مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
روز سیزدهم فروردین همزمان بود با روز جهانی اوتیسم. استاد محمد شجاعی یک راهکار مهم برای پیشگیری از ابتلای کودکان به اوتیسم ارائه داد.
با توجه به این که بیماری اوتیسم نوعی انزوا و گریز از اجتماع است وی می گوید: نقش بازی در پرورش کودک در جنبههای مختلف، به ویژه تربیت اجتماعی برای پیشگیری از ابتلای کودکان به بیماری اوتیسم حیاتی است. زیرا طبیعی ترین فعالیت بچه در هفت سال اول بازی ها است. بازی هایی که بچه ها می کنند، در آغاز، تحرک بدنی و جست و خیز و غلت خوردن و سینه خیز رفتن است. این حرکت ها با عضلات بچه سر و کار دارد. در واقع اولین دسته از بازی ها را می توانیم بگوییم همین بازی های ورزشی هستند که در ابتدا به صورت نامنظم و بدون قاعده توسط بچه صورت می گیرد.
بچه از همان سنین اول، بدن و دست و پایش را تکان می دهد؛ غلت می خورد و چهار دست و پا و سینه خیز می رود. همه اینها آن اثراتی را دارد که قبلاً به طور مفصل در مورد بازی ها گفتیم. همه اینها باعث می شوند که هم انرژی های بچه تخلیه بشود و هم بچه رشد عضلانی و قدرت بدنی پیدا کند که برای سلامتش ضروری است.
اما وقتی که بزرگتر می شود، بازی هایش قانونمند می شود. یعنی شکل خاصی از نظر و قانون پیدا می کند. بخصوص اگر به سمت بازی های اجتماعی برویم، کودک مدام با قواعد سر و کار دارد و در همه اینها کودک رفتار اجتماعی و چیزهای دیگر را یاد می گیرد.
کودکی که زیاد از بدنش کار می کشد و تحرک زیادی دارد و انرژی زیادی مصرف می کند، بدنش سالم تر و قوی تر از کودکی است که اینطور تربیت نشده است. ذهن کودک هم همینطور است. ذهن اگر با مسائل مختلف درگیر نشود و از آن کار کشیده نشود، تیز بار نمیاید. ضعیف یا خدای نکرده کودن بار میاید. بنابراین، برای این که کودک مبتلا به بیماریهایی مثل اوتیسم نشود، بچه را از همان سنین کودکی باید با چالشهای مختلف ذهنی و فکری رو به رو کرد و به طور غیر مستقیم وادارش کرد که فکر بکند. یعنی ذهنش درگیر بشود که فلان مساله را باید چه کار بکند؛ چطور فلان مشکل را از سر راهش بردارد. باید یکسره برایش معما ایجاد کرد.
این کارها را باید به وسیله اسباب بازی های مختلف و راه های مختلف انجام داد تا ذهن کودک کار بکند و یاد بگیرد که فکر کند؛ یاد بگیرد که باید برای هر مشکلی یک راهی پیدا بکند. برای حل مشکل خودش مشکلات وقتی پیش میاید ذهن قوی می شود.
برای همین هم بچه هایی که قبل از سنین دبستان یعنی در اواخر ۷ سال اول تربیت هستند، درمقابل مسائل مختلف ذهنی که برایشان پیش میاید، قوی هستند. چون قبلا بازی های هوشی و ذهنی داشته اند. این جور کودکان برای مدرسه آماده تر هستند. اما کودکانی که از این نوع تربیت برخوردار نبوده اند، مستعد اوتیسم هستند.
کودک باید تا ۷ سالگی آزاد باشد و تا ۷ سال باید خودش را با بازی کردن تخلیه بکند. پس ما باید کمتر بچه ها را به طور رسمی برایشان درگیری و مانع ایجاد بکنیم.
در بازی های اجتماعی هم مسئله تقویت بدن و حفظ سلامت بدن و هم خروج انرژی های زائد از بدن وجود دارد، و هم نشاط و رشد فکری بچه را تأمین می کند. پس در بازی های اجتماعی لزوماً باید هوش به کار گرفته بشود و بازی باید مستلزم فکر هم باشد.
بهترین بازیها برای کودکان بازی هایی است که مستلزم حرکت های اجتماعی است. مهمترین خاصیت این نوع بازیهای اجتماعی برای کودکان، در واقع تمرینی است برای یک زندگی اجتماعی در همه جنبه-هایش. یعنی کودکان وقتی در اجتماع وارد می شوند، آن گاه معلوم می شود که آیا دوره ی تمرینی زیست اجتماعی را پشت سر گذاشته اند یا نه.
اگر نگذاریم بچه وارد بازی های جمعی بشود، ضربه زیادی به او زده ایم و او را آماده ی مبتلا شدن به بیماری اوتیسم کرده ایم. بنابراین، از کوچه رفتن بچه ها و بازی کردن و جست وخیزهای آنان نباید ترسید.
کلیدواژه ها:
آثار استاد