اعمال روز عید مبعث

عید سعید مبعث، از جمله اعیاد عظیمه بوده و روزی است که حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) در آن روز به رسالت مبعوث شده‌اند و جبرئیل به پیغمبری بر آن حضرت نازل شد و برای آن روز چند عمل وارد شده است.

1 ــ غسل.

2 ــ روزه گرفتن، که روزه گرفتن در روز مبعث یکی از چهار روزی است که ثواب بسیار زیادی دارد و برابر است با روزه هفتاد سال.

3 ــ بسیار صلوات فرستادن.

4 ــ زیارت حضرت رسول و امیرالمؤمنین علیهما و آلهما السَّلام.

5 ــ در مصباح از رَیّان‌بن الصّلت روایت است که حضرت امام جواد علیه السلام در زمانی که در بغداد بود روز نیمه رجب و روز بیست و هفتم را روزه گرفت و جمیع اطرافیان آن حضرت روزه گرفتند و ما را امر فرمود که به‌جا آوریم دوازده رکعت نماز که خوانده شود در هر رکعت حمد و سوره و بعد از فراغ از نمازها خوانده شود هریک از حمد و توحید و مُعَوَّذَتین چهار مرتبه و لا اِلهَ اِلا اللّهُ و اللّهُ اَکْبَرُ وَ سُبْحانَ اللّهِ وَ الْحَمْدُلِلّهِ وَ لاحَوْلَ وَلاقُوَّهَ اِلاّبِاللّهِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ چهار مرتبه اللّهُ اللّهُ رَبِّی لااُشْرِکُ بِهِ شَیْئا چهار مرتبه لااُشْرِکُ بِرَبِّی اَحَدا چهار مرتبه.

6 ــ از جناب ابوالقاسم حسین‌بن رُوح رحمه اللّه روایت شده که در این روز دوازده رکعت نماز می‌خوانی که در هر رکعت حمد و سوره‌ای که آسان باشد می‌خوانی و تشهّد می‌خوانی و سلام می‌دهی و می‌گویی بین هر دو رکعت؛

اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی لَمْ‌یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ‌یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فی الْمُلْکِ؛ ستایش خاص خدایی است که فرزندی برای خود نگرفته و شریکی در فرمانروایی ندارد

وَ لَمْ‌یَکُنْ لَهُ وَلِیُّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیراً یا عُدَّتی فی مُدَّتییا؛ و یاوری از خوار شدن ندارد (چون خواری ندارد) و به کمال بزرگی او را یاد کن ای توشه من در دوران عمرم

یا صاحِبی فی شِدَّتی یا وَلیّی فی نِعْمَتی یا غِیاثی فی رَغْبَتی؛ ای رفیق من در سختی‌ام، ای سرپرست من در نعمتم، ای فریادرس من در آنچه خواهم

یا نَجاحی فی حاجَتی یا حافِظی فی غَیْبَتی یا کافِیَّ فی وَحْدَتی؛ ای برآرنده حاجتم، ای نگهبان من در غیابم، ای کفایت کننده‌ام در گوشه تنهایی

یا اُنْسی فی وَحْشَتی اَنْتَ السّاتِرُ عَوْرَتی فَلَکَ الْحَمْدُ و اَنْتَ الْمُقیلُ عَثْرَتی؛ ای همدمم در وحشتم، تویی پرده‌پوش عیب‌های من، پس ستایش تو را است و تویی نادیده گیرنده در لغزشم

فَلَکَ الْحَمْدُ وَ اَنْتَ الْمُنْعِشُ صَرْعَتی فَلَکَ الْحَمْدُ؛ پس ستایش تو را است و تویی برخیزاننده من هنگام افتادنم، پس ستایش تو را است

صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاسْتُرْ عَوْرَتی وَآمِنْ رَوْعَتی وَاَقِلْنی عَثْرَتی؛ درود فرست بر محمد و آل محمد و بپوشان عیبم را و ایمنی بخش هراسم را و نادیده گیر لغزشم را

وَاصْفَحْ عَنْ جُرْمی وَتَجاوَزْ عَنْ سَیِّئاتی فی اَصْحابِ الْجَنَّهِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذی کانُوا یُوَعَدُونَ. و چشم بپوش از جرمم و بگذر از گناهانم در زمره بهشتیان بدان وعده راستی که بدانها داده شده است.

پس چون از نماز و دعا فارغ شدی می‌خوانی هریک از حمد و توحید و مُعَوَّذَتَیْن و قُلْ یا اَیُّهَا الْکافِرُونَ و اِنا اَنْزَلناهُ و آیه الکرسی را هفت مرتبه و بعد می‌گویی لا اِلهَ اِلا اللّهُ و اللّهُ اَکْبَرُ وَ سُبْحانَ اللّهِ وَ لاحَوْلَ وَلاقُوَّهَ اِلاّ بِاللّهِ هفت مرتبه و بعد می‌گویی هفت مرتبه اللّهُ اللّهُ رَبَّی لااُشْرِکُ بِهِ شَیْئا و می‌خوانی هر دعا که خواهی.

