معرفت لیالی قدر

آنچه پیش رو دارید گزیده ای از سخنان استاد محمد شجاعی در شبکه تلویزیونی «برنامه شما» با موضوع «لیالی قدر» است. باشد تا با شناخت معارف اسلامی بر بصیرت ما بیافزاید و چراغ فروزان راه قرب ما قرار گیرد.

شب قدر یعنی...

قدر یعنی اندازه و شب قدر یعنی شب اندازه. تمام جلوه های خدای تبارک و تعالی ریاضی است. یعنی همه اشیاء دارای اندازه و حد هستند. چنانکه قرآن کریم می فرماید: «إنَّا كُلَّ شَیْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ؛ ما هر چیز را به اندازه آفریده ایم» (سوره قمر/آیه 49) و این ویژگی بارز ساختار ریاضی عالم طبیعت است. حتی دین ما هم دینی کاملا ریاضی است. مثل رساله که احکام آن همراه عدد است و ساختار نفس انسان هم ویژژی را دارد. و اساساً‌ سیر نزول عالم از حق تعالی تا ماده مشمول این ساختار ریاضی هستند. مثل عالم ملکوت و جبروت و دنیا که با عدد خاصی فرود آمدند.

قرآن اشاره می کند «وَإِن مِّن شَیْءٍ إِلاَّ عِندَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلاَّ بِقَدَرٍ مَّعْلُومٍ؛ هیچ چیز از اشیا عالم نیست مگر اینکه خزانه آن دست ماست». (سوره حجر/آیه21)

پس وقتی که سخن از شب قدر می شود؛ یعنی شب تقدیرات و اندازه های نظام خلقت اعم از جمادات، گیاهان، حیوان و انسان در این شب ها تنظیم می شود و تنظیم این تقدیرات نزد حساب دار خداوند تبارک و تعالی است.

یعنی تمام اتفاقاتی که قرار است در سال برای موجودات عالم نظیر جمادات، گیاهان، طبیعت، ستارگان و عوالم انسان ها رخ دهد همه به دست یک نفر نوشته می شود که آن وجود مقدس آقا امام زمان (علیه السلام) است.

قرآن کریم می‌فرماید: «...وَكُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْنَاهُ فِی إِمَامٍ مُّبِینٍ؛ و هر چیزى را در كارنامه‏اى روشن برشمرده‏ایم». (سوره یس/آیه12) یعنی همه محاسبات عالم به دست یک نفر صورت می‌ گیرد و آن امام است که محور جذب همه خیرات از حق تعالی و محور رزق همه موجودات است. لذا در شب قدر، نزول ملائکه و الرّوح به امام زمان (علیه‌السلام) است و امضای قدرها هم بدست ایشان صورت می‌ گیرد.

ارزش شب‌های قدر

شب قدر همیشه در طول تاریخ زندگی انسان ها وجود داشته است؛ چون همیشه امام بوده و تقدیرات انسانی هم وجود داشته و فرشتگان و روح به نزد «امام مبین» نازل می شوند.

یکی از مباحث مهم، مسئله زمان است. زمان ها از نظر ساختار ریاضی با هم  برابرند اما از نظر نوع تاثیرگذاری متفاوتند. خداوند ساختار دنیا را به گونه ای قرار داده که زمان عالم دنیا نسبت به آخرت از جایگاه ویژه ای برخوردار است. چرا که زمان های دنیا منجر به شکل گیری ابدیت مان می شود و این یکی از رازهای زمان است که می توانند چنین تاثیری را داشته باشد.

انسان در دنیا ماهیت رحمی دارد. مثل جنین که اگر نتواند اندام زایی کامل داشته باشند در دنیا نمی تواند حتی به اندازه یک بند انگشت آن را بسازد؛ در آخرت هم همین طور است و این نشان دهنده قدرت رحم است.

بنابراین ارزش شب قدر از اینجا معلوم می شود که دنیا چون قدرت رحمی بالایی دارد پس در این رحم، شب قدر هر چند یک شب است اما به اندازه هزار شب می تواند تاثیرگذار باشد و معادل سال ها قیمت و ارزش پیدا می کند.

مهمترین عمل شب قدر

مهمترین و کلیدی موضوع شب های قدر، بخشش انسان از گناهان است؛ یعنی "مغفرت" که باید خودمان را مشمول مغفرت الهی کنیم. و یکی از راه های که می توان مشمول مغفرت خدا قرا گرفت، دور کردن کینه از دیگران از دل خودمان است. کسی که عرضه ندارد دیگران را ببخشد به فرموده قرآن هرگز مشمول مغفرت خدا قرار نمی گیرد.

لذا پاک کردن دل از کدورتها و کینه ها خیلی مهم است و کسی نمی توان وارد شب های قدر شود مگر اینکه دلش را پاک کند و اهل مغفرت باشد. و این مهمترین عمل شب قدر است.