چگونه مورد رحمت ویژه اهل بیت قرار بگیریم؟

بحثمان در شرح زیارت جامعه کبیره به این فقره رسید که اهل بیت (علیهم السّلام) معدن رحمت هستند.گفتیم که تا کسی خودش نخواهد قرب ویژه داشته باشد، ویژه نمی‌شود. این مسئله در هر کاری جاری است. به عنوان مثال، اگر بخواهید در کمالات جمادی، آدم خاصی بشوید، باید برایش سرمایه‌گذاری خاصی بکنید. در کمالات گیاهی، حیوانی و عقلی و علمی نیز همین گونه است. ما کسانی را داشته ایم که از 40 سالگی به بعد تصمیم گرفتند که دانشمند بشوند. شروع به درس خواندن کردند تا این که یک استاد برجسته و قوی شدند؛ یا به درجات علمی رسیدند؛ چون همت کردند. در بخش فوق عقلانی و انسانی هم همینطور است. کسی که بخواهد در آسمان، خاص و ویژه باشد، باید برای ویژه شدن، برنامه‌ریزی کند. اکنون به بعضی دستورالعمل های ویژه شدن و مورد رحمت خاص قرار گرفتن، اشاره می کنم.

«اهل نظر یا اهل عمل بودن»، کدامیک انسان را به مقصد می رساند؟

برای ویژه شدن، معمولاً مردم دو راه را انتخاب می‌کنند. گاهی راه های عملی را انتخاب می‌کنند، گاهی هم راه های نظری و معرفتی را بر می گزینند. مثلاً کسی در بخش جمادی، یک فداکاری مالی خیلی بزرگی را برای خدا انجام می‌دهد و یک دفعه اوج می‌گیرد.گاهی کسی یک فداکاری در بخش گیاهی یا حیوانی انجام می‌دهد. گاهی هم در بخش علمی کسی فداکاری می‌کند و اوج می‌گیرد، اما افرادی هم هستند که با فکر و اندیشه و بالا بردن سطح معرفتشان اوج می‌گیرند و بالا می‌روند.

امام جواد (علیه السّلام) فرمودند: «اَلقَصدُ اِلَی اللهُ تَعالی بِالقُلُوبِ اَبلَغُ مِن اِتعابِ الجَوارِحِ بِالاَعمالِ= حرکت فکری به سوی خدای تعالی با قلب، رساتر از آن است که با اعمال، بدن و اعضا و جوارح را به زحمت بیندازی». یعنی کسی زودتر می‌رسد که فکرش را به زحمت می‌اندازد؛ یعنی آدم هایی که حوصله گوش کردن یا مطالعه کردن را دارند و فکر می‌کنند، اگر 40 سال گناه و معصیت هم داشته باشند، با کسب معرفت می توانند 40 سال گناه را جبران ‌کنند. این برتر از کسی است که گناه نکرده، ولی بدون اندیشه و فکر کردن، فقط بدنش را 40 سال به عبادت واداشته است. می‌خواهم بگویم که محصول فکر، بسیار قویتر و موثرتر از عمل صرف است.

«آمادگی برای مرگ» و «عمل خوب»، مؤلفه های کسب رحمت ویژه هستند

امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) فرمودند: «رَحِمَ اللهُ امرَأً بادَرَ الأجَلَ و أحسَنَ العَمَلَ لِدارِ إقامَتِهِ و مَحَلِّ كَرامَتِهِ= رحمت خدا بر آن كس كه پیش از فرا رسیدن اجل، براى سراىِ ماندن و جایگاهِ كرامتِ خود، كار نیك فراهم آورد».

حضرت امیر که دریای رحمت الهی هستند، به ما یاد می‌دهند که چطور باید مورد رحمت قرار بگیریم. می فرمایند: «بادَرَ الأجَلَ»، یعنی انسان جلوتر از مرگش و قبل از اینکه مرگ به سراغش بیاید، باید عمل کند و به سراغ مرگ برود و خودش را برای این لحظه باشکوه آماده کند. هیچ لحظه‌ای برای زندگی انسان باشکوه تر از لحظه وفات یک مؤمن نیست. قشنگ‌تر از آن، مرحله بعدش که خیلی جذاب است. ما در بحث «آینده نگری» گفتیم که دو آینده در پیش رو داریم: یک آینده موقت که عمر دنیاست و نمی‌دانیم چقدر طول می‌کشد؛ و یک آینده ابدی و جاودانه داریم. حال چگونه برنامه ریزی کنیم که برای هر دو آینده‌ آماده باشیم؟

حضرت مجتبی (علیه السّلام) در این خصوص می فرمایند: «کُنْ لِدُنْیَاكَ كَأَنَّكَ تَعِیشُ أَبَداً وَ کُنْ لاِخِرَتِكَ كَأَنَّكَ تَمُوتُ غَداً= برای دنیای خودت آنگونه کار کن که گویا همیشه زنده خواهی بود و برای آخرتت آنچنان باش که گویی فردا خواهی مرد».

