نوع غمهای هر کس قیمت او را مشخص می کند

در جلسات گذشته عرض کردیم: همانطور که درد نشانه بیماری روح است. خداوند دنیا را به گونه ای آفریده که در آن تضاد و سختی وجود دارد ولی خداوند رضایت به غصه دار شدن ما ندارد. خداوند برای ما در حکم پزشک است؛ «اَنتم کالمرضی و ربّ العالمین کالطبیب» تمام کارهای طبیب برای بیماری آرام بخش است و لو درد هم داشته باشد و داروی تلخ هم باید استفاده کند. اگر ما یک تصویر کلّی از خلقت نداشته باشیم و ماجرا را ندانیم دچار ابهام می‌شویم. مانند فیلی که در تاریکی به جاهای مختلفش دست زده و اظهار نظر نماییم که هیچ کدام از نظرات درست نبوده، زمانی می‌شود درست نظر داد که در روشنایی نگاه یکپارچه به فیل داشته باشیم. کسی که نظام خلقت و خودش را نشناخته باشد نمی‌تواند از شب قدر (اندازه) درست استفاده کند. انسان در شب قدر می‌تواند ده‌ها سال از عمر تلف شده‌اش را جبران کند زیرا فرموده‌اند: «لیله القدر خیر من الف شهر» شب قدر از هزار ماه سال (بیش از 83 سال) بهتر است، و اینکه چه قدر بهتر، بستگی به چگونگی بهره برداری شخص دارد.

خداوند اساساً سه رحم در دنیا قرار داده است: رحم زمانی، رحم مکانی و رحم استاد، کسی که از این سه موقعیت بیشترین بهره برداری را بنماید قادر است علاوه بر اینکه در تکامل ساختار وجودی‌اش سرعت بگیرد، سال‌ها خطا و اشتباه را هم جبران نماید. متأسفانه بعضی‌ها قادر به استفاده از این فرصت‌ها نیستند. در رحم‌های مکانی مانند مسجد الحرام، مسجد النبی «صلی الله علیه و آله و سلم» و حرم‌های معصومین «علیهم‌السلام» و ... هستند که اساساً افکار منفی نمی‌توانند به انسان حمله کنند. رحم‌های زمانی هم مانند شب‌های جمعه، شب‌های اعیادی مانند عید فطر و نیمه شعبان و مبعث و بخصوص شب‌های قدر بسیار قدرتمند هستند و به ساختن شخصیت انسان قدرت و سرعت می‌بخشند. رحم استاد هم به انسان کمک می‌کند که اگر مسیری را به تنهایی ظرف مدت بیست سال طی می‌کند، بتواند یک‌ساله بپیماید. هرقدر استاد قوی تر باشد تأثیرگذاری‌اش هم بیشتر است. گاهی انسان چهل، پنجاه سال با سبک غلط زندگی کرده و یک استاد قدرتمند در طول یک سال، به اندازه صدسال او را جلوتر می‌برد. بعضی‌ها به گونه ای زندگی می‌کنند که بیش از یک نفر هستند گاهی صد هزار و یا در حکم میلیون‌ها نفر هستند و تا این اندازه توشه و ذخیره برای آخرت جمع کرده است. مانند نهضت «وال‌استریت» در آمریکا که یک درصد جمعیت آنجا ثروتشان در حدی است که صد نفر می‌توانند با تقسیم آن به راحتی زندگی کند. چه ثروتمندانی که حیاتشان از سنگ کمتر است چرا که سنگ از خشیت خدا شکسته و فرو می‌ریزد و در قیامت از حیوانات پست تر است زیرا حیوانات به بهشت می‌روند و او به جهنم. خوب است که لااقل اگر قدرت نداریم، عمرمان عمر مفیدی باشد یعنی با شادی و آرامش بگذرد. ما باید مانند جنین باشیم همانطور که در طول نه ماه حیات در رحم به اندازه ده‌ها سال ذخیره برای دنیا کسب کرده، ما هم از ده‌ها سال عمر دنیا، بی نهایت زندگی آخرتی مان را بسازیم. خدمت به مردم خیلی ارزشمند است که کسی عمرش را صرف آن بنماید ولی حیات حیوانی هم چنین اقتضائی دارد و برای انسان کافی نیست و فقط زندگی انسانی در شأن انسان است. چه بسا خدمتی که حیوان می‌کند ارزشش بیشتر باشد چون کاملاً بدون چشم داشت است. قرآن، انسان را بر اساس وضعیت قلبش تقسیم می‌کند. سنگ (جماد)، کمتر از سنگ، حیوان، پست تر از حیوان، شیطان (شیطان صفت) و انسان حقیقی.

