(43)فرشتگان مقرب چه تصرفاتی در نظام هستی دارند؟

در شرح زیارت جامعه کبیره، به فراز «و مختلف الملائکه» رسیدیم. به این معنی که وجود مقدس ائمه (علیهم‌السلام) محل رفت و آمد فرشتگان است.

تمامی تحولات و تصرفات عالم خلقت به وسیله فرشتگان انجام می‌شود. قرآن در این باره می‌فرماید: «فَالْمُدَبِّراتِ أَمْراً[1]= و سپس به آنهایی سوگند که امور را تدبیر می‌کنند». هر دستوری به اینها داده شود، اعم از چینش، انجام کار و نتیجه‌اش، همه برعهده فرشتگان است.

امام سجاد (علیه‌السلام) می‌فرمایند: فرشتگان هرگز در مأموریتی که به آنها محول می‌شود‎، سستی نمی‌کنند و ضعف و تردید نداشته و کارهایشان را به خوبی انجام می‌دهند و از انجام کارها خسته نمی‌شوند؛ آزردگی و بی‌حوصلگی و غفلت به آنها عارض نمی‌شود و همیشه جدیت و پیوستگی در کار دارند.

معصوم علیه‌السلام می‌فرماید: فرشته‌ها زایش، خواب و مرگ ندارند و خطا و گناه در آنها نیست و معصوم هستند. در حقیقت فرشتگان حقایق نوری هستند که از تاریکی و محدودیت‌های عالم ماده مبرا هستند و تسلط کامل بر عالم ماده دارند و آن قوانینی را که ما در طبیعت کشف می‌کنیم، در واقع عملکرد فرشتگان هستند. هر حرکتی که در عالم صورت می‌گیرد، مثل شرایط لقاح و انعقاد نطفه یا حرکت ستارگان،‌ شهاب سنگ ها، خسوف و کسوف، همه حاصل عملکرد فرشتگان خداوند تبارک و تعالی در نظام عالم است.

انواع فرشتگان الهی در عوالم هستی

نظام هستی متشکل از عوالم مختلفی است که در هر کدام از این عوالم، تحولاتی صورت می‌گیرد. هر یک از این عوالم نیز، فرشتگان مخصوص به خود دارند.

نوعی از این فرشتگان، فرشتگان ارضی یا فرشتگان زمینی هستند که عملکردشان در ماده است. به این معنی که تغییر و تحولاتی را که در عالم ماده شاهد آن هستیم، این فرشتگان ایجاد می‌کنند. هر حرکت و تغییری که ما در یک دانه از مولکول اتم که شامل الکترون، نوترون، پروتون و کوارک ایجاد می‌شود، چه در جمادات، گیاهان، حیوانات، و چه در ستاره‌ها، کیهان‌ها و کهکشان‌ها، توسط فرشتگان مادی و ارضی صورت می‌گیرد. اما این ها همه به عالم ماده مربوط می‌شود.

اگر شما بتوانید با فرشته‌ها انس بگیرید، به شما خیلی کمک می‌کنند و بسیار هم رفیق باز و مهربان هستند و خیلی مشتاق اند که ما با آنها رابطه دوستی برقرار کنیم، اما متاسفانه ما چون غفلت داریم، رغبتی به غیب نداریم. این به آن دلیل است که وقت و فرصتی برای انس و رفت و آمد با آنها نداریم. در نتیجه از رحمت‌های فراوان آنان محروم می‌شویم. حضرت سجاد علیه‌السلام در صحیفه سجادیه به ما یاد می‌دهد و ما را دعوت می‌کند که با این فرشتگان انس و ارتباط بگیریم.

حیف نیست که به جای دوستی با این بزرگواران، انسان وقتش را در فضاهای مجازی و اینترنت به موضوعاتی بگذراند که نه بعدا بفهمد ضرر کرده است. سر چیزهایی که به دردش هم نمی‌خورد و شب اول قبر هم نمی‌تواند جوابگوی آن باشد. بیچارگی بدتر این است که بعدا در بیمارستان بهشت‏، یعنی ایستگاه های عالم برزخ که خود جهنمی است، باید این دیدنی و شنیدنی‌های اضافی دنیا را از او بتراشند تا بتواند وارد بهشت شود.

پس به جای این که وقت مان را برای چیزهای بیهوده بگذاریم و ذهن و فکرمان را مشغول کنیم، بهتر است برای ارتباط وانس با غیب و فرشتگان قرار بدهیم.

کار فرشتگان عالم ملکوت چیست؟

علاوه بر فرشتگانی که عالم ماده را تدبیر و اداره می‌کنند، فرشتگان دیگری هستند که عالم ملکوت را اداره می‌کنند. عالم ملکوت، باطن عالم دنیا است. یعنی آنچه که در ماده اتفاق می‌افتد، در باطن ماده توسط فرشته انجام می‌شود. چون ماده طبق قانون «اینرسی» از خودش نمی‌تواند حرکتی داشته باشد، مگر این که از بیرون به آن نیرویی وارد شود. این نیرو را همان فرشتگان عالم ملکوت وارد می‌کنند.

هر نیرویی که باعث تصرف و ‌تغییر شکل ماده می‌شود، فرشتگان مسئولیت و اداره آن را برعهده دارند. مثل دانه‌ای که به گل تبدیل می‌شود. در عین این که گل‌ها شبیه به هم هستند، ولی کاملاً با هم فرق دارند. زیرا هر دانه و گلی شناسنامه و هویت شخصی خودش را دارد که اینها هم توسط فرشتگان کدگذاری می‌شوند.

