مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
شناخت؛ اولین قدم برای شروع هر حرکت
امیرالمومنین علی علیه السلام، می فرمایند:
ما من حرکـه الا و انت فیها محتاجٌ الی المعرفه؛ هیچ حرکتی نیست مگر اینکه انسان در انجامش نیازمند شناخت است.
لذا ازدواج نیز که از مهمترین حرکت های مؤثر در سعادت دنیا و آخرت است از این قاعده کلی مستثنی نیست.
طبقه بندی موجودات
۱ـ جمادات: تمام اشیاء که هر کدام قابلیت های مخصوص به خود را دارند.
۲ـ نباتات: علاوه بر قابلیت های جمادات دارای قابلیت رشد، تولید مثل و تغذیه می باشند.
۳ـ حیوانات: علاوه بر داشتن کمالات نباتی دارای قوای غضب، شهوت و دفاع از هم نوع هستند.
۴ـ انسان: علاوه بر داشتن تمام کمالات فوق دارای قابلیّت تربیت بی نهایت، تعقّل و تفکّر بوده و می تواند به مقام خلیفه الهی و قرب الهی برسد.
انسانیت، تنها هدف زندگی فرزند آدم
انسانیّت هر انسان به میزان شکوفایی استعدادهای مخصوص انسانی بستگی دارد.
حرکت انسان به سمت آخرت، درست مشابه حرکت جنین برای تولد به دنیاست. همان طور که جنین باید در رحم مادر قابلیّت های مختلف را برای زندگی دنیایی خویش کسب کند، انسان نیزموظف است در دنیا روح خود را برای یک زندگی آرام در آخرت آماده نماید. از آنجا که ملاک تولد سالم، تحصیل روح سالم است، لذا همهً فعالیّتهای انسان، از جمله ازدواج باید وسیله ای برای رسیدن به این هدف باشد.
ازدواج از جهت تولید مثل، جزء کمالات گیاهی و از جهت ارتباط با قوهً شهوت، در ردیف کمالات حیوانی طبقه بندی میشود، امّا درعین حال به شکوفایی شأن انسانی ما نیز کمک زیادی مینماید. قرآن از طرفی همسر را مایهً تسکین و آرامش، و از سوی دیگر دشمن و فتنه معرفی می کند، که این دووجهی بودن، بستگی به دیدگاه انسان و نوع ارتباط او با دیگران دارد.
انسان با ازدواج وارد ارتباطات زیادی می گردد. و از آنجا که هر ارتباطی شکل دهنده روح است، شرط اساسی در برقراری هر ارتباط، حفظ سلامت روح می باشد. لذا باید مراقب ارتباطات و ورودی های روح خود باشیم.
نظر اسلام درباره خانواده
خداوند می فرماید:( قوا انفسکم و اهلیکم نارا وقوده الناس والحجاره... خودتان و خانواده تان را از آتشی حفظ کنید که هیزم آن انسانها و سنگها میباشند. سورهً تحریم، آیهً 6).
نتیجه ازدواج ما، مسئولیت مان در قبال زندگی دنیایی و آخرتی خود و اعضای خانوادهً ماست. چنانچه ما به خود و خانواده نگاهی ابدی نداشته باشیم، نمی توانیم چنین مسئولیّت خطیری را به طرز صحیح ایفا نموده و قطعا نسبت به خود و دیگران خیانت کرده ایم. دیدگاه صحیح به همسر و فرزندان، برخورد صحیح و آرامش را در خانواده به دنبال داشته و دید گاهی غیرصحیح، موجب ایجاد خودمحوری و لطمه به آخرت دیگران می گردد.
فوائد فردی و معنوی ازدواج
ازدواج دارای فوائد مادی و معنوی زیر می باشد:
1 - کسب آرامش و خروج از تنهایی همراه با احساس تعلّق
آرامش، شرطی ضروری برای تمام فعالیت های انسان است که بدون آن هرگز نمی توان به اهداف عالی رسید. ازدواج صرفاً محدود به جنبهً جنسی نیست، بلکه مهمترین جنبهً آن، بعد روحی و معنوی آن است؛ بنابراین وجود سنخیت روحی میان همسران، از شرایط لازم برای رسیدن به آرامش است.
