مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
گرایش قلبی و کمک به ظالمین و انتخاب سبک زندگی دشمن، سبب مىشود آتش جهنم دامان انسان را بگیرد.
بحث مان دربارۀ عوامل دخول در جهنم به موضوع گرایش به ظالمین رسید که این بحث فوقالعاده مهم و از مباحث روز است.
همّ دشمنان خدا و دین، دنیاداری است، که خیلیها به آن علاقه دارند و شیفته آن هستند. طبیعی است برای کسانی که پیرو حق، انبیاء و اهل بیت (علیهم السّلام) هستند، دنیا به راحتی به دست نمیآید. همانطور که نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند، ما همواره در تنگنا و سختی و ظلم و آوارگی هستیم تا اینکه قومی قیام کند و زمینه را برای سلطنت و ظهور مهدی فراهم کند. آل پیامبر (علیهم السلام) هم که به قول حضرت صادق (علیه السّلام) ما هم از آل نبی هستیم، تا زمان ظهور حضرت این مصائب و مشکلات برای مسلمین و شیعیان نوشته شده است. اینجاست که یک عده باید امتحان پس بدهند. چون در دست دشمن دنیایی را میبینند که بسیار تزیین شده است. اما باطنش چیز خوبی نیست. هر کس به سمت آن برود، نه خیر دنیا میبیند و نه خیر آخرت.
ممکن است کسی که ایمانش ضعیف است و گرایش به ظالمین و سبک زندگی دشمن دارد، در دلش بگوید ای کاش من هم مثل اینها بودم، ای کاش من هم جای اینها بودم. یا حسرت زندگی آنها را بخورد. این حسرت ها باعث می شود که یواش یواش در ذهن و دلش آمادگی برای گرایش پیدا کند. در طول تاریخ بوده اند هم از خواص و هم از عوام که به سمت دشمنان انسانیت و دشمنان خدا گرایش پیدا کرده اند. از نزدیکترین اصحاب پیغمبر و امیرالمؤمنین (علیه السّلام) بگیرید تا یاران ائمه این گونه بودند که به دشمن گرایش پیدا کردند و آخر هم آن سبک زندگی را پذیرفتند. از این رو، خداوند تبارک و تعالی برای اینکه بتواند بندگان صالح خودش را حفظ کند، یک باب مهمی را در قرآن باز کرده است.
امام صادق (علیه السّلام) در تفسیر آیه «وَ لا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ[1]= و به كسانى كه ستم كرده اند متمایل مشوید كه آتش [دوزخ] به شما مى رسد»، میفرماید: «هُوَ الرَّجُلُ یَأْتِی السُّلْطَانَ فَیُحِبُّ بَقَاءَهُ إِلَى أَنْ یُدْخِلَ یَدَهُ إِلَى كِیسِهِ فَیُعْطِیَهُ= او شخصى است كه نزد سلطانى مى رود و به مقدارى كه سلطان دستش را در كیسه اش مىكند تا به او عطایى بدهد، آرزومند زنده ماندنش است».
سلطان که میگوییم حتماً پادشاه نیست. گاهی شخص وزیر ظالمی است، استاندار ظالمی است، فرماندار ظالمی است، کدخدای ظالمی است، یک مدیر ظالمی است. فرق نمیکند. میگوید این طمع که میخواهد رئیس باشد، دوست دارد که این زنده باشد. چون فکر می کند این به ما میرسد. چنین کسی گرفتار آتش جهنم می شود.
چقدر آدم داشتیم حکومت ظالمین را دوست داشتند، حکومت قبلی را دوست داشتند، برای اینکه میگفتند نان ما در این کیسه است.
در مورد صفوان جمال همین بود. وی از شیعیان امام کاظم (علیه السّلام) بود. حضرت به او گفت: تو شترهایت را به هارون کرایه دادی؟ گفت: بله آقا. حضرت فرمود: چرا این کار را کردی؟ گفت: آقا من به راه ظلم ندادم. ایشان آمد از من یک تعدادی شتر کرایه کرد برای حج. حضرت فرمود: کرایهات را که نداده؟ گفت: نه. فرمود: تو الان دوست داری او برگردد بیاید و پولت را بدهد؟ گفت: بله. گفت: همین مقدار که دوست داری او زنده بماند و برگردد تا پول تو را بدهد، این همکاری با ظالم است.
