مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
قلب و روح اهل بیت علیهمالسلام محل هبوط و استقرار وحی الهی است. چون امام مقام خلیفه اللهی دارد، یعنی جانشین خدا در زمین است و باید عوالم خلقت توسط این شخص مدیریت شود. چیز هایی که دائما توسط فرشتگان به معصومین عرضه می شود، عمل تک تک افراد است که مایه سرور یا ناراحتی آنها میشود.
مدیریت این نظام عوالم خلقت مثل فرشتگان در اختیار امام قرار باید میگیرد. بنابراین، مسئلهی وحی مسئلهی از نوع وحی تشریعی نیست، یعنی قوانین دینی فقط اختصاص به پیغمبر ندارد.
یکی از چیزهایی که دائماً به پیامبر و معصومین (علیهمالسلام) عرضه میکنند، عملکرد بندگان خداست. آن هم نه فقط به امامی که زنده است، بلکه به همه ائمه معصومین. در این خصوص آیاتی بیان میشود که بیانگر این مطلب است:
سوره توبه آیه 105 میفرماید: «وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَی اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ= و بگو: عمل کنید که خدا و پیامبرش و مؤمنان اعمال شما را مینگرند». افراد زیادی داریم که مؤمن و اولیای خدا هستند. آیا اینها اعمال بندگان خدا را میبینند؟ منظور از مؤمنین در این آیه چه کسانی هستند؟ امام صادق (علیهالسلام) در پاسخ به این سوال فرمود: «المؤمنون هم الأئمه= مومنون همان ائمه هستند» که عمل ما را میبینند، یعنی واقف بر عمل ما هستند.
یکی از چیز هایی که دائما توسط فرشتگان به معصومین عرضه میشود، عمل تک تک افراد است. در روایت زیبائی از امام صادق (علیهالسلام) آمده است که: «مَا لَكُمْ تَسُوءُونَ رَسُولَ اللَّهِ(صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ)؟ فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ: كَیْفَ نَسُوؤُهُ؟ فَقَالَ: أَمَا تَعْلَمُونَ أَنَّ أَعْمَالَكُمْ تُعْرَضُ عَلَیْهِ، فَإِذَا رَأَى فِیهَا مَعْصِیَةً سَاءَهُ ذَلِكَ،فَلاَ تَسُوءُوا رَسُولَ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ)وَ سُرُّوهُ= چرا رسول خدا را ناراحت مىكنید؟ گفتم: فدایت شوم چگونه ایشان را ناراحت مىكنیم ؟ فرمود: آیا خبر ندارید كه اعمال شما بر ایشان عرضه مىشود، و اگر گناهى را مشاهده نماید از آن ناخرسند مىشود؟ پس رسول خدا را ناراحت نكنید».
اعمالتان که بر پیغمبر عرضه میشود و اگر در اعمالتان گناه و معصیتی ببیند، حضرت ناراحت میشود. پس ناراحتش نکنید و خوشحالش کنید. ما میتوانیم همین الان هم در زندگیمان پیغمبر و ائمه را خوشحال کنیم.
در بعضی جاها دیدید که مینویسند: «در این مکان توسط دوربین مدار بسته کنترل میشود»، یعنی هر کاری کنید، میبینند. روح ما نیز با کل مجموعه معصومین در ارتباط است. در محضر همه شان هستیم. همه آنها چشم در چشم ما را میبینند.
شخصی به نام داوود میگوید، نزد امام صادق علیهالسلام نشسته بودم كه حضرت بىمقدمه فرمود: «یا داوودُ، لَقَد عُرِضَت عَلَیَّ أعمالُكُم یَومَ الخَمیسِ فَرأیتُ فیما عُرِضَ عَلیَّ مِن عَمَلِكَ صِلَتَكَ لاِبنِ عَمِّكَ فُلانٍ ،فسَرَّنی ذلكَ إنّی عَلِمتُ صِلَتَكَ لَهُ أسرَعَ لِفَناءِ عُمرِهِ و قَطعِ أجَلِهِ. قالَ داوودُ: و كانَ لی ابنُ عَمٍّ مُعانِدا ناصِبا خَبیثا بَلَغَنی عَنهُ و عَن عِیالِهِ سُوءُ حالٍ فصَكَكتُ لَهُ بِنَفَقَةٍ قَبلَ خُروجی إلى مَكَّةَ فلَمّا صِرتُ فِی المَدینَةِ أخبَرَنی أبو عَبدِ اللّه ِ علیه السلام بِذلكَ = اى داوود! روز پنجشنبه اعمال شما به من عرضه شد. در میان كارهایى كه از تو به رؤیت من رسید، كمكى بود كه به پسر عمویت، فلانى، كردى و من از این كار خوشحال شدم. این صله و كمك تو نابودى عمر او و كوتاه شدن اجلش را سرعت بخشید. داوود مىگوید: پسر عمویى داشتم كه فردى معاند و دشمن اهلبیت و پلید بود. خبردار شدم كه او و خانوادهاش در وضع مالى بدى به سر مىبرند. لذا پیش از آن كه راهى مكّه شوم، مبلغى خرجى برایش حواله كردم. چون به مدینه رفتم، ابوعبداللّه (امام صادق علیهالسلام) مرا از این كار خبر داد».
