انسان شناسی جلسه 17

آیه 133 سوره مبارکه آل عمران؛ «سارعوا الی مغفره من ربکم و جنه عرضها السموات والارض أعدّت للمتقین»؛ برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان از یکدیگر سبقت بگیرید و همچنین برای رسیدن به بهشتی که اندازه آن به اندازه همه آسمان‌ها و زمین است که برای پرهیزکاران مهیا شده است.
آیه 21 سوره مبارکه حدید؛ «سابقوا الی مغفره من ربکم و جنه عرضها کعرض السماء والارض أعدت للذین آمنوا بالله و رسله ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء والله ذوالفضل العظیم»؛ سبقت بگیرید بر یکدیگر برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان و بهشتی که اندازه آن همسان آسمان و زمین است. این بهشت آماده شده برای کسانی که ایمان به خدا و پیامبران خدا داشته باشند و این فضل خداوند است که به هرکس بخواهد عطا می‌کند و خداوند صاحب فضل عظیم است.
«جنت» که با جن هم ماده‌اش نزدیک است یعنی پوشیده؛ این بهشت از نظر نعمت بی‌نهایت پرنعمت‌تر، کامل‌تر و پیشرفته‌تر و زیباتر از زمین است و درخت‌هایش به قدری سر به فلک کشیده و با عظمت است که کاملاً آن‌جا را می‌پوشاند. بهشتی است که جزای انسان‌ها نیست جزای یک نفر است یعنی تو می‌توانی از همه آن استفاده کنی و این خیلی تکان دهنده است.
قرآن می‌فرماید؛ «إنا زینا السماء الدنیا بزینه الکواکب بمصابیح»؛ هرچه شما ستاره می‌بینید در آسمان دنیاست، در آسمان اول است و هنوز بشر به انتهای آن نرسیده و آسمان اول در مقابل آسمان دوم مثل یک حلقه است در آسمان اول.
«إنما الحیاه الدنیا لهو و لعب»؛ رابطه دنیا با آخرت مثل رابطه رحم مادر با دنیاست. ما الآن در رحم دنیا که رحم دوم ماست قرار داریم. در دل این دنیا یک رحمی وجود دارد که دنیا یک چیزی از خودش را خارج از رحم به رحم می‌فرستد و بعد از 9 ماه به‌صورت یک بچه کامل متناسب با دنیا آن را برمی‌گرداند. دنیا همراه رحم و محیط بر آن است. عین همین رابطه را آخرت با دنیا دارد. در دل آخرت یک دنیاست به‌عنوان رحم. این‌قدر کوچک است که خداوند می‌فرماید: یک باریچه است نسبت به آخرت.
نبی اکرم9فرمودند: «إن مع الدنیا آخره و الاخره محیطه بالدنیا»؛ حقیقت این است که همراه دنیا آخرت است و آخرت محیط بر دنیاست.
آخرت از خودش آن نفخه الهی را به رحم دنیا فرستاده و حالا در این رحم بعد از مدتی جنین خودش را که ما هستیم یعنی روح سالم انسان را باید تحویل بگیرد، برمی‌گردد. بنابراین یک رفتن به دنیا هست یک بازگشتن، یک رفتن به رحم و یک بازگشتن.
امام علی7فرمودند: خدایا نعمت‌های تو در دنیا چه‌قدر با عظمت است و چه‌قدر این دنیا نسبت به آخرت کوچک است.
این‌قدر نعمت‌های خدا عظیم است که فرمودند: «و إن تعدوا نعمت الله لا تحصوها»
«کل شیء من الدنیا سماءه اعظم من عیانه و کل شیء من الآخره عیانه اعظم من سماءه»؛ هرچه در دنیا بگویی وقتی می‌شنوی خیلی بزرگ‌تر از آن چیزی است که می‌بینی در حالیکه هرچیزی در آخرت دیدنش بالاتر از شنیدنش است.
«تسمع بالمؤیدی خیر من إن تری»؛ همیشه دنیا در شنیدن قشنگ است و در دیدن وقتی می‌روی آن‌طور نیست که فکر می‌کنی. درواقع یک ظاهر فریبنده با هزار دردسر و گرفتاری است.
«فلا تعلم نفس ما اخفی لهم من قره اعین»؛ هیچ‌کس نمی‌داند چه چشم روشنی‌هایی برایش مخفی شده است.
شهید دستغیب;فرمودند؛ شماها باید بروید ببینید، گفتنی نیست باید رفت و دید. نه این‌که نیست بلکه همان‌طور که دنیا نسبت به رحم مخفی است و فاصله‌ای بین رحم و دنیا نیست آخرت و دنیا هم همین‌طور هستند و اگر تعلق ما از ماده کم شود برزخ دیدنی می‌شود و شهودها شروع می‌شود.
این‌قدر عظمت دارد که خداوند می‌فرماید: به مغز هیچ بشری خطور نمی‌کند که آن‌جا چه خبر است. چنانچه در حدیث قدسی آمده است؛ «اعددت لعبادی الصالحین مالا عین رأت ما و لا اذن سمعت و لا خطر الی قلب بشر»؛ برای بندگان صالحم چیزهایی را مهیا کرده‌ام که هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده و به قلب هیچ بشری خطور نمی‌کند.
