(35) برای سلام به اهل بیت علیهم السلام نیازی به حضور فیزیکی آنان نیست

در این جا منظور، کل اشیا است و استثنایی هم در کار نیست. همه اشیاء تحت سیطره و مدیریت امام معصوم هستند. روح امام همان روح الله است. در واقع، نور خداست که در همه اشیاء حضور دارد. همانطور که درباره خداوند در قرآن داریم که فرمود: «لا یَخْفی عَلَیْهِ شَیْ ءٌ فِی الْأَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ =[1] هیچ چیز در آسمان و زمین، بر خدا مخفی نمی ماند». به همین نحو، هیچ امری هم مخفی از حضور اهل بیت (علیهم السلام) نیست. در روایت داریم که ابوذر دنبال پیغمبر می گشت و خواست برود که پیامبر را زیارت کند. به او گفتند که پیامبر در فلان باغ است. ایشان می رود و می بیند پیغمبر خوابیده، می گوید خوب نمی دانم چه کار کنم، نمی خواسته مستقیم مزاحمتی ایجاد کند. می گوید من سر و صدایی می کنم اگر بیدار باشند، با صدا بلند می شود و اگر خواب باشند که مزاحم ایشان نمی شوم. شاخه را که می شکند، پیامبر به ابوذر می فرمایند: ابوذر تو می خواهی مرا امتحان کنی؟ با این بیان حضرت می فرمایند: «ما علمت أنی أرى أعمالكم فی منامی كما أراكم فی یقظتی إن عینی تنام وقلبی لا ینام= آیا نمی دانی که من اعمال شما را در خواب هم می بینم؛ همانطور که در بیداری می بینم؟ چشمان من می خوابد، اما قلب من نمی خوابد». حضرت در این خصوص برخلاف ما انسان های معمولی است. البته ما که می گوییم به این علت است که غفلت داریم. چون قلب ما هم نمی خوابد. چراکه یکی از علائم شباهت انسان به حق تعالی در نفس است که اشاره شد. «من عرف نفسه فقد عرف ربه=هرکس خودش را بشناسد، خدایش را شناخته است». هم چنین داریم: «لا تأخذه سنه و لا نوم=او را خواب و چرت نمی گیرد». وقتی می گوییم خداوند را خواب نمی گیرد، یعنی ما هم می توانیم همین گونه باشیم. یعنی ممکن است که نفس ما را هم خواب نگیرد، هرچند بدنمان را به خاطر مسائل فیزیولوژیک خواب در برمی گیرد. وقتی نفس ما بیدار است، معمولاً در خواب می رود و سراغ اموری را می گیرد که در 5 مرحله جمادی، گیاهی، حیوانی، عقلی و فوق عقلی قرار دارد و بیشتر متمایل به آن مرحله ای است که نفس انسان بیشتر علاقمند است و تسلط کافی بر انسان دارد. نوع خواب های انسان نیز این گونه است. در واقع نوع خوابهای انسان شبیه آن بخش از «خود» انسان است که آن را بیشتر تقویت کرده است.

بنابراین، نفس ما در روز سراغ کارها و مشغولیت هایی می رود که بر روح حاکم است. ولی تفاوت پیامبر با ما در این است که با خواب، بدن ایشان به هیچ وجه از عالم بیرون غافل نمی شود. چشمان ایشان می خوابد، اما این که می فرماید: «و لا ینام قلبی= قلبم نمی خوابد»، یعنی قلب من در حالت خواب و بیداری تفاوتی ندارد.  البته ما برعکس هستیم. ما به محض این که بدن مادی را رها می کنیم، با بدن برزخی مان مشغول خواب و رفت و آمد می شویم و از بدن مادی مان و مسائلش که در بیرون است، غافل می شویم. یعنی کلاً از دنیا خارج می شویم. اما پیامبر این گونه نیست. پیامبر به هیچ وجه خوابش او را از عالم ماده غافل نمی کند.