جزای گرایش قلبی به سبک زندگی دشمنان خدا، سقوط انسان است
خدا با قلب انسان کار دارد. گاهی بعضی آدمها هستند که به ظالمین نمیرسند. اصلاً فرصت پیدا نمیکنند به سمت آنها بروند؛ اما تمایل شان به آنهاست و این کارشان را خراب میکند. خدا همین قلب را کار دارد. کسیه هست که تا حالا اصلاً خارج نرفته و با ظالمین ارتباطی نداشته، اصلاً سطح زندگیش این طوری نبوده که به آنها نزدیک بشود، ولی آنها را دوست دارد.
سبک زندگی آنها از خانهشان بگیر تا لباس پوشیدن شان بگیر، تا اسباب و اثاثیه زندگی شان، تا اتومبیلشان، تا فنجانی که در آن قهوه میخورند، تا آن لباسی که میپوشند، تا ادبیات و زبان شان، تا هر چیز دیگری که شما به آن فکر میکنید، او خوشش میآید جای آنها باشد. یعنی این تمایل ها را دارد. اینها همان است که نمیگذارد شخص به بهشت راه پیدا کند.
برای همین حضرت میفرماید: «فَیُحِبُّ بَقَاءَهُ» خدا با آن دل کار دارد. باید طوری شوی که در دلت نخواهی شبیه ظالم ها بشوی. بعضی ها آدم های خیلی خوبی هستند، ولی در دلشان یک طوری هستند که میخواهند از تمدن اسلام، شخصیت اسلامی، مرام اسلامی فاصله بگیرند. مثلا در اسمگذاری فرزندش، دوست ندارد واقعاً اسم اهل بیت را بگذارد.
قرآن با قلب کار دارد. وگرنه همسر فرعون، آسیه، از اولیای خداست، زندگی شاهانه دارد، لقمه فرعون را میخورد، ولی آن زن یک قلبی دارد که فقط جای خداست و می گوید: «رَبِّ ابْنِ لی عِنْدَكَ بَیْتاً فِی الْجَنَّةِ[2]= بار الها تو خانهای برای من نزد خود در بهشت بنا کن».
اصلاً خدا زنان را الگوی ایمان و کفر معرفی کرده است. «ضَرَبَ اللهُ مَثَلاً لِلَّذینَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ[3]= و باز خدا برای مؤمنان (آسیه) زن فرعون را مَثَل آورد». در نقطه مقابل هم میفرماید: «ضَرَبَ اللهُ مَثَلاً لِلَّذینَ كَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَ امْرَأَتَ لُوطٍ[4]= خدا برای کافران زن نوح و زن لوط را مثال آورد».
ما چقدر زنان پیغمبر داشته ایم و زنان ائمه بودند که آن درجه از کفر را داشتند، ولی همسر پیامبر بودن نجات شان نداد. از آن طرف زنان سلاطین و ظلمه را داشته ایم. سلاطینی که همسران شان آدم های خیلی برجسته و مؤمنی بودند. در تاریخ هم زیاد بوده اند.
اینها برای آن است که در روز قیامت کسی نگوید ما مجبور شدیم یک سفر خارجی بریم و در آنجا دیگر محیطش اینطوری بود، ما رفتیم یک کشور خارجی، ما رفتیم محل زندگیمان اینطوری بود و مجبور به گناه شدیم. خدا میگوید: «أَ لَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللهِ واسِعَةً فَتُهاجِرُوا[5]= آیا زمین خدا پهناور نبود که در آن هجرت کنید».
کسی نمیتواند بگوید دور و بریهای مان اینطوری بودند، مادرمان اینطوری بود، پدرمان اینطوری بود، ما مجبور به گناه بودیم. در روز قیامت خیلی از زنان همین ظلمه را جلوی شما میگذارند و میگویند ببینید این زن در کنار خبیثترین آدم روی زمین بوده، این دختر در کنار خبیثترین آدم روی زمین بوده، در خانه همان ظالم هم زندگی کرده، اما در آنجا رشد پیدا کرده و آلوده به گناه نشده است.
خضوع در برابر سلطان ستمگر، جزای آتش را به دنبال دارد
نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در فرمایشات گوناگونی به جزای همیاری و کمک به ظالم اشاره می کنند و میفرمایند:
این مال کسانی است که وکیل افراد ظالم میشوند، یا میخواهند شاهد ظلم باشند، یا در دستگاه ظالمی کار میکنند.
