به تو می‌دهم، اگر دعا کنی

بحث‌مان دربارۀ عوامل برکت است. چند نمونه از عوامل معنوی عرض شد. امروز بحث دعا را داریم. دعا یعنی درخواست. انسان از وجود کریم مطلق یعنی خداوند تبارک و تعالی درخواست می‌کند. روح خدا در همۀ ما جریان دارد و وجود این روح خدا اسباب و اسماء و کمالات الهی را ایجاد می‌کند. یکی از آن ها، همین کرامت و مهربانی و رحمت و رأفت است. خدا وقتی خودش را معرفی می‌کند، از بین هزاران اسم، دو اسم را بیشتر برای خودش انتخاب کرده که ما دائم تکرار می‌کنیم «بسم‌الله الرحمن الرحیم». دین اسلام و ارتباط با خدا و جلوه‌های خدا همه براساس رحمت هستند. آفرینش براساس ظهور رحمانیت است: «الرَّحْمَنُ *عَلَّمَ الْقُرْآنَ * خَلَقَ الْإِنْسَانَ[1]= رحمن* قرآن را یاد داد* انسان را آفرید». رحمانیت منشأ خلقت است. بنابراین، ما با وجودی روبرو هستیم که بی‌نهایت مهربان و رئوف و رحیم است.

حالا شما وقتی که از کسی درخواستی می‌کنید، جواب می‌دهد. آیا خود خدا این کار را نکند؟! خدا شایسته‌تر است به بخشش. از این رو، انسان برای طول عمر خود و دیگران خوب است که دعا کند. نه فقط برای طول عمر، در همه چیز خوب است که انسان دعا کند. در حدیث قدسی خداوند به حضرت موسی (علیه‌السّلام) فرمود: نمک غذایت را هم از من بخواه یا علف گوسفندت را هم از من بخواه. ما با یک کریم مطلق روبرو هستیم که محدودیت ندارد.

شما 60 سال گناه ببر نزد خدا. خدا می‌بخشد و می‌گوید: نه تنها می‌بخشم، بلکه به جایش برایت عبادت هم می‌نویسم. «یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ[2]= پس خدا گناهان آن‌ها را بدل به حسنات گرداند». خدا گناهانشان را به حسنه تبدیل می‌کند. ما با چنین کریمی روبرو هستیم. اگر نمی‌توانیم، به خاطر بی‌عرضه‌گی، ضد یقین و شُل و وِل بودن خودمان است. انسان وقتی که با کریم روبروست، باید عرضه داشته باشد و از او درخواست کند.

شما نگاه کنید به حرم امام رضا (علیه‌السّلام)، چه افرادی می‌آیند یا خود ما چقدر عمر را خراب کردیم در جامعه کبیره می‌خوانیم: «بِمُوَالاَتِكُمْ عَلَّمَنَا اللَّهُ مَعَالِمَ دِینِنَا وَ أَصْلَحَ مَا كَانَ فَسَدَ مِنْ دُنْیَانَا» خدا با موالات شما معارف را به ما یاد داده و هر چه در زندگی ما فساد بوده خدا به عشق شما درستش می‌کند.

عشق، اکسیر اعظم است. محبت اکسیر اعظم است. با عشق خداوند گناهان 60 سال را به عبادت تبدیل می‌کند. پس طول عمر و شفا خواستن یک کار خیلی عادی است. آدم باید این حقیقت را باور بکند. برای خود و دیگران درخواست طول عمر و سلامتی و شفا بکند.

برای جذب خیر و برکت، دعا کنیم

دعا یکی از ابزارهای خیر و برکت است. هم مادی و هم معنوی و در همه خیرات و برکات اعم از جمادی، گیاهی، حیوانی، عقلی و فوق عقلی. با باور پیش امام رضا (علیه السلام) بروید و درخواست کنید. با شک و تردید فایده‌ای ندارد.

اگر کسی باور کرد که بچۀ امام رضاست، بلد است که با پدرش چطوری حرف بزند. آنها قدرت دارند که به صورت مستقیم حاجت بدهند، نه اینکه فقط برای ما دعا کنند. امام می‌تواند همه چیز را بدهد. خدا به آنها تفویض کرده. ائمه خودشان می‌توانند تصمیم بگیرند این کار را بکنند.

