شناخت انواع حقوق انسانی

عناوین مورد بحث در این جلسه:

* اولین حق، در مباحث عرفانی و اخلاقی، حق بدن است.

* بدن، دارای شخصیت است که در قیامت نسبت به نوع رفتاری که با آن داشته اید، ممکن است هم تشکر و هم گله مندی کند.

* اگر به بدن آسیب برسانیم؛ بخش خیال، وهم، عقل و فوق عقل مان آسیب می بیند.

* حق پدر و مادر، همسر و فرزند هزاران برابر بالاتر از حق دیگران است.

* خانواده سالم و رشد یافته، خانواده ­ی است که همه اعضای آن کتاب خوان و اهل مطالعه باشند.

* اگر کلمات زیبا و احسن استفاده نشود، شیطان از آن برای برهم زدن روابط استفاده می کند.

* یکی از نشانه های خذلان، سبک شمردن طرف مقابل است؛ یعنی توجه نداشته باشی که او، بنده خداست.

* گناهان کبیره را می توان با کمک و یاری رساندن به نیازمند و غمزده ی جبران و پاک کرد.

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه ۳۶6 «خانواده آسمانی » مورخ ۹۴/۰2/31 ، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

ضرورت توجه به حقوق اعضاء خانواده آسمانی

مسائلی که مربوط به ارتباطات بین انسان‌هاست، بخش اعظمی از سؤال‌های قیامت است.

نبی اکرم (صلی‌الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «ما مِن رَجُلَینِ یَصطَحِبانِ إلاّ وَاللّه ُ مُسائِلٌ كُلَّ واحِدٍ مِنهُما عَنِ الآخَرِ ؛ كَیفَ كانَ صُحبَتُهُ إیّاهُ؛ هیچ دو نفری باهم دوستی نمی‌کنند مگر این‌که خداوند تبارک و تعالی حتماً در مورد کیفیت رابطه‌شان از آن‌ها سؤال خواهد کرد».

گناهان و آسیب‌ها در سه بخش برای انسان ایجاد می‌شود؛

 1 ـ گناهانی که انسان در مورد خودش انجام می‌دهد. 2 ـ گناهانی که درمورد خداوند مرتکب می‌شود. 3 ـ گناهانی که در مورد خلق خدا انجام می‌دهد. خلق هم شامل انسان‌ها، گیاهان و حیوانات می‌شود.

انسان در مورد خودش، بدن و روحش که همان کودک عزیز روان و نفخه‌ای است که از غیب به او رسیده، حقوقی به عهده دارد. چون بدن دارای شخصیت است که این شخصیت از شما در مورد رفتاری که با او داشتید ممکن است گله کند، یا تشکر کند.

حتی در مورد شب بیداری هم گفته شده در سه مورد جایز است؛ 1 ـ عبادت خداوند 2 ـ یادگیری علم 3 ـ بودن با همسر (تا حدّی).

بدن مثل یک کودک است که باید به نیازهایی که دارد توجه کنیم و آن نیازها را برطرف نماییم. در درمان، تغذیه و ورزش کوتاهی نکنیم.

مقام معظم رهبری می‌فرمایند؛ «ورزش واجب است»؛ یعنی مثل نماز خواندن است. در مباحث اخلاق و عرفانی افرادی که می‌خواهند رشد کنند خداوند اولین حقی که بر عهده آن‌ها نهاده، حق بدن است. اگر نتوانید بدن را خوب مدیریت کنید در بخش‌های خیال، واهمه، عقل و فوق عقل آسیب می‌بینید.

کسی که حق بدن را ادا نمی‌کند، حق بقیه بخش‌ها را ضایع می‌کند. چون در یک بدن سالم برداشت‌های خیالی، عقلی و فوق عقلی رشد می‌کند. به‌واسطه‌ی لقمه حرام خیالات و تصمیماتی سراغ انسان می‌آید و‌ عقاید فاسدی انسان را در برمی‌گیرد که همه‌ی این‌ها نتیجه آن خیانتی است که انسان در کیفیت غذا خوردن و دریافت‌های بدنی با خودش کرده است.

خداوند حق مردم را مقدم بر حق خودش می‌داند و اگر کسی قرار شد کاری برای توبه و آمادگی و انتقال به حیات جاودانه‌اش انجام دهد، اول باید به حق‌الناس رسیدگی کند و بعد سراغ حق الله برود.

اگر کسی طلبکار است باید نمازش را به تأخیر بیاندازد و حق او را بپردازد بعد به عبادت خدا مشغول شود. همین‌طور در مورد همسر و فرزند.

در فرمایش دیگری از نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) آمده که فرمودند: «یُغفَرُ للشَّهیدِ كُلُّ ذَنبٍ إلاّ الدَّینَ؛ همه گناهان شهید با ریخته شدن اولین قطره خونش آمرزیده می‌شود، مگر حق الناس».

بنابراین با تکیه بر روابط گرمی که با خدا دارید نباید باعث شود که حق مردم را ضایع کنید.

امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمودند: «إذا آخَیتَ فَأَكرِم حَقَّ الإِخاءِ؛ اگر با کسی دوستی برقرار کردی، حق برادری را اکرام کن» یعنی به حق طرف مقابلت احترام بگذار.

اگر کسی بتواند نیاز کسی را برطرف کند ولی نکند، این شخص حتّی اگر به بهشت هم برود هر روز سهمیه نیش مار دارد.

امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در توصیه به فرزندش محمد بن حنفیه می‌فرماید: «پسرم ضایع نکن، ضایع نکن حقی را که بین تو و برادرت هست، با تکیه بر رفاقت‌ها و صمیمیت‌ها».