این روایت، به ما درس اخلاق میدهد که به من خبر رسید که وضع مالی پسر عموی ما که ضد ائمه هم است خبیث و معاند و بد است و گرفتار مشکلات اقتصادی است: من یک مقدار پول برایش فرستادم قبل از این که مکه بروم، وقتی رسیدم به مدینه خدمت امام رسیدم، برای این که وظیفهاش این بوده.
فامیل و بستگان جزء ارحام ما هستند. مثل پدر و مادر که حقش بر انسان در هیچ شرایطی برداشته نمیشود یا م معلم و استاد که تحت هر شرایطی، حتی کافر هم باشند، اما حقوقی به گردن ما دارند و از بین نمیرود.
درسی که حضرت به ما میدهد این است که فامیل و ارحام ما، مسلمان یا غیر مسلمان ندارد. اگر کمکی خواستنی، حتی اگر دوستشان هم ندارید، ولی به آنها کمک کنید. البته گاهی کمک به او موجب تضعیف دین است. این بحث دیگری است و جنبه ثانویه پیدا میکند که در این شرایط باید حواسمان باشد. ولی در غیر این صورت، هر نیازی غذایی، مالی، درمانی و... داشته باشد، باید به او کمک کرد. هر چند بی دین هم باشد.
در تاریخ اسلام بسیار اتفاق افتاده که یک آدم مسلمان مؤمن، به بستگان فاسقهای خودش کمک کرده و آنها مؤمن شدند.
اگر انسان بخواهد در قربش به خداوند رشد کند و در مسیر انسانیت قرار بگیرد، اسم رحمان را بیشتر روز به روز در خودش جلوه بدهد. نسبت به همه کس و همه چیز مهربانتر باشد.
پس در این روایت به دو اصل مهم اشاره شد: اول این که امام میگوید روز پنجشنبه اعمال شما بر من عرضه میشود و من اعمال شما را دیدم که تو به فامیلت کمک کردی و دیگر این که این اعمال شما بر پیغمبر هم عرضه میشود و او را ناراحت یا خوشحال میکند.
حج بدون ولایت پذیرفته نیست
اگر کسی بخواهد حجش را تمام کند، باید بعد از مراسم حج به لقاء و ملاقات ما بیاید. امام باقر (علیهالسلام) میگوید: «تَمامُ الحَجِّ لِقاءُ الامامِ= تمامیت حج به ملاقات با امام است». حج باید با ولایت پذیرفته شود. بعد از حج برای این که عملتان و حجتان قبول شود باید به محضر امام برسید.
این که خدا امیرالمؤمنین را هنگام تولد در خانه خودش میبرد و آنجا متولدش میکند، برای این است که خدا مخصوصاً به تمام دنیا اتمام حجت میکند و شاهد میگیرد.
هیچ شیعه یا سنی سراغ ندارید که بگوید: امیرالمؤمنین در کعبه متولد نشده، آن محل شکافی که دیوار دهان باز کرده، هنوز سر جای خودش است و هیچ کس نتوانسته تا به حال آن محل را بپوشاند. خدا هنوز آن را به عنوان حجت قرار داده تا به ما بفهماند که روح توحید، ولایت است. اساساً بدون معصوم هیچ کس به معنای واقعی نمیتواند خدا را به بشناسد و هیچ معرفت الله، سلوک الی الله و تخلق به اخلاق الهی و رسیدن به مقام محمود بدون معصوم نمیتواند به آنجا برسد.