7 ــ در اقبال و در بعض نسخ مصباح آمده است که مستحبّ است در این روز این دعا را بخوانند:

یا مَنْ اَمَرَ بِالْعَفْوِ وَالتَّجاوُزِ وَ ضَمَّنَ نَفْسَهُ الْعَفْوَ وَالتَّجاوُزَ؛ ای که دستور داده به عفو و گذشت و خود او هم عفو و گذشت (از گنهکاران را) ضمانت کرده‌ای

یا مَنْ عَفی وَتَجاوَزَ اُعْفُ عَنّی وَتَجاوَزْ یا کَریمُ؛ ای که عفو کرده و گذشت فرمودی، مرا مورد عفو و گذشت خویش قرار ده ای کریم

اَللّهُمَّ وَقَدْ اَکْدَی الطَّلَبُ وَاَعْیَتِ الْحیلَهُ وَالْمَذْهَبُ وَدَرَسَتِ الاْمالُ وَانْقَطَعَ الرَّجاَّءُ؛ خدایا جستجو به جایی نرسید و راه چاره و رفتن بسته شد و آرزوها کهنه گشت و امید بریده شد

اِلاّ مِنْکَ وَحْدَکَ لاشَریکَ لَکَ اَللّهُمَّ اِنّی اَجِدُ سُبُلَ الْمَطالِبِ اِلَیْکَ؛ جز از تو که یکتایی و شریکی نداری، خدایا من به‌خوبی می‌یابم که راه‌های جستجو به‌سوی تو

مُشْرَعَهً وَ مناهِلَ الرَّجاَّءِ لَدَیْکَ مُتْرَعَهً و اَبْوابَ الدُّعاَّءِ لِمَنْ دَعاکَ مُفتَّحَهً؛ گشوده است و آبشخورهای امید نزد تو پر از آب است و درهای دعا برای کسی که تو را بخواند باز است

وَالاِْسْتِعانَهَ لِمَنِ اسْتَعانَ بِکَ مُباحَهً وَاَعْلَمُ اَنَّکَ لِداعیکَ؛ و یاری‌ات برای آن کس که از تو یاری خواهد آماده و مباح است و به‌خوبی می‌دانم که تو آماده

بِمَوْضِعِ اِجابَهٍ وَللصّارِخِ اِلَیْکَ بِمَرْصَدِ اِغاثَهٍ وَاَنَّ فِی اللَّهْفِ اِلی؛ اجابت دعای خوانندگانت هستی و مهیای فریادرسی فریادخواهان از درگاهت می‌باشی و این را هم می‌دانم که در پناهنده

جُودِکَ وَالضِّمانِ بِعِدَتِکَ عِوَضاً مِنْ مَنْعِ الْباخِلینَ وَ مَنْدُوحَهً عَمّا؛ شدن به جود تو و اعتماد به وعده تو عوض کاملی از منع بخیلان و بی‌نیازی وسیعی است از آنچه

فی اَیْدِی الْمُسْتَاْثِرینَ وَاَنَّکَ لاتَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِکَ اِلاّ اَنْ تَحْجُبَهُمُ؛ در دست توانگران و ثروتمندان است و می‌دانم که تو از خلق خویش در حجاب نشوی مگر آنکه اعمال ایشان

الاْعْمالُ دُونَکَ وَقَدْ عَلِمْتُ اَنَّ اَفْضَلَ زادِ الرّاحِلِ اِلَیْکَ عَزْمُ اِرادَهٍ؛ میان تو و ایشان حجاب قرار دهد و این را هم دانسته‌ام که بهترین توشه کسی که به‌سوی تو کوچ کند یک تصمیم جدی

یَخْتارُکَ بِها وَ قَدْ ناجاکَ بِعَزْمِ الاِرادَهِ قَلْبی وَاَسْئَلُکَ بِکُلِّ دَعْوَهٍ؛ و نیرومندی است که تو را بدان اختیار کند و با یک چنین تصمیمی دل من با تو به راز و نیاز پرداخته از تو خواهم به‌حق هر دعائی

دَعاکَ بِها راجٍ بَلَّغْتَهُ اَمَلَهُ اَوْصارِخٌ اِلَیْکَ اَغَثْتَ صَرْخَتَهُ اَوْ مَلْهُوفٌ؛ که تو را دعا کرده بدان شخص امیدواری که به آرزویش رسانده‌ای یا فریادخواهی که به درگاه تو فریادخواهی کرده و به دادش رسیده

مَکْرُوبٌ فَرَّجْتَ کَرْبَهُ اَوْ مُذْنِبٌ خاطِئٌ غَفَرْتَ لَهُ اَوْ مُعافیً اَتْمَمْتَ؛ یا دلسوخته گرفتاری که تو گرفتاریش را بر طرف کرده یا گنهکار خطاپیشه‌ای که تو او را آمرزیده‌ای یا تندرستی که نعمتت

نِعْمَتَکَ عَلَیْهِ اَوْ فَقیرٌ اَهْدَیْتَ غِناکَ اِلَیْهِ وَلِتِلْکَ الَّدعْوَهِ عَلَیْکَ حَقُّ؛ را بر او تمام کرده‌ای یا نداری که از توانگری خود به او داده‌ای و چنین دعایی به درگاهت حقی پیدا کرده

وَ عِنْدَکَ مَنْزِلَهٌ اِلاّ صَلَّیْتَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ قَضَیْتَ حَوائِجی؛ و در پیش تو منزلت و مقامی یافته که درود فرستی بر محمد و آل محمد و برآوری حاجاتم را

حَوائِجَ الدُّنْیا وَالاْخِرَهِ وَ هذا رَجَبٌ الْمُرَجَّبُ الْمُکَرَّمُ الَّذی اَکْرَمْتَنا؛ حاجات دنیا و آخرت و این ماه رجب المرجب و ماه گرامی است آن ماهی که

بِهِ اَوَّلُ اَشْهُرِ الْحُرُمِ اَکْرَمْتَنا بِهِ مِنْ بَیْنِ الاُْمَمِ یا ذَاالْجُودِ وَالْکَرَمِ؛ نخستین ماه محترم است و ما را بدان گرامی داشته‌ای از میان سایر امت‌ها ای صاحب جود و کرم

فَنَسْئَلُکَ بِهِ وَبِاسْمِکَ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ الاْجَلِّ الاْکْرَمِ الَّذی؛ پس به حق این ماه از تو خواهم و به حق نام اعظم تو ، آن نام برتر و گرامی‌تری که آن را

خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فی ظِلِّکَ فَلا یَخْرُجُ مِنْکَ اِلی غَیْرِکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی؛ آفریدی پس در زیر سایه رحمتت مستقر گردید و از تو به دیگری نرسد که درود فرستی بر

مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَیْتِهِ الطّاهِرینَ وَتَجْعَلَنا مِنَ الْعامِلینَ فیهِ بِطاعَتِکَ؛ محمد و خاندان پاکش و قرار دهی ما را از کسانی که در این ماه به طاعتت عمل کنیم

وَالاْمِلینَ فیهِ بِشَفاعَتِکَ اَللّهُمَّ وَاهْدِنا اِلی سَواَّءِ السِّبیلِ وَاجْعَلْ؛ و آنان که در این ماه آرزوی شفاعت را دارند خدایا ما را به راه راست هدایت فرما و جایگاه ما را

مَقیلَنا عِنْدَکَ خَیْرَ مَقیلٍ فی ظِلٍّ ظَلیلٍ فَاِنَّکَ حَسْبُنا وَ نِعْمَ الوَکیلُ؛ در پیش خود بهترین جایگاه در زیر سایه همیشگیت قرار ده که به راستی تو ما را بسی و نیکو وکیلی هستی

وَالسَّلامُ عَلی عِبادِهِ المُصْطَفَیْنَ وَ صَلَواتُهُ عَلَیْهِمْ اَجْمَعینَ اَللّهُمَّ؛ و سلام بر بندگان برگزیده‌اش و درودهای او بر ایشان همگی و نیز خدایا

وَبارِکَ لَنا فی یَوْمِنا هَذَا الَّذی فَضَّلْتَهُ وَ بِکَرامَتِکَ جَلَّلْتَهُ وَ بِالْمَنْزِلِ؛ مبارک گردان برای ما در این روزی که آن را برتری دادی و به کرامت خویش آن را بزرگ کردی و به جایگاه

[الْعَظیمِ] الاْعْلی اَنْزَلْتَهُ صَلِّ عَلی مَنْ فیهِ اِلی عِبادِکَ اَرْسَلْتَهُ؛ بزرگ والاتری آن را جای دادی درود فرست بر آن کس که او را در این ماه به سوی بندگانت فرستادی

وَبِالْمَحَلِّ الْکَریمِ اَحْلَلْتَهُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ صَلوهً داَّئِمَهً تَکُونُ لَکَ؛ و او را به مقام بزرگی درآوردی خدایا درود فرست بر او درودی همیشگی که برای تو

شُکْراً وَلَنا ذُخراً وَاجْعَلْ لَنا مِنْ اَمْرِنا یُسراً وَاخْتِمْ لَنا بِالسَّعادَهِ اِلی؛ سپاسگزاری باشد و برای ما ذخیره‌ای و قرار ده برای ما در کارمان آسانی و تا پایان عمرمان با خوشبختی ما را

مُنْتَهی آجالِنا وَقَدْ قَبِلْتَ الْیَسیرَ مِنْ اَعْمالِنا وَبَلَّغْتَنا بِرَحْمَتِکَ اَفْضَلَ؛ مقرون دار و تو ای خدا براستی چنانی که اعمال اندک ما را پذیرفتی و به رحمت خویش به بهترین

آمالِنا اِنَّکَ عَلی کُلِّشَی ءٍ قَدیرٌ وَ صَلَّی اللّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَسَلَّمَ؛ آرزوهایمان رساندی همانا تو بر هر چیز توانایی و درود و تحیت خدا بر محمد و آلش باد.