پنج گروه اول کسانی هستند که زیر قیمت حقیقی‌شان زندگی می‌کنند فلذا خسارت می‌بینند (لَفی خسر) قیمت انسان به اندازه همه انسان‌هایی است که خدا خلق کرده و می‌کند یعنی تا این حد قدرت رشد دارد. کسی به شادی و آرامش می‌رسد که قواهای نفسش تغذیه مناسب شده باشند یعنی حسش با محسوسات، خیالش با مخیلات، وهمش با وهمی‌ات و عقلش با معقولات و فوق عقلش با الله پیوند برقرار کند. کسی که علیرغم بی نهایت طلبی‌اش با بی نهایت پیوند نخورد در امور طبیعی دچار بی نهایت طلبی می‌گردد و به تنوع طلبی می افتد. حق انسان این است که به اندازه میلیاردها نفر از بی نهایت لذت ببرد و اگر مصداق را پیدا نکند مجبور است در محدودها این لذت را جستجو کند و محدودها هم چنین قابلیت و توانی نداشته لذا شخص دائماً به دنبال تنوع است و خانه، لوازم منزل، اتومبیل، موبایل و ... و حتی همسرانشان را عوض می‌کنند در غرب کار به جایی رسیده که از جنسشان خسته شده و تغییر جنسیت می‌دهند. وقتی تنوع در لذت افزایش یافته و شخص لذت نمی‌برد سر از خودکشی در می‌آورد. کسانی که نسبت به امور دنیایی دلبسته می‌گردند با تغییرات آن به هم می‌ریزند.

قیمت هر کس هم به دغدغه‌ها و غصه‌ها و شادی‌هایش است. ولی اگر کسی وابسته و دلبسته بی نهایت شود از آن جایی که در این حقیقت تغییر راه ندارد و هر زمان و هر جایی می‌توان او را در آغوش گرفت غصه ناشی از فقدان او معنا ندارد: «الذین یذکرون الله قیاماً و قعوداً و علی جنوبهم...» مؤمن حقیقی وقتی به رختخواب می‌رود خدا را در آغوش می‌گیرد. ولی غیر مؤمن دائماً به امور مادی و تغییر پذیر اندیشیده و با نوسان‌های آن‌ها دچار اضطراب می‌گردد. مؤمن با خدا به خواب رفته و با او بیدار می‌شود و هرگز احساس تنهایی و بی کسی نمی‌کند. هر بخشی در وجود انسان بیشترین فعالیت را داشته باشد بر انسان ریاست می‌کند. اگر عقل حاکم باشد شخص برای یک یا چند مدرک تحصیلی سایر بخش‌ها را از جمله فوق عقل را قربانی می‌کند. اگر خیال حکومت کند دائماً گرفتار تجملات و رقابت با دیگران می‌شوند. بشر امروز به دلیل فقر در فوق عقل، با سرعت در حال ایجاد تنوع در بخش‌های طبیعی و نهایتاً عقلانی است و رشته‌های مختلف علمی بدون شناخت فوق عقل به شدت در حال توسعه است. البته از قِبَل پیشرفت علمی بشر به آسایش رسیده ولی آرامش را به دست نیاورده است و قیمت و حق انسان، رسیدن به آرامش است. الان بیشترین پزشک متخصص را داریم و درعین‌حال تعداد بیماران هم بی سابقه است. سالیانه 8500 نفربه هر نوع از سرطان‌ها افزوده می‌گردد و آمار هفتاد درصدی در زمینه اضافه وزن در افراد زیر بیست سال حکایت از افزایش بیماری در نسل آینده دارد. مصرف مواد مخدر هم در کلّ جهان افزایش بی سابقه داشته، در آمریکا سالانه چهارده میلیارد دلار صرف مواد مخدر می‌شود. در کشور خودمان نود درصد از خودکشی‌ها و هشتاد درصد از طلاق‌ها در قشر تحصیل کرده اتفاق می افتد. بخشهای پایینی (حسی، خیالی، وهمی و عقلی) به خاطر ما خلق شده‌اند قرآن می‌فرماید: «سخّرَ لکم ما فی السموات و الارض...» اینکه انسان برای چه خلق شده است لازمه‌اش شناخت فوق عقل است و بدون آن انسان آفرینشش را پوچ تلقی می‌کند. انسان در شب قدر با توجه به هدف خلقت و میزان دارایی متناسب با آن بنماید. خیلی تأثرآور است که انسان هنگام خروج از دنیا بفهمد که خودش را صرف اموری کرده که آن‌ها برای او و در خدمت او خلق شده‌اند نه او برای آن‌ها. چنین کسی از حیوانات پست تر است زیرا آن‌ها به وظیفه و عبادت‌هایشان و حتی نمازشان عمل کرده‌اند: «... کلّ قد علم صلاته و تسبیحه...» در روایت آمده: «...رُبّ مرکوب خیرٌ من راکبه» چه بسیار مرکب‌هایی (چهارپایان) که از راکبشان بهتر هستند. کسی که قیمتش را بشناسد دغدغه‌هایش فوق عقلانی می‌شود و غصه‌های فوق عقل شادی آور هستند و اساساً چنین شخصی غصه نداشته و همیشه شاد است و سبک زندگی‌اش بر اساس زندگی‌های اشرافی و بالاست. در اینصورت گداترین افراد کسانی هستند که به امور پایینی شان پرداخته‌اند. شب قدر صرفاً خواندن جوشن کبیر، قرآن و نماز قضا کافی نیست و باید با خدا و خانواده آسمانی مان رابطه برقرار کنیم و باید برای فکر کردن وقت بگذاریم. امام جواد «علیه‌السلام» می‌فرمایند: انسان برای حرکت به سمت بالا با فکر زودتر از عبادت می‌رسد. گاهی انسان با یک ساعت تفکر بیست سال جلو می افتد. در روایت آمده: بهترین عبادت در شب قدر مذاکره علمی است. ما باید در شب قدر آینه را پیش روی خودمان گذاشته و باطن خودمان را شناسایی نماییم و به اصلاح بپردازیم. حتی اهل بهشت در آنجا به خاطر فرصت‌هایی که در دنیا از دست داده‌اند دچار حسرت خواهند شد و آرزو می‌کنند ای کاش پنج دقیقه به دنیا بازگشته و از آن استفاده کنند. خواب بعضی‌ها از بیداری و فعالیت بسیاری از افراد با ارزش تر است. خداوند در آیه 23 سوره حدید می‌فرمایند: «لکیلا تأسوا علی ما فاتکم و لا تفرحوا بما آتکم» برای آنچه که از دست داده‌اید غصه نخورده و به سبب آنچه که به شما داده شده مسرور نشوید. سبحان الذی یقتل اولادنا و لا نزدادُ له الا حُبّاً

ما باید با ریاضیات خدا زندگی کنیم. در محاسبات زمینی به سود بانک اطمینان کرده و سرمایه‌گذاری می‌کنیم ولی وقتی خداوند وعده پاداش یک تا هفتصد برابر می‌دهد باور نکرده فلذا در راه او هزینه نمی‌کنیم. امام صادق «علیه‌السلام» هر وقت به مشکل مالی بر می‌خوردند هر آنچه داشتند انفاق می‌کردند در کوتاه‌ترین زمان به ایشان باز می‌گشت این نتیجه معامله با خداست. بچه ای که از دنیا می‌رود پاداش صبر در این راه این است که روز قیامت که انسان به شدت در سختی است با ظرف آبی گوارا پدر و مادر را جستجو کرده و ایشان را سیراب می‌کند. به معصوم «علیه‌السلام» خبر دادند: فرزندتان از دنیا رفت و حضرت فرمودند: «سُبحان الّذی یقتل اولادنا و لا نزداد له الا حبّا» منزه است کسی که فرزندان ما را می‌کشد و در ما جز حب او چیزی