مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
«نیت زیبا» یعنی اگر کسی به شما مراجعه کرد، برای او خیر بخواهید. نتیجه این خیرخواهی به دیگران این میشود که اهل آسمان عنایت و توجهشان را به انسان سرریز کنند و رزق فراوان شود.
در ادامه بحث راه های جذب خیرات الهی و نزولات الهی به بحث حسن نیت رسیدیم.
یکی از قوانین مهم جذب خیرات و نزولات الهی، داشتن نیت زیباست. در این خصوص، امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: «وَ مَنْ حَسُنَتْ نِیَّتُهُ زَادَ اللَّهُ فِی رِزْقِهِ= و هر که نیتش نیکو باشد، خداوند روزیش را افزون فرماید». این یعنی از طرف خدا مانعی برای رزق وجود ندارد و اگر کسی که صلاحیت داشته باشد، حتما رزق ها شامل حالش میشود.
رزق انواع و اقسامی دارند که عبارت اند از: جمادی، گیاهی، حیوانی، عقلی و فوق عقلی. خداوند همه این رزقها را برای کسانی که نیت پاکی دارند، فراوان میکند.
یکی از اسمهایی که در استعانت از خدا موثر است، اسم «یا دائم» است. خاصیت این اسم برای این است که نعمت از او گرفته نشود یا قطع نشود. فرقی نمیکند از کدام رزق باشد.
دعاهای تداوم نعمتها چیست؟
یکی از زیباترین جملات که انسان همواره با اضطرار و دلشکستگی باید از خدا بخواهد، این است که خدایا روزیهای انسانی را از من نگیر. مصداق چنین روزی و رزقهایی دعائی است که در شرح زیارت نامه حضرت معصومه (سلاماللهعلیها) به آن اشاره شدهاست و در حرم این بانو خوانده میشود: «عَرَّفَ اللَّهُ بَیْنَنَا وَ بَیْنَكُمْ فِی الْجَنَّةِ وَ حَشَرَنَا فِی زُمْرَتِكُمْ وَ أَوْرَدَنَا حَوْضَ نَبِیِّكُمْ وَ سَقَانَا بِكَأْسِ جَدِّكُمْ مِنْ یَدِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْكُمْ= خدا بین ما و شما در بهشت شناسایى برقرار كند، و در گروهتان محشور دارد، و بر حوض پیامبرتان واردمان نماید، و به ما با جام جدّتان، از دست على بن ابى طالب بنوشاند».
وقتی انسان به این فهم رسید که در چه موقفی است، به ویژه در حرم حضرت معصومه (سلاماللهعلیه) بفهمد که چه روزی مهمی نصیب او شده، همیشه چنین طلب و شرافتی را از خدا میخواهد. بنابراین، همه رزقها را اگر شما میخواهید دریافت کنید، شرطش ایجاد کردن ظرفیت است.
از دیگر دعاهایی که باید داشته باشیم، این است که خدایا به من رزقی نده که من را از تو، خودم، بهشت و ابدیتم غافل کند و نیز من را از عاقبت بخیری محروم کند. اگر رزقهای این چنینی نصیبمان بشود، خوب نیست.
از اصول مهم کسب رزق، شریک کردن دیگران در سهم زندگی است
نیت بزرگ، یعنی دهها، صدها و هزاران نفر را در نیت خوبت شریک کنی. این نشان از مردانگی و شجاعت روح دارد. پس قبل از احسان کردن، اول قدر نیتمان را درست کنیم و نیز کیفیت آن را بالا ببریم، یعنی حسن نیت داشته باشیم. ناخالصیها، خودشیفتگیها و بدجنسیها را از خود دور کنیم. سعی کنیم برای خدمت به دیگران خودمان را حذف کنیم. خدا به چنین نیتی حتما روزیهای زیادی میدهد.
گاهی خدا به کسی با دو ساعت درس خواندن، ده ساعت علم میدهد. چون حسن نیت دارد، اما بعضی افراد به خاطر این که خوش نیت نیستند و انگیزههای دیگری مثل علو و برتری جوئی دارند، برعکس میشود و رزقشان بسته میشود. بنابراین، وسعت رزق در آنجائی است که ما کینه توزی، بدجنسی، خودفروشی، عجب، خودبرتربینی نداشته باشیم.
