کانون آرامش در درون انسان

عناوین مورد بحث در این جلسه:

• مهمترین مژده به انسان این است، چیزی که از دست می رود، برای آخرت ذخیره می گردد و چیزی هم که به او داده می شود وسیله آزمایش است.
• انسان های زیرک به ثروت های جاودانه می اندیشند نه به لذت های موقت دنیا.
• هر چه در دنیا خلق شده برای انسان و در خدمت اوست.
• یکی از آثار پرخوری مبغوض شدن نزد خداست.
• زهد به معنای قرارگیری درست ترتیب کمالات انسانی است.
• معشوق بخش فوق عقلانی، الله است و انسان در پیوند به الله آرام می گیرد.

به گزارش منتظران منجی «عج»، در  جلسه سوم از بحث  «آرامش» كه در تاریخ ۹۳/۱2/۲ برگزار شد، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

قواعد آرامش از کلام معصومین علیهما السلام

زهد:

امیر مؤمنان علیه السلام  می­ فرمایند: «هر کس آرامش را دوست دارد، می­ بایست در دنیا زهد را انتخاب نماید».

زهد به معنی قرارگیری درست ترتیب کمالات انسانی است به گونه ای که کمالات جمادی، گیاهی، حیوانی و عقلی در اختیار فوق عقل است و هر بخش از بخش­ های پایینی خود، اهمیّت بیشتری دارد. انتخاب زهد در زندگی به سبک ائمه معصومین می­باشد، هر کمال انسان معشوق مخصوص به خود را دارد و اگر فوق عقل نظارت کنترل آن نداشته باشد، می­ خواهد بی­ نهایت­ طلبی خویش را در همان بخش ارضا نماید.

معشوق بخش فوق عقلانی، الله است و انسان با پیوند با الله آرام می ­گیرد. در غیر این­صورت چون فطرت انسان با بخش ­های دیگر آرام نمی­ گیرد، انسان مفهوم آرامش را در آسایش می­ جوید و این راه بی­ پایان تا آخرین لحظات عمر، انسان را به خود مشغول می­ نماید. هر چه تلاش او در کسب کمالات پایینی از قبیل تناسب اندام، ازدواج و فرزند، تحصیلات، شغل و ... بیشتر شده، فاصله او با آرامش افزون­تر می­ گردد.

دوری از سرمستی دنیا

قرآن مجید در سوره حدید به انسان توصیه می ­نماید تا بر آنچه از دست شما رفته است اندوه نخورید و بدانچه به شما داده [دلبسته و] سرمست نباشید. مهم­ترین مژده این است که چیزی که از دست می ­رود، برای آخرت ذخیره می گردد و چیزی که به انسان داده می­ شود وسیله آزمایش اوست. با این درک این معادلات فهم این آیه بسیار سهل می گردد. خداوند می ­فرماید: به مال و فرزند کفار حسادت نکنید این نعمت­ها مایه ی عذاب دنیا آن­ها خواهد بود.

یاد خدا: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «هر انسانی ناکام و تشنه از دنیا می ­رود، مگر اینکه یاد الله باشد».

شیرینی دنیا، تلخی آخرت

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «شیرینی دنیا تلخی آخرت است». سهم هر انسان از لذت و بلا مساوی است و هر چه از سهم لذت که در دنیا دریافت نکرده باشد، با مقیاس آخرتی به او داده خواهد شد. هرگونه خسارت مالی، جانی و عاطفی پس انداز آخرت است. انسان­ های زیرک از خداوند می­ خواهند اندکی از سهم لذت­شان در دنیا را به ایشان بدهند و بیشتر آن را برای آخرت و حیات جاودانه ذخیره نمایند. فقر برزخ کمرشکن است. انسان­های زیرک به ثروت ­های جاودانه می ­اندیشند نه به لذت های موقت دنیا. حضرت می فرمایند: یک لحظه اضطراب، کفاره گناه یک روز است.

چینش درست محبوب قلب

خداوند در سوره توبه آیه 24 نحوه چینش محبوب قلب را به تفضیل بیان فرمودند. کشف رمز خلقت در همین آیه است؛ به همه کمالات جمادی، گیاهی، حیوانی و عقلی رسیدگی کنید، ولی دلبستگی فقط شایسته خدا ست.

دل به این و آن مده ای بوالهوس                  دل به آن ده کان دلت داده است و بس

شناخت قیمت انسان

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: «مَنْ بَکی عَلَی الدُّنیا دَخَلَ النّار؛ کسی که بر دنیا بگرید وارد جهنم می ­شود». هر چه در دنیا خلق شده برای انسان و در خدمت اوست. پس قیمت او بالاتر از هر چیزی است که در آن است. تا جایی که طبق فرموده امام موسی کاظم علیه السلام، بهشت (با آن همه عظمت) پاداش بدن­های شماست.

دنیا محل گذر است

رابطه دنیا با آخرت، همانند رحم مادر با دنیاست. مدت زمان رحم کوتاه است پس چرا غصه دار شویم. خداوند در سوره کهف آیه 7 می­ فرماید: «همانا ما آنچه را كه بر زمین است زینتى براى آن قرار دادیم تا امتحانشان كنیم كه كدام یك از ایشان بهتر عمل مى‌كنند».

اعتدال در طلب دنیا

امام زین العابدین علیه السلام: «جانب خدا را رعایت بکن و در طلب چیزهایی که در دنیاست معتدل باش،  دنبال چیزی که هنوز خلق نشده نباش؛ پرسیدند چگونه انسان می تواند دنبال چیزی که خلق نشده باشد؟ حضرت در پاسخ می فرمایند: کسی که خواهان مال و دارایی و رفاه در دنیا باشد و آن را برای آسایش دنیا می خواهد. آسایش برای دنیا و اهل دنیا خلق نشده است. سوال کردند پس بنده خدا کی طعم راحتی را می چشد؟ حضرت فرمودند: از روز اولی که وارد بهشت می شود. آرامش و راحتی فقط برای اهل بهشت در بهشت آفریده شده است».

کنترل هوس

از امام صادق علیه السلام پرسیدند: من چگونه خویش را به آرامش برسانم؟ حضرت فرمودند: هوس های خودت را کنترل کن تا آرام شوی.

چون به هر میلی که دل خواهی سپرد             از تو چیزی در نهان، خواهند برد

کنترل خوردن و آشامیدن بسیار پر اهمیّت است و یکی از آثار پرخوری مبغوض شدن نزد خداست. کنترل چشم نیز از دستورات اکید اسلام است.

مطالب بیشتر:

پای درس استاد

مجموعه سخنرانی های استاد محمد شجاعی

مجموعه کتابهای استاد محمد شجاعی

والحمدلله رب العالمین