تقوا، موجب گشایش امور و وسعت رزق می شود

بحث مان در شرح جامعه کبیره به موضوع «أَعْلَامِ‏ التُّقَى‏» اختصاص داشت. به خاطر اهمیت موضوع تقوا، بخشی از شرح جامعه کبیره را از بیانات حضرت آیت الله جوادی آملی (حفظه الله تعالی) که به آثار تقوا اختصاص داشت و هفت مورد از اثرات تقوا را گفتیم.

هشتمین اثر تقوا، گشایش امور و وسعت روزی انسان است. آن هم گشایش و وسعتی که انسان حتی گمانش را هم نمی‌‌کند.  

تقوا یعنی پرهیز از آفت و پرهیز از هر چیزی که می‌‌تواند رابطه ما را با غیب و خانواده آسمانی‌‌مان خراب کند. پرهیز از هر چیزی که می‌‌تواند بین ما و آسمان را به هم بزند. چون تقوا و صلح با خدا، خانواده آسمانی، فرشته‌‌ها و اهل آسمان و زمین، موجب در  اختیار قرار گرفتن قواعد زمین و قضا و قدرها برای انسان می شود.

هر وقت انسان به سمت بی‌‌انصافی، ظلم، بدجنسی، حسادت و بدخواهی نسبت به بندگان خدا برود، یا حتی خودآزاری کند، یعنی خود آسمانی‌اش را آزار ‌‌دهد و حقش را ادا نکند، درهای آسمان و زمین به رویش بسته می‌‌شود و گرفتاری های زیادی برایش پیدا می‌‌شود.

پس انسان باید این رمز را بداند که یک سلسله چیزها به دست اوست که موجب بسته شدن در آسمان می شود: مثلا در دعای کمیل می خوانیم: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَحْبِسُ‏ الدُّعَاءَ/ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُنْزِلُ الْبَلَاءَ= خدایا! بیامرز برایم آن گناهانی را كه دعا را باز می دارند/ خدایا! بیامرز برایم گناهانی كه بلا را نازل می كند».

هر یک از گناهان آثاری دارند. مثل مواد مضری که آدم می‌‌خورد. بعضی کبد را از کار می‌‌اندازد، بعضی ها کلیه را از کار می‌‌اندازد، بعضی ها ریه را از کار می‌‌اندازد، بعضی ها به معده آسیب می‌‌رساند، بعضی ها به مغز، بعضی ها به قلب. گناه هم همین‌طور است.

انسان وقتی از آزار خودش یا انسان‌های دیگر با بی‌‌انصافی کردن در حق آنها، ندید گرفتن حقوق و سهم شان یا حتی حق‌‌الله، دست برمی‌دارد و حیا ‌‌کند از اینکه بین او و آسمان به هم بخورد، حیا ‌‌کند از اینکه به خداوند تبارک و تعالی بی‌‌حرمتی کند، رزقش باز می‌‌شود.

بهترین روزی، رزق خون‌ خواهی از خون ائمه علیهم‌السلام است

رزق 5 بخش است:«جمادی، گیاهی، حیوانی، عقلی و فوق عقلی». بعضی از آدم ها رزق مادی شان خیلی خوب است. بعضی ها رزق گیاهی‌‌شان خوب است. یعنی سالم هستند، غذاهای خوب می‌‌خورند، در بخش گیاهی نعمت دارند و مریض نمی‌‌شوند. 

گاهی افراد در بخش حیوانی رزق شان خوب است. مثلاً زندگی خوبی دارند، آبرو دارند، در اجتماع عزت دارند.

برخی هم رزق علمی‌‌شان خوب است. یعنی درس خوانده است. ولی رزق معنوی زیاد ندارند. آسمان آنها را به خوبی نمی‌‌پذیرد. اینها هیچ فایده‌‌ای برای امام زمان (علیه السلام) ندارند. یعنی در برطرف کردن موانع ظهور حضرت هیچ نقشی ندارند. هیچ دغدغه‌‌ای برای برطرف کردن موانع ظهور ندارند. اصلاً برای امام زمان (علیه السلام) قیام نداشته است، یعنی در لشکر نبوده، در قرارگاه نیست. شاید هر هفته یا دو هفته یکبار، ماهی یکبار ممکن است یک کاری هم برای امام زمان (علیه السلام) انجام بدهد. نه غیرت انتقام گرفتن ظلم هایی که به اهل بیت شده را دارد، نه غیرت انتقام خودش را دارد. نه تنها غیرت ندارد که انتقام بگیرد، بلکه با دشمن هم همراه است. یعنی سبک زندگی اش، نوع لباس پوشیدنش، نوع غذا خوردنش، ازدواجش، دیدنی‌ها، شنیدنی‌ها، مهمانی‌‌ها، همه کمک به دشمن است. چنین فردی از رده خارج است. در حالی که می‌تواند رزق های دیگرش خوب باشد. مثلاً ماشین، خانه، شهرت و برو و بیایی در اجتماع داشته باشد، ولی رزق انسانی ندارد. پس منظور از رزق یعنی همه اقسام رزق.