اعمال ما به امامان عرضه می شود
گاهی برای انسان سوال میشود که آیا حضرات معصومین مثلاً امیرالمومنین، امام حسین، امام رضا و... حواسشان به ما هست یا نه؟ برای دریافت پاسخ به کلام امام رضا (علیهالسلام) توجه میکنیم و پاسخ را میشنویم: «عَنْ عَبْدِ اللّهِ بْنِ أَبَانٍ الزّیّاتِ وَ كَانَ مَكِیناً عِنْدَ الرّضَا ع قَالَ قُلْتُ لِلرّضَا: «ادْعُ اللّهَ لِی وَ لِأَهْلِ بَیْتِی، فَقَالَ: «أَ وَ لَسْتُ أَفْعَلُ؟ وَ اللّهِ، إِنَّ أَعْمَالَكُمْ لَتُعْرَضُ عَلَیَّ فِی كُلِّ یَوْمٍ وَ لَیْلَةٍ». قَالَ: فَاسْتَعْظَمْتُ ذلِكَ، فَقَالَ لِی: «أَ مَا تَقْرَأُ كِتَابَ اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: «وَ قُلِ اعْمَلُواْ فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ»؟»= عبدالله بن ابان زیات كه نزد حضرت رضا علیهالسلام منزلى داشت. گفت به حضرت عرض كردم: براى من و خانوادهام بدرگاه خدا دعا بفرما. فرمود: مگر من دعا نمىكنم؟! بخدا كه اعمال شما در هر صبح و شام بر آن حضرت عرضه میشود، عبدالله گوید: من این مطلب را بزرگ شمردم، سپس به من فرمود: مگر تو كتاب خداى عزوجل را نمىخوانى كه فرماید؟ «بگو در عمل كوشید كه خدا و رسولش و مؤمنان كردار شما را مىبینند».
پس اهل بیت و معصومین (علیهمالسلام) حواسشان به ما هست. در وداع امام رضا (علیهالسلام) این گونه به حضرت خطاب میکنیم: «اجْعَلُونِی فِی هَمِّكُم = مرا هم از همت بلند خود بهرهمند سازید»، یعنی آقا زیادی به من فکر کن، من را جزء دغدغه هایتان قرار بدهید.
حضرت فرمایشی دارند که مؤمنون چه کسانی هستند: «إِنَّ الْأَعْمَالَ تُعْرَضُ عَلى رَسُولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله: أَبْرَارَهَا وَ فُجَّارَهَا فَاحذَروا فَلْیَستَحْیِ أحَدُكُم أن یُعرَضَ عَلى نَبِیِّهِ العَمَلُ القَبیحُ = اعمال شما بر رسول خدا عرضه مىشود؛ خواه آن اعمال نیكویىها و طاعات باشد و خواه بدى ها و معاصى پس بنا بر این برحذر باشید و هر یك از شما باید حیا كند كه كار زشت بر پیامبرش عرضه كند».
من بارها عرض کردم که ما مثل کسانی هستیم که در یک گنبد شیشه ای قرار داریم و آن طرفش را نمیبینیم و همه ما را میبینند.
اگر کسی روزی چندبار تمرین و تمرکز بگیرد که این حجاب را از خود بردارد. در این صورت، نگاه دو طرفه خواهد بود.
هر وقت هم می گوییم از عمل زشت حیا کنید، منظور فقط گناهان ظاهری نیست. ما فحشاهای باطنی بسیاری داریم که خیلی بالاتر از فحشاهای ظاهری هستند. این که تو در محیط خانه با زن و بچه ات، با پدر و مادر، با دیگران و ... چگونه رفتار میکنید یا وقتی حسادت میکنید؛ غیبت یا خبرچینی میکنید، کینه به دل میگیرید و ... اینها همه بیحیایی بزرگی هستند که پیغمبر و ائمه آنها را میببیند و میشنوند.
پس منظور از این که حیا داشته باشیم به غیر از گناهان ظاهری، فحشاهای باطنی هم شامل میشوند. حیا هم یعنی من بدانم دائماً جلوی چشم خدا و معصومین هستم. آن وقت آدمی تنها هم که باشد، حیا میکند.
اگر از ما سوال کنند که چطور بر عصبانیت یا حسادت مان غلبه کنیم؟ پاسخ این است که توجه به این مسئله کنیم که ما را میبینند.
بنابراین، متوجه باشیم که وقتی غافل میشویم، پایمان میلرزد و نیز توجه کند که «مهبط الوحی» شوخی نیست، یعنی امام لحظه به لحظه گزارش تان را دارد.
زیارت
کلیدواژه ها:
آثار استاد