مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
ازدواج به دلیل ایجاد محبّت، تفاهم و همدردى میان زن و شوهر، بسیارى از نیازهاى روحى انسان را در زندگی تأمین میکند. انسان در سایه تأمین این نیازها به آرامش روحى دست مییابد.
قرآن کریم دستیابى به چنین آرامشى را یکى از ثمرات ازدواج دانسته، میفرماید: «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُون»؛[روم، 21] و از نشانههاى او اینکه همسرانى از جنس خودتان براى شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید، و در میان تان مودّت و رحمت قرار داد، در این نشانههایى است براى گروهى که تفکّر میکنند!
به راستى وجود همسران با ویژگی مودّت و محبت و رحمت براى انسانها، مایه آرامش زندگى آنها است و یکى از مواهب بزرگ الهى محسوب میشود. این آرامش از این جا ناشى میشود که این دو جنس مکمل یکدیگر و مایه شکوفایى و نشاط و پرورش یکدیگر میباشند به طورى که هر یک بدون دیگرى ناقص است، و طبیعى است که میان یک موجود و مکمل وجود او، چنین جاذبه نیرومندى وجود داشته باشد. این آرامش و سکونت هم از نظر جسمى است، و هم از نظر روحى هم، از جنبه فردى و هم اجتماعى.[ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 16، ص 391 – 392]
آنچه بیش از هر چیز دیگر، این پیوند عاطفى و مقدّس میان زن و شوهر را تحکیم و تداوم میبخشد، اخلاق نیکو و پایبندى به فضیلتهاى انسانى و پرهیز از رذیلتها در همه عرصههاى زندگى بویژه در محیط گرم و با صفاى خانواده است. اگر فضاى خانواده با گلهاى فضایل اخلاقى عطرآگین نگردد، کمتر قانونى میتواند دوام آنرا تضمین کند. بحران اجتماعى کنونى دنیا- که جوامع غیر دینى و غیر اخلاقى گرفتار آنند- بهترین دلیل بر ضرورت حاکم بودن اخلاق نیکو در میان خانوادهها است، چنانکه بالا بودن سطح آرامش و معنویت در میان خانوادههایى که واقعاً پایبند به دستورات دینى و اخلاقى هستند، شاهد دیگرى بر این مدعا است.
زندگی زناشویی قوام، تحکیم و استمرارش به محبت، دوستی، تفاهم، احترام متقابل و به رسمیت شناختن و رعایت حقوق همدیگر است. و این اختصاص به شوهر یا زن تنها ندارد؛ لذا دین اسلام برای آنکه محیط و اجتماع کوچک خانواده قوام پیدا کند و تداوم یابد، برای هر یک از زن و شوهر حقوقی در نظر گرفته و در مقابل این حقوق وظایفی را نیز برای آنان تعیین کرده است.
حق زن بر شوهرش این است كه او را سیر كند، لباس بپوشاند، نماز و روزه و زكات را - اگر در مال زن حق زكاتی است - به او یاد دهد، و زن نیز در این كارها با او مخالفت نورزد
اظهار محبت بیشتر: «ایمان بیشتر»
1- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«كلما ازداد العبد ایمانا ازداد حبا للنسآء(1) هر چه ایمان بنده زیاد شود، محبت [وی] به زن ها نیز زیاد می شود.»
دوستدار اهل بیت علیهم السلام دوستدار همسر است
2- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«كل من اشتد لنا حبا اشتد للنساء حبا(2) هر كس بیشتر دوستدار ما (خاندان عصمت و طهارت) باشد، به زن ها (همسرش) نیز بیشتر دوستی می كند.»
صفای زندگی اینجاست، اینجا
3- حضرت امیرالمۆمنین علی علیه السلام می فرمایند:
«فدارها علی كل حال واحسن الصحبة لها فیصفو عیشك(3) همیشه با همسرت مدارا كن، و با او به نیكی همنشینی كن تا زندگیت باصفا شود.»
از تكبر و خشونت بپرهیز
4- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«خیر الرجال من امتی الذین لایتطاولون علی اهلیهم و یحنون علیهم ولا یظلمونهم(4) بهترین مردان امت من، آن كسانی هستند كه نسبت به خانواده خود خشن و متكبر نباشند و بر آنان ترحم و نوازش كنند و به آنان آزار نرسانند.»