در زیارت عاشورا می خوانیم: وقتی می‌‌خواهید با امام حسین (علیه السلام) و ائمه حرف بزنید، رزق تان را اینطور بخواهید: «طَلَبَ‏ ثَاریِ=طلب خون خودم». این آرزوی زائر عاشورا را می‌رساند که این سعادت را داشته باشد تا خداوند خون‌ خواهی از خون ائمه (علیهم‌السلام) که همان خون خودش است را رزق او گرداند.

شرط آسان شدن کارها، تقواست

در سوره طلاق آیه 2 می‌خوانیم: «وَ مَنْ یَتَّقِ اللهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا= و هر کس خدا ترس و پرهیزکار شود، خدا راه بیرون شدن (از مشکلات) را بر او می‌گشاید». اگر تقوا داشته باشید، خدا کارهای تان را آسان می‌‌کند، گره‌‌های تان را برمی‌‌دارد، مشکلات تان را حل می‌‌کند، رزق زیاد می‌‌‌‌شود.

امام زمان (علیه السلام) هر روز ما را صدا می‌‌کند، ولی ما نمی‌‌توانیم تصمیم بگیریم زیر چادر ایشان باشیم. قفل داریم. مثل هوس های شخصی، حبّ و بغض‌‌های شخصی، حسادت‌‌ها، مقایسه کردن‌‌ها، بدقلقی‌‌ها. در دعای کمیل می خوانیم که «قَعَدَتْ‏ بِی‏ أَغْلَالِی وَ حَبَسَنِی عَنْ نَفْعِی بُعْدُ أَمَلِی ‏= و زنجیرهاى گناه مرا زمین گیر نموده و و دورى آرزوهایم مرا زندانى ساخته». پس باید اول این قفل‌‌ها را باز کنیم که باعث می‌‌شوند انسان بنشیند و هیچ فایده‌‌ای برای لشکر امام زمان (علیه السلام) نداشته باشد.

بعضی ها آنقدر خوش روزی هستند که الان به چادر حضرت رفتند و بیعت کردند. اگر قبل از ظهور هم از دنیا بروند، به تعبیر حضرت در بهشت، خود اهل بیت می‌‌آیند سراغش. چون این آدمی هست که دائماً قائم بوده. لذا در بهشت اهل بیت منتظر می‌‌نشیند. همان جا کنار خود اهل بیت متنعم می‌‌شود تا قیام امام زمان (علیه السلام) در عصر ظهور به او اجازه می‌‌دهند که برگردد.

پس وقتی می‌‌خواهیم راجع به روزی صحبت کنیم، ذهن مان مدام سراغ جیب و حساب بانکی‌‌ و خانه و ماشین نرود. حواسمان به رزق‌‌های دیگر باید باشد.

قرآن سؤال می‌‌کند: «أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذی هُوَ أَدْنى‏ بِالَّذی هُوَ خَیْرٌ[1]= گفت: آیا می‌خواهید غذای بهتری را که دارید به پست‌تر از آن تبدیل کنید؟». خیلی وقت ها حاضریم رزق های بالاتر را از دست بدهیم، تا رزق جهنمی و پست داشته باشیم. مثلاً وسط نماز یاد چیزهایی می‌‌افتی که هیچ ارزشی ندارند و خیلی پست هستند. این آدم عشق و لذت حضور خدا، آغوش خدا، ارتباط بدنی با خدا، بغل کردن خدا، از دست می دهد. چون درگیر رزق‌‌های پایین‌‌تر است.

پس اگر کسی یُسر را می‌‌خواهد، آسانی را در حل مشکلاتش می‌‌خواهد، باید انصاف و تقوا داشته باشد؛ حیا کند؛ بی‌‌انصافی نکند. بعد خدا از جایی که حسابش را نمی‌‌کند، به او روزی می دهد.

با رعایت تقوا، از جایی که گمان نمی کنید، روزی عطا می شود

در آیه بعدی سوره طلاق می فرماید: «وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ[2]= و از جایی که گمان نَبَرد به او روزی عطا کند». یعنی هر کس که تقوا پیشه کند، یعنی از خطرات پرهیز کند، روزی عطا می شود.

این تقوا، ترس از خدا نیست، اجلال است، حرمت است. مثلاً رعایت حرمت پدر و مادر. وقتی بی‌‌تقوایی شود، مشکلات در زندگی ایجاد می شود، اما اگر حرمت نگه داشتید، از جایی که حسابش را نمی‌‌کنید، یک دفعه روزی می‌‌رسد. مادی، معنوی، عزت، آبرو، آرامش.

تقوا یعنی علیه خودت کار کنی. یعنی علیه بخش‌‌های پایینی به نفع بخش‌‌های بالایی کارکنی. هر چند زور هم دارد، ولی زورش به بخش حیوانی می رسد، نه بخش الهی ما. پس نباید حسادت، بدجنسی، دریدگی و بی‌‌تقوایی کرد.