پس دو جور باید برنامه‌ریزی کنی: یک برنامه‌ریزی دنیایی که انگار همیشه در دنیا هستی؛ و یکی هم برنامه ریزی برای ابدیت که انگار فردا نیستی. باید برنامه‌ریزی ضعیفی نباشد، خوب برنامه‌ریزی کن، ناامیدی نباش، ترس نداشته باش، آینده را تاریک نبین. چون هیچ وقت برای هیچ کاری دیر نیست؛ پس برای آخرتت کاملا آماده باش. یعنی طوری زندگی کن که اگر مُردی، جا در جا وارد بهشت بشوی و بشیر و مبشر بالای سرت بیایند؛ اهل بیت همه بالای سرت بیایند و تو را به بهشت ببرند.

برای پیشی گرفتن، در عمل چه کار کنیم؟ حضرت راهکارش را می‌فرماید: «و أحسَنَ العَمَلَ لِدارِ إقامَتِهِ= عمل نیکو انجام بده برای سرای آخرت»؛ یعنی کردار و عمل خوب انجام بده و از اعمال زشت و بد که مورد رضای الهی نیست، پرهیز کن برای خانه و اقامت جاودانه ات.

اگر کسی این مسئله را خوب بفهمد که وقتی با مسائل و مشکلات دنیا روبرو شد، بگوید: «این نیز بگذرد» و به آن دل ندهد، کینه و عقده نکند، غصه نخورد و خودش را با آن درگیر نکند و حواسش باشد که اینها همه می‌گذرند، مثل ده ها، صدها و هزاران مورد که گذشت، او همیشه شاد و آرام خواهد بود.

توجه به «دار اقامت» یعنی هیچ چیزی برای انسان نمی‌ماند؛ نه همسر، نه فرزندان، نه مال و نه هیچ چیز دیگر. انسان هر پیوندی را با هر چیزی یا هر کسی شروع کند، مثل زنگ زدن یک آهن است. شما یک در نو و جدید برای خانه تان می‌خرید؛ همین که آن را در چهارچوب گذاشتی، شروع به زنگ زدن می کند و اگر چوبی باشد، به سمت پوسیدن می‌رود. یک بچه هم که به دنیا می‌آید، با بزرگ شدنش به سمت پیر شدن می‌رود. عمر دنیا هم سریع می‌گذرد.

امام زمان نزدیکترین خویش ماست. او پدر و امام ماست. دیگر ما از اهل بیت و ایشان نزدیکتر به خودمان نداریم.

پس سعی کنید برای امام زمانتان مایه شادی، آرامش و خیر و برکت باشید تا مشمول دعا و رحمت آنها شوید.

«لِدارِ إِقامَتِهِ» این دار اقامت خیلی شیرین است. چون خانه ماندگاری تو است. وقتی انسان تجربه رفتن به دار اقامت را داشته باشد، مثل آدم های خوبی که به کما رفتند و برگشتند، می بینی که دیگر دوست نداشتند که به دنیا برگردند. انسان هم وقتی وارد دار اقامت می‌شود، به قدری به او خوش می‌گذرد که از هیچ کس یادی نمی‌کند. در آن جا چهارده معصوم، امامزاده‌ها، انبیاء، صدیقین و شهدا هستند و همه را می بیند.

«و مَحَلِّ كَرامَتِهِ= و محل گرامی شدنش»، یعنی دار اقامت محلی است که به انسان خیلی احترام می‌گذارند، مورد کرامت قرار می‌گیرد.

حالا مگر آدم باید برود آنجا آن را ببیند تا باور کند؟ هر عاقلی می داند که وقتی رفتی دیگر راه بازگشت نیست. از همین جا باید بفهمیم که با امیرالمؤمنین در دنیا مورد اکرام هستیم؛ با چهارده معصوم و امامزادگان مورد اکرام هستیم. با توفیق نماز مورد اکرام هستیم. این که بدون نوبت خدا به ما اذن داده که هر وقت خواستیم با او حرف بزنیم توفیق بزرگی است.

یکی از مظاهر عظیم کرامت الهی، دعای توسل است که واقعاً ما قدرش را نمی‌دانیم و نمی توانیم از آن استفاده کنیم. این کرامت بزرگی است که انسان در دنیا می تواند با چهارده معصوم درد دل کند و حرفهایش را بزند و همه نیازهایش را با آنها در میان بگذارد. اما متاسفانه برخی افراد با داشتن آنها افسرده و غصه دار هستند.

محل اقامت و کرامت جایی است که اهل بیت علیهم‌السلام با شادی، مهربانی، رأفت و رحمت منتظر تو هستند. آنجا کسی منتظر ما نیست که ما را عذاب یا توبیخ کند. این عذاب و توبیخ را ما با خودمان از اینجا می‌بریم. آنجا تماماً رحمت و مهربانی است.

نتیجه آنکه بنا بر فرمایش حضرت امیر (علیه السلام) کسی که رحمت ویژه خدا را می‌خواهد،  باید: 1ـ برای مرگ آماده باشد، 2ـ عملش را اصلاح کند و برای خانه ماندگاری و دار کرامت خود، به تناسب آنجا سبک زندگیش را درست کند.

جامعه کبیره/ویژه شدن/رحمت