آن‌جا همه چیز وجود دارد حتی دوره‌ها و کلاس‌های مختلف، چون بشر می‌خواهد سیر حرکتش را به سمت مطلق ادامه دهد و اسماء الهی را یک به یک در خودش تجلی دهد. این نفس از خدا آمده و می‌خواهد شبیه خدا شود.
«فیها ما تشتهی الانفس و تلذ الأعین»؛ هرچه که بخواهی و از هرچه که لذت می‌بری هست، تکرار هم در آن نیست.
امام علی7فرمودند: «فیک انطوی العالم الاکبر»؛ در تو یک عالم هست. این بدن تو هم عالم بزرگی است.
بدن یک کپسول بسته است که وقتی بازش کنند فقط سلسله اعصابش پنج دور دور کره زمین می‌چرخد و ماکتش یک ساختمان 16 طبقه می‌شود. نفس هم یک کپسول بسته است وقتی آن را باز کنند، 50 هزار سال محاسبه‌اش طول می‌کشد. «کان مقداره خمسین الف سنه»؛ آن هم به وقت ما.
سوره بقره آیه 221؛ «والله یدعوا الی الجنه و المغفره و بإذنه و یبین آیاته للناس و لعلهم یتذکرون»؛ دارد نشانه‌های خود را بیان می‌کند که شما متذکر شوید و روی این‌ها فکر کنید و ساده رد نشوید.
ما را به کجا دعوت می‌کنند و ما چه‌قدر به خودمان کوچک نگاه می‌کنیم و چه‌قدر کوچک فکر می‌کنیم. این نفس چیست و چه‌قدر انسان عظمت دارد که یک چنین بهشتی به اندازه آسمان‌ها و زمین برایش لازم است.
سوره یونس آیه 25؛ «والله یدعوا الی دار السلام و یهدی من یشاء الی صراط مستقیم»؛ خداوند شما را به سلامتی دعوت می‌کند.
نفس من در موقعیتی قرار دارد که با مقولاتی مثل حرکت، سرعت، سبقت و هدف سازگاری دارد و به تبع آن با کُندی حرکت، توقف و عقب‌گرد سروکار دارد. یعنی یک موجود کاملاً اهل سیرورت و حرکتی.
ما الآن روی صراط هستیم «لأقعدن لهم صراطک المستقیم»؛ و با صراط سروکار داریم.
به جای استفاده محض از مغز در علم و مفاهیم ذهنی، یک کم هم‌دل را حرکت بده وگرنه عقب‌گرد می‌کند و متوقف می‌شود.
فرمود: «من ساوی یوماً فهو مغبون»؛ اگر کسی دو روزش مساوی باشد باخته است. و فرمود: هرکس دیروزش بهتر از امروزش باشد «فهو ملعون» یعنی دور شده است.
آن‌چه ما به آن امر و دعوت شده‌ایم؛ 1 ـ ما نباید عقب‌گرد داشته باشیم وگرنه ملعونیم و دور می‌شویم. 2 ـ توقف هم نداشته باشیم. 3 ـ اهل حرکت باشیم. 4 ـ این حرکت باید همراه سرعت باشد. 5 ـ باید از بقیه هم سبقت بگیریم.
ما تا خودشناسی نداشته باشیم اصلاً این آیات مفهوم نیست. برای همین هم حضرت فرمودند: ممکن است کسی 60 سال نماز می‌خوانده و یک رکعتش هم قبول نباشد. چون اصلاً حرکت نکرده و با نماز بالا نیامده و سر جای خودش است.
پیامبر9فرمودند: «لم یزدد من الله الا بُعداً»؛ شما با نماز بعضی وقت‌ها از خدا دورتر می‌شوید.
من باید بدانم چه کسی هستم که خداوند دارد مرا به یک چنین مقامی که تازه غایت هم نیست دعوت می‌کند.
«حاسبوا قبل ان تحاسبوا»؛ ببین آیا حرکتت را به سمت بهشت شروع کرده‌ای؟ حرکت به سمت بهشت یعنی باید روز به روز به دارایی‌ها و حجم شادی و آرامش تواضافه شود در غیر این صورت حتماً حرکت نمی‌کنید و درجا می‌زنید یا عقبگرد دارید. پس آن حرکت حقیقی که دارایی حقیقی می‌آورد حقیقتاً باید انبساط بیاورد.
قرآن می‌فرماید: «الذین یؤمنون بالله و الیوم الآخر و عمل صالحاً فلا خوف علیهم و لا هم یحزنون»؛ کسانی که ایمان داشته باشند به خدا و روز قیامت و اهل عمل صالح باشند دائماً اضطراب‌ها و غم‌هایشان کم می‌شود و انبساطشان بیشتر می‌شود.
فرمود: «عُرس المؤمن»؛ وفات عروسی مؤمن است.
علامت دیگر درست حرکت کردن این است که هروقت اسم مردن و وفات می‌آید یاد تولد و ملاقات‌های شیرین بعد از وفات می‌افتی. عروسی مؤمن است و در دلت اشتیاق می‌آید و از آن نمی‌ترسی. وقتی روح مثل نظام طبیعی ما درست حرکت کند مثل بدن قوی‌تر، منبسط‌تر و آماده‌تر برای حرکت‌های بالاتر می‌شود.