اضافه نمی‌شود. بعضی‌ها بر سر هر مشکلی با خدا درافتاده و رابطه‌اش خراب می‌شود. خدا را کارگری می‌داند که باید کارهایش را انجام داده و مشکلاتش را رفع نماید. این‌ها خودشان را نشناخته و قیمتشان را نمی‌دانند. ابن عباس می‌گوید بعد از فرمایشات پیامبر «صلی الله علیه و اله و سلم» مفیدتر از آنچه که علی «علیه‌السلام» برایم نوشت چیزی نیافتم و آن اینکه: «آدمی برای نرسیدن به آنچه به او نمی‌رسید اندوهگین می‌شود و از رسیدن به آنچه که نمی‌شد به آن برسد شاد می‌شود پس آنجا شادی کن که به چیزی از آخرت خود رسیده باشی و آنجا اندوهگین شو که چیزی از آخرتت را از دست داده باشی. اگر به چیزی از دنیای خود رسیدی شادی مکن و اگر چیزی از آن را از دست دادی اندوهگین مشو و همّ و غم خودت را برای پس از مرگ به کار بگیر.» با چنین نگرشی غصه و درگیری با دیگران پیش نمی‌آید. انسان برای بخشهای پایینی نباید عصبانی شده و سر دیگران فریاد بزند. کسی که حیا داشته باشد مرتکب این رفتارها نمی‌شود. با توجه به این فرمایش حضرت علی «علیه‌السلام»، کلام نبوی را که فرموده‌اند: «مَن بکی اعلی الاخره دخل الجنّه و من بکی علی الدنیا دخل النار» کسی که برای آخرت گریه کند وارد بهشت شده و کسی که برای دنیا بگرید داخل در جهنم می‌شود. شب قدر خودمان را بررسی کنیم تا «خیر من الف شهر» شامل حالمان شود. کسی چنین بهره ای می‌برد که به الله راه پیدا کرده، قدر و قیمتش را شناخته و به امام زمانش نزدیک شود. «تنزّل الملائکه و الروح فی‌ها به اذن ربهم من کل امر» نزول ملائکه و روح خدمت امام زمان «عجل الله تعالی فرجه» به عنوان خزانه دار عالم خلقت می‌باشد و ریاضیات همه عوالم خلقت در دست ایشان است و تمام محاسبات در دست حضرت می‌باشد: «کلّ شیء احصیناهُ فی امام مبین» در شب‌های ماه مبارک دعای افتتاح را با دلمان بخوانیم نه ذهنمان، و خوشا به حال کسی که این مضامین حرف‌های دلش باشند. «... اللهم انّا نشکوا الیک فقد نبیّنا و غیبه ولیّنا...» اگر به امام وصل شویم ایشان کاری می‌کند که ما با خود ایشان و هم درجه‌شان محشور شویم حتی در زمان غیبت. اگر حضرت در متن زندگی ما ورود کنند کاری می‌نمایند که ما به اندازه میلیون‌ها نفر از دنیا توشه برگرفته و به برزخ ببریم. ولی متأسفانه ما غصه آوارگی و تنهایی و طردشدگی حضرت را نداریم. حضرت فرموده‌اند: بوی بهشت از پانصد سال می‌رسد ولی قاطع رحم آن را استشمام نمی‌کند. حضرت حجت فرموده‌اند: بزرگ‌ترین رحم شما من هستم. ما مأموریم که با خانواده زمینی مان رابطه داشته و به آن‌ها رسیدگی کنیم ولی درباره خانواده آسمانی می گوییم: «بابیانت و امّی...» ما با خانواده آسمانی مان قطع رحم کرده‌ایم که زندگی مان تا این حد با مشکل مواجه می‌شود. دعای افتتاح را با تمام وجودمان بخوانیم و برای رفع موانع ظهور تلاش کنیم. قیمت انسان به اندازه ارزش معشوقش است.


والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته.