لباس تقوا، بهترین لباسها است

بحثمان درباره ی آثار تقوا بود. در شرح فقره «و أعلام التقی»، قرار شد که از شرح حضرت آیت الله جوادی آملی (حفظه الله تعالی) این آثار تقوا را که بسیار زیبا و خوب تنظیم شده، خدمت شما عرض کنیم.

تقوا یعنی پرهیز از غذایی که حلال و خوشمزه است، اما دکتر ما را از آن پرهیز داده. چون ضرر دارد. تقوا یعنی ماسک زدن. به هر حال، پرهیز از هر چیزی که رابطه انسان را با غیب به هم ‌می زند و پرهیز از هر چیزی که بخش انسانی‌اش را تهدید ‌کند، تقوا است. این هم زینت و زیبایی انسان است. البته آثار دیگری هم دارد که در ادامه می‌خوانیم.

حضرت آیت الله جوادی آملی (حفظه الله تعالی) در شرح این داستان راجع به لباس بحث هایی فرمودند که لباس انسان را از ناملایمات، گرما و سرما حفظ می‌کند: «وَ جَعَلَ لَكُمْ سَرَابِیلَ تَقِیكُمُ الْحَرَّ وَسَرَابِیلَ تَقِیكُمْ بَأْسَكُمْ[1]= و نیز لباسی که شما را از گرمای آفتاب (و سرمای زمستان) بپوشاند خلق کرد و نیز برای آنکه در جنگ محفوظ بمانید، لباسی (از آهن) مقرّر گردانید». از این رو، شما می‌بینید خداوند تبارک و تعالی ساخت لباس های نظامی را به انبیائی که قرار شد درگیر جنگ بشوند، تعلیم داد. «وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِیدَ[2]= و آهن سخت را بر دست او نرم گردانیدیم». آهن را در دست های داود (علیه السّلام) نرم می‌کند تا او بتواند با حلقه‌های آهنی و فلزی لباس‌های نظامی را ببافد.

ایشان در ادامه می‌فرماید: بلکه زشتی‌ها و ناپسندی‌های بدن انسان را هم می‌پوشاند. «یَا بَنِی آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَیْكُمْ لِبَاسًا یُوَارِی سَوْآتِكُمْ وَرِیشًا[3]= ای فرزندان آدم، محققا ما لباسی که ستر عورات شما کند و جامه‌هایی که به آن تن را بیارایید برای شما فرستادیم».

تمام جلوه‌های حق تعالی از مقام الله به پایین نزول است. می‌گوید آهن را نازل کردیم برای شما، قرآن را هم برای شما نازل کردیم، فرشته‌ها نازل می‌شوند، همه نزول است. یعنی هر جلوه‌ای از خدا چون از مقام عالی به مقام دانی می باشد، نزول است. هر چیزی که شما فکرش را بکنید. «إِنْ مِنْ شَیْءٍ» استثناء هم ندارد. هیچ چیز نیست، مگر اینکه خزائنش در دست ماست و ما آن را نازل نمی‌کنیم، مگر به اندازه مشخص و معلوم: «إِلَّا عِنْدَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ». ولی همه چیز نزول است و همه چیز هست.

شباهت همسر به لباس در چیست؟

ایشان می‌فرماید: همسران باید عیوب همدیگر را بپوشانند، موجب زینت همدیگر باشند و یکدیگر را از انحرافات و آسیب‌های اجتماعی و اخلاقی حفظ کنند.

خداوند متعال حفاظت زن و شوهر برای یکدیگر را به لباس معنا کرده است. همان طور که لباس، عیب‌ها و زشتی‌های بدن را می‌پوشاند، مرد و زن نیز عیب یکدیگر را می‌پوشانند و اصلاح می‌کنند: «هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ[4]= آنها جامه عفاف شما و شما نیز لباس عفّت آنها هستید». خانم‌ها لباس مردان و مردان هم لباس خانم‌ها هستند. چه کار می‌کنند؟ زن و شوهر همدیگر را محافظت می‌کنند، آبرو و شخصیت همدیگر را و لغزش‌های همدیگر را می پوشانند و مایه زینت هم هستند. کسی نباید خجالت بکشد و بگوید این شوهر من است، این زن من است. اگر قرار شد که زن و مرد با هم ازدواج کنند، مرد باید مایه زینت زن در خاندان و فامیلش باشد؛ باعث سربلندی زن باشد؛ باعث سرافکندگی و خجالت همسرش نشود. زن هم همینطور.

ما بعضی از مردان را داریم که در همه جا همسرشان را تحقیر می‌کنند. جلوی فرزندان، خانواده خودش یا برعکس، این خیلی وحشتناک و ظالمانه است. خدا هم برای این افراد عذاب دردناکی در نظر گرفته است.

در مسائل تربیتی بچه‌ها به زیرکی می‌بینی پدر را دور می‌زنند. علیه مادر تحریکش می‌کنند، مادر را دور می‌زنند و او را علیه پدر تحریک می‌کنند. در حالی که زن و شوهر باید لباس همدیگر باشند. یعنی به هیچ وجه اجازه ندهند که بچه‌ها مادر را علیه پدر و پدر را علیه مادر تحریک کنند. پس موضع‌گیری‌های دقیق پدر و مادر خیلی مهم است.

مردی که روحیه مردسالاری دارد، یا زنی که روحیه علو دارد، زندگی را خراب می‌کنند. هم خود و هم خانواده‌ را جهنمی می‌کنند. مردسالاری یا زن‌سالاری خطرناک است. خدا حق زن و حق مرد را مشخص کرده است. اینها باید رعایت شود. تقوا یعنی رعایت کردن همین حق‌ها.

سپس می‌فرماید که با این همه، هیچ لباسی همانند تقوا، حافظ انسان نیست. زیرا تقوا انسان را از زشتی‌ها و ناملایمات حفظ می‌کند.

از عوامل بسته شدن رزق انسان، بی تقوائی است

روزی‌ها پنج قسم‌اند: «جمادی، گیاهی، حیوانی، عقلی و فوق عقلی». گاهی این بسته شدن جمادی است. باید ببینی که چرا الان روزی تو اینقدر کم است؟ چه گرفتاری داری که برکت از زندگی‌ات می‌رود و خسارت در زندگی‌ات زیاد شده است.

گاهی بسته شدن رزق، گیاهی است. مثلا مریضی زیادی داری. البته اینطور نیست که شما هر کسی را که مریض است، فکر کنید این گناهکار است، نه، بیماری زینت مؤمن است. مؤمن همیشه سهمی از بیماری دارد. این همه جانباز و مجروح و این همه مریض های دیگر هستند که گناهکار نبوده اند، اما بیمار شده اند تا خدا درجات آخرتی‌شان را بالا ببرد.

گاهی روزی‌های حیوانی انسان بسته می‌شود. مثلا نمی‌تواند ازدواج کند یا می‌کند اما خراب می‌شود. گاهی کسی لیاقت ندارد که زندگی اش را نگه دارد و با دست خودش زندگی‌اش را نابود می‌کند. قدر همسرش را نمی‌داند و زندگی را به هم می‌زند. قدر بچه‌هایش را نمی‌داند و بچه‌هایش را نابود می‌کند، یا آبروی اجتماعی خودش را می‌برد، یا توفیق خدمت به مردم را ندارد. توفیق خدمت به همنوع را ندارد. گاهی هم بسته شدن رزق علمی و معرفتی است. مثلاً می‌خواهد درس بخواند، دیپلم و لیسانس بگیرد، یک دفعه می‌بینی به جای 4 سال، 6 سال طول کشید. می‌خواهد دکترا بگیرد، می‌بینی 5 سال درگیرش است. کنکور قبول نمی‌شود. ذهنش قفل می‌شود. فهمش کور می‌شود. سر کلاس هم می‌رود، ولی از استاد خیر نمی‌بیند.

