(17) «معرفت» عامل فیض الهی و رفع تاریکی دل است

«معرفت» شرط هر ملاقات و زیارتی است. حتی وقتی به یک حسینیه یا مسجد وارد می شوید، یا به محضر یک استاد و عالم می روید، بسته به میزان معرفت تان از آن ملاقات، فیض می‌برید. یعنی ورود و خروج شما با پاک شدن و آمرزش الهی همراه می‌شود.

مفهوم مخالف این مساله این است که تاریخ نشان داده برخی از نزدیکان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نتوانستند از ایشان بهره‌ای ببرند؛ چون معرفت نسبت به حضرت نداشتند.

حتی رسیدن به محضر معلم، استاد، دانشمند یا ولی خدا، اگر توأم با معرفت باشد، بیشترین بهره برداری را دارید و در کمترین زمان بیشترین تقرب را به او پیدا می‌کنید. این اثر معرفت است. حتی گاهی ملاقات با یک سنگ یا یک حیوان یا گیاه اگر با معرفت باشند و انسان را به خدا برساند، به اندازه ده سال عبادت برای انسان ذخیره می‌شود.

گاهی انسان با یک «ولی خدا» زندگی می‌کند ولی متأسفانه جز حسادت، کینه و آلودگی روح و روان چیزی به دست نمی آورد. این مساله حتی در مورد قرآن نیز صادق است. یعنی قرآن هم به درد آدم ظالم نمی خورد. برای همین بود که فرمود: «و ما یزید الظالمین الا خسارا= قرآن چیزی جز خسارت به آدم ظالم اضافه نمی کند».

روایت است؛ نگاه به والدین یا عالم، عبادت است. چون می‌داند آنان چه حق و مقامی دارند. برای همین است که نگاه محبت آمیز به چهره آن‌ها آمرزش به همراه می‌آورد.

«معرفت» ارزش  و قیمت آدم ها را تعیین می کند

معرفت به هر چیزی قیمت می‌دهد. یعنی قیمت آدم‌ها به میزان معرفتشان است. هر چقدر شناخت بیشتر باشد، ارزش وجودی انسان هم بالاتر است.

باید توجه داشت وقتی در مورد معرفت بحث می‌شود، فقط مختص به زیارت ائمه یا امامزادگان نیست. حتی زیارت یک مرجع تقلید اگر همراه با معرفت باشد، انسان را به اوج می‌رساند. همان‌طور که اگر بی‌معرفت باشد با همان ملاقات تاریک خواهد شد.

آفتی نبود بتر از ناشناخت                                       تو بر یاری و ندانی عشق باخت

هیچ سمی بدتر از جهل و نادانی نیست و بزرگترین آفت برای انسان این است که در آغوش معشوقش یعنی الله تبارک و تعالی باشد، ولی از آن بی بهره بماند. پس ما باید از خدا «معرفت» و «چشم با معرفت» را بخواهیم.

ثواب دیدن مؤمن، در امان ماندن از آتش جهنم است

امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمایند:

«أَیُّما مُؤمِنٍ خَرَجَ إِلى أَخِیهِ یَزُورُهُ عارِفا بِحَقِّهِ، كَتَبَ اللّه ُ لَهُ بِكُلِّ خُطوَةٍ حَسَنَةً، وَمُحِیَت عَنهُ سَیِّئَةٌ، وَرُفِعَت لَهُ دَرَجَةٌ، وَإِذا طَرَقَ البابَ فُتِحَت لَهُ أَبوابُ السَّماءِ، فَإِذا التَقَیا وَتَصافَحا وَتَعانَقا أَقبَلَ اللّه ُ عَلَیهِما بِوَجهِهِ، ثُمَّ باهى بِهِما المَلائِكَةَ، فَیَقُولُ: انظُرُوا إِلى عَبدَیَّ تَزاوَرا وَتَحابّا فِیَّ! حَقٌّ عَلَیَّ أَلّا أُعَذِّبَهُما بِالنّارِ بَعدَ هَذا المَوقِفِ= هر مؤمنى كه براى دیدار برادرش از خانه اش خارج شود، در حالى‌كه حقّ او را مى‌شناسد، خداوند در برابر هر قدمى، یك ثواب برایش مى‌نویسد و یك گناه از او پاک می‌کند، یک درجه به او می‌دهد و چون درِ خانه‌اش را بكوبد، درهاى آسمان برایش باز مى‌شود، و چون به هم رسند و دست دهند و معانقه كنند، خداوند به آن‌ها روى مى‌آورد. سپس به آن دو، بر فرشتگان مى‌بالد و مى‌فرماید: «دو بنده مرا كه به خاطر من با یكدیگر دیدار و مهربانى كردند، تماشا كنید! بر من است كه پس از این صحنه، آن دو را به آتش، عذاب نكنم». (کلینی، الكافی، ج 2، ص 184، ح 1)

در این روایت، بحث از امام نیست. بحث از برادر مؤمن است که دستور می‌دهد، حقش را بشناسیم و با او معاشرت کنیم. حفظ حرمت‌ها خیلی خوب است؛ چون خدا به هر قدمی که شما برای زیارت و ملاقات برادر دینی تان برمی‌دارید، درجه و ثواب می‌دهد. پس باید قدر این دیدارها را دانست.