عالم ملکوت تجردش از نوع برزخی است. یعنی در ملکوت، جسم و جسمانیت هست؛ یعنی شکل و اندازه دارند، اما ماده نیستند. ماده با جسم فرق دارد. مثل خواب که مثلا شما در خواب سنگی را بلند می‌کنید یا به جایی می‌روید، اما ماده‌اش را ندارید. فقط با شرایط برزخی، خیالی و ملکوتی آن سر و کار دارید.

کار فرشتگان عالم جبروت چیست؟

گروه دیگری از فرشتگان، مجرد محض هستند و در عالم جبروت و بالاتر از آن مستقر هستند. اینها هم تقسیم‌بندی و شئون مختلفی دارند که در قرآن و روایات شغل‌ها و مسئولیت‌هایشان کاملاً بیان شده است.

فرشته‌هایی که ارکان نظام خلقت به دست آنهاست، عبارت اند از: حضرت اسرافیل، حضرت میکائیل، حضرت جبرائیل و حضرت عزرائیل (علیهم السلام).

حضرت «اسرافیل» مأمور به دمیدن صور قیامت است

«اسرافیل»، نام فرشته‌ای از ملائکه مقرب است که شهرت او به دمیدن در صور به هنگام برپایی قیامت است. «صور»، به همان معنای بوقی است که برای خبر دادن یا آماده‌باش در آن می‌دمند. مثل بوق ماشین‏ که این بوق می‌تواند معناهای مختلفی داشته باشد. این بوق، علاوه بر خبر کردن اطرافیان، گاهی حکایت از عصبانیت می‌کند، گاهی به معنی عرض ارادت است. پس صدای بوق نیز، شکل های مختلفی دارد که هر کدام معنا و پیام مجزائی دارد.

حضرت اسرافیل (علیه‌السلام) مسئول تبدیل و تحول عالم برزخ به عالم آخرت یعنی قیامت است. با «صور اسرافیل» همه اهالی عالم برزخ آماده‌ی ورود به صحنه قیامت می‌شوند. این که در روایت داریم دهانه‌ی شیپور اسرافیل به اندازه‌ی همه آسمانها و زمین است، پیام و تحولی که اسرافیل ایجاد می‌کند، کل نظام هستی را در برمی‌گیرد. این صدا، خیلی هول برانگیز است که ارواح برزخ را به قیامت می‌برد و این، عظمت حضرت اسرافیل را می‌رساند.

حضرت میکائیل مامور رزق موجودات عالم است

حضرت میکائیل (علیه‌السلام) یكی دیگر از فرشتگان ۴ گانه مقرب خداست كه نقش‌ مهمی بر عهده دارد. او فرشته‌ی رزق است. رزق همه‌ی موجودات عالم توسط میکائیل تنظیم و به آنها داده می‌شود. البته میکائیل خودش به تنهایی نیست. ایشان مثل حضرت عزرائیل (علیه‌السلام) که میلیاردها فرشته زیر نظرش کار می‌کنند، فرمانده یک لشگر عظیم و حیرت انگیز از فرشتگان است که رزق را به همه موجودات می‌رسانند.

آن ماهی که در دل اقیانوس است؛ یا آن کرمی که در دل یک سنگ است؛ یا نطفه‌ای که در شکم مادر است؛ رزق همه آنها به دست حضرت میکائیل است.

حتی شما غذائی که می‌خورید، روند هضم و تبدیل شدن به سلول توسط خود انسان انجام نمی‌شود، بلکه نیروی با عظمتی روی این غذاها تصرف می‌کند و این غذا را به همه جای بدن ما می‌رساند.

اما آن بدبختی که انسان را نابود می‌کند، «حجاب عادت» است که دقت نمی‌کند این نیرو و شعور از کجاست و توسط چه کسی اعمال می‌شود. تمام موفقیت یک شخص به این است که بتواند خودش را از حجاب عادت نجات بدهد. حتی اگر بخواهد به غیب برسد، یا با آن انس بگیرد، باید از حجاب عادت دربیاید. یعنی اگر  کسی توانست حجاب عادت را کنار بگذارد، ده‌ها سال جلو می‌افتد و پیشرفت می‌کند. پس تمرین کنیم تا هیچ چیز را عادی نبینیم. بشر امروز از پیشرفت و تکنولوژی‌های جدید تعجب می‌کند، ولی از خودش هیچ تعجبی ندارد.

از دیگر وظائف حضرت میکائیل این است که تمام تحولاتی که در معادن و سنگ‌ها صورت می‌گیرد، توسط میکائیل (علیه‌السلام) است. تمام رشدها و نموهای گیاهان توسط حضرت میکائیل علیه‌السلام و اعوان و انصار اوست. حرکت کل کهکشان‌ها، کیهان‌ها و تنظیم روابط عظیم بین سیارات با حضرت میکائیل و انصار اوست.

تمام تنظیمات محیرالعقول ماه‌ها و سال‌ها و تغییر و تحولات بدن ما که متأسفانه به خاطر «حجاب عادت»، کور هستیم و نمی‌بینیم که چه اتفاق‌هایی می‌افتد، همه توسط حضرت میکائیل علیه‌السلام انجام می‌شود.

من با دانشمندان بزرگ علم نجوم و هیئت صحبت داشته‌ام. آنها می‌گفتند: دانش ما در مقابل عظمت اقیانوس علم الهی یک قطره است. ما راجع به اینها هیچ چیزی نمی‌دانیم.

توحید/آفرینش/فرشتگان

[1] . سوره نازعات/آیه .