بنابراین، مرگ این بزرگواران هم همین طور است که وقتی از دنیا می روند، به هیچ وجه احاطه شان را نسبت به عالم طبیعت از دست نمی دهند. چون مظهر و نماینده خدا، خلیفه الله و مظهر تام خداوند هستند. بنابراین، احاطه و تسلط کامل بر دنیا، برزخ و قیامت دارند و حتی بعد از قیامت را هم احاطه دارند.

سلام ما به معصوم، ابتدا از طرف خود معصوم است

خداوند در قرآن ما را به وسیله گفتن سلام ها آموزش می دهد که یا از طرف خودش است و یا امر می کند که ما سلام کنیم.

مثلاً سلام به انبیای گذشته، یکی از مصادیقی است که خداوند در قرآن بیان فرموده است. مثل «سلام علی نوح فی العالمین»، «و سلام علی المرسلین» یا سلامی که به ما امر می کند که ما به پیامبر درود بفرستیم: «ان الله و ملائکه یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما».

سعی کنید هر روز تمرین سلام کنید. مطمئن باشید جواب این سلام ها می آید و ارتباطات خیلی خوبی برای شما ایجاد می کند و آثار و برکاتی برای شما به همراه دارد. وقتی کسی هر روز می ایستد و سلام می دهد، در زندگی دنیایی و آخرتی اش آثار شگرفی دارد.

وقتی عادت به سلام می کنید، در خانه، محل کار، تاکسی، اتوبوس، مسافرت، تنهایی، رختخواب و ... و حس این حضور که آنها همیشه با تو هستند و تو همیشه به آنها سلام می دهی، باعث قدرت و پاکی روحی و سلامت نفس شما می شود.

 شما در نماز می گویید: «السلام علیک ایها النبی و رحمه الله و برکاته» یعنی شما در نماز، اتصال به پیامبر (صلی الله علیه و آله) دارید. اساساً نماز ما در حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله) انجام می شود. عبادت و نماز و سایر کارهای ما در محضر ائمه علیهم السلام انجام می گیرد. یعنی این طور نیست که ما فقط در نماز با پیغمبر ارتباط و اتصال داشته باشیم.

همانطور که بعد از خوابیدن و بیدار شدن به اعضای خانواده سلام می دهی، به خانواده آسمانی نیز تا چشمت را باز کردی بگو: «السلام علیک یا رسول الله، السلام علیک یا صاحب الزمان». این سلام، رعایت ادب حضور است. چقدر خوب است ادب بنده نسبت به این مسئله زیاد باشد. حتی زمانی که از خواب بلند شدید، چون در محضر ائمه (علیهم السلام) هستید، اولین کسی که چشم در چشم شماست، خداوند و فرشتگان هستند. فرشتگان و سایر اعضای خانواده ی آسمانی تعداد زیادی دارند و شخصیت های حقیقی دارند. تنها تفاوت این موجودات با سایر اعضای خانواده ما در این است که ما آن ها را نمی بینیم. مانند این است که الآن در خانه مهمان است. این مهمان ها چه کسانی هستند؟ خداوند، اهل بیت، ملائکه. وقتی انسان چشمش را باز می کند، باید به این حضور حقیقی سلام کند.

این ارتباط سلامی، فوق العاده مهم است. اگر تمرین سلام را انجام دادید، بعد از مدتی جواب سلام هم شنیدید، دیگر نباید تعجب کنید. وقتی به آنان سلام می کنید، قاعدتاً جواب سلام هم می دهند. اما بدانید که جواب سلام از جانب آنها به طوری که شما بشنوید، واجب نیست. زیرا احکام عالم بیداری و دنیا با احکام برزخ متفاوت است. وقتی که معصوم از دنیا می رود، یک سلسله از ارتباطات قطع می شود. مثلا فرض بفرمایید نماز معصوم واجب نیست. به قول حضرت آیت الله جوادی آملی اگر شما حرم امام رضا (علیه السلام) بروید و گناه کنید، با این که نهی از منکر واجب است، ولی حضرت شما را نهی از منکر نمی کند. چون ارتباطات شرعی و بیداری متفاوت است. بنابراین، کسی نگوید من به حرم امام رضا رفتم و سلام کردم، اما امام رضا جواب سلام مرا نداد. این طور نیست. شما هر چقدر سلام بدهی، معصومین جواب سلام شما را می دهند. چنانچه در زیارت نامه می خوانید: «تسمع کلامی و ترد سلامی= تو کلام مرا می شنوی و سلامم را جواب می دهی».