اگر انسان در بخش فوق عقلی‌اش بی‌تقوایی کند، یعنی به خودش نرسد و حواسش به ارتباطش با غیب نباشد، چهار بخش دیگرش گره می‌خورد.

یکی از بی‌تقوایی‌های بزرگ که رزق انسان را قطع می‌کند، ترک دعاست. «قُلْ مَا یَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ[5]= بگو پروردگارم هرگز به شما توجه نمی‌کند، اگر دعا نداشته باشید». آدمی که توسل و ذکر و جمعه و شب جمعه و سحر و حرم و التجاء ندارد، این رزق ندارد. گاهی آدم آنقدر مشرک و مستکبر است که فکر می‌کند با درس خواندن، دکتر و مهندس شدن یا با توانایی جسمانی خودش روزی در می‌آورد. چنین کسی توحیدش را از دست داده. خدا هم به خودش واگذارش می‌کند.

تقوا باعث ازدیاد رزق و حل شدن مشکلات انسان می‌شود. اینها را به صورت مقدمه گفتم. هنوز وارد بحث نشده ایم.

«وَمَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا» از امیدبخش‌ترین قوانین الهی است

وقتی کلمه روزی شنیده می‌شود و به کار برده می‌شود، دائم روزی را فقط بخش جمادی نبینید. روزی ۵  تاست. کوچکتر از آن‌ها جمادی است. گیاهی هست که واجب‌تر و مهمتر است یعنی سلامت. می‌گوید من مشکل مالی دارم. به این باید گفت: الحمدلله که سالم هستی. روزی‌های گیاهی و حیوانی فوق‌العاده شریف‌تر و نورانی‌تر و مهمتر هستند. همه روزی که فقط پول و ماده نیست.

روزی معرفتی و علمی آنقدر مهم هستند که قرآن می‌فرماید: «اتَّقُوا اللَّهَ وَیُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ»= شما تقوا داشته باشید خدا خودش به شما یاد می‌دهد»، خدا خودش معلم شما می‌شود بدون هیچ استادی، بدون هیچ دانشگاه و حوزه‌ای خود خدا شخصاً معلم شما می‌شود و به شما تعلیم می‌دهد. چه سعادتی است که خدا یک نفر را تعلیم بدهد. دانش و معرفت و حال و اشک و انس و روزی‌های غیبی و معرفتی و ابدی به او بدهد. انس با ملائکه الله و دوستی با شهدا و انبیاء و صدیقین و رفت و آمد با خانواده آسمانی، عشق آنها و زیارت آنها را به او بدهد. 

آیه‌اش را برای شما بخوانم: «وَ مَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا * وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ^[6]= و هر کس خدا ترس و پرهیزکار شود، خدا راه بیرون شدن از مشکلات را بر او می‌گشاید* و از جایی که گمان نَبَرد به او روزی عطا کند». همه شما این را بلد هستید.

تقوا، ترس نیست. تقوا یعنی انسان از رابطه‌اش با خدا و خانواده آسمانی‌اش مراقبت کند و حرمت نگه دارد، حیا داشته باشد. یعنی بترسد از این که مبادا امام زمان(علیه السلام) از دست او ناراضی باشد، مبادا امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا سلام الله علیها و غیب از دست او ناراضی باشد.

با تقوا، از آنجایی که حساب نمی‌کنی خدا به شما می‌رساند. یک نکته را درباره تقوا بگویم. اگر بحثش ماند ان‌شاءالله هفته آینده این بحث را ادامه می‌دهیم. چون هنوز آیات و روایاتش را نخوانده ام.

گاهی تقوا در مورد خاصی است که شما در همان مورد روزی می‌خواهید. مثلاً مشکل مالی داری. یک پول حرام هم در زندگی‌ات می‌آید. اینجا باید از آن فرار ‌کنی. اما اصلاً بحث این نیست که در آن مورد خاص تقوا داشته باشی و خدا هم در آن مورد روزی‌ات را بدهد. گاهی انسان گرفتاری های دیگری دارد. مثلاً توفیق ازدواج ندارد، مشکل مادی دارد، حقوق و درآمدش کم است. ولی در امر دیگری تقوا به خرج می‌دهد، رزق را خدا باز می‌کند. رزق مادی‌اش را هم خدا باز می‌کند. این را دقت بفرمایید این یک نکته خیلی دقیق است. وقتی که انسان نسبت به زن و فرزندش، نسبت به شوهرش تقوا را رعایت می‌‌کند، نسبت به خانواده همسرش تقوا را رعایت می‌‌کند، می‌‌بینی که رزقش از جای دیگر باز می شود.

طرف می‌‌گوید آقا من رزقم بسته است، هر چه می‌‌دوم درآمدی به دست نمی‌‌آورم، گره خورده، بدهکاری بالا آوردم. اولین سؤالی که باید از چنین کسی ‌پرسید، این است که «پدر و مادرت از شما راضی هستند یا نه؟ این خیلی مهم است. حضرت فرمود پدر و مادر همسر، پدر و مادر خودت هستند، استاد و معلمت پدر است، او حقش بالاتر از پدر و مادر زمینی‌‌ات است. باید ببینی که آیا از تو راضی است یا نه؟ نکند در رابطه با اینها بی‌‌تقوایی کردی، نکند در مورد خانمت ظلم کردی، نکند در مورد فرزندت ظلم کرده باشی؟ اینها موجب می شود که رزق بسته ‌‌شود.

گاهی انسان وسط شلوغی جمعیت که دارد به بقیه خدمت می‌‌کند، امام زمان پیش او می‌‌آید و با او سلام و علیک می‌‌کند و رزقش باز می‌‌شود. یک دفعه از بالا همینطوری فرشته‌‌ها علم و معرفت برایش می ریزند. اگر شاعر است، شعر و غزل در روح این آدم می‌‌ریزند. رزق مادی‌اش حل می‌‌شود، دلش شاد می‌‌شود، حال دلش خوش می‌‌شود، چه رزقی از دلخوشی بالاتر؟ چه چیز بالا تراز این که دل خوش و آرامش داری و شادی.

پس وقتی می‌‌گوییم بی‌‌تقوایی، فقط مربوط به بخش مادی و گیاهی نیست،بلکه انسان در همه ابعاد می‌‌تواند بی‌‌تقوایی داشته باشد. بی‌‌تقوایی از این بالاتر که انسان برای امام زمان دعا نکند. شیخ جعفر آقا می‌‌گفت: خدمت یکی از بزرگان رفتیم. ایشان به آقای شیخ جعفر گفت شما که نماز جماعت می‌‌خوانید، چرا هیچ دعایی برای امام زمان (علیه السلام) نمی‌‌کنید؟ شخصی می‌‌گفت: چرا مدام می خوانید:«رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً» چرا فقط روزی خودتان را می‌‌خواهید؟ این را کنار بگذار و برای امام زمان دعا بکن. دعای فرج بخوان. اما می‌‌بینی که امام زمان (علیه السلام) یادش می‌‌رود، رهبرش یادش می‌‌رود، دعا برای رزمندگان و مظلومان و اسرا و گرفتاران یادش می‌‌رود. دعا برای ایتام یادش می‌‌رود. دعا کن تا حضرت خیر را برایت بریزد. فرمود هر کس برای دیگران دعا کند، خدا پشتیبان اوست. یکی از فرمول‌های موفقیت و جذب، بحث تقواست. هر جایی انسان تقوا را پیشه کند، رزقش باز می‌‌شود. پس حسادت نکن. این بی‌‌تقوایی است. اگر حسادت کردی، مطمئن باش رزق خودت بسته می‌‌شود.

اعلام التقی/آثار تقوا