مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
غربی ها بسیار به آزادی های خود می بالند و در این راستا بر طبل آزادی بیان خود می کویند. آنها یکی از شاخصه های دموکراسی خود را وجود آزادی بیان می دانند؛ ادعایی که با همه موارد نقض آن در جوامع خود هنوز بر آن اصرار می ورزند در مورد اخیر شاهد بودیم که شارلی ابدو در حرکت وقیحانه به ساحت مقدس پیامبر اهانت کرد اما مسئولان غربی به جای انتقاد و برخورد با این رسانه با پز آزادی بیان از این حرکت ناشایست دفاع کردند این در حالی است که این روزنامه در گذشته بابت تمسخر پسر سارکوزی رئیس جمهور وقت فرانسه مورد توبیخ قرار گرفت و یا بارها دیده ایم که کارکنان فلسطین حق پوشش خبری مناسب و یا دفاع از مردم فلسطین را نداشتند و کار آنها به اخراج رسیده و صدها نمونه دیگر که می توان آنها را ذکر کرد اما گویا آزادی بیان تنها با چهارچوب غربی مطلوب آنها است!
این در حالی است که آنها همواره ایران را به نداشتن آزادی بیان متهم کرده اند در حالی که جمهوری اسلامی مبتنی بر اندیشه اسلامی در امر آزادی بیان مترقی تر از نظام های غربی می باشد.
به همین دلیل برای شناخت زوایای ژرف تر و مقایسه مسئله آزادی در اسلام و غرب به سراغ کتاب "مساله آزادی در اسلام و غرب" به قلم دکتر علی منتظری رفته ایم.
.این کتاب که توسط رئیس سابق جهاد دانشگاهی به رشته تحریر در آمده، درباره آزادی بیان به طور عام و آرای بیان در دانشگاهها به طور خاص تدوین شده است. در مورد آزادی نظرات گوناگونی وجود دارد. عدهای به آزادی مطلق افراد و گروهی به محدودیت مطلق و گروه سوم که اسلام هم در آن سف قرار دارد، آزادی مشروط را شرط اساسی زندگی و رشد انسان میشناسند.
آزادی مطروح در اسلام، دارای دامنهای وسیع و شرایطی متعدد است که شامل آزادی در جسم و جان و عاطفه و افکار است. آزادی از اسارت هوی و هوس، خودخواهی، تملق و اسارت مادی و آزادی از نفس امّاره است. طرح مساله آزادی در دین و اثبات آن، به ویژه با خصلت کلی دین که نوعی الزام و تقیّه و تکلیف را برای پیروان خود به ارمغان میآورد اندکی دشوار و نیازمند توضیح است.
«مساله آزادی در اسلام و غرب» یک اثر پژوهشی است. این کتاب 7 فصل اصلی دارد که عناوین آنها به ترتیب عبارت است از:
کلیاتی در باب آزادی، بررسی سیر مفهومی و نظری آزادی و آزادی بیان در غرب، بررسی سیر مفهومی و نظری آزادی و آزادی بیان در آرای متفکرین اسلامی، تعریف آزادی با توجه به رویکردهای انسانمحور و خدامحور، تاریخچه آزادی بیان در ایران و مبانی حقوقی آن، بررسی شرایط واقعی آزادی بیان در دانشگاهها، جمعبندی و نتیجهگیری نهایی.
در قسمتی از این کتاب میخوانیم:
در مقابل این دیدگاه در غرب، دیدگاه ژانژاک روسو قرار دارد که برخلاف هابز که انسان را گرگ انسان و طبیعت او را درندهخویی معرفی مینمود، ماهیت انسان را وحشی پاکنهاد میداند، ولی نهایتا او نیز به مقید بودن آزادی انسانها اذعان مینماید. اگر هابز وجود جامعه را ضروری دانسته، روسو مواجه شدن با کمبودها را در تامین نیازها عاملی برای درگیری انسانها معرفی کرده و از این روی آزادی انسانها را مقید و قراردادهای اجتماعی را به مثابه قید و بند آزادی پیش میکشد. (همان) آنچه مسلم است هیچ یک از متفکران غربی آزادی را به صورت مطلق نمیبیند. در غرب از زمان ارسطو بحث آزادی مطرح بوده است لیکن پس از هابز بیشتر مورد اعتنا واقع شد. جان لاک، فردریش هگل و جان استوارت میل از جمله نظرپردازانی بودند که درون سنت فکری موج اول مدرنیته نظریهپردازی نمودهاند... این کتاب با 250 صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت 6 هزار و 600 تومان منتشر شده است.
کتاب «مساله آزادی در اسلام و غرب» نوشته دکتر علی منتظری توسط پژوهشکده فرهنگ و دین پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی در 250 صفحه، منتشر شده است.
کلیدواژه ها:
آثار استاد