جواب سلام معصوم به کیفیت سلام شما بستگی دارد

جواب سلامی که ائمه (علیه السلام) می دهند، بسته به کیفیت سلام شماست. معرفت، عشق و حضور سلام کننده، متناسب با جوابی است که دریافت می کند. زمانی که سلام می کنید، در نوع جوابی که دریافت می کنید تاثیرگذار است. در آدم های عادی هم این موضوع را می توان امتحان کرد. وقتی به یک نفر، از روی عشق و عاطفه، محبت، اعتماد و صفا سلام می کنی؛ نوع جوابی که دریافت می کنی، با زمانی که سلام معمولی می دهی و جواب دریافت می کنی، کاملاً متفاوت است. بنابراین، فراموش نکنیم که هرچقدر سلام های ما مودبانه تر، عاشقانه تر و با صفاتر باشد، جوابی درخور همان وضعیت را دریافت می کنیم.

اگر شما عزیزی دارید که الان در شهر دیگری اسکان دارد و ممکن است همسر، فرزند یا دوست شما باشد، وقتی قلبت را متمرکز می کنی و به او سلام می کنی، این سلام، به او می رسد. یعنی این دعای"سلام علیکم= سلام بر تو" را وقتی می فرستی برای آن فردی هم که بر روی زمین است، او هم سلام شما را دریافت می کند. وقتی انسان ها یک مقدار قدرت دریافتشان قوی تر می شود، یعنی از طبیعت و کثرت دست بر می دارند، تمرکزشان بیشتر می شود.

تصور کنید که به معصوم (علیهم السلام) سلام می کنید، سلامی از روی عشق و علاقه. حتی تصور چنین سلامی چقدر زیبا است. ولی جدا از بحث تصور، 14 معصوم همیشه رو به روی ما هستند. یعنی ما همه جا در محضر آنان هستیم.

احساس قرب به خدا، معصوم (علیهم السلام) و امام زمان (علیه السلام) باید در وجودت اتفاق بیفتد. ما فقط باید حجاب را از جلوی چشم خودمان را برداریم. و گرنه امام زمان(عج) همیشه با ماست، اما ما او را نمی شناسیم. امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: «شما در روز، بارها امام زمان عج را می بینید. از شما چیزی می خرد و به شما چیزی می فروشد. با شما حرف می زند. یعنی کسی نیست حضرت را نبیند. ولی خوب ما شناخت و معرفت کافی نداریم. درگیر گناهان و مشغله هایمان هستیم و همین ها موجب فاصله ما با امام عصر (علیه السلام) است. وگرنه ایشان با ما فاصله ای ندارند و همیشه با ما هستند. اگر کسی می خواهد این فاصله را بردارد، باید دقیقاً از اینجا شروع کند. از سلام.

رمزی که دارم به شما می گویم خیلی مهم است. شما وقتی سلام می دهید، یک وقت سلام می دهی، خیلی خوب و زیبا. قاعدتاً این سلام به حضرت می رسد. ولی یک موقع است نه، من اینجوری سلام می دهم که در خانه ام نشسته ام. شب هم هست، تنها هم هستم. می گویم: «السلام علیکم یا اهل بیت النبوة» این کجا و آن کجا؟

خداوند می فرماید: «لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ یَحْفَظُونَهُ= برای انسان مأمورانی است که پی در پی از پیش رو، و از پشت سرش او را از فرمان خدا حفظ می کنند». یعنی به ما این آموزش را می دهند که باید چطور روزانه به فرشته هایمان سلام کنیم و با آنها در ارتباط باشیم و با آنها گفتگو  داشته باشیم. شما همین که دارید ظرف می شویید، سبزی پاک می کنید، یا به هرکاری مشغول هستید، یک وقت متمرکز بگذارید با فرشته هایت صحبت کنید. فرشته ها می شنوند. بندگان خوبی هستند چه بسا یک موقعی جواب بدهند. یک موقع شما سلام به امام می دهید و امام (علیه السلام) جواب سلامت را می دهد، تو هم می شنوی برای این است که تو با آن معامله غایب نمی کنی. رمز را دقت کنید. چون با او رفتار غایب نداری. اما وقتی تو با امام زمان (علیه السلام)، با فرشته ها و با غیب، معامله غایب داری، نمی توانی سلامی صمیمی به حضرت بدهی.