در قواعد دوستی چینش وجود دارد. در ارتباطاتت، پدر و مادر در اولویت قرار دارند یعنی مادرت حقش بیشتر از پدر است. بین خواهر و برادر باید اول به حق خواهرت احترام بگذاری.

خیلی وقت‌ها انفاق‌های ما بی‌جاست. اول باید دید «اقرب» چه کسی است؟ چون­ هزینه‌هایی که می‌کنیم امام زمان (علیه‌السلام) و دین ما بیشتر به این هزینه نیاز دارند.

مقام معظم رهبری فرمودند: «صدقه فرهنگی داشته باشید و انفاق‌هایتان را برای کارهای معنوی و فرهنگی هزینه کنید.»

معصوم فرمودند: «یتیم کسی نیست که پدر و مادر دنیایی‌اش را از دست داده باشد، یتیم کسی است که از خانواده آسمانی‌اش دور افتاده است».

آن‌چه که باعث شده است مردم امام زمانشان را نشناسند، کمبود فکر است. نزدیک‌ترین کسی که از پدر و مادر زمینی ما مهم‌تر است امام زمان (علیه‌السلام) است. و کسی که در رابطه‌اش با امام زمان «علیه‌السلام» به مقبولیت نرسیده است، در قیامت باید جواب بدهد.

خانواده و رعایت حقوق اعضاء

در نفقه، عشق‌ورزی و محبت، مرد باید حق خانواده‌اش را رعایت کند و ثروت معنوی خانه‌اش را زیاد کند.

پیامبر (صلی‌الله علیه و آله و سلم) فرمودند؛ «لَا یلقى الله سُبْحَانَهُ أحد بذنب أعظم من جَهَالَة أَهله؛ هیچ‌کس خدا را به گناهی بزرگ‌تر از خانواده و فرزندانش ملاقات نمی‌کند».

خانواده بالغ و رشد یافته، خانواده‌ای است که همه‌ی اعضائش ثروت‌های علمی و مطالعاتی دارد.

چرا دخترها نباید از درون خانواده غنای عاطفی پیدا کنند و با کسانی طرح دوستی بریزند که مثل گرگ‌هایی هستند که محبتشان از روی طمع است.

اگر زن یا شوهر به‌خاطر خدماتی که می‌دهند، بر هم منت بگذارند، اجرشان را ضایع کرده‌اند. شما قبل از این‌که زنِ شوهرت باشی، بنده‌ی خدا هستی. وظایف خود را انجام بده. قدردان بود یا نبود خداوند خریدار خدمات توست و اجرت را می‌دهد.

پیامبر (صلی‌الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «تجمل لِأَخِیكَ»؛ حق برادر دینی‌ات این است که وقتی پیش او هستی مرتب و منظم و خوشبو ظاهر شوی. یک شیعه باید مرتب‌ترین و آراسته‌ترین افراد جمع باشد.

هدیه دادن کار بسیار پسندیده‌ای است. سعی کنید چیزی را که همسرتان دوست دارد برایش هدیه بخرید و به میل همسرتان لباس بخرید.

شوخی‌ها و کلماتی است که اصلاً نباید در خانه به‌کار ببرید.

چنانچه قرآن کریم می‌فرماید: «وَ قُلْ لِعِبادی یَقُولُوا الَّتی‏ هِیَ أَحْسَنُ؛ به همه بندگانم اعلام کن وقتی باهم حرف می‌زنید بهترین و زیباترین کلمات را استفاده کنید». (سوره اسراء/آیه 53)

عزیزان و خانواده ما به یک سلسله شنیدن‌ها از طرف ما احتیاج دارند. ممکن است با استفاده از یک سری کلمات روح یک نفر را تخریب کنید.

یکی از بدترین جاهای جهنم مربوط به کسانی است که همسرانشان را معطل نگه می‌دارند. نگذارید نیازهایشان را به زبان بیاورند. قبل از این‌که عنوان کنند، نیازهایشان را تأمین کنید.

حضرت علی (علیه‌السلام)؛ «الْبُخْلُ جَامِعٌ لِمَساوِی العُیوبِ....؛ بخل جامع همه‌ی بدی‌هاست».

در فرمایش دیگری، ایشان فرمودند: «مِنْ دَلائِلِ الخِذْلانِ الاِسْتِهانَةُ بِحُقُوقِ الإخوانِ؛ یکی از دلایل بدبختی انسان این است که انسان طرف مقابلش را سبک بشمارد و حقوقش را ادا نکند.

قواعد برخورد با بندگان خدا؛

1 ـ «هو أنت»؛ او خود تو هستی به اندازه خودت مهم و قیمتی است.

 2 ـ «هو رسول الله»؛ او فرستاده خداست.

 3 ـ «هو الله»؛ تو با یک آدم روبه‌رو نیستی با خود «الله» روبه‌رو هستی.

هر احترامی که بگذاری، درواقع به خدا حرمت گذاشتی و هر بی‌احترامی یعنی بی‌حرمتی به خدا.

در روایت داریم کفاره گناهان کبیره این است که انسان به یکی از بندگان خدا که کمک نیاز دارد کمک کند یا دل غم‌زده‌ای را شاد کند.

اولیاء خدا فرمودند: وقتی می‌خواهی به همسرت توجه کنی، به او از نظر شخصیتی اصلاً نگاه نکن، به همسرت به چشم فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها) نگاه کن و به عشق امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) به شوهرت خدمت کن. وقتی وارد محشر می‌شوی با لبخند امیرالمؤمنین مواجه خواهی شد و خود حضرت به خاطر خدماتی که به عشق حضرت انجام دادی از شما تشکر می‌کند.

وقتی خداوند این خدمات را از ما دریافت می‌کند ما احتیاج نداریم کسی قدر ما را بداند یا نداند.