امام رضا (علیه السلام) فرمود: دعا سلاح انبیاست. از سلاح انبیاء استفاده کنید. در قرآن انبیاء با دعا چه کار می‌کردند؟ موسی (علیه السلام) وقتی که به دریای نیل رسید، عظمت آب را دید، از طرفی هم فرعون داشت از پشت سر می‌رسید که اصحاب موسی می‌گویند: «إِنَّا لَمُدْرَكُونَ[3]= اینک به دست فرعونیان خواهیم افتاد» و ما الان دیگر دستگیر می‌شویم. موسی فرمود: «كَلاَّ إِنَّ مَعِی رَبِّی سَیَهْدِینِ[4]= هرگز چنین نیست، چون خدا با من است و مرا به یقین راهنمایی خواهد کرد». یک رب کنار من هست و او هدایتم می‌کند.

دعا، ثروت است. مثل بقیه ثروت ها. یک ثروت معنوی است. بعضی ها عرضه دارند و از این سلاح استفاده می‌کنند و بعضی ها نمی توانند. دعا یک عاملی است در کنار سایر عوامل. شغل، درآمد، توان، تلاش، زحمت، عرضه، برنامه‌ریزی باید باشد، دعا هم کنارش باشد.

دعا آنقدر مهم است که قرآن می‌فرماید: «قُلْ مَا یَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ[5]= بگو اگر دعاى شما نباشد، پروردگارم هیچ اعتنایى به شما نمى‌كند». اگر شما اهل دعا نباشید، خدا اصلاً به شما محل نمی‌گذارد. آدمی که اهل دعا نیست، یعنی می گوید من همه توانم از آن خودم است. این یک شرک دارد. درحالی‌که ما هیچ کدام توانی‌مان از آنِ خودمان نیست. وجودمان، استعدادمان، پولی که داریم، سلامتی، حیات و... هیچ چیزی برای خودمان نیست. «لا أملک لنفسی نفعاً و لاضراً». وقتی هیچ چیزی برای خودت نیست، پس چرا اینقدر پررو هستی و قیافه می‌گیری؟ چرا اینقدر متکبر هستی و دعا نمی‌کنی؟ چرا توسل و زیارت را مسخره می‌کنی؟ تو که هیچ چیزی از خودت نیست و همه برای خداست چرا اینقدر مغروری؟

امام صادق (علیه السّلام) چند تا دعا کرده اند. یکی اش این است: «اللّهُمَّ إنّی أسأَلُكَ.... طُولَ الْعُمُرِ و دَوامَ الْیُسرِ[6]= خدایا از تو طول عمر و طولانی بودن آسایش را می‌خواهم».

صله ارحام، صدقه و دعا موجب طول و برکت عمر انسان می‌شود. ما بندگان خدا هستیم. ما هم بچه‌های اهل بیت هستیم. ناخلف هم باشیم، دوست مان دارند و دعای مان را اجابت می‌کنند.

انسان باید دعای طول عمر را برای خودش و دیگران و خانواده‌اش بکند. شیطان وسوسه نکند که الان زنت می‌میرد، اگر بچه‌ام اینطوری بشود چه می‌شود؟ برو دعا کن. برو طول عمر و سلامتی را از خدا بگیر. به همین راحتی. پس دعا را از دست ندهیم. این یک سلاح بزرگ و یک وسیله فوق‌العاده مهم است که می‌توانیم برای همه عزیزان مان و خودمان و هر کس که دوستش داریم، از آن استفاده کنیم و برای آنها طول عمر و سلامتی بگیریم.

راز وسعت رزق و مرگ آسان از زبان نبی اکرم (صلی الله علیه و آله)

نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «مَن اُلهِمَ الصِّدقَ فى كَلامِهِ= هر کس به او الهام بشود که صدق در کلام داشته باشد». این یعنی کسی که در خانه و در محیط های دیگر و در ارتباط با دیگران. در خرید و فروش و در معامله در مغازه و در عهد و پیمان ها راست بگوید.

• «وَ الانصافَ مِن نَفسِهِ= با دیگران منصفانه رفتار کند».

انصاف یعنی اینکه هر چه برای خودت می‌خواهی، برای دیگران هم بخواهی. انصاف یعنی اینکه قاعده هو أنت را رعایت کنیم. سر سفره در غذا، مهمانی، معامله، تجارت و هر جای دیگر انصاف داشته باشیم. انصاف خیلی مهم است. یعنی حق به دیگران بدهیم و خودمان را جای دیگران بگذاریم. اینها فوق‌العاده مهم است. نباید خودشیفتگی و خودخواهی داشته باشیم.