همه بیچارگی ها و غفلت ها همینطور سراغ انسان می آید. چراکه غیب به ما احاطه دارد. همانطور که خانم بارداری می تواند از طریق سونوگرافی جنینش را ببینند. موجودات غیبی هم بر ما احاطه دارند، ولی مشکل از ماست که نمی توانیم آنها را درک کنیم. ما باید این حجاب ها را برداریم. حجاب بین ما و غیب کی برداشته می شود؟ و فیوضات کی به زندگی ما سرازیر می شود؟ زمانی که ما این حجاب را برداریم.

گاهی شما از روی دلتنگی به معصوم (علیه السلام) سلام می دهید. آن سلامی که از دلتنگی و بیقراری برای معصوم می فرستی، معصوم دقیقاً همان طور دریافت می کند.

عشق معشوقان ولی افزون تر است                         لیلی از مجنون بسی مجنون تر است

 اگر شما از روی دلتنگی به پیغمبر  بگوئید: «السلام علیک یا رسول الله»، پیغمبر  می گوید: دل من هم برای تو تنگ است. اتفاقا گاهی این مسئله برعکس است. چون پیغمبر نسبت به شما دلتنگی دارد، دل شما تنگ می شود و چون دل شما تنگ می شود، سلامی از روی دلتنگی و شوق و ذوق می دهی. یعنی  اول او پیامک عشق را به قلبت فرستاده بعد تو می گویی دلم هوس پیغمبر را کرد و سلامی می دهی.

پس همه ی سلام هایی که ما در ابتدا به اهل بیت (علیهم السلام) می فرستیم، در واقع جواب سلام هستند، نه این که من سلام بدهم و جواب بگیرم. اصلاً همه سلام هایی که ما می دهیم، جواب هستند فقط از نظر فقهی و ادبی آنها این نقش را بازی می کنند که شما سلام دادید. بعد می گویند خوب ما جواب سلام شما را هم می دهیم. در حقیقت سلامی در کار نیست آنها همیشه به ما سلام دارند. اگر کسی این را فهمید، آن موقع است که در سبک زندگی اش بی نهایت تفاوت ایجاد می شود. دیگر چنین آدمی عقده ای نمی شود. دیگر این آدم، به هیچ وجه از هیچ آدمی محبت گدایی نمی کند.

 کسی که می تواند در طول روز، چند بار سلام به خدا و اهل بیت بدهد، آدمی است که مورد توجه ویژه خدا و اهل بیت است که این همه یادش می کنند و به او سلام می دهند.

کسی که در طول روز به حضرت زهرا سلام الله علیها 10 بار سلام می کند، یعنی حضرت زهرا 10 بار در روز به او سلام کرده و سلام های او جواب به حضرت است. وقتی توجه به این مسئله داشته باشید، انگیزه و سازندگی بیشتر می شود. پس کیفیت سلام خیلی مهم است. کیفیت سلام هم به میزان معرفت، عشق، سنخیت و دلتنگی هایت بستگی دارد.

مثلا باید از خود بپرسیم که در طول روز، چند بار دلمان برای امام زمان (علیه السلام) یا حضرت زهرا (سلام الله علیها) و سایر معصومین تنگ می شود؟ متاسفانه ما چون معرفت و سنخیت با حضرات نداریم یک هفته هم یادشان نمی کنیم، اصلا دلمان تنگ نمی شود. بی توجهی و غفلت های ماست که خود را از آنها محروم کرده ایم. و گرنه از طرف آنها همیشه محبت، رفاقت، صمیمیت و دوستی برقرار است.

آرشیو جلسات قبلی شرح جامعه کبیره

[1] . سوره آل عمران/آیه 5.