حقوق واجب در مقابل اهل مودت

عناوین مورد بحث در این جلسه:

* صراط راهی است که از درون جهنم می گذرد.

* شما یا وقف خدائی یا وقف جهنم.

* تنها هنری مورد قبول قرآن است که جلادهنده اسلام ناب محمدی باشد.

* اگر پولت را برای بهشتی شدن هزینه نکنی صرف مصارف جهنمی خواهد شد.

* اگر احساسات و عواطفت را به پای خدا،‌ اهل بیت و امام زمان (علیه السلام) نگذاری جائی دیگر تباه خواهد شد و به بدبختی و ذلت گرفتار خواهی شد.

* در معصیت دیگران نباید نقشی داشته باشیم بلکه در خوبی ها، همدیگر را یاری کنیم.

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه ۳80 «خانواده آسمانی » مورخ ۹۴/۰5/۰8 ، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

حقوق واجب انسان در مقابل اهل مودّتِ او ...

امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» می‌فرمایند:

«اذا نَبَتَ الْوُدُّ وَجَبَ التَّرافُدُ وَالتَّعاضُدُ؛ وقتی مودتی میان دو نفر می‌روید، کمک کردن و پشتیبانی از همدیگر بر آن‌ها واجب می‌شود».

«وُدّ»، در لغت به دوستی و محبتی اطلاق می‌شود که فداکاری برای طرف مقابل را به دنبال دارد؛ مثل رابطه‌ای که قرآن برای زوجین تعریف می‌کند، «وَجَعَلَ بَیْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً....» (سوره روم/آیه 21)

انسان‌ها باید درست مانند خداوند نسبت به تمام انسان‌ها، گیاهان، حیوانات و ... رحمتِ عام داشته باشند که چنین رحمتی از صفت رحمانیّه خداوند منشأ می‌گیرد. این رحمت خداوند، شامل همه مخلوقات می‌شود. بطوری که تمام موجودات، رزق خود را از خداوند دریافت کرده و از او برای اموراتشان نیرو و یاری می‌گیرند.

امّا رحیمیّت خداوند، که نوعی رحمتِ خاص اوست، مشمولِ مؤمنان است. مودّت، جلوه‌ای از صفت رحیمیّه خداوند است و مشمولِ گروه خاصی از انسان‌ها در زندگی‌ انسان می‌گردد. اگر میان دو نفر مودّت وجود داشته باشد، یعنی این دو نفر، حاضر به فداکاری برای یکدیگر باشند، رابطة خاصی میان آنان برقرار می‌گردد (مثل پدر، مادر، همسر، فرزند، دوستان خاص و ...) که رحیمیّت انسان بر طرفِ مقابل واجب می‌شود.

کمک کردن و پشتیبانی از اهل مودّت، بر انسان واجب است، به طوری‌که عدم رعایت آن‌ها، حقوق سنگینی را بر ذمّه انسان خواهد گذاشت.

البته باید مراقب باشیم که برای کمک و پشتیبانی از یکی از کسانی که در دایره اهل مودت ما حضور دارند، حقوقِ بقیه افرادِ این دایره را ضایع نکنیم. به عنوان مثال برای کمک به والدین از ادای حقوق همسر و فرزندان‌مان، غفلت نموده و خدای ناکرده حقوق آنان را که بر ما واجب است ضایع نماییم.

فراموش نکنیم که کمک و پشتیبانی از اهل مودت‌مان، تنها در دو صورت بر ما واجب است:

1- اگر قادر به انجام آن هستیم.

2- اگر استطاعت انجام آن را داریم.

بنابراین اگر قدرت و استطاعت انجام کمکی خاص و یا حمایتی ویژه از اهل مودتمان را نداریم، این حق از ما ساقط می‌شود.

توجه داشته باشیم که به هیچ عنوان نباید منتظر کمک خواستن آن‌ها بمانیم، بلکه به محض اینکه احساس کردیم، آنان به کمک و پشتیبانی ما نیاز دارند، باید به سرعت در جهت رفع نیازها و مشکلاتشان گام برداریم.

چه کسانی از صراط به سلامت عبور خواهند کرد؟

در قیامت، همة ما باید از روی پُلی که از بطن جهنّم می‌گذرد عبور کنیم. پهنای این پُل و مقدار خنکای آن، به سلامت و وسعت قلب ما بستگی دارد. کسانی که به تنگ‌نظری، حسادت، بخل، تجاوز و تجسس در امور دیگران، لجبازی، پرخاشگری، غیبت، تهمت، حق‌الناس‌های گوناگون و منیّت و خودخواهی و ... مبتلا هستند، قطعاً نمی‌توانند به راحتی و سلامتی از این پُل باریک و تنگ عبور کنند.

تنها کسانی به سلامت از این صِراط عبور خواهند کرد، که با قلب سالم و وسیع به برزخ متولد شده باشند.

تفاوت عظیمی میان دو انسان با قلب‌های سالم و بیمار وجود دارد. کسانی که در دنیا به راحتی و با آغوش باز تسلیم اوامر الله بوده و سریعاً به سمت سلامتِ قلب پیش رفته‌اند، به سرعت از این پُل عبور کرده و قدم در بهشتِ خداوند خواهند نهاد.

امّا آنان که برای تن دادن به هر حکمی از احکام الهی و یا پذیرش هر اعتقادی، سال‌ها مردّد و گرفتار بوده‌اند، حتماً بر این پُل نیز گرفتاری و معطلی خواهند داشت و در بطن جهنُم خواهند ماند. روایات متعددی بیشترین فریاد اهل جهنُم را از امروز و فردا کردن‌های انسان می‌دانند. کسانی که می‌دانند، عملی، خُلقی، اعتقادی حرام است و در باطن خود حجم عظیمی از آتش را ذخیره کرده است، امّا به سرعت دست از آن برنمی‌دارند و گاه سال‌ها در چنگال آن عمل و یا خلقِ جهنمی دست و پا می‌زنند. همین گیر کردن‌ها و دست و پا زدن‌ها، گرفتاری و دست پا زدنِ در جهنم را در هنگام رد شدن از پُل صراط به دنبال دارد.

آنان که نمی‌توانند دست از حبّ مال برداشته و آن را برای آخرت‌شان پیش بفرستند، قطعاً در فقر آخرت دست خالی خواهند ماند.

انسان زیرک کسی است، که از تمام استعدادها و ثروت‌های زندگی‌اش، در جهت آخرت‌سازی و رد شدن از صراط استفاده می‌کند. او نه تنها زیرکانه از خود در جهت دور ماندن از آتش جهنم و رد شدن از پل صراط مراقبت می‌کند، بلکه بسیار زیرکانه و هوشیارانه از اهل مودّت خود نیز در این جهت مراقبت می‌نماید.

او انتخاب کرده است که زندگی‌اش برای رسیدن به بهشت هزینه کند. باید برای این انتخاب خود مقاومت کرده، و هزینه کنیم. تا جایی‌که می‌توانیم از پرداختن به هزینه‌های غیرضروری کاسته و از استعدادها و ثروت‌هایمان برای وسعت نفس و سلامت آن استفاده کنیم.

کسی که در متن دنیا، به دنبال رد شدن از جهنم است، در برزخ نیز به آسانی از جهنم عبور کرده و به سلامت به بهشت خواهد رسید ان شاءالله.

«والحمدلله رب العالمین»