وکیلی که وکالت یک ظالمی را قبول بکند و برود شهادت بدهد، یا وکالت و دفاعش را هم قبول نکند، بلکه در دعوایی به او کمک بکند، چنین کسی اگر بمیرد، عزرائیل به او میگوید که بشارت باد بر تو و لعنت خدا و آتش جهنم.
امروزه یک عده در دادگستری ها هستند که آنجا ایستاده اند و میگویند پول به ما بدهید تا بیاییم شهادت بدهیم به نفع شما. حالا طرف هر جنایتی کرده باشد، اینها برای شان مهم نیست.
در زندگی ما هم پیش میآید که نزدیکترین کسان مان ظالم هستند و ممکن است از آنها دفاع کنیم. در حالی که دفاع کردن و وکیل شدن برای آدم های فاسد حرام است. هرچند به ظاهر ساده می رسد، ولی دایرهاش وسیعتر از یک دفاع و وکالت است.
ما چقدر شاعر داشته ایم که در مدح سلاطین، آدم های فاسد و ظالم شعر گفته اند. شاعر بوده و خودش را فروخته، هنرمند بوده و هنرش را فروخته و هنرش را به جهنم آلوده کرده است.
بعضی ها هم خم میشوند، خوار و خفیف میشوند، دست یک ظالم را میبوسند و تواضعهای حقیرانه دارند. چنین کسانی در آتش جهنم همنشین آن سلطان هستند.
پس همه چیز به قلب آدم برمی گردد. به خاطر همین حضرت فرمود: «الرَّاضِی بِفِعْلِ قَوْمٍ كَالدَّاخِلِ فِیهِ مَعَهُمْ= كسى كه از اعمال قومى خشنود باشد، گویى خود در داخل كارهاى آنان بوده است».(وسائل الشیعة 11: 411، الباب 5 من أبواب الأمر و النهی، الحدیث12)
هر کس که به فعل یک قومی راضی باشد، به عملکرد یک قومی راضی باشد، به سبک زندگی آنها، به کاری که آنها میکنند در دلش راضی باشد، مثل کسی است که داخل آنهاست و همراه آنها است.
هر چیزی که ناحق است، اگر به آن راضی باشی، وقتی قلبت راضی باشد، دقیقاً یعنی آن کار را انجام داده ای. فعل خارجی مهم نیست، اگر قلب تو یک کار زشتی را بپذیرد، برای همراه شدن با انجام دهنده آن کافیست.
«مَن مَشى إلى سُلطانٍ جائِرٍ طَوعاً مِن ذاتِ نَفسِهِ تَمَلُّقاً إلَیهِ بِلِقائِهِ وَالتَّسلیمِ عَلَیهِ، خاضَ نارَ جَهَنَّمَ بِقَدرِ خُطاهُ إلى أن یَرجِعَ مِن عِندِهِ إلى مَنزِلِهِ. فَإِن مالَ إلى هَواهُ أو شَدَّ عَلى عَضُدِهِ، لَم یَحلُل بِهِ مِنَ اللَّهِ لَعنَةٌ إلّاكانَ عَلَیهِ مِثلُها، ولَم یُعَذَّب فِی النّارِ بِنَوعٍ مِنَ العَذابِ إلّاعُذِّبَ بِمِثلِهِ[6]= هر كس داوطلبانه و از پیش خود نزد سلطان ستمگرى برود و نزد او زبان به چاپلوسى بگشاید و بر او سلام گوید، به شمار گامهایى كه براى رفتن [به سوى آن سلطان] تا هنگام باز گشتن به خانهاش بر داشته، در آتش جهنّم فرو خواهد رفت، و اگر به دلخواه او گراید یا به او كمك كند، همانند هر لعنتى كه از جانب خداوند شامل حال آن سلطان شود، دامن او را نیز مىگیرد و هر نوع عذابى كه آن سلطان در آتش داشته باشد، او نیز به چون آن، گرفتار مىآید».