2- ایجاد مودّت و رحمت
مودّت نوع خاصی از محبت است که ظهور عملی دارد. مهرورزی از نیازهای طبیعی انسان است، که ارضای صحیح آن موجب رشد معنوی، و ارضا نشدن آن منشأ بسیاری از مفاسد است. ازدواج زمینهً مهرورزی را برای همسر و فرزندان فراهم می کند. بین ایمان و افزایش مهرورزی رابطهً مستقیمی وجود دارد، هرچه عشق به خداوند در فردی بیشتر شود علاقهً به همسر و فرزندان نیز به همان میزان افزایش می یابد.
3- ایجاد روح تعاون در خانواده و اجتماع
زوجین حاضرند با هم همکاری نموده و هرگونه فداکاری روحی و جسمی را در قبال هم انجام دهند.
4- ایجاد حس مسئولیّت و تعهّد
ازدواج حسّ مسئولیّت پذیری نسبت به یکدیگر را بالا برده و اثرات مثبتی بر خودسازی انسان ایفا میکند. علاوه بر این، فرزندان نیز در خانواده با این حس آشنا خواهند شد.
5-ایجاد تحرک و نشاط در زندگی
تشکیل خانواده، یکنواختی دوران تجرد را سلب کرده و نه تنها در جنبه های مثبت، بلکه در تلخی ها نیز نشاط و امید را به ارمغان خواهد آورد. زن و مرد باید به یکدیگر با دیدی ابدی نگریسته و این نیرو را در جهت سعادت دنیوی و اخروی یکدیگر به کار گیرند.
6- عامل جلب محبّت خدا
از آنجا که ازدواج، هماهنگ شدن با نظام حکیمانهً خلقت بشر است، انسان نیز با ازدواج، محبّت خدا را به سمت خویش جلب مینماید.
7- سازندگی روحی و غلبه بر خودخواهی
با ایجاد روحیهً تعاون و فداکاری، انسان از فردگرایی خارج شده و روح جمعی می یابد.
فداکاری دو معنا دارد: الف)تحمّل سختی ها و فشارهای بدنی که به خاطر طرف مقابل به انسان وارد می شود. ب)تحمّل اذیّت ها و فشارهایی که به دلیل اختلاف سلیقه بین زوجین ایجاد می شود؛ چرا که تطابق کامل سلیقه ها و نظرات دو نفر امری محال است. درحقیقت گذشتن از طبع و سلیقهً شخصی، نوعی ازخودگذشتگی است.
8- پیدایش زمینه استقلال فکری
والدین عزیز؛ شما میتوانید به دلیل اختلاف سطوح فکری با فرزندانتان، که ناشی از؛ نقشهای طبقاتی مختلف، وابستگیهای روانیتان به فرزند، ارزشهای اجتماعی متفاوت بین شما و کمبود بعضی از امکانات است، در حد امکان از فشارها کاسته و با تصمیم گیریهای صحیح، از این گونه فرصتها به عنوان نردبانی برای ترقی سطوح فکر و اندیشهً خانواده استفاده نمائید. مراقب باشید! با انواع حقارتها و توهینها، مانع اجرای برنامه های فرزندانتان نشوید.
9- بالا رفتن ارزش کارهای انسان
تلاش پدر برای امرار معاش و تلاش مادر برای ادارهً صحیح زندگی، جهاد محسوب شده و اینگونه است که فعالیت های زوجین ارزشمند می گردد. زن و شوهر با دیدی ابدی، برای کارهای خود معادل آخرتی قائل اند و هرگز با توقع جبران، دست به کاری نخواهند زد. به این ترتیب است که زندگی شیرین می گردد.
فوائد مادی و فردی ازدواج
1-سلامت جسمی
ارضای صحیح غریزهً جنسی، آرامش روحی خاصّی به دنبال دارد، که در سلامت جسم مؤثّر است.
2- افزایش روزی و رشد اقتصادی: پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) می فرمایند: "التمسوا الرزق بالنکاح" روزی را به وسیلهً ازدواج، طلب کنید.
فایده اجتماعی ازدواج
امنیت و سلامت اجتماعی:
الف- ازدواج باعث کاهش جرم میگردد، چرا که شخص را به عنوان یک نیروی تلاشگر وارد اجتماع می نماید.
ب- ارضای صحیح و همه جانبه نیازهای انسان در خانواده، مانع از بروز بی بند و باری در اجتماع می گردد.
ج- در پی وابستگی های زن و شوهر در خانواده، محدودیت های مفیدی برای آنها در اجتماع ایجاد میگردد؛ چرا که زن ومرد با تاًمین نیازهای هم، یکدیگر را به طور طبیعی و غیرمستقیم کنترل می نمایند.
کلیدواژه ها:
آثار استاد