سیلی، هرگز!
5- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«فای رجل لطم امراته لطمة، امرالله عزوجل مالك خازن النیران فیلطمه علی حر وجهه سبعین لطمة فی نار جهنم(5) هر كس به صورت زنش سیلی بزند، خداوند به آتشبان جهنم دستور می دهد تا در آتش جهنم هفتاد سیلی بر صورت او بزند.»
من تو را دوست دارم
6- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«قول الرجل للمراة انی احبك لا یذهب من قلبها ابدا(6) این گفتار مرد به همسرش كه «من تو را دوست دارم »، هرگز از قلب زن بیرون نمی رود.»
تامین سعادت دینی و دنیایی همسر
7- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«للمراة علی زوجها ان یشبع بطنها، و یكسو ظهرها، ویعلمها الصلاة والصوم والزكاة ان كان فی مالها حق، ولاتخالفه فی ذلك(7) حق زن بر شوهرش این است كه او را سیر كند، لباس بپوشاند، نماز و روزه و زكات را - اگر در مال زن حق زكاتی است - به او یاد دهد، و زن نیز در این كارها با او مخالفت نورزد.»
زندگی زناشویی قوام، تحکیم و استمرارش به محبت، دوستی، تفاهم، احترام متقابل و به رسمیت شناختن و رعایت حقوق همدیگر است. و این اختصاص به شوهر یا زن تنها ندارد؛ لذا دین اسلام برای آنکه محیط و اجتماع کوچک خانواده قوام پیدا کند و تداوم یابد، برای هر یک از زن و شوهر حقوقی در نظر گرفته و در مقابل این حقوق وظایفی را نیز برای آنان تعیین کرده است
این هم جهاد در راه خداست
8- امام رضا علیه السلام می فرمایند:
«الكآد علی عیاله من حل كالمجاهد فی سبیل الله(8) كسی كه از راه حلال برای تامین رفاه خانواده اش تلاش می كند، همچون مجاهدی است كه در راه خدا جهاد می كند.»
آیا هدیه هم می خری؟
9- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«من دخل السوق فاشتری تحفة فحملها الی عیاله كان كحامل صدقة الی قوم محاویج ولیبدا بالاناث قبل الذكور فان من فرح ابنته فكانما اعتق رقبة من ولد اسماعیل ومن اقر بعین ابن فكانما بكی من خشیة الله ومن بكی من خشیة الله ادخله الله جنات النعیم(9) هر كس به بازار رود و هدیه ای برای خانواده اش بخرد و ببرد، [پاداش او ] مانند كسی است كه برای نیازمندان صدقه می برد [و هنگامی كه هدیه را به خانه می برد]، باید، قبل از پسران، به دختران بدهد، زیرا كسی كه دخترش را شادمان كند، مانند كسی است كه یك بنده از فرزندان اسماعیل را آزاد كرده است. و هر كس [با دادن هدیه ای] چشم پسری را روشن كند، گویا از ترس خدا گریسته است و هر كس از ترس خدا بگرید، خداوند او را داخل نعمت های بهشت كند.»
10- امام باقر علیه السلام می فرمایند:
«النسآء یحببن ان یرین الرجل فی مثل ما یحب الرجل ان یری فیه النسآء من الزینة(10) همان گونه كه مردان دوست دارند زینت و آرایش را در زنان شان ببینند، زنان نیز دوست دارند زینت و آرایش را در مردانشان ببینند.»
پی نوشت ها:
1) بحار الانوار، ج 103، ص 228
2) همان، ج 103، ص 227
3) مکارم الاخلاق، ص 218
4) همان، ص 216
5) مستدرک الوسائل، ج 14، ص 250
6) وسائل الشیعة، ج 14، ص 10
7) مستدرک الوسائل، ج 14، ص 243
8) بحارالانوار، ج 104، ص 72
9) وسائل الشیعة، ج 15، ص 227
10) مکارم الاخلاق، ص 80
کلیدواژه ها:
آثار استاد