کسی که داوطلبانه علاقه دارد به درگاه سلطانی برود و خودش را در آن دستگاه جا کند و زبان چاپلوسی داشته باشد، به شماره قدم هایی که برمیدارد و به سمت او میرود، تا وقتی که به خانهاش برمیگردد، این آدم در آتش جهنم فرو خواهد رفت و اگر به او گرایش پیدا بکند، یا به او کمک بکند، همانند هر لعنتی که از جانب خدا شامل حال او میشود، شامل حال این هم میشود.
امام صادق (علیه السّلام) فرمودند: چنین کسی همنشین خود فرعون در جهنم است. خیلی از کسانی که از ما بهتر بودند، ما سر کلاس شان مینشستیم، استاد ما بودند، حرف های شان برای ما خوب بود، از آنها درس گرفتیم، در این 40 سال ریزش و سقوط کرده اند. به خصوص تا ظهور امام زمان از این ریزش ها خواهیم داشت.
حضرت رسول (صلی الله علیه وآله) می فرماید:«یا مَعاذ کُلُّ ظالِمٍ لَهُ اَخِلاّءُ عَلَی الظُلم صارُوا اَعداءٌ بَعضُهُم لِبَعضٍ یَتَبَرَءُ بَعضَهُم مِن بَعضٍ عَلی ما کانوا یَتَخالَلُونَ عَلَیهِ فِی الدّنیا فَیَجمَعُهُمُ اللهُ فی دَرَکٍ واحِد= اى معاذ! هر ستمگرى كه دوستانى [و یاورانى] بر ستمش داشته باشد، [در قیامت] آن دوستان، دشمن یكدیگر خواهند شد و به خاطر آنچه در دنیا براى آن با یكدیگر دوستى مىكردهاند، از همدیگر بیزارى خواهند جست [و هر یك، گناه آن ستم را به گردن دیگرى خواهد انداخت]. پس خداوند، آنان را در یك طبقه از آتش، گرد خواهد آورد».(الفردوس : ج 5 ص 376 ح 8480 عن معاذ بن جبل)
الان سر همین قضیه دولت آمریکا نگاه کنید. آنها و غربی ها ادب و آداب و احترام و ظواهر را تا زمانی رعایت میکنند که منافع شان به خطر نیفتد. آنجایی که منافع شان به خطر بیفتد، حاضر هستند آبروی خودشان و دیگران و حتی نزدیکترین دوستان شان را ببرند. ولی برای ما خیلی کلاس میگذارند که ما آدم های خیلی مثبت، آرام و مؤدبی هستیم.
حضرت رسول (صلی الله علیه وآله) می فرماید: «إِذَا كَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ نَادَى مُنَادٍ أَیْنَ الظَّلَمَةُ وَ أَعْوَانُ الظَّلَمَةِ وَ أَشْبَاهُ الظَّلَمَةِ حَتَّى مَنْ لَاقَ لَهُمْ دَوَاةً وَ حَتَّی مَنْ بَرَى لَهُمْ قَلَماً قَالَ فَیَجْمَعُونَ فِی تَابُوتٍ واحِدٍ ثُمَّ یُقذَفُونَ فِی نارِ جَهَنَّمَ= چون روز قیامت شود، فریادگرى بانگ مىزند كه: «كجایند ستمگران و یاوران ستمگران و پیروان ستمگران، حتّى كسى كه براى آنان (ستمگران)، دواتى را لیقه كرده و حتّى كسى كه برایشان قلمى تراشیده است؟! در این هنگام، همه آنان را در یك تابوت مىگذارند و سپس در آتش جهنّم پرتابشان مىكنند».(وسائل الشیعة : ج 12 ص 131 ح 22302/ تنبیه الخواطر : ج 1 ص 54)
باورتان نمی شود بعضی از این احادیث را که من دارم برای شما میخوانم کسانی در کتاب های شان آوردند که خودشان از اعوان و انصار دشمنان اهل بیت بودند. این حدیثی که الان خواندم چندتا از آنها را کسانی که در کتاب های شان نقل کردند، خودشان در انحراف میلیون ها آدم سهیم بودند. خودشان از اعوان و طرفدار دشمنان خونی اهل بیت بودند. از قاتلین اهل بیت بودند. بعضی از این روایات را آنها در کتاب های شان آورده اند. این که میگویم انسان باید به خدا پناه ببرد برای همین است. انسان نباید به خودش مغرور بشود. باید از خدا شب و روز عاقبتبخیری را بخواهد.
جهنم/رکون ظالمین
کلیدواژه ها:
آثار استاد