نیت زیبا، یعنی خوب نگاه کردن به مردم
امیرالمؤمنین علی (علیهالسلام) فرمودند: «إنّ اللّه َسبحانَهُ یُحِبُّ أن تَكونَ نِیَّةُ الإنسانِ لِلنّاسِ جَمیلَةً كما یُحِبُّ أن تَكونَ نِیَّتُهُ فی طاعَتِهِ قَویَّةً غَیرَ مَدخولَةٍ= خداوند سبحان دوست دارد كه نیّت انسان نسبت به مردم زیبا باشد، همچنان كه دوست دارد نیّت او در اطاعت از وى نیز نیرومند و بىریا باشد». خداوند دوست دارد نیت انسان درباره مردم خوب باشد، یعنی به مردم خوب و درست نگاه کند و نیت خیر داشته باشد.
کسی که مدیر و رئیس یا فرماندار است و... در هر مقام و منصبی قرار دارد، اگر با مردم سروکار دارد، باید نگاه درستی به مردم داشته باشد، یعنی نیتش فقط خدمت به مردم باشد.
قبلا گفته شد در برخورد با مردم سه قاعده وجود داشت: کف قاعده این است که «هو انت»باشد؛ یعنی او تو هستی. آن چیزی که برای خودت میپسندی برای مردم هم بپسند؛ یعنی درست رفتار کن، همانگونه که دوست داری با تو درست برخورد بشود، این همان معنای حسن نیت است.
در فقه نیز احکام و قواعد زیادی درباره خرید و فروش وجود دارد. گاهی انسان کار اقتصادی میکند؛ با این نیت که ثروتمند بشوم یا با باجناقم رقابت کنم. او در این راه، مردم و خدماتی که قرار است به مردم ارائه بدهد را در نظر نمیگیرد. آن وقت است که حقه بازی، کلک زدن، دروغ و قاچاق و... شروع میشود. چون مردم را موجودات پست تر از خودش میبیند که به او نیاز دارند و او به این نیاز توجهی نمیکند.
کسی که (دولت، مجلس، فروشنده یا هر کس دیگری) در مورد قیمت کالا تصمیم میگیرد، اگر حسن نیت نسبت به مردم نداشته باشد، رزق و روزی که به دست میآورد، جز بدبختی، نکبت و انواع مریضیهای جسمی و روحی و تاریکی برایش ندارد. نباید به مردم دروغ گفت.
گاهی پزشک با یک نسخه میتواند مریض را درمان کند؛ ولی ماهها او را میچرخاند. وقتی پزشک به مریض به چشم سود نگاه میکند و نه انسان، درآمد او حلال نخواهد بود.
گاهی قاضی یا مشاوری میتواند مشکل مردم را حل کند؛ ولی انجام نمیدهد. پول های زیادی میگیرند تا کاری انجام بدهند. نتیجه چنین عملی، قهر کردن اهل آسمان و حتی دشمنی آنها میشود.
نقل است که اگر کسی بتواند حاجت مسلمانی را رفع کند ولی نکند؛ یا میتوانست کسی را از غصه و غم نجات بدهد یا گره کسی را باز کند، ولی انجام نداده، حتی اگر بهشت هم برود، خداوند هر روز ماری در بهشت میفرستد تا او را نیش بزند. این همان نداشتن حسن نیت است.
وقتی اجازه دادی که خواهر کوچکتر یا برادر کوچکتر تو ازدواج کند با اینکه خودت هنوز ازدواج نکردهای، این حسن نیت است.
قوم گرائی و عشیرهگرائی در مقابل دین خدا بدجنسی است. این که برخی میگویند ما ترکها یا ما لرها این گونه هستیم؛ یا کسی که میگوید نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران؛ او آدم بدجنسی است. چون این قوم گرایی شرک، گناه و توحش است. مسلمانی نیست. عین بیدینی است.
پس کسی که نیتش خوب باشد. رزقش زیاد میشود و خدا دوست دارد که بندهاش این گونه باشد. این چیزی است که ما به آن خیلی نیاز داریم.
امتحان و آزمایش جزء سنتها و قانونهای الهی است. محال است کسی در 5 بخش (جمادی، گیاهی، حیوانی، عقلی و فوق عقلی) امتحان نشود. خدا بندگانش را در همه بخشها به سراغ ما میفرستد. چون او میخواهد همه ما شبیه خودش شویم. پس بندگانش را میفرستد. « وَجَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً = ما بعضی از شما بندگان را سبب آزمایش بعضی دیگر میگردانیم».
پس باید دقت کنیم که خداوند دوست دارد انسان نیت زیبا داشته باشد. قاعده این زیبا نگاه کردن هم «هو انت» «هو رسول الله» «هو الله» است. حواسمان باشد که هو نوع رفتاری با مردم داریم، را اول رسول الله بعد خدا دریافت می کند.
نیت/حسن نیت
کلیدواژه ها:
آثار استاد