نبی اکرم (صلی الله علیه و آله ) فرموند: «مؤمن حرمتش از کعبه بالاتر است». کسی که به همسرش با نگاه یک مؤمن، رفتار محبت‌آمیز یا خدمتی می‌کند، از این درجه و ثواب بهره‌مند می‌شود. پس رابطه با همسرت را می‌توانی به محراب عبادت تبدیل کنی.

امروزه دشمن با طرح و برنامه هایش، سعی کرده است زن‌ را از محیط خانه خارج کند و به جامعه به بهانه کار کردن بکشاند. هر چند اسلام با کار کردن زن در خارج از منزل آن هم با رعایت شئوناتش مخالفتی ندارد، اما اینها هرگز با خانه داری، فرزنددارى، شوهردارى برابر نیست. اما متاسفانه برخی افراد این را ننگ به حساب می‌آورند و از خدمت به همسر و فرزنددار شدن در راه خدا که باعث بالا رفتن مقام زن می‌شود، شانه خالی می‌کنند و می‌خواهند در بیرون باشند که باعث فساد برخی از زنان در جامعه ما شده است. البته در بعضی موارد، کار کردن زن آن هم با شرایطش ثواب بالایی دارد. اما باید بدانیم که شغل زن در بیرون از خانه، بیشترش آسیب و شهوت و خودخواهی و کار توهمی است. پس، عاقل کسی است که معرفت را دریافته و می‌داند که خودش را باید در کجا هزینه کند.

اعضای خانواده در ارتباط با یکدیگر باید با حرمت ایمانی که بالاتر از کعبه است، برخورد کنند. اگر این مبنا را رعایت کنیم ، به‌راحتی به غیبت، قضاوت نابجا و آزار رساندن نمی‌پردازیم. پس برای داشتن یک زندگی شاد و آرام، نخست نگاه‌مان را به یکدیگر درست کنیم و این هم نیاز به تمرین دارد.

اینکه کسی چنین توهم کند که من حزب الهی هستم، چادری هستم، کار درست تر از همه هستم و دیگران را به سادگی له کنم یا قضاوت بد کنم، کار درستی نیست؛ چون قیمت و ارزش آد‌م‌ها دست خداست. ما نمی‌توانیم به‌راحتی بدبین شویم، سوء‌ظن داشته باشیم و تهمت بزنیم.

سردی عاطفه، ارمغان ضعف معرفتی خانواده هاست

در فقره «وَإِذا طَرَقَ البابَ فُتِحَت لَهُ أَبوابُ السَّماءِ= در که می‌زند درهای آسمان به روی مومن باز می‌شود». یعنی خیر و برکت و مغفرت، شامل حال مؤمن می‌شود؛ مخصوصاً زمانی که به هم می‌رسند و دست می‌دهند و معانقه می‌كنند. اگر ما خانواده آسمانی‌مان را بشناسیم به راحتی به فرزند، همسر و اطرافیان محبت و عشق می‌ورزیم. اما آن کسی که نمی‌تواند عاطفه داشته باشند‌، درها به رویش بسته می‌شود و یک سره اختلاف و کینه در زندگی خواهد داشت و همه چیز را از دست می‌دهد.

آدم بی‌عاطفه در مهروزی و عشق‌ورزی بخیل است. در حالی که دین ما دین قشنگی است و برای هر بوسه‌ای، ثوابی می‌نویسد. پس عواطف را رنگ خدایی بزنیم. حیف است در ابراز عواطف مان، نگاه جنسی (زنانگی و مردانگی) داشته باشیم. چون آن قدرتی که باید باشد را ایجاد نمی‌کند.  اما اگر همین نگاه جنسی، با نگاه معرفتی و عاطفی همراه شود، ثواب چند برابر دارد و قدرت معنوی ایجاد می کند.

اگر کسی به خودش ایمان داشته باشد، با عمل کردن به این حدیث، می‌تواند ضعف‌های محبتی خود را جبران کند. پس مبنای محبت، نباید برحسب قومیت، نژاد، هم قبیلگی و همشهری بودن و یکی بودن آبا و اجداد باشد. بلکه باید خشنودی خدا باشد.  

وقتی از خانه خارج می‌شوید، تصمیم بگیرید فقط به‌خاطر خشنودی خدا به عیادت و ملاقات اطرفیان و دوستانتان بروید. اگر دین و ایمان و انسانیت داشته باشیم، باید سردی عاطفه را نسبت به پدر و  مادرت، همسرت، خانواده همسرت، دوستان و ... با نیت الهی به گرمی تبدیل کنید.  در اینجاست که مغفرت الهی شامل حال انسان می‌شود. چون به عشق خدا برای ملاقات هم رفته اید. نه برای چیز دیگر. اگر این گونه نباشید، ضعف معرفت دارید.

زیارت با معرفت مخصوص امام و امام‌زاده نیست. حتی اگر دوستان را درست زیارت کنیم و درست نگاه کنیم، عبادت محسوب می شود. حتی اگر به خودمان هم درست نگاه کنیم همین اتفاق می افتد. درحقیقت، اگر همه چیز را درست نگاه کنیم خدا را می بینیم.

با صد هزار جلوه برون آمدی که من                                        با صدهزار دیده تماشا کنم تو را

به همه این صدها هزار جلوه اگر بفهمیم و درست نگاه کنیم زیارت با معرفت انجام دادیم.