«وَ بِرَّ والِدَیهِ= و نیکی به والدین». خدا به انسان شاه کلیدی داده به نام محبت و نیکی به والدین. نیکی به والدین همه شقاوت و بدبختی و نکبت ها را از زندگی انسان پاک می‌کند و همه خیرات را جلب می‌کند. حتی اگر پدر و مادر از دنیا رفتند، باز هم رابطۀ نیکی ما با آنها قطع نمی‌شود. اگر قطع شود، آنها می‌توانند در قبر هم ما را عاق کنند.

کمک به والدین و محبت و نیکی به والدین یک اسم اعظم است. باید به آنان نیکی کرد، حتی اگر کافر باشند. کافر نه اینکه دشمن خدا باشند. حالا اعتقاد ندارد، ولی پدر و مادر است. مقام پدر و مادری خاص است. کاری به دین و ایمان هم ندارد. همین که مادر است، همین که پدر است، عظمتی در درگاه الهی دارد. لذا وقتی کسی به پدر و مادر خودش هم کمک و نیکی کند، خداوند مشکلاتش را حل می‌کند و گره‌هایش را باز می‌کند.

• «وَ وَصلَ رَحِمِهِ= و صله رحم انجام بدهد». یعنی به فامیل ها و به اقوام سر بزند. صله یعنی ارتباط داشته باشد. رحم هم یعنی خویشان. اگر این کار را بکنیم، چه اتفاقی می‌افتد؟
• «اُنسِى‏ءَ لَهُ فى اَجَلُهُ= اجلش تأخیر می‌افتد». منظور این‌ است که اگر قرار بوده کسی در 40 یا 50 سالگی بمیرد، کسی که اهل صله رحم باشد، یک دفعه 90 سال عمر می‌کند. چون به پدر و مادرش می‌رسد، به رحمش می‌رسد، انصاف دارد، خوش اخلاق است، صداقت دارد.
• «وَ وُسِّعَ عَلَیهِ فى رِزقِهِ= رزقش زیاد می‌شود».
•  «وَ مُتِّعَ بِعَقلِهِ= می‌تواند از عقلش بهره‌برداری کند». عقل با هوش فرق دارد. آدم‌هایی داریم که باهوشند؛ یعنی درس می‌خوانند، دکتر و مهندس و عالِم می‌شوند. درجات علمی زیادی را طی می‌کنند و چندتا مدرک می‌گیرند، ولی آدم های عاقلی نیستند. نه شوهرهای خوبی هستند، نه زن های خوبی هستند، نه پدر و مادر خوبی هستند، نه فرزندان خوبی هستند، نه شهروند خوبی هستند، نه بنده خوبی برای خدا هستند، اما هوش شان هم زیاد است. هوش، کارآیی مغز است، ولی عقل فهمِ باید و نبایدهاست، فهم مصلحت هاست.
• «وَ لُـقِّنَ حُجَّتَهُ وَقتَ مُساءَلَتِهِ[7]= و حجتش تلقین می‌شود». یعنی آن موقع که از او سؤال قبر و قیامت می‌کنند، خوب می‌تواند جواب بدهد.

آدمی که این چند ویژگی که پیغمبر گفته را رعایت کند، یعنی «صدق در کلام، انصاف، محبت و خیر و نیکی به والدین، صله ارحام»، موجب می شود که هم در دنیا راحت باشد هم و از عقلش خوب استفاده ‌کند و آسیب ها، غصه‌ها، لغزش ها و حوادثش کم است. هم وقتی که از دنیا می‌رود، هنگام سؤال و جواب مأموران الهی، آن پاسخ لازم را به او تلقین می‌کنند و خوب جواب می‌دهد. ترس و اضطرابی ندارد.

خیر و برکت/طول عمر

پی نوشت:

[1] . سوره رحمن، آیات 3-1.

[2] . سوره فرقان، آیه70.

[3] . سوره شعراء، آیه 61.

[4] . همان، آیه 62.

[5] . سوره فرقان، آیه 77.

[6] . کلیات مفاتیح الجنان، دعاى وداع ماه مبارك رمضان.

[7] . محمدی ری شهری، خیرو برکت از نگاه قرآن و روایت، ج1، ص374.

قا/305