حضرت علی (علیه السّلام) در شرح این آیه کریمه، تقوا را مایه گشایش و نجات از فتنه‌‌ها و نورانیتی در تاریکی‌‌ها معرفی می‌‌کند و می فرماید:«اعلَمُوا أنّهُ مَن یَتَّقِ اللّه َ یَجعَلْ لَهُ مَخرجا مِن الفِتَنِ، و نورا مِن الظُّلَمِ[3]= بدانید كه هر كس تقواى الهى در پیش گیرد، خداوند براى او راه خروج از فتنه ها قرار دهد و نورى در تاریكی ها برایش ایجاد می کند».

در این 42 سال انقلاب آدم‌های شاخصی مثل هم لباسی‌‌های ما، بزرگان، علما و اساتید خیلی برجسته کور شده اند. خدا به دادمان برسد. ما از آنها درس می گرفتیم، سر کلاس های شان می نشستیم، الان می‌‌بینیم پا به پای آمریکا و اسرائیل ملت را اذیت می‌‌کنند. گریه‌‌مان می‌‌گیرد، ناراحت می‌‌شویم، می‌‌گوییم خدایا پناه به تو می‌‌بریم. تو ما را نجات بده، اینها بهتر از ما بودند، اینها اساتید ما بودند، اینها حق بزرگی گردن ما داشتند. ما را آموزش دادند، ولی الان چطور هستند؟ خود ما هم همین‌طور. معلوم نیست چهار روز دیگر چه بلایی سر ما بیاید، فقط انسان باید به خدا پناه ببرد.

تقوا «یَتَّقِ اللهَ» در هر سه حوزه «شریعت، طریقت و حقیقت» مطرح است. چقدر آدم هائی داریم که ظواهر مقدس خوبی دارند، اما در حیطه اخلاق یا عقاید بی‌‌تقوایی دارند.

ما چقدر نسبت به امام زمان (علیه السلام) بی‌‌تقوایی داریم، چقدر کارهای امام زمان (علیه السلام) را به خاطر حبّ و بغض‌‌های شخصی خودمان خوابانده ایم و نابود کرده ایم و جلوی کار را گرفته ایم. چقدر مؤسسات مهدوی الان به خاطر عدم حمایت مسئولین اصلی تعطیل شده اند. روز قیامت چه جوابی می‌‌خواهند بدهند؟ ما چقدر مؤسسه فرهنگی داریم که سر قضیه بودجه و امکانات شان به خاک سیاه نشسته اند. مسئولین میلیارد میلیارد داشتند و به اینها ندادند و کار اینها تعطیل شد و رفت.

بی‌‌تقوایی مصادیق زیادی دارد. مثلاً بی تقوایی در قاچاق، گرانفروشی یا بی‌‌تقوایی‌‌هایی سیاسی، فرهنگی،  اعتقادی‌‌، مهدوی که الی ماشاء الله داریم.

بدترین بی‌‌تقوایی، بی‌‌تقوایی اعتقادی است. بخصوص در زمینه ولایت و مهدویت که فحشایش از هر بی‌‌تقوایی بالاتر است. بعد اخلاق و در آخر  شریعت.

تقوا یعنی حفظ سه قاعده طلایی «شادی، آرامش و محبت»

آنجایی که همه راه ها بسته است، خداوند دو تا، سه تا، پنج تا کار باتقوایی به تو حتماً پیشنهاد می‌‌دهد. چون می‌‌خواهد راه برایت باز کند. راه اصلاً بسته نیست. فقط باید حواست باشد که با رعایت تقوا راه باز می شود.

به عنوان مثال، اگر بلا سرت آمده، درگیری یا مشکلی برایت پیش آمده، باید کاری بکنی که تو را نگیرد. از ذکر «یا دافع» 155 مرتبه استفاده کن. اینها ذکرهای عمومی است که مراجع و بزرگان گفته اند.

گاهی هم بلا نیامده، ولی می‌‌خواهد بیاید. 161 مرتبه بگو «یا مانع»، یعنی خدایا نگذار بیاید. خودت مانع بشو. این ذکرها خیلی مؤثر است که انسان بگوید. خدا، اهل بیت و آسمان به کمکش می آیند، اما اگر راه بی‌‌تقوایی را طی کردی، خدا قهرش می‌‌گیرد.

تقوا یعنی سه قاعده را همیشه یادتان باشد: «شادی، آرامش و عشق». تقوا یعنی حرمت این سه قاعده را داشته باشی. اگر قرار است به آرامش یا به شادی یا به محبتت لطمه بخورد، کنار بکش. چون بی‌‌تقوایی می‌‌شود.

تقوا جنگ مغلوبه را به پیروزی می‌‌رساند و بدترین بلاها را برای شما به نعمت تبدیل می‌‌کند. تقوا دشمن‌‌ترین دشمنان را دوست شما می‌‌کند.

تقوا اسم اعظم است. اگر رعایتش کردید خدا و همه عوامل پشت سرتان می‌‌ایستند، ولی اگر رعایتش نکنی خدا و همه عوامل با تو قهر می‌‌کنند.

اعلام التقی/آثار تقوا
پی نوشت: