خداوند استمداد می‌طلبند"، و با اتکاء به او شاد و آرامند.

دعا، همزمان با تلاش، قطعاً انسان را به موفقیتِ بیشتری می‌رساند. زیرا "دعا" کمک گرفتن از کانون قدرت است، و خداوند کریم و بخشنده..... ممکن نیست دستان دعاگو را خالی بازگرداند.

مطالب بیشتر:

پای درس استاد

مجموعه سخنرانی های استاد محمد شجاعی

مجموعه کتابهای استاد محمد شجاعی

والحمدلله رب العالمین